Sylabus na rok 2014/2015 (1) Nazwa przedmiotu Neonatologia i opieka neonatologiczna (2) Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Medyczny Instytut Położnictwa i Ratownictwa Medycznego Katedra: Położnictwa (3) Kod przedmiotu - (4) Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów Położnictwo Studia I stopnia Stacjonarne (5) Rodzaj przedmiotu - Kierunkowy Nauki w zakresie opieki specjalistycznej (6) Rok i semestr studiów II rok: III i VI semestr (7) Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu dr n. med. Barbara Zych (8) Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu dr n. med. Barbara Zych, dr n. med. Janusz Witalis, mgr Lucyna Fuhrman, mgr Wioleta Godek, mgr Lidia Hanus, mgr Dorota Barć, mgr Małgorzata Fołta, (9)Cele zajęć z przedmiotu Celem zajęć jest: 1. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - zakresu i charakteru opieki i pielęgnacji nad noworodkiem w stanie zdrowia i choroby 2. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - oceny stanu zdrowia noworodka - pielęgnowania noworodka w stanie zdrowia i choroby 3. Kształtowanie postawy studenta do: pogłębiania wiedzy z zakresu opieki nad noworodkiem współ z zespołem interdyscyplinarnym w opiece nad noworodkiem (10) Wymagania wstępne Student posiada wiedzę w zakresie: - podstaw opieki położniczej, podstaw anatomii i fizjologii człowieka. (11) Efekty kształcenia Wiedza: Student: D_W49 omawia czynniki warunkujące prawidłowy rozwój prenatalny i postnatalny, D_W50 zna specyfikę opieki nad noworodkiem w zależności od jego dojrzałości i stanu klinicznego, D_W51 omawia stany przejściowe okresu noworodkowego. D_W53 zna cele i zasady dokonywania testów przesiewowych u noworodka, D_W54 zna zasady intensywnego nadzoru nad noworodkiem oraz prowadzenia tlenoterapii, D_W55 rozumie reakcje dziecka i rodziców na hospitację D_W56 różnicuje działania profilaktyczne I, II i III fazy w populacji wieku rozwojowego - okresu noworodkowego i niemowlęcego. Umiejętności: Student: D_U44 rozpoznaje rodzaje czynników wpływających na rozwój 1
prenatalny i postnatalny, D_U45 planuje opiekę nad noworodkiem w zależności od dojrzałości, masy urodzeniowej ciała i stanu klinicznego, D_U46 wykonuje badania przesiewowe i szczepienia u noworodka oraz uczestniczy w badaniach diagnostycznych, Kompetencje społeczne: Student: D_K02 systematycznie aktualizuje wiedzę zawodową i kształtuje swoje umiejętności, dążąc do profesjonalizmu D_K06 rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone obowiązki zawodowe D_K08 współdziała w zespole interdyscyplinarnym w rozwiązywaniu dylematów etycznych z zachowaniem zasad kodeksu etyki zawodowej, D_K09 przejawia empatię w relacji z podopieczną i jej rodziną oraz współpracownikami (12) Forma(y) zajęć, liczba realizowanych Wykłady- 30 godz. (II rok: III semestr) Samokształcenie- 30 godz. (II rok: III semestr) Zajęcia praktyczne- 80 godz. (II rok: IV semestr) Praktyki zawodowe- 80 godz. (II rok: IV semestr) (13) Treści programowe Tematy wykładów: Lp. Treści merytoryczne przedmiotu (II rok: III semestr) 1. Czynniki warunkujące prawidłowy rozwój prenatalny i postnatalny. 3 2. Specyfika opieki pielęgniarskiej nad noworodkiem. 12 3. Charakterystyka noworodków uwzględniająca wiek płodowy i urodzeniową masę ciała 1 4. Stany przejściowe okresu noworodkowego 2 5. y przesiewowe. 2 Szczepienia w okresie noworodkowym. 2 6. 7. Noworodek dojrzały i niedojrzały. 1 8. Metoda kangura (w tym wczesna stymulacja noworodka) 2 9. Noworodek z hipotrofią. 2 10. Patologia okresu noworodkowego. 4 11. Postępowanie z noworodkiem z urazem okołoporodowym. 2 12. Monitorowanie stanu noworodka. 4 14. Transport noworodka. 1 15. Epidemiologia i etiologia zakażeń w oddziałach noworodkowych. Zapobieganie 2 zakażeniom w oddziałach noworodkowych. Razem 30 Tematy zajęć praktycznych (ZP II rok: IV semestr): 2
Oddział noworodkowy Lp. Treści merytoryczne przedmiotu 1. Organizacja opieki nad noworodkiem. 4 2. Zasady przyjęcia noworodka do oddziału. 4 3. Obserwacja i pielęgnacja w zerowej dobie życia, pierwsze zabiegi 8 pielęgnacyjne. 4. Zasady reżimu sanitarnego w oddziale noworodkowym. 8 5. Ocena stanu zdrowia noworodka. 8 6. Obserwacja i pielęgnacja noworodka dojrzałego w kolejnych dobach 8 życia 7. Opieka nad noworodkiem w stanach przejściowych. 8 8. Opieka nad noworodkiem karmionym piersią. 8 9. Opieka nad noworodkiem karmionym sztucznie. 8 Razem 64 Oddział intensywnej terapii noworodka (OION) Lp. Treści merytoryczne przedmiotu 1. Przyjęcie noworodka niedojrzałego, obserwacja i pielęgnacja w zerowej dobie 2 życia 2. Obserwacja i pielęgnacja w kolejnych dobach życia 2 3. Monitorowanie funkcji życiowych noworodka 4 4. Obserwacja i pielęgnacja w stanach patologicznych (wady wrodzone, 4 zaburzenia oddychania, metaboliczne, termoregulacji, neurologiczne, uraz okołoporodowy) 5. Przygotowanie rodziców do opieki nad wcześniakiem i dzieckiem chorym 4 Razem 16 Tematy praktyk zawodowych (PZ II rok: IV semestr): Oddział noworodkowy Lp. Treści merytoryczne przedmiotu 1. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie noworodka 4 urodzonego o czasie. 2. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie noworodka 4 przedwcześnie urodzonego. 3. Dokumentacja i dokumentowanie stanu zdrowia noworodka. 4 4. Wypis noworodka do domu. 4 Razem 16 Oddział patologii noworodka (PAT N) Lp. Treści merytoryczne przedmiotu 1. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie noworodka z 8 dystrofią. 2. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie noworodka z urazem 8 okołoporodowym. 3. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie noworodka z zaburzeniami 8 układu pokarmowego. 4. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie noworodka z zaburzeniami 8 oddechowymi. 5. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie noworodka z 8 zakażeniem. 6. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie noworodka z zaburzeniami 8 3
sercowo-naczyniowymi. 7. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie noworodka z wadą 16 wrodzoną. Razem 64 (14) Metody dydaktyczne Wykład: wykład konwersatoryjny z prezentacją multimedialną, metody aktywizujące Samokształcenie: praca indywidualna Zajęcia praktyczne (ZP): praca instruktaż, studium Praktyki zawodowe (PZ): praca instruktaż, (15) Sposób(y) i forma(y) zaliczenia studium Wykład: egzamin pisemny Samokształcenie (zaliczenie z oceną): zaliczenie na podstawie przygotowania zleconego zadania - indywidualnej w ramach przedmiotu neonatologia: ocena stanu noworodka na podstawie interpretacji wyników badań laboratoryjnych przy łóżku pacjenta prognozowanie stanu noworodka; opieka neonatologiczna: indywidualne opracowanie przez studenta modelu opieki nad noworodkiem w wybranej sytuacji zdrowotnej (chorobie ostrej lub chorobie zakaźnej lub stanie zagrożenia życia/zdrowia) w ramach efektu kształcenia: D.U45 Przedmiot Neonatologia i opieka neonatologiczna kończy się egzaminem pisemnym (II rok, semestr III). Warunkiem dopuszczenia do egzaminu końcowego z przedmiotu jest uzyskanie pozytywnego zaliczenia z: uzyskanie pozytywnej oceny z zaliczenia wykładów uzyskanie pozytywnej oceny z samokształcenia W przypadku, jeżeli student nie otrzyma pozytywnego zaliczenia z egzaminu pisemnego w pierwszym terminie, ponowny egzamin odbywał się będzie w formie ustnej. W sytuacji zastosowania egzaminu ustnego metody weryfikacji efektów kształcenia przedstawiają się następująco: Ocenę dostateczną (3,0) otrzymuje student, który: posiada podstawową wiedzę skupiającą się na umiejętności pamiętania i przywoływania z pamięci pojęć, faktów, terminologii Ocenę dostateczny plus (3,5) otrzymuje student, który: dodatkowo posiada umiejętność wytłumaczenia i interpretacji znaczenia pojęć, porównywania i wnioskowania na bazie zapamiętanych informacji Ocenę dobrą (4,0) otrzymuje student, który: dodatkowo koncentruje się na użyciu informacji ich zastosowaniu do rozwiązania znanych problemów, poprzez wybór rozwiązania z zamkniętej listy Ocenę dobrą plus (4,5) otrzymuje student, który: dodatkowo posiada umiejętności rozpoznania elementów składowych, a także powiązań i relacji między elementami struktury, co prowadzi do wnioskowania i rozwiązywania problemów poprzez podanie 4
własnej odpowiedzi Ocenę bardzo dobrą (5,0) otrzymuje student, który: dodatkowo dobiera i zestawia elementy składowe w nową strukturę, tworzy nową informację, nowe odpowiedzi i w sposób unikalny rozwiązuje problemy oraz ocenia i wartościuje informacje z uwagi na odpowiednie kryterium, czy cel, a także tworzy własne kryteria oceny i argumentuje swoje stanowisko Zasady dopuszczenia do zajęć praktycznych: uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu teoretycznego uzyskanie pozytywnej oceny z zaliczenia samokształcenia Zajęcia praktyczne (ZP): zaliczenie z oceną na podstawie ocen cząstkowych Praktyki zawodowe (PZ): zaliczenie z oceną na podstawie ocen cząstkowych Zajęcia praktyczne/ Praktyki zawodowe: studenci oceniani są na podstawie uczestnictwa i aktywności na zajęciach, realizacji opieki nad pacjentem oraz współ z zespołem terapeutycznym oddziału. Dodatkowe kryterium oceny stanowią terminowość wykonywania zadań oraz dostosowanie się do wymagań (procedur) dotyczących sposobu ich wykonania. Numer efektu kształcenia Forma zajęć dydaktycznych - odniesienie do treści kształcenia D_W49 W 1-15, PZ 1-4, PAT N 1-7 D_W50 W 2-15 ZP 2, 3, 6, 7 ZP OITN 4, PZ 1-4, PAT N 1-7 Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia PZ: test, praca zespołowa, pokaz, D_W51 W 4, ZP 7, PZ 1-2 PZ: test, praca zespołowa, pokaz, D_W52 W6, PZ 1-3 PZ: test, praca zespołowa, pokaz, D_W53 W 5, ZP 3, 6, PZ 1-4 D_W54 W 10-14, ZP OION 1-4 PZ PAT N 1-7 D_W55 W 9-15 ZP OION 1-5 PZ PAT N 1-7 Metody i narzędzia dydaktyczne Wykład, PZ próba Wykład, PZ próba Wykład, PZ próba 5
(16) Metody i kryteria oceny D_W56 W 1, 3-11, ZP 1-2, 4, OION 3-4, PZ 1-4 D_U44 W 1, 15, ZP 1, 5, PZ PAT N 1-7 D_U45 W 2, 7, 9-11, ZP 1-7, PZ 1-2, PZ PAT N 1-7 D_U46 ZP 1-7, OION 1-4, PZ 1-4, PZ PAT N 1-2 D_K02 ZP 1-9, OITN 1-5 PZ 1-4, PZ PAT N 1-7 D_K06 ZP 1-9, OITN 1-5 PZ 1-4, PAT. N 1-7 D_K08 ZP 1-9, OITN 1-5 PZ 1-4, PAT. N 1-7 D_K09 ZP 1-9, OITN 1-5 PZ 1-4, PAT. N 1-7, samoocena, samoocena, samoocena, samoocena. ZP, PZ próba ZP, PZ próba ZP, PZ próba ZP, PZ próba Wykłady (II rok, III semestr), zajęcia praktyczne i praktyki zawodowe (II rok: III i IV semestr): 1. pełne uczestnictwo i aktywność w zajęciach 2. zaliczenie samokształcenia w ramach przedmiotu neonatologia: interpretacja wyników badań laboratoryjnych przy łóżku pacjenta; opieka neonatologiczna: indywidualne opracowanie przez studenta procesu pielęgnowania noworodka w wybranej sytuacji zdrowotnej (chorobie ostrej lub chorobie zakaźnej lub stanie zagrożenia życia/zdrowia) Metody weryfikacji efektów kształcenia w zakresie kompetencji społecznych samokształcenie: obserwacja przez opiekuna/ nauczyciela prowadzącego studenta na ćwiczeniach, bieżąca informacja zwrotna, ocena aktywności studenta w czasie zajęć, ocena przygotowania do zajęć, dyskusja w czasie ćwiczeń, ocena wyciągniętych wniosków z eksperymentów, samoocena 6
Wykład - metody weryfikacji efektów kształcenia w zakresie wiedzy: egzamin pisemny, uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu testowego jednokrotnego wyboru tj. uzyskanie, co najmniej 60% punktów udzielenie poprawnych odpowiedzi egzamin teoretyczny pisemny czas trwania egzaminu: 35 minut (ok. 1 min na 1 pytanie) liczba pytań egzaminacyjnych (zamkniętych, jednokrotnego wyboru) 30 kryterium uzyskania oceny pozytywnej udzielenie poprawnych odpowiedzi na 60% pytań egzaminacyjnych. Za każdą poprawnie udzieloną odpowiedź student otrzymuje 1 pkt. (maksymalnie 30 pkt., minimalnie 18 pkt.) Samokształcenie - metody weryfikacji efektów kształcenia w zakresie wiedzy i umiejętności: zaliczenie pisemne, uzyskane na podstawie trafnie postawionej diagnozy pielęgniarskiej, celu opieki i podejmowanych działań pielęgniarskich) tj. uzyskanie, co najmniej 60% punktów za udzielenie poprawnych odpowiedzi. Kryterium zaliczenia jest: zaliczenie pisemne liczba diagnoz pielęgniarskich (w tym: celu opieki, podejmowanych działań pielęgniarskich) minimum 3 do kryterium uzyskania oceny pozytywnej (maksimum 5) opracowanie właściwego celu opieki tożsamego z postawioną diagnozą, poprawnie dobranymi interwencjami pielęgniarskimi w oparciu o aktualną literaturę przedmiotu i obowiązujące standardy postępowania. Za każdą poprawnie postawioną diagnozę, cel opieki i podjęte interwencje pielęgniarskie student otrzymuje maksymalnie 5 pkt. (w tym diagnoza piel. 1 pkt; cel opieki 1 pkt; interwencje piel. 3 pkt). Student do zaliczenia samokształcenia może otrzymać maksymalnie 25 pkt., minimalnie 15 pkt. Metody weryfikacji efektów kształcenia w zakresie kompetencji społecznych Zajęcia praktyczne, praktyka zawodowa: przedłużona obserwacja przez opiekuna zawodowego, opiekuna dydaktycznego (nauczyciela akademickiego), personel oddziału ocena innych studentek z grupy samoocena. Kryteria stanowią punkt odniesienia względem, których opracowywane są normy opanowania czynności: organizacja, jakość wykonywanych zabiegów, profesjonalna/etyczna praktyka, estetyka, komunikowanie, rozwój osobowy. Warunki zaliczenia: obowiązkowa obecność na wszystkich (dopuszczalna 1 7
nieobecność z następujących powodów: zawarcie związku małżeńskiego, pogrzeb w najbliższej rodzinie, honorowe krwiodawstwo) kultura osobista, staranne umundurowanie punktualność zaliczenie umiejętności wg Dzienniczka Kształcenia Praktycznego obowiązującego na Kierunku Położnictwo prowadzenie indywidualnej dokumentacji proces pielęgnowania pacjenta zaliczenie tematów seminariów przestrzeganie regulaminu praktyki zawodowej. W przypadku nieobecności usprawiedliwionej praktyka zawodowa musi być zrealizowana w innym terminie ustalonym z koordynatorem przedmiotu lub zajęć praktycznych. (17) Całkowity nakład studenta potrzebny Aktywność / nakład do osiągnięcia studenta założonych efektów w wykład 30 godz. ach oraz punktach ECTS ćwiczenia --- przygotowanie do --- ćwiczeń samokształcenie 30 godz. praktyka zawodowa 160 godz. (ZP 80 godz.; PZ 80 godz.) udział w 4 godz. konsultacjach czas na napisanie 15 godz. referatu/eseju/samok ształcenie przygotowanie do 65 godz. egzaminu udział w egzaminie 1 godz. SUMA GODZIN 305 godz. LICZBA PUNKTÓW 9 ECTS (18) Język wykładowy Język polski (19) Praktyki zawodowe 80 godz. w ramach przedmiotu (20) Literatura Literatura podstawowa: 1. Bałanda A (red.): Opieka nad noworodkiem. Biblioteka położnej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL Warszawa 2009. 2. Helwich E.: Wcześniak. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002. 3. Borkowski W.: Opieka pielęgniarska nad noworodkiem. Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2007. 4. Szczapa J. (red): Podstawy Neonatologia. Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2008. 5. Kordek A. Neonatologia: wybrane zagadnienia. Szczecin: 8
Wydawnictwo Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego, 2010. Podpis koordynatora przedmiotu Literatura uzupełniająca: 1. Gadzinowski J., Szymankiewicz M., Vidyasagar D. (red.): Zabiegi w neonatologii. Ośrodek Wydawnictw Naukowych, Poznań 2006. 2. Godula-Stuglik U. (red.). Wybrane zagadnienia z patologii noworodka. Śląska Akademia Medyczna. Katowice, 2003. 3. Baumert M. (red.).ćwiczenia z Neonatologii. Śląska Akademia Medyczna. Katowice, 2004. 4. Pilewska-Kozak A. (red.): Opieka nad wcześniakiem. Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2009. 5. Mazurak M., Czyżewska M., Paluszyńska D. Neonatologia: atlas. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, cop. 2012. Podpis kierownika jednostki 9