SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI REALIZOWANY W ZESPOLE SZKÓŁ W TRZCINICY (11.09.2007r.) Tekst ujednolicony (ostatnia aktualizacja 15. 09. 2015r.)
1 WSTĘP PROFILAKTYKĘ ROZUMIE SIĘ JAKO PROCES WSPIERAJĄCY ZDROWIE PSYCHICZNE I FIZYCZNE POPRZEZ POMOC I TOWARZYSZENIE UCZNIOWI W ZDOBYWANIU WIEDZY O ZAGROŻENIACH DLA ZDROWIA ORAZ W NABYWANIU UMIEJĘTNOŚCI PRZECIWDZIAŁANIA TYM ZAGROŻENIOM. 1. Szkolny Program Profilaktyki został opracowany w oparciu o następujące dokumenty: Ustawa o systemie oświaty (zapis o wprowadzeniu programów profilaktycznych) Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z 24.04.1997 r Rozporządzenia MENiS z dnia 19.08.2002 r Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19.08.1994 r Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu z dnia 9.11.1982 r Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26.10.1982 r 2. W celu uściślenia działań profilaktycznych i dokładnego określenia ich form, przeprowadzono diagnozę wśród uczniów i ich rodziców (narzędzie ankieta : patrz załączniki nr 1,2,3,4), której analiza pozwoliła na określenie następujących czynników ryzyka: a) czynniki ryzyka osobowościowe: poczucie mniejszej wartości, wyobcowania i odrzucenia, niska odporność na stres szkolny związany z otrzymaniem słabej oceny, podwyższona agresja i słaba zdolność kontrolowania swoich emocji, bierność w stosunku do zjawisk przemocy i agresji,
b) czynniki ryzyka związane z funkcjonowaniem rodziny: stopień swobody dawanej dziecku, słaba więź z rodzicami, nieradzenie sobie z konfliktami w rodzinie, sięganie po używki (alkohol i papierosy), brak orientacji rodziców w poczynaniach dzieci, c) czynniki ryzyka związane z funkcjonowaniem szkoły: niski stopień zaufania uczniów do nauczyciela, brak kontaktów z nauczycielem w sytuacjach problemowych, brak poczucia sprawiedliwości w relacji nauczyciel uczeń, brak umiejętności współżycia w grupie rówieśniczej, niski stopień odporności na niepowodzenia szkolne. 2 CEL SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Głównym celem Szkolnego Programu Profilaktyki jest przygotowanie dziecka, ucznia Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Trzcinicy do tego, by lepiej sobie radziło z rozwiązywaniem problemów, rozumiało siebie, potrafiło współżyć z innymi, poznało zasady dbania o zdrowie własne i innych oraz bezpieczeństwo w różnych sytuacjach, potrafiło skorzystać ze sztuki odmawiania w sytuacjach proponowania zażycia substancji uzależniających, dokonywało prawidłowych wyborów. Powyższy cel jest zgodny z wynikami przeprowadzonej diagnozy.
3 ZADANIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI UMOŻLIWIAJĄCE OSIĄGNIĘCIE CELU : dostarczenie informacji dotyczących zdrowego odżywiania się, promowanie zdrowego stylu życia, kształtowanie w uczniach odporności na stres szkolny, przezwyciężanie braku umiejętności życiowych przez organizowanie form mediacji koleżeńskiej i koleżeńskiej pomocy w nauce, wdrażanie do komunikacji interpersonalnej, kształtowanie umiejętności zachowań asertywnych; opierania się naciskom i odmawiania, wspieranie w wypracowaniu umiejętności radzenia sobie w sytuacjach problemowych i niebezpiecznych, wzmacnianie więzi emocjonalnych w rodzinie, budowanie poczucia wartości, wzmacnianie mocnych stron osobowego rozwoju, dostarczenie informacji na temat zagrożeń wynikających z zażywania wszelkiego rodzaju używek oraz nadużywania i zażywania bez kontroli osób dorosłych leków.
4 TEMATYKA WEWNĄTRZSZKOLNEGO DOSKONALENIA NAUCZYCIELI W ZAKRESIE PROFILAKTYKI. 1.Sporządzenie harmonogramu przewidywanej tematyki WDN w zakresie profilaktyki na każdy rok szkolny (patrz załącznik nr 5). 2.Przygotowanie w ramach WDN referatów o tematyce profilaktycznej (w zależności od potrzeby i bieżącej problematyki nienormatywnych zachowań uczniowskich). 3.Zaplanowanie udziału w szkoleniach, kursach i konferencjach z zakresu profilaktyki. 5 ZASADY POMOCY UCZNIOM ZAGROŻONYM UZALEŻNIENIAMI. 1. Wzmożona praca wychowawcy klasowego z uczniem 2. Wspieranie przez wszystkich nauczycieli działań podejmowanych przez wychowawcę klasowego. 3. Uściślenie współpracy ze środowiskiem rodzinnym ucznia. 4. Włączenie do współpracy pedagoga szkolnego. 5. Dostarczenie informacji o innych sposobach osiągnięcia pożądanych stanów emocjonalnych. 6. Dostarczenie informacji o negatywnych konsekwencjach zdrowotnych i społecznych, wynikających z zażywania substancji toksycznych uzależniających. 7. Współpraca z poradniami specjalistycznymi.
6 ZADANIA ZESPOŁÓW NAUCZYCIELI I WYCHOWAWCÓW. 1. ZADANIA ZESPOŁU NAUCZYCIELI KSZTAŁCENIA ZINTEGROWANEGO: planowanie i organizowanie zajęć, imprez, wycieczek, rajdów i innych, podczas których promowany będzie zdrowy styl życia oraz podejmowane będą inne działania profilaktyczne, promowanie pozytywnych postaw uczniowskich, inicjowanie, kształtowanie i wspieranie postaw prospołecznych. 2. ZADANIA ZESPOŁU WYCHOWAWCÓW KLASOWYCH: a) przygotowanie harmonogramu godzin do dyspozycji wychowawcy klasowego, obejmującego tematykę profilaktyczną w zakresie: kontrolowania własnych emocji, radzenia sobie ze stresem szkolnym związanym z otrzymaniem słabej oceny, wskazania pozytywnych rozwiązań w sytuacjach problemowych, konfliktowych, wskazania pozytywnych wzorców zachowań, szkodliwości palenia tytoniu, picia alkoholu, zachowań asertywnych, przypomnienia WSO, b) podjęcie konkretnych działań wychowawczych w celu: wzmacniania więzi w grupie (klasie), budowania więzi między nauczycielem a uczniem, diagnozowania w celu lepszego poznania uczniów, organizowania imprez integrujących klasę: ognisk, wycieczek, zabaw integrujących, częstego stosowania pracy w grupach, informowania uczniów o możliwości osiągnięcia pomocy specjalistycznej (np. NIEBIESKA LINIA ), organizowania pomocy koleżeńskiej,
wyeliminowania bierności uczniów w stosunku do agresywnych zachowań kolegów, c)ustalenie tematyki spotkań z rodzicami. 3. ZADANIA ZESPOŁU WSPOMAGAJĄCEGO DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE. organizowanie apeli o tematyce profilaktycznej, przygotowywanie gazetek ściennych o tej tematyce, wyszukiwanie i gromadzenie informacji przydatnych w pracy zespołowi wychowawców klasowych, organizowanie z udziałem uczniów apeli do środowiska lokalnego w celu zwiększenia świadomości dotyczącej zagrożeń płynących z kontaktów z substancjami uzależniającymi, wzbogacanie zaplecza dydaktycznego, pomoc zespołowi wychowawców klasowych w organizowaniu pedagogizacji rodziców, przygotowanie narzędzi i przeprowadzenie ewaluacji szkolnego programu profilaktyki.
7 ZASADY WSPÓŁPRACY WSZYSTKICH ORGANÓW SZKOŁY W DZIAŁANIACH WYCHOWAWCZYCH I PROFILAKTYCZNYCH. W procesie wychowawczym konieczna jest współpraca wszystkich odpowiedzialnych za ten proces i jednolity front działania, w związku z tym: powołane zespoły są zobowiązane do stałej współpracy z sobą poprzez wymianę poglądów, doświadczeń, wzajemne wspieranie się w konkretnych poczynaniach, wszyscy nauczyciele powinni współpracować z rodzicami uczniów, gdyż są oni najważniejszym ogniwem w kształtowaniu postaw młodych ludzi, w swoich poczynaniach zespoły wychowawcze powinny podjąć współpracę z pielęgniarką szkolną, ze szkolnym pedagogiem, którzy to swoją pracą powinni wspierać każdy z nich, nie bez znaczenia jest współpraca z Samorządem Uczniowskim, który pod kierunkiem zespołów wychowawczych powinien szerzyć postawy prospołeczne w szkolnej grupie rówieśniczej 8 WSPÓŁPRACA SZKOŁY Z PORADNIAMI SPECJALISTYCZNYMI I INNYMI ORGANIZACJAMI, INSTYTUCJAMI Szkoła w swoich działaniach w ramach Szkolnego Programu Profilaktycznego podejmuje współpracę z: Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w Kępnie, Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, działającą przy Urzędzie Gminy w Trzcinicy, Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Trzcinicy, Zespołem interdyscyplinarnym działającym przy Urzędzie Gminy w Trzcinicy, Powiatową Stacją Sanitarno Epidemiologiczną w Kępnie
9 ZASADY WSPÓŁPRACY Z POLICJĄ 1. Podjęcie stałej współpracy z Komendą Policji w Laskach, policjantem dzielnicowym w celu: przeprowadzenia spotkań profilaktycznych z uczniami, zgodnie z zaplanowanymi zadaniami na każdy rok szkolny, wsparcia działań szkoły w sytuacjach zagrożenia np. demoralizacją, bądź innych gdzie uczniowie szkoły znajdą się w niebezpieczeństwie. 2. Podjęcie współpracy z Komendą Powiatową Policji w Kępnie, Wydziałem ds. prewencji w zakresie: organizowania spotkań o charakterze profilaktycznym dla uczniów, rodziców i nauczycieli z udziałem przeszkolonych w tym zakresie policjantów. 10 KRYTERIA EFEKTYWNOŚCI DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH UCZEŃ: próbuje radzić sobie z rozwiązywaniem problemów, potrafi korzystać z pomocy specjalistów w tym zakresie, stara się poznać swoje reakcje w sytuacjach problemowych i konfliktowych, potrafi współżyć z innymi, poznaje zasady dbania o zdrowie własne i innych, poznaje zasady zachowania bezpieczeństwa w różnych sytuacjach, zna zasady i mechanizmy sztuki odmawiania w sytuacjach propozycji zażycia substancji uzależniających, stara się dokonywać prawidłowych wyborów.
11 PROGRAMY PROFILAKTYCZNE ZEWNĘTRZNE, REALIZOWANE PRZEZ SZKOŁĘ 1. Czyste powietrze wokół nas program realizowany wśród dzieci 5 letnich, 2. Trzymaj Formę program realizowany w klasach VI szkoły podstawowej i w klasach I III gimnazjum, 3. Znajdź właściwe rozwiązanie program realizowany w klasach I gimnazjum, 4. III Elementarz czyli program siedmiu kroków program realizowany w klasach I gimnazjum. 12 WSPIERANIE RODZICÓW W DZIAŁANIACH PROFILAKTYCZNYCH 1. Redagowanie gazetki profilaktyczno wychowawczej Moje dziecko i ja (na spotkania z rodzicami). 2. Przygotowywanie corocznej tematyki profilaktycznej w ramach pedagogizacji rodziców, na spotkania z rodzicami poszczególnych klas (patrz załącznik nr 3). 3. Przygotowywanie i bieżące uzupełnianie ściennej gazetki informacyjno profilaktycznej dla rodziców. Powyższa gazetka powinna zawierać między innymi: materiały na temat bezpiecznego korzystania z nowych mediów przez uczniów, materiały dotyczące tematyki przeciwdziałania przemocy w rodzinie, informacje na temat sieci szkół promujących zdrowie, kontakty telefoniczne i adresowe instytucji wspierających rodzinę i osoby znajdujące się w trudnej sytuacji.