PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 2 W CZĘSTOCHOWIE NA ROK SZKOLNY 2015 / 2016 Szkolny Program Profilaktyki obejmuje treści i działania o charakterze profilaktycznym. Realizacja zawartych w nim zadań powinna wpłynąć na uczniów tak, aby potrafili poradzić sobie z rozwiązywaniem problemów, by umieli tworzyć właściwe relacje międzyludzkie i potrafili wybrać to, co służy ich zdrowiu fizycznemu i psychicznemu oraz bezpieczeństwu. Ma na celu zmianę niezadowalających zachowań uczniów. Szkolny Program Profilaktyki został opracowany w oparciu o: Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U. poz. 357) Rozporządzenie MEN z dnia 18 sierpnia 2015 roku, w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz. U. z dnia 28 sierpnia 2015 r. poz. 1249) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci młodzieży w tych jednostkach (Dz. U. z dnia 28 sierpnia 2015 r. poz. 1256) Rozporządzenie MEN z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie postawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. z 2012 r. poz. 977 ) priorytety Ministra Edukacji Narodowej na rok szkolony 2015/2016 aktualne przepisy prawa oświatowego dokumenty wewnątrzszkolne Statut Szkoły, Program Wychowawczy Szkoły, Koncepcja Pracy Szkoły 1
diagnozę potrzeb środowiska szkolnego przeprowadzoną na podstawie wniosków wynikających z nadzoru, ewaluacji, obserwacji i wywiadów, analizy dokumentów szkolnych oczekiwania rodziców, uczniów i nauczycieli Założenia Program stanowi rozwinięcie Programu Wychowawczego realizowanego w szkole, który ma na celu kształtowanie osobowości i postaw uczniów oraz wspieranie ich rozwoju. Szkoła jest miejscem profilaktyki uniwersalnej, skierowanej do grupy niskiego ryzyka, polegającej na promowaniu zdrowego stylu życia i zapobieganiu zagrożeniom, w szczególności na rozwijaniu takich umiejętności życiowych jak: 1. Rozwiązywanie sytuacji konfliktowych. 2. Dokonywanie właściwych wyborów życiowych. 3. Radzenie sobie z trudnymi emocjami. 4. Dobra komunikacja społeczna i utrzymywanie właściwych relacji interpersonalnych. 5. Empatia i tolerancja. 6. Samodzielność i odpowiedzialność. 7. Twórcze i krytyczne myślenie. 8. Asertywność. Szkolny Program Profilaktyki jest w swoich oddziaływaniach skierowany do uczniów i rodziców, nauczycieli i innych pracowników szkoły, a realizowany przez wychowawców oddziałów oraz nauczycieli przedmiotów. Program dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów naszej szkoły, potrzeb środowiskowych i jest realizowany wspólnie z instytucjami wspierającymi pracę wychowawczo-profilaktyczną szkoły takich jak: 2
Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne, Sąd Rodzinny i Nieletnich, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, służba zdrowia, policja, organ prowadzący, Caritas, Akcja Katolicka. Program Profilaktyki ma na względzie dobro dzieci i młodzieży, całej społeczności szkolnej. W sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych, pedagog i wychowawca nawiązują kontakt z rodzicami, podejmują działania interwencyjne, poszukują specjalistycznej pomocy, motywują do podjęcia leczenia bądź terapii. Cele działań profilaktycznych: Szkolny Program Profilaktyki uwzględnia treści kształcenia dostosowane do potrzeb rozwojowych uczniów naszego środowiska. Jest zintegrowany ze Statutem Szkoły oraz Programem Wychowawczym i ma na celu: 1. Zapewnienie bezpieczeństwa uczniom w szkole. 2. Eliminację agresji słownej i fizycznej wśród dzieci. 3. Dbanie o kulturę osobistą i kulturę języka uczniów. 4. Uświadomienie uczniom różnego rodzaju niebezpieczeństw, z jakimi mogą się zetknąć. 5. Zapobieganie nadmiernemu spędzaniu czasu przy komputerze przez dzieci. 6. Przestrzeganie przed zagrożeniami płynącymi z cyberprzestrzeni i świata wirtualnego, a także przed cyberprzemocą. 7. Przeciwdziałanie pojawianiu się zachowań ryzykownych związanych z używaniem środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych. 8. Uświadomienie szkodliwości zażywania narkotyków, dopalaczy. 9. Promowanie zdrowego stylu życia i alternatywnych sposobów spędzania czasu wolnego. 10. Pedagogizację rodziców i podnoszenie poziomu ich umiejętności wychowawczych. Plan realizacji zadań: 1. Zapobieganie agresji i przemocy w szkole. 2. Przeciwdziałanie uzależnieniom. 3. Bezpieczeństwo. 4. Promowanie zdrowego stylu życia. 3
Ewaluacja: Przebieg pracy profilaktycznej i jej efekty poddawane są systematycznej obserwacji i ocenie. Informacje zwrotne pochodzące od uczniów i innych obserwatorów służą dalszemu doskonaleniu pracy i wyciąganiu wniosków na przyszłość. Sposoby i środki ewaluacji: obserwacja zachowań uczniów obserwacja postępów w nauce i zachowaniu frekwencja na zajęciach szkolnych ocena samopoczucia ucznia w szkole udział uczniów w konkursach i osiągane przez nich wyniki ocena pracy profilaktycznej Narzędzia ewaluacji: ankieta wywiad analiza dokumentacji szkolnej rozmowa Zespół ds. profilaktyki, na koniec roku szkolnego, opracowuje sprawozdanie z realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki, które przedstawia Radzie Pedagogicznej i Radzie Rodziców. 4
ZAPOBIEGANIE AGRESJI I PRZEMOCY ZADANIA OCZEKIWANE EFEKTY FORMY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI TERMIN 1. Kształtowanie świadomości uczniów w przeciwdziałaniu agresji i przemocy - uczeń radzi sobie z trudnymi emocjami - dziecko potrafi rozwiązywać konflikty w sposób asertywny, bez agresji słownej i fizycznej - uczeń ponosi odpowiedzialność za swoje zachowanie - dziecko dba o kulturę języka - dziecko rozumie, że nie wolno wobec innych osób stosować cyberprzemocy - dziecko wie, że w trudnych sytuacjach otrzyma pomoc u dorosłych - uczeń jest tolerancyjny, szanuje innych, w tym osoby niepełnosprawne - zajęcia profilaktyczno wychowawcze nt. Moje zalety i wady, Konflikty międzyludzkie i ich rozwiązywanie, Przyczyny i skutki agresji i przemocy - pogadanki na zajęciach z wychowawcą - zorganizowanie zajęć ze specjalistami - przedstawienia profilaktyczne - warsztaty podnoszące umiejętności wychowawcze dla nauczycieli - udzielanie pomocy i wsparcia psychicznego dziecku podczas rozwiązywania konfliktów rówieśniczych - rozmowy indywidualne z uczniami i ich rodzicami - akcentowanie zagadnień przeciwdziałania przemocy i agresji w trakcie realizacji treści - pedagog szkolny - wychowawcy oddziałów - pedagog szkolny - dyrektor, pedagog - lider WDN, dyrektor szkoły wychowawcy klas - wychowawcy, pedagog - nauczyciele - w trakcie roku szkolnego - zgodnie z planem wychowawczym - zgodnie z Kontraktem SP nr 2 z PP-P nr 2 - zgodnie z ofertą - według harmonogramu doskonalenia - w trakcie roku szkolnego, według potrzeb - zgodnie z potrzebami - według programów nauczania 5
- uczeń potrafi prawidłowo zareagować na niewłaściwe zachowania rówieśników i dorosłych wobec niego lub innych osób programowych z poszczególnych przedmiotów nauczania, w tym katechezy - pedagogizacja rodziców - udzielanie porad i wsparcia rodzicom w rozwiązywaniu trudności wychowawczych z dziećmi - konsultacje psychologiczne wychowawcy klas, pracownicy PP-P nr2 - pedagog, wychowawcy - psycholog PP-P nr 2 - zgodnie z zapotrzebowaniem - według potrzeb - 1 godzina w m-cu w SP 2 i na terenie PP-P nr 2 2. Zwiększenie zainteresowania uczniów nauką szkolną - podniesienie wyników nauczania - liczny udział dzieci w zajęciach pozalekcyjnych - znaczące osiągnięcia w konkursach, zawodach - podniesienie jakości kształcenia w zakresie umiejętności matematycznych - uczniowie potrafią korzystać z różnych źródeł informacji - ufundowanie Nagrody Dyrektora Szkoły dla najzdolniejszego ucznia - nagroda dla klasy z najwyższą średnią ocen - wyróżnianie uczniów zdolnych, mających szczególne osiągnięcia podczas apeli szkolnych, akademii szkolnych - listy gratulacyjne dla rodziców uczniów wybijających się w nauce i zachowaniu - promowanie sukcesów, osiągnięć uczniów poprzez stronę internetową szkoły, - Dyrektor szkoły - Rada Rodziców - wychowawcy oddziałów klasowych - Dyrektor szkoły, wychowawcy - nauczyciele - na koniec roku szkolnego - na koniec roku szkolnego - I półrocze, zakończenie roku szkolnego - na koniec roku szkolnego - cały rok szkolny 6
- dzieci potrafią samodzielnie wykorzystywać różne metody i techniki uczenia się gazetę internetową twojaczestochowa, telewizję i prasę lokalną - uczestnictwo dzieci w zawodach, konkursach, projektach itp. - zorganizowanie Talentów Dwójki - stypendia za wyniki w nauce i osiągnięcia sportowe - dostosowanie wymagań edukacyjnych do możliwości uczniów - praca z uczniem mającym trudności w nauce oraz z uczniem zdolnym - stosowanie różnych metod w nauczaniu - włączanie rodziców w organizację i realizację zajęć dla dzieci - zajęcia z uczniami klas IV, V, VI nt. Techniki efektywnego uczenia się, Psychologiczne prawidłowości uczenia się - pogadanki dla rodziców, a także rodziców uczniów oddziałów IV - nauczyciele, rodzice - nauczyciele, rodziców - dyrektor szkoły, Urząd Miasta - wszyscy nauczyciele, pedagog, dyrekcja - nauczyciele, pedagog szkolny, dyrekcja szkoły - nauczyciele dydaktycy - dyrekcja szkoły, grono pedagogiczne, rodzice, uczniowie - psycholog PP-P nr2 - pedagog szkolny - wychowawcy - pedagog szkolny i - w ciągu roku - II półrocze - zależnie od środków finansowych organu prowadzącego - zgodnie z programem nauczania - cały rok - systematycznie - zgodnie z potrzebami - według Kontraktu z PP-P nr2 - zgodnie z planem pracy pedagoga -podczas zebrań 7
nt. Rola rodziców w motywowaniu dziecka do nauki - prowadzenie ewaluacji celem podnoszenia poziomu nauczania psycholog PP-P nr2 - dyrektor, zespoły przedmiotowe - zgodnie planem pracy zespołów przedmiotowych 8
PRZECIWDZIAŁANIE UZALEŻNIENIOM ZADANIA OCZEKIWANE EFEKTY FORMY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI TERMIN 1. Zapoznanie uczniów z rodzajami współczesnych uzależnień - uczeń zna skutki zdrowotne, społeczne i psychiczne uzależnień - dziecko umie dokonywać alternatywnych wyborów wobec nałogów - uczeń zna zagrożenia wynikające z komputera, Internetu i multimediów - dziecko stosuje się do ograniczeń w korzystaniu z komputera, telefonu, Internetu i innych multimediów - uczeń jest przekonany o szkodliwości stosowania dopalaczy, narkotyków, alkoholu, tytoniu -uczeń prezentuje właściwą postawę wobec osób uzależnionych i współuzależnionych - realizacja różnych programów prozdrowotnych - akcentowanie zagadnień przeciwdziałania uzależnieniom w trakcie realizacji treści programowych z poszczególnych przedmiotów nauczania - zajęcia psychoedukacyjne w oddziałach : VI a, VI b nt. Uzależnienia - oglądanie przedstawień profilaktycznych - ścienne gazetki na temat uzależnień np. Dopalacze zabijacze, Stop papierosom i narkotykom - poruszanie zagadnienia uzależnień na łamach szkolnej gazetki Szkolna Gadka - grono pedagogiczne - nauczyciele - pedagog, psycholog PP-P - dyrekcja, pedagog Samorząd Szkolny - uczniowie, nauczyciel opiekun gazetki - w ciągu roku szkolnego 2014/15 - zgodnie z programami nauczania - zgodnie z Kontraktem z PP-P nr2 - zgodnie z możliwościami finansowymi i ofertą - wrzesień 2015 r., w trakcie roku szkolnego - 1 raz na półrocze 9
2. Rozwijanie u uczniów umiejętności komunikowania się 3. Szeroka współpraca środowiska szkolnego i pozaszkolnego - dziecko umie powiedzieć NIE w sytuacjach dla niego niedobrych - wychowanek ma wyćwiczoną umiejętność odmawiania na wypadek oferowania mu złych propozycji - uczeń potrafi oprzeć się presji innych osób - dziecko stosuje asertywny sposób zachowania - uczeń dokonuje właściwych wyborów i decyzji - szkoła i teren wokół niej jest miejscem bezpiecznym, wolnym od środków odurzającym - zajęcia psychoedukacyjne nt. Usprawnianie komunikacji w grupie rówieśniczej - gazetki profilaktyczne na temat uzależnień - pogadanki dla rodziców - zajęcia profilaktycznowychowawcze z uczniami w klasach nt. Asertywność i sztuka mówienia NIE - pogadanki na zajęciach z wychowawcą - stała obserwacja zachowań uczniów - monitoring terenu wokół szkoły - zwracanie uwag na osoby nieznane pracownikom szkoły - bieżąca wymiana informacji z policją - współdziałanie z rodzicami uczniów pracownicy PP P nr 2 - pedagog, SU - pedagog szkolny,wychowawcy oddziałów -pedagog szkolny - wychowawcy oddziałów - grono pedagogiczne i inni pracownicy szkoły - sekretariat, dyrekcja - społeczność szkolna - dyrekcja, pedagog szkolny - wychowawcy, pedagog, dyrekcja - zgodnie z Kontraktem - w tracie roku szkolnego - podczas spotkań z rodzicami - zgodnie z planem pedagoga - według planu wychowawcy - systematycznie - ciągle - zależnie od sytuacji - w zależności od potrzeb - na bieżąco 10
BEZPIECZEŃSTWO ZADANIA 1. Dbanie o bezpieczeństwo swoje i innych OCZEKIWANE EFEKTY - uczeń zna przepisy ruchu drogowego i stosuje je w praktyce - dziecko zna zasady udzielania pomocy przedmedycznej FORMY REALIZACJI - spotkania z policjantami na temat zachowania bezpieczeństwa dzieci na drodze - przygotowanie uczniów do egzaminu na kartę rowerową ODPOWIEDZIALNI - p. I. Majer - nauczyciel zajęć technicznych TERMIN - wrzesień/ październik 2015 r. - II semestr - uczeń zna numery telefonów alarmowych (112, 997, 998, 999) - informacja na tablicy przy wejściu do szkoły z numerami alarmowymi - udział uczniów w konkursach z zakresu bezpieczeństwa - pogadanki na temat bezpiecznych zachowań podczas ferii i wakacji - nauczyciele - p. Lubowiecka, -wychowawcy oddziałów - cały rok szkolny - zgodnie z ofertą konkursów - zgodnie z planem 2. Zapoznanie z zasadami bezpieczeństwa w szkole i poza nią - uczeń zna regulaminy obowiązujące w szkole oraz podczas wyjść, wycieczek - dziecko wie, jak zachować się podczas ewakuacji - niska wypadkowość - apel porządkowy - pogadanki przed wycieczkami i wyjściami - próbna ewakuacja - sumienne pełnienie dyżurów w czasie przerw - dyrekcja, pedagog - wychowawcy oddziałów - Społeczny Inspektor Pracy, dyrekcja szkoły - nauczyciele - inspektor bhp - IX / X 2015 r. - każdorazowo - 2 razy w roku - systematycznie 11
wśród uczniów przez nauczycieli - dziecko ma przekonanie, że szkoła jest bezpieczna - ograniczenie zachowań agresywnych u dzieci - pogadanki na zajęciach z wychowawcą, rozmowy indywidualne z uczniami - realizacja treści programowych - wychowawcy, pedagog szkolny - nauczyciele - w trakcie roku szkolnego na bieżąco - cały rok 3. Kształtowanie świadomości uczniów w zakresie zachowania bezpieczeństwa w kontaktach z innymi ludźmi - dziecko prezentuje postawę ograniczonego zaufania i ostrożności w kontaktach z nieznanymi mu osobami - dziecko wie, jak należy zachować w sytuacji zagrażającej jego bezpieczeństwu - uczeń przewiduje konsekwencje swojego postępowania - uczeń potrafi rozpoznać i prawidłowo zareagować na zły dotyk, wie kogo zawiadomić - dziecko umie zachować rozwagę w nawiązywaniu znajomości, w tym przez Internet - dziecko wie, jak się zachować, gdy jest zaczepiane przez - zajęcia ze specjalistami dla dzieci oddziału przedszkolnego i klas I nt. Uwaga obcy - zajęcia pedagoga w oddziałach - omawianie tej tematyki na zajęciach z wychowawcą - zajęcia psychoedukacyjne na temat Dobry i zły dotyk dla uczniów oddziałów II - warsztaty podnoszące umiejętności wychowawcze dla nauczycieli - spotkania z policjantami wychowawcy klas -wychowawcy klas psycholog PP-P nr 2 - dyrekcja szkoły nauczyciele - zgodnie z kontraktem SP2 z PP-P nr2 - na bieżąco - zgodnie z planem wychowawcy - według kontraktu szkoły z PP-P nr2 - w trakcie roku szkolnego - zgodnie z harmonogramem współpracy szkoły z policją 12
nieznajomych - uczeń jest świadomy zagrożeń płynących z działalności sekt 4. Bezpieczeństwo w domu - dziecko wie, jak zachować się, gdy jest samo w domu - uczeń potrafi bezpiecznie korzystać z urządzeń elektrycznych - stosuje do zaleceń rodziców w zakresie bezpiecznego zachowania - uczeń wie, jak bezpiecznie zachować się w kontaktach ze zwierzętami - projekcja filmów nt. bezpieczeństwa: w domu, w trakcie pożaru, zagubienie się - udział uczniów w konkursach plastycznych organizowanych przez Wydział Zarządzania Kryzysowego - realizacja programu Bezpieczny Puchatek - pogadanki na zajęcia z wychowawcą - Wychowawcy klas, bibliotekarki - nauczyciele klas I- III, nauczyciel plastyki - nauczyciele klas I - wychowawcy klas - zgodnie z planem zajęć wychowawcy klasy i pracy biblioteki - II semestr - zgodnie z harmonogramem programu - według planu wychowawcy danego oddziału 13
PROMOWANIE ZDROWEGO STYLU ŻYCIA ZADANIA OCZEKIWANE EFEKTY FORMY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI TERMIN 1. Racjonalne odżywianie - dziecko w praktyce stosuje zasady zdrowego odżywiania się - uczeń świadomie spożywa warzywa i owoce - żadne dziecko w szkole nie jest głodne - uczeń rezygnuje z niezdrowej żywności - realizacja projektów promujących zdrowie - akcje Mleko dla każdego dziecka oraz Owoce w szkole - zapewnienie bezpłatnego dożywiania dzieciom potrzebującym - pogadanki - piramida zdrowia - wystawy prac uczniów - udział w konkursach - przygotowywanie zdrowych sałatek, kanapek itp. - monitoring oferty szkolnych sklepików - koordynatorzy programów -p. Lubowiecka, wychowawcy klas wychowawcy klas, prac. administracyjny szkoły - nauczyciele - nauczyciel plastyki - n-le zajęć technicznych i klas I- III - dyrekcja szkoły, rodzice - cały rok szkolny - j. w - na bieżąco - według planu - zgodnie z planem - j. w. -sukcesywnie 2. Higiena osobista - uczeń jest schludny, czysty, dba o swój wygląd - dziecko ma nawyk mycia rąk i zębów - dziecko ubiera się stosownie do pogody i pory roku - uczeń wie, że należy wietrzyć pomieszczenia - pogadanki na zajęciach z wychowawcą - działania pielęgniarki: fluoryzacja zębów, kontrole czystości itp. - konkursy plastyczne - realizacja treści podstawy programowej - wychowawcy - pielęgniarka - nauczyciele - nauczyciele dydaktycy - według planu - systematycznie - zgodnie z ofertą - cały rok 14
- dziecko zmienia obuwie w szkole i w domu - dziecko wie, że praca przy komputerze męczy wzrok, nadwyręża kręgosłup, ogranicza kontakty społeczne - uczeń wie, jak korzystać z komputera by nie narażać własnego zdrowia 3. Propagowanie aktywnego spędzania wolnego czasu - dziecko potrafi aktywnie zagospodarować swój czas wolny - rodzice są świadomi swojej roli w kształtowaniu postaw prozdrowotnych swoich dzieci - dziecko świadomie korzysta ze środków audiowizualnych (TV, komputer, Internet) - zajęcia z wychowawcą - organizacja wycieczek - zapewnienie dzieciom zajęć pozalekcyjnych, imprez klasowych i szkolnych, wyjść do teatru, kina, muzeum - wspólna organizacja czasu wolnego rodziców i dzieci, np. festyn rodzinny, marszobieg - prelekcje dla rodziców - organizacja letniego i zimowego wypoczynku - wychowawcy - nauczyciele, rodzice - Rada Rodziców, dyrekcja, nauczyciele, pracownicy szkoły - wychowawcy - Urząd Miasta, dyrekcja, opiekunowie - zgodnie z planem - cały rok - II semestr - podczas zebrań - ferie, wakacje 15
Szkolny Program Profilaktyki na rok szkolny 2015/ 2016 został opracowany przez zespół nauczycieli w składzie: Zdzisława Anna Bielat pedagog szkolny - przewodnicząca Joanna Kokot Beata Piech nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej nauczyciel języka polskiego Szkolny Program Profilaktyki na rok szkolny 2015/ 2016 został Pedagogiczną w dniu 30 sierpnia 2015 r. uchwalony przez Radę Rodziców w porozumieniu z Radą 16