PROGRAM DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH ZESPOŁU PLACÓWEK OŚWIATOWO - WYCHOWAWCZYCH w JAROSŁAWIU NA LATA 2014 2018
Spis treści: Wstęp I. Podstawy prawne II. III. IV. Procedury postępowania w sytuacjach nadzwyczajnych Instytucje wspierające Obszary działań profilaktycznych V. Przewidywane efekty VI. VII. Program działań profilaktycznych Ewaluacja
Wstęp Profilaktykę określa się jako: ogół działań zapobiegających niepożądanym zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się ludzi. Szczególnego znaczenia nabiera profilaktyka wśród młodych ludzi, u których kształtuje się hierarchia wartości, doskonalą się relacje z innymi ludźmi, wzmacnia się poczucie pewności siebie oraz kształcą się skomplikowane procesy myślowe. To trudny okres dla każdego nastolatka. Większość jednak sobie radzi z problemami wieku dorastania przede wszystkim wtedy, gdy w ich środowisku obowiązują jasne reguły postępowania oraz, gdy są w nim osoby, na których młody człowiek mógłby się wzorować. Inaczej się dzieje, kiedy brakuje tych czynników. Istnieje wtedy zagrożenie powstawania negatywnych zachowań u młodzieży. Pojawia się duże ryzyko powielania przez młodą osobę zachowań patologicznych. Dlatego celem działań profilaktycznych jest zapobieganie negatywnym zjawiskom. Odpowiedzialność za wychowanie swojego potomstwa ponoszą rodzice. To oni pełnią podstawowe funkcje zapobiegawcze. Nasza placówka wspiera działania rodziny w tym zakresie i podejmuje szereg działań o charakterze profilaktycznym. Nadrzędnym celem działań profilaktycznych jest zapobieganie niepożądanym zjawiskom wychowawczym poprzez kształtowanie u wychowanków odpowiedzialności i samodzielności w dokonywaniu wyboru zachowań właściwych dla siebie i innych ludzi. Zgodnie z założeniami profilaktyki będziemy ograniczać czynniki ryzyka, oraz wzmacniać czynniki chroniące. I. Podstawy prawne: 1. Konwencja o prawach dziecka Art. 33. (aneks): Państwa - Strony będą podejmowały wszelkie odpowiednie kroki, w tym ustawodawcze, administracyjne, socjalne oraz środki w dziedzinie oświaty, w celu zapewnienia ochrony dzieci przed nielegalnym używaniem środków narkotycznych i substancji psychotropowych, zgodnie z ich zdefiniowaniem w odpowiednich umowach międzynarodowych oraz w celu zapobiegania wykorzystywaniu dzieci do nielegalnej produkcji tego typu substancji i handlu nimi. 2. Konstytucja Rzeczpospolitej. Art. 72. 3. Kodeks postępowania karnego z dnia 6 kwietnia 1997 r. Art. 304. 4. Kodeks postępowania cywilnego, Art. 572 (Dział II, rozdział 2). 5. Ustawy i rozporządzenia: Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.). Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473; z późn. zm.).
Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 r. (tekst jednolity - Dz. U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109; z późn. zm.). Ustawa o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej z dnia 8 kwietnia 2010 r. (Dz. U. 2010 r. Nr 81,poz. 529). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem (Dz. U. z 2003 r. Nr 26, poz. 226). Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U. Nr 180, poz. 1493). Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485; z późn. zm.). Ustawa o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 23 lipca 2008 r. (Dz. U. z 2008 r. Nr 180 poz. 1108). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno - pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228; poz. 1487). II. Procedury postępowania wychowawców w sytuacjach nadzwyczajnych Procedury postępowania wychowawców i metody współpracy placówki z policją w sytuacjach zagrożenia młodzieży przestępczością i demoralizacją (alkoholizm, narkomania i prostytucja). Procedury dla wychowawców w sytuacji interwencji służb medycznych. III. Instytucje wspierające naszą placówkę Placówka w zakresie realizacji działań profilaktycznych współpracuje z jednostkami wspierającymi jej działania: Komendą Powiatową Policji w Jarosławiu Urzędem Miasta w Jarosławiu Poradnią Psychologiczno - Pedagogiczną w Jarosławiu Powiatową Stacją Sanitarno - Epidemiologiczną w Jarosławiu Powiatowym biurem PCK w Jarosławiu Jarosławskim Stowarzyszeniem Oświaty i Promocji Zdrowia Jarosławskim Stowarzyszeniem Pedagogów Gminnymi i Miejskimi Ośrodkami Pomocy Społecznej specjalistami w różnych dziedzinach; np. terapeutami
IV. Obszary działania 1. Powodzenie szkolne wychowanków 2. Zachowania ryzykowne 3. Dojrzałość społeczna 4. Promocja zdrowia Ad 1. Eliminowanie niepowodzeń szkolnych Ograniczenie zjawiska wagarów Wzmacnianie pozytywnych zachowań Ad 2. Dostarczanie informacji o następstwach picia alkoholu, zażywania narkotyków i dopalaczy Przeciwdziałanie agresji i przemocy Działania mające na celu zapobieganie chorobom zakaźnym Ad 3. Otoczenie szczególną troską wychowanków grup pierwszych Kształtowanie postaw prospołecznych Promowanie zasad kultury Ad 4. Dbanie o zdrowie psychiczne i fizyczne V. Przewidywane efekty Wszelkie przedsięwzięcia oraz działania wychowawczo-profilaktyczne mają na celu nabywanie i rozwijanie: poczucia własnej wartości mieszkańców bursy poprzez dostarczanie przeżyć wzmacniających, podnoszenie samooceny, dostrzeganie mocnych stron, uczenie postaw akceptujących siebie, umiejętności samokontroli emocjonalnej, empatii, umiejętności prawidłowej komunikacji, umiejętności redukowania napięć, umiejętności rozwiązywania konfliktów w rodzinie i w środowisku, zainteresowań uczniów, przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym, stworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania placówki, ograniczenie skali występowania zjawisk patologicznych (m.in. przemoc, narkomania, alkoholizm, nikotynizm), umiejętności dbania o zdrowie psychiczne i fizyczne.
VI. Program działań profilaktycznych I. Powodzenie szkolne wychowanków Zadania szczegółowe 1. Eliminowanie niepowodzeń szkolnych Sposób realizacji obserwacja wychowanka w trakcie nauki,. zajęcia wychowawcze poświęcone tematyce zasad efektywnego uczenia się, praca nad eliminowaniem niekorzystnych czynników dekoncentrujących, praca nad podnoszeniem aspiracji edukacyjnych, promowanie pomocy koleżeńskiej, stworzenie odpowiednich warunków do nauki(udostępnienie pokoi do cichej nauki oraz studia komputerowego), objęcie szczególną opieką wychowanków posiadających opinie i orzeczenia PPP, edukacja w zakresie przestrzegania zasad higieny pracy umysłowej 2. Ograniczenie zjawiska wagarów. kształtowanie właściwej postawy do obowiązku szkolnego analizowanie frekwencji wychowanków, kontaktowanie się z rodzicami w celu wyjaśnienia nieobecności dziecka w szkole, współpraca z wychowawcami i pedagogami szkolnymi, motywowanie uczniów do udziału w zajęciach szkolnych i zaniechania wagarów, stosowanie kar regulaminowych, uświadamianie młodzieży wpływu absencji na wyniki w nauce. 3. Wzmacnianie pozytywnych zachowań. wyróżnianie wzorowych wychowanków podczas spotkań grupowych lub na apelu, prezentacja wychowanków osiągających bardzo dobre i dobre wyniki w nauce.
II. Zachowania ryzykowne Zadania szczegółowe Sposoby realizacji 1. Dostarczanie informacji o następstwach picia alkoholu, palenia papierosów, zażywania narkotyków i dopalaczy udział w programach profilaktycznych organizowanych w placówce, spotkanie z przedstawicielami policji i straży miejskiej, organizowanie zajęć z zakresu profilaktyki uzależnień, udział w imprezach organizowanych przez różne instytucje, prowadzenie rozmów z rodzicami na temat zagrożeń wynikających ze stosowania przez młodzież używek, diagnozowanie wybranych problemów z zakresu profilaktyki. 2. Przeciwdziałanie agresji i przemocy realizowanie tematyki dotyczącej przemocy i agresji w trakcie zajęć i warsztatów, podnoszenie świadomości prawnej celem zapobieżenia stania się ofiarą lub sprawcą czynów karalnych czy przestępstw, stosowanie pochwał i kar regulaminowych. 3. Działania mające na celu zapobieganie chorobom zakaźnym organizowanie konkursów, propagowanie wśród wychowanków wiedzy na temat HIV/AIDS, uczenie tolerancji i zasad współżycia społecznego, analiza artykułów, projekcja filmów poświęconych chorobom zakaźnym i chorobom przenoszonym drogą płciową.
III. Dojrzałość społeczna Zadania szczegółowe Sposoby realizacji 1. Otoczenie szczególną troską wychowanków grup pierwszych pomoc nowoprzyjętym wychowankom w adaptacji w placówce, przeprowadzanie ankiet dotyczących adaptacji wychowanków klas pierwszych, diagnoza środowiska rodzinnego i sytuacji materialnej wychowanków, egzekwowanie norm zachowania,stanowcze reagowanie na niewłaściwe zachowania, 2. Kształtowanie postaw prospołecznych kształtowanie postaw otwartości i wrażliwości na potrzeby innych, organizowanie warsztatów profilaktycznych, kształtowania pozytywnych relacji między rówieśnikami: o integracja grup wychowawczych, o nawiązywanie więzi emocjonalnych, o budowanie wzajemnego zaufania w grupie rówieśników, o negocjacje i mediacje w grupach rówieśniczych, kształtowanie odpowiedzialnych postaw za powierzone mienie. 3. Promowanie zasad kultury propagowanie zasad savoir-vivre, zwracanie uwagi na przestrzeganie zasad kultury słowa, nauka właściwego zachowania wychowanków podczas wycieczek, uroczystości, wyjść do kina, teatru,
IV. Promocja zdrowia Zadania szczegółowe 1. Dbanie o zdrowie psychiczne i fizyczne Sposoby realizacji wdrażanie wychowanków do dbałości o higienę osobistą, prowadzenie rozmów w grupach na temat akceptacji inności, tolerancji, stereotypów, radzenia sobie w trudnych sytuacjach, wiary we własne możliwości itp., propagowanie zdrowego stylu życia poprzez udostępnienie czasopism i broszur, współpraca z rodzicami w przypadku występowania zachowań trudnych, analizowanie indywidualnych przypadków na, spotkaniach Rady Pedagogicznej oraz Zespołu Wychowawczego, organizowanie wycieczek, zapewnienie uczniom udziału w zajęciach sportowych i różnego typu zawodach sportowych, wymiana informacji z rodzicami na temat problemów zdrowotnych ich dzieci, propagowanie idei krwiodawstwa, organizowanie zajęć poświęconych omówieniu przyczyn i skutków chorób cywilizacyjnych, pomoc indywidualna w rozwiązaniu konkretnych sytuacji kryzysowych (choroba, ciąża), nauka radzenia sobie z negatywnymi emocjami, stresem, podnoszenie samooceny wychowanków, promowanie dbałości o właściwy rozwój fizyczny i kondycję poprzez zachęcanie do aktywnego spędzania czasu wolnego, propagowanie zasad racjonalnego odżywiania się.
VII. Ewaluacja Analiza Programu Profilaktycznego będzie polegać na bieżącym monitorowaniu i cyklicznej ewaluacji. Treści programu mogą ulegać zmianie, w zależności od aktualnych potrzeb. Diagnoza tych potrzeb będzie dokonywana przy pomocy odpowiednich narzędzi ewaluacyjnych. Narzędzia i metody ewaluacyjne: ankiety dla wychowanków i rodziców, obserwacje, zapisy w dokumentacji wychowawców grup, analiza ocen i frekwencji, opinie i wnioski rodziców w trakcie rozmów. zatwierdzam do realizacji: Jarosław, 12.09.2014r.