Program adaptacyjno-wychowawczy ZSiP w Krośnicach Wstęp Zmieniając szkołę uczniowie spotykają się po raz z nowymi kolegami i nauczycielami, często znajdują się w dotąd nieznanym miejscu. Każda z klas jest zbiorem indywidualności. Zachowanie poszczególnych uczniów w stosunku do ich kolegów z klasy jest wypadkową ich wcześniejszych doświadczeń zebranych w domu i szkole, utrwalonych już postaw i aktualnych wyobrażeń. Zmiana szkoły jest dla większości uczniów okresem trudnym i pełnym pytań. Jaka okaże się nowa klasa? Kto będzie wychowawcą? Jakich spotkam nauczycieli? Czy będę się dobrze czuł w nowym gronie koleżanek i kolegów? Przed wychowawcą stoi poważne zadanie-takie aby adaptacja nowego ucznia przebiegła szybko i bezstresowo, by utworzył on zgrany zespół z klasą, dlatego też ważne jest aby stworzyć i wcielić w życie dobry program adaptacyjny. Program adaptacyjny dla uczniów jest bardzo ważnym elementem w pracy wychowawczej współczesnej szkoły. Znajomość praw rządzących życiem szkolnym, różnych ról, jakie uczniowie w nim odgrywają, wiedza o funkcjonowaniu szkoły ułatwia młodemu człowiekowi odnalezienie swojego miejsca w szkole oraz świadome włączenie się w jej życie społeczne. Niezbędne jest również poznanie samego siebie, swoich właściwości psychicznych i predyspozycji, a także umiejętności komunikowania się z innymi, zarówno nauczycielami, jaki i swoimi rówieśnikami oraz pracy w zespole. Program adaptacyjny dla uczniów łączy w sobie elementy wiedzy merytorycznej i psychologicznej. Ma pomóc uczniowi w miarę bezstresowym przejściu ze jednej szkoły do drugiej, pokonaniu lęków i obaw z tym związanych, świadomym włączeniu się do grona rówieśników, zapoznanie z wymaganiami nauczycieli oraz ich metodami nauczania. Cele i zadania programu: Ogólnym celem programu adaptacyjnego dla nowych uczniów jest włączenie ich w życie, tradycje i zwyczaje szkoły i zminimalizowanie stresów z tego wynikających. Aby tego dokonać należy połączyć ze sobą kilka strategii edukacyjno-wychowawczych. Program realizowany jest przy pomocy: wychowawcy klasy, pedagoga i psychologa szkolnego, nauczycieli, pracownika biblioteki, nauczyciela świetlicy oraz uczniów z klasy. 1
Głównymi umiejętnościami kluczowymi, jakimi powinien wykazać się uczeń jest umiejętność: - określenia swojego miejsca w środowisku szkolnym, - uświadomienia swoich potrzeb, aspiracji i obowiązków uczniowskich, - rozwiązywania problemów, - analizowania sytuacji i wyciągania wniosków ze swojego postępowania, - dostrzegania związków przyczynowo-skutkowych swojej pracy w szkole, - kierowania własnymi emocjami, - komunikowania się z nauczycielami i rówieśnikami. Cele szczegółowe: - poznanie budynku szkoły - poznanie zasad funkcjonowania szkoły - poznanie wychowawcy - poznanie się z uczniami z klasy - poznanie się wzajemne z uczniami z klas starszych - poznanie zasad funkcjonowania biblioteki i czytelni szkolnej - poznanie nauczycieli uczących i ich wymagań dydaktycznych - pomoc w nauce - poznanie tradycji szkoły - ochrona uczniów przed przemocą, uzależnieniami i narkomanią - zachęcanie rodziców do współpracy z wychowawcą, nauczycielami i szkołą - stworzenie uczniom poczucia bezpieczeństwa - skrócenie czasu adaptacji uczniom w nowym środowisku, w nowej sytuacji, nowej roli - poznanie środowiska rodzinnego ucznia - zapoznanie z zainteresowaniami, stanem zdrowia oraz ewentualnymi trudnościami dydaktyczno - wychowawczymi. Umiejętności: W wyniku uczestniczenia ucznia w zajęciach zgodnych z zaproponowanym programem adaptacyjnym uczeń będzie: - poruszał się swobodnie po budynku szkolnym, - rozumiał i interpretował regulamin szkolny, - znał swoje prawa i obowiązki, - przedstawiał swój system wartości, - sporządzał diagnozę swoich mocnych i słabych stron, - uświadamiał sobie swoje potrzeby, uczucia i pragnienia, - określał swój system wartości, zainteresowań, zamiłowań i ambicji, - znał zasady działania biblioteki, - umiał poradzić sobie ze stresem, 2
- wykazywał się umiejętnością planowania, organizacji pracy i zarządzaniem własnym czasem, - wykazywał się umiejętnością samokontroli i oceniania rezultatów swojej pracy, - umiał aktywnie słuchać, - wykazywał się umiejętnością prezentacji własnych przemyślanych opinii, - umiał bronić swojego zdania, - umiał pracować w zespole, - wykazywał kreatywność, - rozumiał potrzebę tolerancji i zrozumienia dla innych, - wykazywał odpowiedzialność za innych, - znał znaczenie koleżeństwa, - rozumiał potrzebę współpracy z wychowawcą w celu wzajemnego porozumienia się. W czasie trwania realizacji programu powinny następować pozytywne zmiany w zakresie postaw uczniów, ich umiejętności oraz nawyków. Przewidywane osiągnięcia: - dziecko bezstresowo staje się uczniem naszej szkoły; - uczeń czuje się bezpiecznie w murach szkolnych; - swobodnie porusza się po budynku szkolnym; - wie, jak funkcjonuje szkoła; - uczeń zintegrował się z klasą i szkołą; - bezstresowy stosunek do otaczającego środowiska; - poczucie własnej wartości; - poczucie bezpieczeństwa; - otoczone jest opieką pedagogiczno - psychologiczną, logopedyczną i psychologiczną; - rodzice mają poczucie bezpieczeństwa o swoje dziecko; - rodzice współpracują z nauczycielami i czynnie uczestniczą w życiu klasowym. 3
Plan działań Lp. Cele Jak realizować? Kiedy? Kto? 1. Wprowadzenie do klasy 2. Poznanie budynku szkoły 3. Poznanie zasad funkcjonowania szkoły Przedstawić ucznia klasie Oprowadzenie uczniów po budynku szkoły; Poznanie zasad poruszania się po budynku szkoły w razie zagrożenia, np. pożarowego. Zapoznanie uczniów z regulaminem szkolnym; Poznanie zasad regulaminu szkolnego i jego przestrzegania. Poznanie zasad funkcjonowania sekretariatu szkolnego 4. Poznanie wychowawcy Spotkania z wychowawcą w czasie indywidualnych spotkań umożliwiających poznanie się z uczniem i jego rodzicami; Znalezienie wspólnej płaszczyzny porozumienia z rówieśnikami 5. Poznanie zasad funkcjonowania biblioteki 6. Poznanie nauczycieli uczących oraz ich wymagań dydaktycznych Oprowadzenie po bibliotece Indywidualne zapoznanie ucznia, nie wystawianie ocen niedostatecznych przez pierwsze 2 tygodnie nauki 7. Pomoc w nauce Organizacja zajęć wyrównawczych - wyrównanie szans w nauce. Organizacja pomocy koleżeńskiej 8. Poznanie tradycji szkoły 9. Ochrona uczniów przed przemocą, uzależnieniami i narkomanią Zapoznanie uczniów z historią szkoły; Organizacja tradycyjnych imprez szkolnych Ścisła współpraca z rodzicami, policją 10. Integracja z klasą Cykl zajęć i zabaw integracyjnych. dzień zajęć dzień zajęć Na bieżąco, na bieżąco Na bieżąco Od pierwszego dnia do zakończenia etapu integracji. uczeń z klasy Wychowawca klasy pedagog kolega z klasy, bibliotekarz Poszczególni nauczyciele Dyrekcja, nauczyciele, koledzy Wychowawca pedagog pedagog, psycholog 4
Ewaluacja programu Rok szkolny 2011/2012 jest rokiem wdrażania programu do realizacji. Z uwagi na charakter programu ewaluacja zostanie przeprowadzona na przełomie października i listopada 2012 r. Formy ewaluacji: obserwacja uczniów - rozmowy z wychowawcami; spotkania grupowe i indywidualne z rodzicami; ocena rodziców - ankieta. 5