System fasowy gospodark Zajęca r 7 Krzywa retowośc, zadaa (mat. f.), marża w hadlu, NPV IRR, Ustawa o kredyce kosumeckm, fukcje fasowe Excela Krzywa retowośc (dochodowośc) Yeld Curve Krzywa ta jest grafczym przedstaweem zwązku mędzy wysokoścą stawek procetowych a różym przedzałam czasu (przy założeu ceters parbus e czyk bez zma, p. botet dłużka). Iym słowy yeld curve prezetuje termową strukturę stóp procetowych dla strumetów fasowych z tej samej grupy ryzyka (p. oblgacj emtowaych przez tego samego emteta) Przykłady: krzywa dochodowośc dla oblgacj skarbowych, oblgacj PKN Orle tp. 1
Krzywa retowośc (przebeg ormaly) r (stopa procetowa) Short borrowg (krótke fasowae) Log ledg (długe westowae) Brak oczekwaych zma stóp procetowych baku cetralego lub ch wzrost. t (czas) Problemy: Ryzyko utraty płyośc; Ryzyko wzrostu stóp procetowych. Iwersyja (odwrota) krzywa dochodowośc r (stopa procetowa) Short ledg (krótke westowae) Log borrowg (długe fasowae) Oczekway spadek stóp procetowych baku cetralego. t (czas) Problemy: Ryzyko adpłyośc; Ryzyko spadku stóp procetowych. 2
Zadaa (matematyka fasowa) Zadae 1 Mamy do wyboru dwa mesęcze kredyty. Perwszy jest oprocetoway wg stopy 9%. Drug e posada kosztów odsetkowych, ależy jedye zapłacć za jego udzelee prowzję w wysokośc,8%. Która oferta jest korzystejsza? Zadae 2 Po lu latach potro sę złożoy w baku kaptał, jeśl rocza stopa wyos 14%. Zadae 3 Czy lepej założyć w baku lokatę w wysokośc 5 zł a procet prosty, czy składay, jeśl chcemy po 3 latach uzyskać 68 zł. Proszę polczyć rocze stopy procetowe dla procetu prostego składaego, a astępe odpowedzeć a pytae. 3
Marża w hadlu Marża może być lczoa od ce etto (dolczaa do cey) oraz od ce brutto (odlczaa od cey). W sese bezwzględym (absolutym) jest to ta sama welkość, e jest atomast w sese względym (procetowym). Lcząc marżę (arzut) od ce etto, stosujemy rachuek "od stu" (arzuty, podwyżk ceowe, alczae podatku VAT, podatku akcyzowego tp.); Lcząc marżę od ce brutto, stosujemy rachuek "w stu". Rabaty przecey towaru lczymy od ce brutto (rachuek "w stu"). Zadae 1 Cea etto towaru wyosła 2 zł, a cea brutto 25 zł. Proszę polczyć marżę w złotych oraz marżę w procetach od cey etto brutto (moża lczyć ze wzorów lub z proporcj). W złotych: marża = 5 zł. W procetach: marża lczoa od cey brutto = (25 2) / 25 =,2 = 2% marża lczoa od cey etto = (25 2) / 2 =,25 = 25% 4
Zadae 2 Koszt wyprodukowaa pewego dobra wyósł 1 zł. Producet wyzaczył ceę dobra, dodając arzut w wysokośc 1% oraz podatek VAT w wysokośc 22%. Ile wyosła cea dobra? K K Zadae 3 K ( 1 1 ) (1 2) 11,1 1,22 134,2zł Jeżel cea dobra z podatkem VAT 22% wyosła 2 zł, to jaką stopę dyskotową ależy zastosować, by otrzymać ceę etto? K K 2 K 163,93 1,22 2 163,93 36,7 36,7 2 (1 ) K,183 18,3% K 1 Wartość beżąca etto NPV (Net Preset Value) Wartość beżąca etto (NPV) merzy adwyżkę sumy zdyskotowaych wpływów ad sumą zdyskotowaych wydatków. Lczoa jest według wzoru: CF1 CF2 CF NPV I 2 Gdze: NPV I 1 r 1 CF (1 r) (1 r) CF (1 r) (1 r) CF welkość wolej gotówk w -tym okrese (przepływ peęży -tego okresu); r stopa dyskotowa w okrese; I początkowe wydatk westycyje; okres eksploatacj westycj. 5
Przykład Przedsęborstwo produkcyje X zamerza dokoać westycj, która wg plaów powa przyeść astępujące przepływy peęże: wydatek początkowy 1 zł, w perwszym roku wpływy w wysokośc 5 zł, w drugm 6 zł, a w trzecm 7 zł. Ze względu a fakt, że przewduje sę, ż ryzyko prowadzoej dzałalośc będze sę zmejszało, przedsęborstwo przyjęło malejące stopy dyskotowe (w roku perwszym 1%, w drugm 8% oraz w trzecm 6%. Czy westycja jest retowa? CF =-1, CF 1 =5, CF 2 =6, CF 3 =7 r 1 =,1, r 2 =,8, r 3 =,6 NPV NPV 5 6 7 1 (1,1) (1,1)(1,8) (1,1)(1,8)(1,6) 1 4545,45 55,5 5558,73 5154,68 Odp. Wartość beżąca etto (NPV) wyosła 5154,68 zł, węc westycja jest retowa. Wewętrza stopa zwrotu IRR (Iteral Rate of Retur) Wewętrza stopa zwrotu (IRR) jest to taka stopa dyskotowa, dla której wartość beżąca etto (NPV) jest rówa zero. IRR ozacza średą stopę zwrotu z westycj w jedym okrese. Jeśl westycja jest realzowaa w okresach roczych, IRR będze wówczas średą roczą stopą zwrotu z westycj. I I CF1 1 r 1 r=irr CF2 (1 r) CF (1 IRR) 2 CF (1 r) CF (1 IRR) 6
Przykład Iwestycja ma w plaach przyeść astępujące przepływy peęże w kolejych latach: CF =-1, CF 1 =7, CF 2 =8, CF 3 =9. Koszt kaptału wycea sę a 3% rocze. Czy westycja jest retowa? 7 8 1 (1 IRR) (1 IRR) IRR,57 57% 9 (1 IRR) 2 3 IRR -1 57% 7 8 9 Odp. IRR (średa rocza stopa zwrotu z westycj) wyosła 57% jest wyższa o 27 puktów procetowych od roczego kosztu kaptału a pozome 3%. Iwestycja jest zatem retowa. Ustawa o kredyce kosumeckm (zagadee stopy efektywej) Ustawa o kredyce kosumeckm z da 12 maja 211 r. (Dz. U. z 211 r. Nr 126, poz. 715) z późejszym zmaam. Defcja umowy o kredyt kosumeck (art. 3 Ustawy); Całkowty koszt kredytu, całkowta kwota kredytu, rzeczywsta rocza stopa procetowa (odpowedo art. 5, ust. 6, 8 11 Ustawy); Wzór a oblczee rzeczywstej roczej stopy procetowej (załączk 4 do Ustawy). Ustawa 7
Case frmy "Rapda" Pożyczka Rapda oferuje epowtarzale korzyśc. Przykładowe oferty: Kwota kredytu etto (zł) Wysokość raty (zł) Lczba mesęczych rat Oprocetowae 3 366,87 12 12% 5 325,69 24 11% 7 32,82 36 1% Oblcz rzeczywste oprocetowae pożyczek. Praca domowa Przerobć zadaa z rozdzału III z ksążk Profesora; Zapozać sę z fukcjam fasowym Excela oraz Ustawą o kredyce kosumeckm. Sporządzć aktualą krzywą dochodowośc dla polskch oblgacj skarbowych. 8
Dzękuję za uwagę 9