PROGRAM WYCHOWAWCZO- PROFILAKTYCZNY XLIX LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO IM. STEFANA BANACHA W WARSZAWIE Warszawa, wrzesień 2019 r.
Program wychowawczo-profilaktyczny XLIV Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Banacha w Warszawie zakłada wspieranie wszechstronnego rozwoju osobowości uczniów we wszystkich wymiarach: intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, etycznym, moralnym, emocjonalnym i duchowym. Zawiera on całościowy opis zadań wychowawczych i profilaktycznych podejmowanych przez grono pedagogiczne oraz dyrekcję w zakresie wymiaru pracy edukacyjnej nauczycieli, obowiązków wychowawców klasowych oraz realizowanych w szkole programów wychowawczych opracowanych dla poszczególnych klas. Program zakłada współpracę z różnymi instytucjami mogącymi wspomóc szkołę w tym ze Strażą Miejską, policją oraz Państwową Strażą Pożarną. Przy opracowaniu programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły uwzględniono: dotychczasowe doświadczenia szkoły, wyniki przeprowadzonych dotychczas ewaluacji wewnątrzch, wyniki ankiet przeprowadzonych wśród uczniów i rodziców nt. sytuacji wychowawczej, zagrożeń uzależnieniami w szkole i środowisku, konsultacje z nauczycielami, przewidywane zmiany w szkole, środowisku i kraju, mogące mieć wpływ na proces wychowania. W oparciu o diagnozę sytuacji wychowawczej w szkole wyszczególniono najistotniejsze problemy wychowawcze: lekceważenie obowiązku szkolnego, korzystanie z niedozwolonych w szkole używek/substancji, niedostateczna motywacja uczniów do nauki i wysiłku, brak kultury osobistej, brak kultury języka, niewłaściwe korzystanie ze środków medialnych, w tym Internetu. Monitorowanie środowiska szkolnego i pozaszkolnego (rodzinnego) oraz analiza naszych spostrzeżeń w tych zakresach pozwoliła również na dostosowanie programu wychowawczo-profilaktycznego do naszych aktualnych potrzeb i tych przewidywanych w przyszłości. Program stanowi wytyczne do pracy wychowawczej dla dyrektora szkoły, wychowawców klas i nauczycieli, pedagoga i psychologa szkolnego, samorządu uczniowskiego, pracowników niepedagogicznych, rodziców oraz organizacji i instytucji wspomagających pracę szkoły. Realizacja zadań programowych wpłynie na spójność i wielokierunkowość oddziaływań profilaktyczno-wychowawczych skierowanych do uczniów naszej placówki. Na terenie szkoły w ramach pracy wychowawczo-profilaktycznej mogą zostać wprowadzone w zależności od aktualnych potrzeb dodatkowe tematyczne lub okresowe programy wychowawcze i profilaktyczne. Program został opracowany na lata 2017-2022 i podlega monitorowaniu i okresowej ewaluacji. Wyniki ewaluacji służą modyfikacji programu w kolejnym roku m. Podstawa prawna Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej Konwencja o prawach dziecka Narodów Zjednoczonych Powszechna Deklaracja Praw Człowieka Ustawy i rozporządzenia MEN 1. Ustawa z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2010 nr 125 poz. 842). 2. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela. 3. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. z późniejszymi zmianami (tekst jednolity Dz.U. z 2004 r., Nr 256 poz.2572; obowiązuje od 17 grudnia 2004r). 2
4. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59). 5. Ustawa z dnia 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz ustawy Kodeks postępowania karnego (Dz.U. 2017 poz. 773). 6. Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia 9 listopada 1995 r. (tekst jednolity: Dz.U. z 2017 r. poz. 957.). 7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. 2017 r. poz. 1643). 8. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym. (Dz.U. 2017 r. poz. 1578). 9. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz.U. 2017 r. poz. 1647). 10. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. 2015 poz. 1249). 11. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 marca 2017 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz.U. 2017 poz. 649). 12. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży (Dz.U. 2017 poz. 1656). 13. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym ( Dz.U. 2017 poz. 1652). 14. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz.U. 2017 poz. 1646). 15. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. 2017 poz. 1643). 16. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 356). 17. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. 1994 r. nr 111, poz. 535). 3
Statut Szkoły Szkolny zestaw programów nauczania. Model absolwenta Naszą szkołę opuszczają absolwenci, którzy: potrafią samodzielnie uczyć się, rozwijać swoje pasje i zainteresowania są dobrze przygotowani do uczenia się na wyższym etapie kształcenia sprawnie komunikują się w języku polskim oraz w języku obcym umiejętnie wykorzystują media do nauki i pracy są odpowiedzialni za wykonanie przydzielonych im zadań potrafią współpracować w zespole znają swoje słabe i mocne strony umieją ocenić i wartościować zachowania własne i innych stosują najważniejsze zasady komunikowania się przestrzegają podstawowych normy współżycia w społeczeństwie są wrażliwi na sytuację drugiego człowieka, mają chęć i potrzebą niesienia pomocy dbają o zdrowie i bezpieczeństwo własne i innych dbają o dziedzictwo narodowe i tradycję są odpowiedzialni za środowisko i przyrodę. Główne cele wychowawcze wszechstronny rozwój uczniów w ich sferze intelektualnej, psychicznej, społecznej, zdrowotnej, etycznej, moralnej, emocjonalnej i duchowej, współpraca z rodzicami i instytucjami działającymi na rzecz dobra ucznia, wyrobienie w uczniach poczucie odpowiedzialności w zakresie szeroko rozumianego bezpieczeństwa, przeciwdziałanie przemocy, zapobiegania demoralizacji i przestępczości oraz ochrony zdrowia i życia. Wartości wychowawcze pożądane w naszej społeczności szkolnej poszanowanie wartości i godności ludzkiej, uczciwość, szczerość, wiarygodność, rzetelność, odpowiedzialność, sumienność, prawdomówność, sprawiedliwość, szacunek do języka, kultury historii i tradycji narodowej, tolerancja i postawa poszanowania dla innych kultur i tradycji, ogólnoludzkie normy i wartości religijne, kultura osobista, gotowość do uczestnictwa w kulturze, podejmowania inicjatyw oraz do pracy zespołowej, pomoc potrzebującym. 4
Treści wychowawcze i profilaktyczne skupione są wokół następujących haseł przygotowanie każdego ucznia do wykonywania zadań i publicznym; wykształcenie szacunku dla rzetelnej pracy i zdobywania wiedzy; rozwijanie ciekawości świata i indywidualnych zainteresowań; rozwijanie samodzielności, przedsiębiorczości i poczucia odpowiedzialności; w życiu zawodowym przygotowanie do życia w rodzinie i innych wspólnotach takich jak: klasa szkolna, wspólnota lokalna, państwo; dbanie o rozwój sfery życia duchowego i emocjonalnego; wyrabianie umiejętności dokonywania właściwych wyborów moralnych i hierarchizacji wartości; kształtowanie wysokiej kultury osobistej; poszanowanie dziedzictwa kulturowego i kształtowanie postaw patriotycznych; uświadomienie praw i obowiązków ucznia; przestrzeganie wspólnie ustalonych norm zachowania; kształtowanie postaw antydyskryminacyjnych; umiejętność korzystania z zasobów internetowych, unikanie ryzykownych zachowań w sieci; uczenie szacunku dla dobra wspólnego i własności prywatnej; dbałość o zdrowie i rozwój sprawności ruchowej; zapobieganie uzależnieniom; kształtowanie troski o środowisko naturalne; upowszechnianie wiedzy o bezpieczeństwie oraz kształtowanie właściwych; postaw wobec zagrożeń i sytuacji nadzwyczajnych; promowanie czytelnictwa. Cele i zadania szkolnej profilaktyki I. Działania skierowane do Ucznia Zadania Sposoby realizacji Realizatorzy Poznanie systemu rodzinnego i środowiska, w którym przebywa uczeń Sporządzenie listy uczniów wymagających pomocy; Rozmowy z uczniami i z rodzicami diagnozujące sytuację społeczną i ekonomiczną ucznia; Współpraca z OPS. 5
Budowanie pozytywnych relacji koleżeńskich, zapobieganie agresji, mobbingowi oraz dyskryminacji Spotkanie klas pierwszych z pedagogiem i psychologiem w ramach zajęć integracyjnych (gry i zabawy psychologiczne, nauka komunikacji interpersonalnej, rozwijanie postaw antydyskryminacyjnych); Wycieczki, oraz wyjścia edukacyjne. Zapoznanie uczniów z zasadami dobrego zachowania i kulturalnego odnoszenia się do siebie oraz eliminowanie wulgaryzmów i dewastacji mienia Dbałość o wysoką frekwencję i dyscyplinę Promocja zdrowia i rozwijanie umiejętności prowadzenia zdrowego stylu życia Ustalenie zasad zachowania ucznia; Zajęcia edukacyjno-informacyjne w ramach godzin wychowawczych; Spotkania z przedstawicielami straży miejskiej; Współpraca z samorządem m. Sprawdzanie frekwencji na każdej lekcji; Rozliczenie opuszczonych godzin lekcyjnych; Prowadzenie ciekawych lekcji metodami aktywizującymi; Spotkania informacyjne z rodzicami; Punktualne zaczynanie i kończenie lekcji; Stałe monitorowanie frekwencji uczniów w dzienniku LIBRUS przez pedagoga i psychologa szkolnego; Informowanie uczniów o konsekwencjach uchylania się od obowiązku nauki. Oddziaływania pielęgniarki szkolnej; Doskonalenie nauczycieli w zakresie profilaktyki uzależnień. Wychowawca Straż Miejskaspecjalista do spraw wykroczeń nieletnich Wszyscy nauczyciele Nauczyciele wychowania fizycznego 6
Zapobieganie podejmowania przez młodzież zachowań ryzykownych Typu: palenie tytoniu Realizacja programu antynikotynowego w obrębie godz. wychowawczych; Gazetki prozdrowotne; Filmy edukacyjne; Doskonalenie nauczycieli w zakresie profilaktyki uzależnień. Dyżurni nauczyciele Zapobieganie podejmowania przez młodzież zachowań ryzykownych Typu: używanie alkoholu Zapobieganie podejmowania przez młodzież zachowań ryzykownych Typu: używanie środków psychoaktywnych Realizacja tematyki antyalkoholowej na godzinach wychowawczych; Sukcesywne wdrażanie profesjonalnych programów profilaktycznych; Filmy edukacyjne; Spektakle profilaktyczne. Filmy edukacyjne i spektakle; Współpraca z poradniami uzależnień; Udostępnianie broszur i ulotek informacyjnych; Zapoznanie rodziców z możliwościami leczenia młodzieży. Policja Zaproszeni specjaliści Zapobieganie podejmowania przez młodzież zachowań ryzykownych Typu: wczesna inicjacja seksualna Realizacja tematyki w ramach godzin wychowawczych i zajęć przygotowania do życia w rodzinie oraz na lekcjach biologii; Pomoc w rozwijaniu umiejętności psychospołecznych i kształtowaniu postaw prorodzinnych. Nauczyciele uczący Zapobieganie podejmowania przez młodzież zachowań ryzykownych Typu: cyberprzemoc i problem bezpieczeństwa w sieci Propagowanie zdrowego stylu życia (zdrowe żywienie, higiena i inne, zagrożenie bulimią i anoreksją) Realizacja tematyki w ramach godzin wychowawczych we wszystkich klasach; Realizacja tematyki w ramach zajęć informatycznych w klasach pierwszych. Zajęcia integracyjne; Zajęcia pozalekcyjne, wycieczki; Zajęcia antystresowe; Promowanie sportu. i nauczyciele uczący Nauczyciele WF, biologii i inni 7
Poszanowanie i tolerancja dla odmienności kultur zachowań i różnic miedzy ludźmi Pomoc uczniom z problemami wychowawczymi oraz edukacyjnymi Promowanie szeroko rozumianych bezpiecznych zachowań (bezpieczeństwo na terenie szkoły i poza nią) Promowanie czytelnictwa Promowanie wolontariatu i postaw prospołecznych Angażowanie niepełnosprawnych kolegów w życie szkoły; Pogadanki na godz. wychowawczych, lekcjach wok-u; Filmy edukacyjne. Wspieranie rodziców w nawiązywaniu kontaktu z poradniami specjalistycznymi. Spotkania ze strażą miejską, policją i strażą pożarną; Tematy realizowane na godzinach wychowawczych; Pełnienie dyżurów podczas przerw. Uaktualnianie i poszerzanie zbiorów; Organizowanie akcji i konkursów promujących czytelnictwo; Obchody Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich. Zachęcanie uczniów do udziału w akcjach społecznych i wolontariacie; Akcje przeprowadzane przez Samorząd ; Tematy realizowane na godzinach wychowawczych. Pedagog i inni nauczyciele Biblioteka szkolna we współpracy z nauczycielami i inni nauczyciele Samorząd II. Działania skierowane do Rodziców/Opiekunów Prawnych Zadania Sposoby realizacji Realizatorzy Poznanie systemu rodzinnego i środowiska, w którym przebywa uczeń Sporządzenie listy uczniów wymagających pomocy; Rozmowy z uczniami i z rodzicami diagnozujące sytuację społeczną i ekonomiczną ucznia; Współpraca z OPS. 8
Wsparcie rodziców Dbałość o wysoką frekwencję i dyscyplinę Promocja zdrowia i rozwijanie umiejętności prowadzenia zdrowego stylu życia Współpraca z rodzicami Współdziałanie wszystkich pracowników szkoły i rodziców w zakresie wychowania, profilaktyki i interwencji Pomoc uczniom z problemami wychowawczymi oraz edukacyjnymi Wypracowanie właściwych form współpracy w zakresie rozwiązywania problemów młodzieży; Porady, konsultacje; Informowanie o możliwości uzyskania pomocy specjalistycznej; Zaangażowanie rodziców w życie szkoły. Rozliczenie opuszczonych godzin lekcyjnych; Spotkania informacyjne z rodzicami; Stałe monitorowanie frekwencji uczniów w dzienniku LIBRUS przez pedagoga i psychologa szkolnego; Informowanie uczniów i rodziców/opiekunów prawnych o konsekwencjach uchylania się od obowiązku nauki. Oddziaływania pielęgniarki szkolnej; Konsultacje i pogadanki tematyczne dla rodziców/opiekunów prawnych. Zapoznanie rodziców z programem wychowawczo-profilaktycznym; Informowanie o dostępnych formach pomocy; Wywiad środowiskowy; Wspomaganie rodziców w ich funkcji wychowawczej; Zaangażowanie rodziców w organizowanie imprez ch. Spotkania z przedstawicielami Rady Szkoły; Indywidualne konsultacje; Wzajemna wymiana informacji. Wspieranie rodziców w nawiązaniu kontaktu z poradniami specjalistycznymi. Wszyscy nauczyciele Nauczyciele wychowania fizycznego Specjaliści Dyrektor szkoły Pedagog 9
III. Działania skierowane do Nauczycieli Zadania Sposoby realizacji Realizatorzy Doskonalenie nauczycieli i pracowników w zakresie profilaktyki zagrożeń oraz umiejętności wychowawczych Propagowanie kursów i szkoleń Organizowanie wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego Propagowanie literatury dotyczącej profilaktyki uzależnień, wychowania, komunikacji. Konferencje; Warsztaty; Konsultacje metodyczne. Informowanie nauczycieli o kursach, szkoleniach i konferencjach organizowanych poza szkołą. Organizowanie szkoleń i warsztatów dla Rady Pedagogicznej na terenie szkoły. Pozyskiwanie i udostępnianie materiałów dotyczących profilaktyki i uzależnień; Dzielenie się literaturą dotyczącą wychowania, rozwoju oraz komunikacji interpersonalnej. Pracownicy szkoły Wszyscy nauczyciele Dyrekcja Wszyscy nauczyciele 10