PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoły Podstawowej im. Króla Kazimierza III Wielkiego w Rudniku
SPIS TREŚCI I Wstęp II Cele główne i szczegółowe programu III Obszary i zadania
I Wstęp Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej jest skorelowany z Programem Wychowawczym. Opiera się na systematycznej diagnozie środowiska uczniowskiego. Obszary zachowań problemowych zostały wyodrębnione na podstawie obserwacji środowiska szkolnego oraz analizy przeprowadzonych ankiet, frekwencji, występujących zachowań ryzykownych, podejmowanych interwencji pedagogicznych oraz wniosków z posiedzeń zespołów wychowawczych. Głównym założeniem Programu jest taki wpływ na dziecko, aby radziło sobie lepiej bez nadmiernego napięcia związanego z rozwiązywaniem problemów, których dostarcza mu życie, aby rozumiało siebie, umiało współżyć z innymi i potrafiło również znajdować w samym sobie oparcie w trudnych sytuacjach. Każdy problem ucznia to pole do działania wychowawcy, nauczyciela, pedagoga, to indywidualny kontakt z uczniem i jego środowiskiem, to również bardzo ważna rola rodziców w odpowiednim przygotowaniu dziecka do życia. Program będzie wspomagał wychowawczą rolę rodziny, prawidłowy rozwój uczniów oraz wskazywał potrzebę podejmowania działań interwencyjnych w sytuacji zdiagnozowanych zagrożeń. W zakresie profilaktyki pierwszorzędowej obejmuje: - promowanie zdrowego stylu życia i zdrowego odżywiania, - informowanie o skutkach zachowań ryzykownych, - nawiązywanie prawidłowych relacji z rówieśnikami i dorosłymi,
- zdobywanie umiejętności radzenia sobie ze stresem i rozwiązywania konfliktów. W zakresie profilaktyki drugorzędowej obejmuje: - działania umożliwiające wczesną identyfikację osób z grupy podwyższonego ryzyka, - współpracę ze specjalistami, - zajęcia socjoterapeutyczne, - poradnictwo rodzinne. II Cele Programu Profilaktyki 1. Umożliwienie uczniom zdobycia ważnych umiejętności życiowych w celu osiągnięcia samodzielności i niezależności w decydowaniu o sobie i odpowiedzialności za swoje zachowanie. 2. Promowanie zdrowego stylu życia. 3. Prewencja i eliminacja niepożądanych zachowań, takich jak wagary, duża absencja, kradzieże, przejawy wandalizmu, agresji i przemocy słownej uczniów, brak kultury osobistej. 4. Wzmacnianie poczucia bezpieczeństwa w szkole. 5. Wykształcenie umiejętności rozwiązywania konfliktów oraz radzenia sobie z sytuacją przemocy i agresji w szkole i domu.
6. Integrowanie uczniów w szkole i w klasie. 7. Wyrównanie szans edukacyjnych. III Obszary i zadania 1. Zapewnienie uczniom pełnego bezpieczeństwa psychicznego i fizycznego przeciwdziałanie agresji i przemocy Zadania Sposób realizacji Odpowiedzialni Ewaluacja 1. Pomoc uczniom szkoły podstawowej w adaptacji do nowego środowiska. 1. Organizowanie zajęć integracyjnych oraz zwiększenie częstotliwości wycieczek dla uczniów rozpoczynających nowy etap edukacji w celu integracji zespołów klasowych; budowanie właściwej atmosfery między uczniami, ich wychowawcami i nauczycielami oraz poczucia jedności w klasach. 2. Organizacja zajęć otwartych dla rodziców. 3. Opieka uczniów klas starszych nad pierwszoklasistami, szczególnie sześciolatkami. 4. Rozmowy indywidualne. 5. Pedagogizacja rodziców dotycząca pomyślnego startu dzieci w szkole i adaptacji do nowego środowiska. nauczyciele, wychowawcy Indywidualne rozmowy z uczniami, obserwacje. 6. Integrowanie środowiska szkoły w tym uczniów niepełnosprawnych, przewlekle chorych, odmiennych kulturowo.
2. Stwarzanie możliwości budowania właściwych relacji rówieśniczych, przeciwdziałanie agresji, mobbingowi itp. 1. Organizowanie zajęć z wychowawcą przy współpracy pedagoga na temat: a) sposobów rozwiązywania konfliktów, b) asertywności, c) budowania poczucia własnej wartości, d) komunikacji interpersonalnej. 2. Organizacja zajęć warsztatowych z zakresu zagrożeń związanych z korzystaniem z telefonów, komputerów. 3. Organizowanie imprez służących integracji środowiska szkolnego: wycieczki szkolne, ogniska, zabawy szkolne. 4. Aktywne i systematyczne pełnienie dyżurów nauczycielskich podczas przerw międzylekcyjnych. 5. Systematyczne i zgodne z procedurami reagowanie wszystkich pracowników szkoły na wszelkie formy i przejawy agresji w szkole. nauczyciele, pedagog, pracownicy szkoły Analiza dokumentacji szkolnej, obserwacje, rozmowy z uczniami, ankiety. 3. Propagowanie wśród młodzieży znajomości i zasad przestrzegania prawa. 1. Zapoznanie uczniów z dokumentami określającymi pracę szkoły: a) Statutem, b)sposobami sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów i kryteriami ocen z zachowania c) Regulaminem Szkoły, d) procedurami określającymi sytuacje zagrożenia w szkole, e) zasadami postępowania w sytuacjach kryzysowych. 2. Pogadanki z policją o tematyce: a) odpowiedzialności karnej nieletniego, b) bezpieczeństwa w ruchu drogowym. 3. Godziny z wychowawcą o tematyce: a) obowiązków ucznia, b) systemie kar i nagród stosowanym w szkole. 4. Konsekwentne stosowanie przez nauczycieli procedur w określonych sytuacjach niezgodnych z prawem wewnątrzszkolnym, zgodnie wychowawcy, pedagog, nauczyciele historii, języka polskiego Analiza dokumentacji, obserwacje, rozmowy.
z wypracowanymi i przyjętymi w szkole procedurami. 5. Zapoznanie uczniów z prawami dziecka i człowieka, analiza odpowiednich dokumentów, np. Deklaracja Praw Człowieka, Konwencja o Prawach Dziecka lekcje z wychowawcą. 6. Organizacja apeli szkolnych dotyczących różnych sytuacji wychowawczych i działań szkoły w tym obszarze. 7. Udział w konkursach, akcjach profilaktycznych np.,,odblaskowa szkoła. 4. Zapobieganie wagarom, dyscyplina na zajęciach szkolnych. 1. Kontrolowanie przez wszystkich nauczycieli obecności uczniów na zajęciach lekcyjnych. 2. Konsekwentne stosowanie procedur szkolnych wobec uczniów opuszczających zajęcia szkolne. 3. Przeprowadzenie zajęć na godzinie z wychowawcą dotyczących obowiązku szkolnego konsekwencje prawne nieprzestrzegania ww. zasad. 4. Punktualne rozpoczynanie i kończenie zajęć szkolnych. 5. Organizacja spotkań z rodzicami dotyczących frekwencji uczniów na zajęciach oraz form pomocy uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. 6. Systematyczna współpraca z policją, strażą miejską, sądem rodzinnym, kuratorami sądowymi. wychowawcy, pedagog, pielęgniarka, nauczyciele Analiza dokumentacji, obserwacje, rozmowy.
Oczekiwane efekty Uczeń: - stosuje się do norm i zasad obowiązujących w szkole, w domu, w społeczeństwie, - potrafi komunikować się z otoczeniem, sygnalizować swoje potrzeby, - identyfikuje się ze środowiskiem szkolnym, - potrafi w miarę możliwości rozwiązywać konflikty, jest asertywny, - przewiduje zagrożenia i niebezpieczeństwa w różnych sytuacjach życiowych, - nawiązuje właściwe relacje z innymi, - umie bezpiecznie funkcjonować w szkole i poza szkołą, - systematycznie uczęszcza na zajęcia lekcyjne, - wie, jak zachować się w sytuacjach kryzysowych. 2. Profilaktyka uzależnień, promowanie zdrowego stylu życia Zadania Sposób realizacji Odpowiedzialni Ewaluacja 1. Uświadamianie uczniom negatywnych skutków działania środków psychoaktywnych, dopalaczy, napojów energetyzujących oraz następstw działania tych substancji. 1. Udział uczniów w pogadankach, warsztatach i innych formach poznawania środków uzależniających i konsekwencji ich spożywania, np.: a) środków psychoaktywnych, b) dopalaczy, c) tytoniu, d) alkoholu, e) narkotyków, f) napojów energetyzujących. 2. Bieżące informowanie uczniów o negatywnych pielęgniarka szkolna, pedagog, nauczyciele wychowawcy, Analiza dokumentacji szkolnej, rozmowy, obserwacje. Gazetki tematyczne, analiza dokumentacji, rozmowy, obserwacje.
2. Edukacja prozdrowotna. skutkach używania tytoniu, alkoholu, środków psychoaktywnych, napojów energetyzujących. 3. Zwracanie uwagi na konieczność spożywania drugiego śniadania przez uczniów i promowanie zdrowego odżywiania. 4. Udział uczniów w konkursach związanych z tematyką zagrożeń współczesnego świata. nauczyciele wychowania fizycznego, pielęgniarka szkolna 1. Współpraca z Ośrodkiem Zdrowia i pielęgniarką szkolną. 2. Przygotowanie gazetek tematycznych, pogadanek, konkursów na temat zdrowego trybu życia. 3. Zajęcia z wychowania do życia w rodzinie i zajęcia edukacji zdrowotnej 4. Zajęcia pozalekcyjne: Świetlica Środowiskowa, koło PCK, kursy tańca, zajęcia rekreacyjne. 5. Organizowanie wycieczek szkolnych, gier, zabaw. 6. Organizowanie zajęć gimnastyki korekcyjnokompensacyjnej. 7. Rozwijanie świadomości własnego ciała poprzez podejmowaną tematykę na godzinach wychowawczych, lekcjach przyrody i lekcjach wychowania do życia w rodzinie, również poprzez lekcje wychowania fizycznego, SKS i zawody sportowe. 8. Kontynuacja akcji:,,szklanka mleka,,,owoce w szkole. Kontynuacja projektów edukacyjnych:,,szkoła promująca zdrowie,,,miedzy nami kobietkami. pedagog, nauczyciel świetlicy nauczyciele wychowania fizycznego, pielęgniarka szkolna Analiza dokumentacji szkolnej, rozmowy, obserwacje. 3. Popularyzowanie zdrowego stylu życia. 1. Zajęcia z wychowawcami na temat organizacji wolnego czasu. 2. Propagowanie aktywności sportowej, zachęcanie
do udziału w czynnym uprawianiu sportu na zajęciach sportowych, w klubach sportowych. 3. Zachęcanie uczniów do wszechstronnej aktywności fizycznej. 4. Nauka współzawodnictwa - fair-play. 5. Organizacja zajęć z pielęgniarką szkolną dotyczących higieny osobistej, zapobieganiu chorobom. 6. Organizacja zajęć umożliwiających aktywny tryb życia, np. wycieczki rowerowe, narciarskie. 7. Zapoznawanie młodzieży z zasadami zdrowego żywienia i odżywiania się udział uczniów w projektach szkolnych. Oczekiwane efekty Uczeń: - uświadamia sobie zagrożenia wynikające z wszelkiego rodzaju uzależnień i potrafi się im przeciwstawić, - nie podejmuje ryzykownych zachowań, - potrafi dbać o swoje zdrowie, - zna korzyści płynące ze zdrowego trybu życia.
3. Przezwyciężanie niepowodzeń szkolnych, trudności w uczeniu się i eliminowanie niewłaściwych zachowań Zadania Sposób realizacji Odpowiedzialni Ewaluacja 1. Dostosowanie szkolnych wymagań do możliwości i potrzeb uczniów na podstawie opinii, orzeczeń Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej, zaświadczeń lekarskich, na podstawie własnych obserwacji. Zapewnienie różnych form pomocy: a) rewalidacja, b) zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, c) zajęcia rekreacyjno-sportowe, d) pomoc koleżeńska, e) pomoc uczniom w ramach świetlicy szkolnej i środowiskowej, f) zajęcia z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, g) systematyczna współpraca z instytucjami zajmującymi się wspieraniem uczniów i rodzin z problemami edukacyjnymi. pedagog, nauczyciele, wychowawcy, specjaliści Analiza dokumentacji, ankiety. 2. Zapoznanie się z sytuacją rodzinną ucznia i środowiskiem społecznym, w którym przebywa. 1. Analiza dokumentów szkolnych dokonywana przez: pedagoga, wychowawców, psychologa. 2. Podejmowanie stosownych działań zapobiegających sytuacjom problemowym. 3. Sporządzenie szkolnego wykazu uczniów wymagających pomocy wychowawczej, edukacyjnej i materialnej. 4. Systematyczne wywiady z uczniami, rodzicami, wywiady środowiskowe w celu bieżącego monitoringu sytuacji uczniów. 5. Kontynuowanie systematycznej współpracy z instytucjami udzielającymi specjalistycznej pomocy, np.: a) Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Sułkowicach, b) poradniami psychologiczno- pedagogicznymi, wychowawcy, pedagog, nauczyciele Analiza dokumentacji, ankiety.
c) ośrodkiem pomocy rodzinie, d) opieką społeczną, e) zespołem interdyscyplinarnym. 6. Systematyczna współpraca z policją, strażą miejską, sądem rodzinnym, kuratorami sądowymi, PCPR, ośrodkiem interwencji kryzysowej. 3. Systematyczne motywowanie uczniów do nauki. 1. Prezentowanie na zajęciach z wychowawcą zainteresowań i pasji uczniów. 2. Organizacja zajęć pozalekcyjnych zgodnie ze zdiagnozowanymi wcześniej potrzebami uczniowskimi. 4. Przygotowywanie uczniów do udziału w konkursach przedmiotowych, tematycznych, interdyscyplinarnych, artystycznych i sportowych. 5. Przeprowadzenie przez specjalistów szkolnych zajęć z zakresu technik uczenia się, umiejętności radzenia sobie z problemami i stresem. 6. Organizacja zajęć wspierających pracę ucznia zdolnego. 7. Indywidualizacja procesu edukacyjnego oraz systemu oceniania uczniów. 8. Uwzględnianie zaleceń poradni psychologicznopedagogicznych zwartych w opiniach. 9. Stosowanie pochwał nawet najmniejszych sukcesów wobec uczniów wymagających wsparcia. wychowawcy, nauczyciele Analiza dokumentacji szkolnej, ankiet, testów, badań psychologicznych. 4. Pomoc psychologicznopedagogiczna. 1. Godziny wychowawcze poświęcone tematom: a) asertywności, b) umiejętności radzenia sobie ze stresem, gniewem, c) hamowania agresji, d) przemocy. 2. Otoczenie troską i udzielenie pomocy uczniom pozbawionym właściwej opieki rodzicielskiej. wychowawcy, nauczyciele, pedagog Rozmowy, obserwacje, dokumentacja szkolna.
3. Przygotowanie gazetki profilaktycznej o charakterze ostrzegawczym: najważniejsze telefony, informacje, instytucje wspomagające rodzinę. 4. Prowadzenie różnych form uświadamiania zagrożeń dla zdrowia i życia. 5. Włączenie uczniów w akcje ogólnokrajowe i Sanepidu. 6. Prelekcje pielęgniarki szkolnej. 7. Wykorzystanie tematyki programów profilaktycznych na lekcjach wychowawczych. 8. Współpraca z instytucjami prowadzącymi działalność profilaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą. 5. Dbanie o harmonijny rozwój ucznia w szkole. 1. Dbanie o otoczenie wokół szkoły. 2. Wzmożone dyżury nauczycieli podczas przerw. 3. Organizowanie zajęć pozalekcyjnych i rozszerzenie oferty szkoły zgodnie z zainteresowaniami uczniów i propozycjami rodziców, oraz uwarunkowaniami lokalnymi szkoły w celu zagospodarowania dzieciom czasu wolnego. nauczyciele, wychowawcy, dyrekcja Analiza dokumentacji szkolnej. 6. Rozszerzenie działań profilaktycznych poprzez aktywność własną nauczycieli. 1. Organizowanie szkoleń dla nauczycieli w celu nabycia dodatkowych umiejętności wychowawczych. 2. Systematyczne pogłębianie wiedzy z zakresu profilaktyki z wykorzystaniem materiałów dostępnych w placówce, korzystanie z pomocy pedagoga. 3. Stosowanie indywidualizacji w nauczaniu i wychowaniu. 4. Diagnozowanie problemów uczniów i udzielanie właściwej pomocy. 5. Imprezy integracyjne. nauczyciele, dyrekcja, Analiza dokumentacji szkolnej. Analiza dokumentacji szkolnej,
7. Współpraca z rodzicami. 1. Spotkania z rodzicami na temat zagrożeń, jakie niesie agresja fizyczna i słowna. Wskazanie instytucji, w których mogą szukać pomocy. 2. Zebrania klasowe z rodzicami, spotkania indywidualne, dni otwarte (wsparcie moralne rodziców, pomoc materialna, pomoc w różnych sprawach urzędowych). 3. Zachęcenie rodziców do udziału i organizacji wspólnych imprez klasowych, wycieczek i uroczystości szkolnych. 4. Zawieranie kontraktów z rodzicami zobowiązujących ich do systematycznego wywiązywania się ze współpracy ze szkołą. dyrekcja, nauczyciele, pedagog rozmowy z rodzicami, obserwacja. Oczekiwane efekty Uczeń: - osiąga pozytywne wyniki w nauce na miarę swoich możliwości, - posiada prawidłową motywację do nauki, - ma poczucie własnej wartości i wie, jak pracować nad jej podnoszeniem.