SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI NA LATA 2011 2014 SZKOŁA PODSTAWOWA IM. G. MORCINKA W POCZESNEJ
Spis treści I. Struktura programu 1. Podstawa prawna programu 2. Diagnoza 3. Założenia i cele programowe 4. Zamierzone efekty programu 5. Treści programu 6. Strategie i metody realizacji programu profilaktyki 7. Osoby odpowiedzialne za realizację II. Szczegółowy plan ogólnoszkolnych działań profilaktycznych 1. Szkolny Program Profilaktyki klasy I-VI III. Ewaluacja programu 1. Sposoby ewaluacji 2. Metody zbierania danych (wzory narzędzi)
I. Struktura programu: 1. Podstawa prawna programu: - Konwencja o Prawach Dziecka, - Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty, (Dz. U z 2004r Nr 256 poz. 2572 z późn. zm.), - Rozporządzenie MEN z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2001r. Nr. 61, poz. 624 z późn. zm.), - Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2002r. Nr. 51, poz. 458 z póż. zm.), - Rozporządzenie MENiS z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizowania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003r. Nr. 11, poz. 114).
2. Diagnoza: Działalność profilaktyczna szkoły oznacza różnorodne działania, które mają charakter zapobiegawczy i uprzedzający występowanie tzw. zachowań ryzykownych u dzieci. Działania te powinny stwarzać uczniom okazję do radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych. W wyniku przeprowadzonej diagnozy (wywiady z nauczycielami, rozmowy z rodzicami, dziećmi, pedagogiem, analizy wyników zachowania uczniów,) zostały wyłonione zagrożenia, z którymi spotykamy się na terenie naszej szkoły i środowiska lokalnego. Głównymi negatywnymi zjawiskami występującymi na terenie naszej szkoły są: - przemoc fizyczna i psychiczna; - niewłaściwe zachowania typu: (drobne kradzieże, niszczenie mienia i sprzętu szkolnego); - niekulturalne zachowania: (wulgaryzmy językowe, brak szacunku do drugiej osoby, brak kultury obycia); - zachowania zagrażające bezpieczeństwu funkcjonowaniu w szkole i poza nią; - braki w wiedzy na temat wykorzystania czasu wolnego i zasad zdrowego stylu życia. Adresatami działań profilaktycznych są: uczniowie, nauczyciele oraz rodzice.
3. Założenia i cele programu: Założeniem Szkolnego Programu Profilaktyki będzie wspieranie uczniów we wszechstronnym rozwoju psychicznym, społecznym i zdrowotnym. Wspomaganie rozwoju moralnego ucznia, uczeniu go poszanowania norm społecznych, etycznych jak również ogólnie szanowanych wartości i autorytetów. Przygotowanie uczniów do rozpoznawania wartości moralnych, dokonywania odpowiednich wyborów i realizacji celów życiowych. Uczenie odpowiedzialności za swoje postępowanie. Umacnianie poczucia własnej wartości. Stworzenie uczniowi możliwości przynależenia do pozytywnych grup rówieśniczych. Wpajanie zasad współżycia w grupie rówieśniczej, rodzinie i społeczeństwie. Kształtowanie umiejętności dialogu, słuchania innych, rozumienia ich poglądów. Kształcenie umiejętności oceniania zagrożeń czyhających w otaczającym świecie. Wdrażanie zasad zdrowego stylu życia. Rozwijanie u dzieci zainteresowania aktywnym wypoczynkiem i uczenie racjonalnych sposobów wykorzystania czasu wolnego. Wspomaganie rodziców i nauczycieli w prawidłowym pełnieniu przez nich funkcji wychowawczych i edukacyjnych. Główne cele Szkolnego Programu Profilaktyki naszej szkoły na trzy lata są następujące: 1. Przeciwdziałanie niewłaściwym zachowaniom, przemocy fizycznej i psychicznej. 2. Uczenie bezpiecznego zachowania w szkole i poza nią. 3. Propagowanie zdrowego stylu życia.
4. Zamierzone efekty programu: Realizacja programu powinna po trzech latach dać następujące zmiany w postawach uczniów, rodziców i nauczycieli. a) Uczeń: - Nie stosuje przemocy wobec innych, - Określa skutki niepożądanych zachowań, - Potrafi rozwiązywać konflikty w grupie rówieśniczej, - Odpowiada za swoje zachowanie, - Stosuje zasady kulturalnego zachowania, kulturalnie wysławia się, - Poprawnie i bezpiecznie zachowuje się w różnych sytuacjach, - Wyciąga wnioski ze swoich negatywnych poczynań, - Przestrzega ogólnie przyjętych norm moralnych i społecznych, - Prowadzi zdrowy styl życia i przekonuje innych do jego stosowania, - Wybiera właściwą formę spędzania wolnego czasu i proponuje ją innym, - Zwraca się o pomoc do osób kompetentnych i odpowiednich instytucji. Sylwetka absolwenta: Przestrzega norm współżycia w społeczeństwie. Uczeń jest: - Tolerancyjny, - Kulturalny, - Asertywny - Otwarty na problemy innych, - Odpowiedzialny, - Opiekuńczy. Przestrzega zasad bezpieczeństwa i zdrowego stylu życia. Uczeń: - Stosuje zasady higieny pracy, prawidłowo się odżywia, - Umie aktywnie wypoczywać, dba o rozwój swoich zdolności, - Dba o swoje zdrowie, zna i przestrzega regulaminy szkolne.
b) Rodzice: Rodzic po zrealizowaniu programu profilaktyki: - Potrafi dostrzec istniejący problem wychowawczy i właściwie na niego zareagować, - Zna instytucje wspomagające rodzinę w wychowaniu i potrafi zwrócić się do nich o pomoc, - Dokonuje zmian we własnym postępowaniu wobec dziecka, celem zacieśnienia z nim więzi uczuciowej, - Wspomaga szkołę w prowadzonej przez nią działalności profilaktycznej i ma wpływ na określanie jej kierunku, - Na bieżąco kontroluje, czy podjęte działania przynoszą pozytywny skutek, - Stara się być autorytetem i służyć przykładem własnemu dziecku. c) Nauczyciele: Nauczyciele realizujący program profilaktyki potrafią stosować odpowiednie formy i metody pracy stwarzając uczniom okazje do aktywnego uczestnictwa w gromadzeniu doświadczeń powodujących wzrost ich zdolności do radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych: - Tworzą dobry klimat w szkole, - Reagują na wszelkie objawy nieprawidłowych zachowań uczniów, - Są wzorem pozytywnym dla uczniów, - Współpracują z innymi nauczycielami, rodzicami i uczniami, - Kierują uczniów potrzebujących pomocy do odpowiednich instytucji specjalistycznych.
5. Treści programu profilaktyki: a) Uczniowie: - zasady komunikowania się, - nawiązywanie i podtrzymywanie dobrych kontaktów z ludźmi, - zachowania niebezpieczne i ich skutki, - normy, wartości i autorytety w życiu człowieka, - alternatywne sposoby rozładowywania napięć, - pozytywne skutki prowadzenia zdrowego trybu życia, - instytucje i osoby mogące udzielić pomocy w sytuacjach zagrożenia. b) Rodzice - Wiedza na temat zagrożeń, jakie mogą napotkać podczas procesu edukacji i wychowania dziecka, - Wiedza na temat instytucji wspomagających rodzinę w wychowaniu, - Znajomość sposobów współpracy z w/w instytucjami. c) Nauczyciele - Wiedza na temat aktywnych form i metod pracy, - Umiejętność stwarzania dobrego klimatu w szkole i współpracy z wszystkimi pracownikami szkoły, - Wiedza i umiejętność nawiązywania dobrego kontaktu w relacjach międzyludzkich, - Wiedza na temat zagrożeń czyhających na ucznia, - Wiedz na temat placówek specjalistycznych oraz proponowanych przez nie form pomocy dla ucznia.
6. Strategie i metody realizacji programu profilaktyki: a) Uczniowie Strategie informacyjne: - Lekcje wychowawcze, ścieżki edukacyjne, zajęcia edukacyjne, warsztaty, - Spotkanie ze specjalistą (lekarz, policjant, psycholog, pedagog, kurator,...), - Wycieczka tematyczna np. komisariat policji, - Prezentacja filmowa, praca z komputerem- internet. Strategie edukacyjne: - Realizacja projektów edukacyjnych, - Konkursy, - Prowadzenie zajęć metodami aktywnymi, - Obchody ogólnopolskich dni np. Sprzątanie Świata, Dzień Ziemi, Dzień Zdrowia. Strategie alternatywne: - Zawody sportowe, - Turnieje międzyszkolne np. Sportowa Liga Podstawówek, - Koła zainteresowań, uczestnictwo w zajęciach pozalekcyjnych organizowanych przez instytucje kulturalne np. Gminne Centrum Kultury Informacji i Rekreacji, - Wyjazdy na lodowisko, do parku wodnego. Strategie interwencyjne: - Interwencja w środowisku domowym ucznia, - Interwencja w środowisku szkolnym ucznia, - Pomoc psychologiczna i pedagogiczna prowadzona na terenie szkoły przez szkolną higienistkę i pedagoga szkolnego, - Kierowanie uczniów do poradni specjalistycznych.
b) Rodzice Strategie informacyjne: - Prelekcja, referat, - Spotkanie ze specjalistą, - Ulotki i tablice informacyjne. Strategie edukacyjne: - Dyskusje, - Uroczystości, Strategie alternatywne: - Wycieczki i wyjazdy edukacyjne z udziałem rodziców, - Uroczystości szkolne, - Imprezy klasowe. Strategie interwencyjne: - Interwencja w środowisku domowym ucznia, - Interwencje w sytuacjach kryzysu rozwojowego, - Pomoc psychologiczna i pedagogiczna prowadzona przez specjalistów, c) Nauczyciele - Prelekcje, prace w zespołach wychowawczych i samokształceniowych, - Spotkanie ze specjalistą, - Warsztaty, kursy doskonalące, - Prezentacje multimedialne i korzystanie z internetu, - Samokształcenie, korzystanie z literatury psychologicznej i pedagogicznej.
7. Osoby odpowiedzialne za realizację: Realizując program profilaktyki szkoła liczy na wsparcie i współpracę z następującymi osobami i instytucjami: a) Dyrekcja Szkoły, b) Nauczyciele wychowawcy, c) Nauczyciele przedmiotów, d) Pedagog Szkolny, e) Sojusznicy programu: - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, - Gminna Komisja ds. Pomocy Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, - Policja, - Straż Pożarna, - Gminny Ośrodek Zdrowia, - Powiatowa Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna w Częstochowie, - Centrum Informacji Zawodowej, - Gminne Centrum Kultury Informacji i Rekreacji, - Ośrodki doskonalenia zawodowego nauczycieli, - Higienistka Szkolna, - Rodzice, - Kuratorzy Sądowi sprawujący opiekę nad rodzinami niewydolnymi wychowawczo.
II. Szczegółowy plan ogólnoszkolnych działań profilaktycznych: 1. Szkolny Program Profilaktyki klasy I-VI
III. Ewaluacja programu: 1. Sposoby ewaluacji: Przebieg realizacji programu będzie sprawdzany przez cały okres trwania jego realizacji. Raz w roku szkolnym zostanie opracowane sprawozdanie z realizacji zadań wyznaczonych w programie i zapisane wnioski, co do dalszej jego realizacji. Sprawozdanie pozwoli ocenić zakres działań wykonanych i potrzeby wprowadzenia ewentualnych zmian w programie na dany rok lub w programie trzyletnim. Ewaluacja końcowa zostanie dokonana w ostatnim roku realizacji programu. Ewaluacja zostanie przeprowadzona na reprezentatywnej grupie składającej się z: uczniów, rodziców i nauczycieli przygotuje ją zespół nauczycieli powołany do tego zadania. Celem ewaluacji będzie zbieranie informacji na temat przystępności i atrakcyjności treści zawartych w programie, skuteczności jego działania i wprowadzenia korekt w programie realizowanym w kolejnych trzech latach. Dokonując ewaluacji programu zostaną wykorzystane następujące metody: ankietowanie, sondaż, wywiad, analiza dokumentów: (dokumentacja pedagoga, dokumentacja wychowawcy, dzienniki lekcyjne, sprawozdania z przebiegu projektów, plany doskonalenia zawodowego nauczycieli )
2. Metody zbierania danych (wzory narzędzi):