Coaching w pracy nauczyciela Coaching- czyli "-Kim jesteś? - Jestem Nauczycielem Drugiego Kroku... - Drugiego? A co z pierwszym? - Pierwszy Każdy musi zrobić sam SKĄD POCHODZI SŁOWO COACH I COACHING?. W języku angielskim słowo coach ma kilka znaczeń trener, autokar, kareta. Coaching w języku polskim nie ma odpowiednika, który można byłoby rozumieć jako metodę rozwoju człowieka, dlatego sama nazwa budzi wiele wątpliwości. CZYM JEST COACHING? Istniej wiele definicji coachingu. Właściwie każda z federacji, stowarzyszeń skupiających coachów posługuje się własną. Należy zaznaczyć jednak, że w swojej istocie nie różnią się one zbytnio. Różnice są wyraźniejsze, kiedy odwołamy się do osobistych doświadczeń coachingowych osób, które takiego procesu doświadczyły. Wtedy pojawiają się bardzo proste określenia np.: zmiana, towarzyszenie, przygoda, droga, rozwój. Według ICF (International Coach Federation) coaching jest partnerską relacją, podczas której coach wspiera klienta w jak najlepszym wykorzystaniu jego potencjału na drodze do osiągnięcia zamierzonych rezultatów. Zdaniem ekspertów coaching jest jedną z najskuteczniejszych metod wspierania rozwoju człowieka oraz organizacji. W edukacji jest czymś nowym, natomiast w biznesie i sporcie - w którym się narodził - to sprawdzony sposób na osiągnięcie efektywności i satysfakcji. Coaching koncentruje się na poszukiwaniu rozwiązań dla wybranego problemu, a nie na poszukiwaniu jego przyczyn. Na szkoleniach coachingowych wręcz uczula się początkujących coachów, aby wykreślili ze swojego słownika pytanie dlaczego. Rozpatrywanie przyczyn jakiegoś problemu - kluczowe dla terapii tu nie ma większego znaczenia. Rzeczywistość jest taka, jaka jest. Wyraźne odmalowanie jej obrazu, uświadomienie sobie niewygodnych szczegółów jest potrzebne
jedynie po to, aby stworzyć plan rzeczywistości pożądanej. Dlatego w kolejnym etapie problem zamieniany jest w cel do realizacji. Działanie na rzecz realizacji tego celu to właśnie proces coachingowy. Eksperci wyróżniają różne rodzaje coachingu: grupowy, zespołowy, life, executive, biznesowy, sportowy, family, zawodowy, kompetencyjny Praktycy coachingu jak nazywa ich Maciej Bennewicz coachowie wierzący i praktykujący mówią jednak, że zawsze jednak sprowadza się on do sfery life życia. Nie ma jednak wątpliwości, że doświadczenie coachingu wpływa na poprawę funkcjonowania człowieka/organizacji w życiu osobistym oraz zawodowym, zwiększając motywację do działania, jak również efektywność podjętych działań. CO ZYSKUJEMY POPRZEZ COACHING? Dzięki procesowi coachingowemu klienci odzyskują równowagę i zaczynają bardziej siebie rozumieć: swoje odczucia, zachowania, relacje. Odkrywają swoje wartości, misję życiową, a dzięki temu budują swoją naturalną siłę - opartą na twórczym myśleniu, kreatywności i własnych zasobach. Poprawiają wybrane aspekty życia, relacji, kompetencji. Rezultatami coachingu są: precyzyjnie wyznaczone, zdefiniowane i dopracowane cele, optymalizacja działań, trafniejsze decyzje, pełniejsze wykorzystanie zasobów wewnętrznych oraz zewnętrznych, samoświadomość własnej misji, wartości i przekonań, zidentyfikowanie i pokonanie przekonań ograniczających, otwarta postawa wobec zmian, odkrycie siły motywacji wewnętrznej, jej istoty i sposobów jej pobudzania. Wszystko to daje efekt skuteczności. CZYM NIE JEST COACHING? Coaching nie jest nauczaniem. W nauczaniu nauczyciel naucza, przekazuje wiedzę i umiejętności uczniowi. Coaching nie jest psychoterapią.
Coaching koncentruje się na teraźniejszości i przyszłości. W terapii terapeuta pomaga pacjentowi rozwiązać problemy z przeszłości w celu usprawnienia działań teraźniejszych i przyszłych. Coaching nie jest doradztwem/konsultingiem. Coach jest ekspertem w zakresie procesu coachingowego i może nie mieć specjalistycznej wiedzy na temat konkretnej dziedziny. Jeśli coach posiada wiedzę na temat konkretnych dziedzin, może z niej korzystać, aby prowadzić całość procesu. Nie wykorzystuje jednak swojej wiedzy eksperckiej, aby dokonywać oceny, kierować lub tworzyć rozwiązania dla osoby/organizacji. JAK PRZEBIEGA COACHING? Coaching odbywa się w formie regularnych spotkań sesji, podczas których klient sam wybiera obszar do swojej pracy i refleksji. Na jeden proces coachingowy składa się od 6 do 10 godzinnych sesji i składa się on z następujących etapów. 1. Bezpłatne spotkanie informacyjne i ewentualne zawarcie kontraktu. Ustalenie programu coachingu, wzajemnych oczekiwań i zasady współpracy. Głównym efektem pierwszej sesji jest decyzja dwóch stron o chęci wejścia w proces i zaufaniu. 2. Rozpoznanie potrzeb i zasobów klienta. To czas poświęcony na zapoznanie się z obecną sytuacją: jej problemami, zasobami, uwarunkowaniami. 3. Ustalenie celu coachingowego miejsca, do którego klient chce zmierzać w swojej coachingowej podróży 4. Sesje czas spotkań i rozmów. 5. Podsumowanie coachingu NA CZYM POLEGA SKUTECZNOŚĆ COACHINGU W EDUKACJI? DLA NAUCZYCIELA: to wzrost zaangażowania i motywacji, pobudzenie kreatywności w codziennej pracy. Coaching to również szansa na efektywny rozwój. DLA DYREKTORA: to satysfakcja z kierowania placówką w sposób innowacyjny zgodnie z najnowszymi trendami dotyczącymi rozwoju osobistego. Narzędzie do pozapłacowej
motywacji pracowników (nauczycieli). Coaching to również narzędzie do rozwoju pracowników, podniesienie ich kompetencji. FINALNIE coaching kadry nauczycielskiej zawsze pozytywnie wpłynie na efekty dydaktyczne i wychowawcze u uczniów choć może być to proces burzliwy Coaching pomoże nauczycielowi: w określeniu i realizowaniu celów zawodowych, tak aby niezależnie od stażu pracy były one motywującym wyzwaniem; wiedzieć czego się chce, to 95% szansy osiągnięcia czegokolwiek; w skutecznym motywowaniu uczniów do nauki i rozwoju, dzięki metodom i narzędziom komunikacji wspierającym odpowiedzialność ucznia za własny rozwój; w osiąganiu wyższych efektów w pracy dzięki odpowiednio sprecyzowanym celom i dobranym działaniom; w pokonywaniu przeszkód wewnętrznych i zewnętrznych dzięki identyfikacji tych przeszkód i określeniu drogi do osiągnięcia celu; w osiągnięciu równowagi między życiem zawodowym i osobistym; w odświeżeniu świadomości własnych zasobów; w wyzwoleniu/odblokowaniu kreatywności; w identyfikacji wartości i przekonań, które mają naturę zmieniać się w ciągu życia; w budowaniu relacji interpersonalnych, chociażby dzięki umiejętności patrzenia z różnych perspektyw; w odnalezieniu swojej misji i czerpania z niej długofalowej motywacji; w otwartości na zmiany i czerpaniu z niej inspiracji do dalszego rozwoju; Coaching pomoże dyrektorowi: w odważnym zarządzaniu szkołą; w osiąganiu wyższych efektów w pracy dzięki odpowiednio sprecyzowanym celom i dobranym działaniom; w organizacji pracy swojej i pracowników; w przemyślanym, sprawnym wprowadzaniu zmian; w rozwiązywaniu problemów w taki sposób, aby były bodźcem do rozwoju wszystkich zaangażowanych stron;
w skutecznym motywowaniu pracowników, w wyzwalaniu u nich aktywności, kreatywności i zaangażowania; w budowaniu wizerunku szkoły i relacji publicznych opartych na wartościach; w budowaniu kultury wzajemnego uczenia się i współpracy; w budowaniu dobrej atmosfery w pracy; w identyfikacji wartości i przekonań, które mają naturę zmieniać się w ciągu życia; w osiągnięciu równowagi między życiem zawodowym i osobistym; w odnalezieniu swojej misji i czerpania z niej długofalowej motywacji. Zaangażowany nauczyciel we współpracy ze skutecznym dyrektorem musi przełożyć się na sukces uczniów/ wychowanków oraz rodziców, a w kolejnej perspektywie radość i satysfakcję wszystkich stron. Zgłębianie tematyki coachingowej doraadzam, aby zacząć od doświadczenia własnego procesu prowadzonego przez doświadczonego coacha. Używając terminu doświadczonego, mam na myśli osobę, która przeprowadziła minimum 100 godzin coachingu, w tym przynajmniej 3 pełne procesy coachingowe. Marketing szeptany jest tu najlepszą rekomendacją. W drugiej kolejności polecam kontakt z bogatą literaturą na ten temat dostępną na rynku wydawniczym, artykułami zamieszczanymi na profesjonalnych portalach oraz forach lub w czasopiśmie Coaching. Równolegle z tymi działaniami dobrze byłoby wziąć udział w profesjonalnym szkoleniu kształcącym umiejętności coachingowe. Studia podyplomowe w tej tematyce mają olbrzymi plus, którym jest wszechstronne od strony podbudowy teoretycznej potraktowanie tematu, ale należy mieć na uwadze, że coaching to PRAKTYKA a nie TEORIA, a tego aspektu studia często nie uwzględniają w swoim programie. Dyplom ukończenia studiów brzmi dumnie, ale jeśli chodzi o coaching, to przegrywa na całej linii z ilością przepracowanych godzin i satysfakcją klientów. Kursy i szkolenia w tej dziedzinie nie należą do tanich, zwłaszcza te głęboko merytoryczne i praktyczne, rekomendowane przez ICC, ICF, IC lub znane nazwiska np. M. Bennewicza. Z całą jednak odpowiedzialnością mogę stwierdzić, że warto zainwestować te pieniądze. Coaching to tak naprawdę interdyscyplinarne narzędzie do pracy, które potem można wykorzystać w wielu branżach nie tylko w biznesie i oświacie. Opracowała: Joanna Falkowska- Małecka