KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Problemy społeczne i zawodowe informatyki Social and professional problems of IT Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator dr Anna Stolińska Zespół dydaktyczny: dr Anna Stolińska mgr Agnieszka Głowacz-Proszkiewicz Opis kursu (cele kształcenia) Celem realizacji kursu jest wykształcenie nawyku śledzenia na bieżąco rozwoju informatyki i aktualnych wydarzeń w tej dziedzinie oraz ich uwzględniania w planowaniu swojego rozwoju zawodowego. Przedmiot ma ułatwić nabycie zasad respektowania własności intelektualnej (praw autorskich) oraz prywatności, w szczególności odczuwanie zobowiązanie do zachowania poufności informacji w stosunku do pracodawców, klientów i innych użytkowników systemów informatycznych Kurs jest realizowany w języku polskim. Warunki wstępne Wiedza Wiedza dotycząca informatyki na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej. Umiejętności Wstępne umiejętności nie są wymagane. Kursy Wstępne kursy nie są wymagane. Efekty kształcenia Wiedza Efekt kształcenia dla kursu Odniesienie do efektów kierunkowych Po zakończeniu kursu student: W01: omawia najważniejsze (przełomowe) wydarzenia z historii informatyki. W02: wyjaśnia zagadnienia związane z prawem autorskim, dozwolonym użytkiem, licencjami na programy komputerowe i systemem patentowym. K_W01, K_U14, K_W18, 1
W03: wymienia i opisuje typy przestępstw komputerowych. K_W15, W04: orientuje się w aktach prawnych dotyczących danych (informacji), pracy informatyków i rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce. W05: jest świadom zagrożeń związanych z użytkowaniem komputera i sieci internetowej oraz omawia sposoby zapobiegania im. K_W15, K_W18, K_W15, K_W16, Efekt kształcenia dla kursu Odniesienie do efektów kierunkowych Umiejętności Po zakończeniu kursu student: U01: formułuje zasady etycznego postępowania informatyka. U02: dostrzega i ocenia społeczny kontekst i konsekwencje rozwoju technologii informatycznych oraz ich wpływ na rozwój społeczeństwa informacyjnego. U03: ocenia i prognozuje kierunki rozwoju informatyki. K_W18, K_W01,, K_W01,, K_K01, K_K02 Kompetencje społeczne Po zakończeniu kursu student: Efekt kształcenia dla kursu K01: współpracuje w grupie podczas przygotowania projektów oraz właściwie określa priorytety przydzielonych i wykonywanych zadań. K02: potrafi korzystać z różnych źródeł informacji (w tym zasobów sieciowych) do poszerzania własnej wiedzy i zdobywania nowych umiejętności oraz prezentuje zdobyte informacje w sposób zrozumiały dla innych. Odniesienie do efektów kierunkowych K_K03, K_K05 K_K01, K_K02, K_K08, 2
Studia stacjonarne Organizacja Forma zajęć (W) Ćwiczenia w grupach A K L S P E Liczba godzin 15 5 Studia niestacjonarne Organizacja Forma zajęć (W) Ćwiczenia w grupach A K L S P E Liczba godzin 8 2 Opis metod prowadzenia zajęć Studenci pracują w grupach kilkuosobowych (2, 3-osobowych) nad projektami, w ramach których mają przygotować wystąpienie (z zastosowaniem pomocy, środków multimedialnych) każdy student, członek grupy zobowiązany jest przedstawić część tematu, test, który rozwiązywać będą wszyscy studenci po prezentacji tematu. Każde zajęcia kończą się dyskusją nad problemami opracowanymi przez grupę. Formy sprawdzania efektów kształcenia E learning Gry dydaktyczne Ćwiczenia w szkole Zajęcia terenowe Praca laboratoryjna Projekt indywidualny Projekt grupowy Udział w dyskusji Referat Praca pisemna (esej) Egzamin ustny Egzamin pisemny Inne W01 X X X W02 X X X W03 X X X W04 X X X W05 X X X U01 X X X U02 X X X U03 X X X K01 X X K02 X X 3
Kryteria oceny Ocena końcowa wystawiona będzie na podstawie projektu zaliczeniowego. Osiągnięcie efektów kształcenia podanych powyżej uprawnia studentów do uzyskania oceny nie wyższej niż dostateczna. Ocenę dobrą lub bardzo dobrą może uzyskać student, który: - właściwie selekcjonuje informacje, - wykazuje się kreatywnością w sposobie prezentowania tematu, - opracowuje testy i zadania problemowe na odpowiednim poziomie merytorycznym (bez błędów, ze zróżnicowanym stopniem trudności pytań). Uwagi Treści merytoryczne (wykaz tematów) Tematyka: 1) Znajomość najważniejszych wydarzeń w historii informatyki oraz jej poszczególnych dyscyplin. 1.a znajomość kluczowych dat w historii rozwoju informatyki 1.b najważniejsze postaci w rozwoju informatyki i ich osiągnięcia 1.c rozwój języków programowania (rodzaje, wersje, generacje) 1.d dziedziny informatyki 1.e Kierunki rozwoju informatyki (sztuczna inteligencja i sieci semantyczne, nowe technologie). 2) Znajomość podstawowych zagadnień prawnych z zakresu praw autorskich i licencji oraz systemu patentowego. 2.a podstawowe pojęcia: prawo autorskie (majątkowe, osobiste), licencja 2.b rodzaje licencji na oprogramowanie komputerowe 2.c prawa autorskie w Internecie (dozwolony użytek, licencje Creative Commons, zasady cytowania) 2.d system patentowy w Polsce i innych krajach 3) Przestępstwa komputerowe. 3.a pojęcie: przestępstwo komputerowe, rodzaje przestępstw, informatyka śledcza (kryminalna) 3.b konsekwencje naruszenia praw autorskich 3.c instytucje kontrolujące legalność oprogramowania (min. Business Software Alliance, Stowarzyszenie Polski Rynek Oprogramowania (PRO), Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji) 4) Znajomość kodeksów etycznych i postępowania 4.a pojęcie kodeks, kodeks zawodowy, etyka znaczenie, etymologia pojęć 4.b przykładowe kodeksy związane z pracą informatyka (w tym kodeks zatwierdzony przez PTI) 4.c kontrowersje wokół etyki zawodowej w informatyce 4.d zagadnienie netykiety 5) Rozumienie ryzyka i odpowiedzialności związanej z systemami informatycznymi. 5.a pojęcie system, system komputerowy etymologia pojęć, 5.b czynniki ryzyka związane z systemami informatycznymi (min. niedostateczne umiejętności zrozumienie, brak motywacji, brak kompetencji.) 5.c standardy bezpieczeństwa 6) Zasady bezpiecznego korzystania z komputera i sieci komputerowych 6.a zagrożenia związane z korzystaniem z komputera szkodliwe oprogramowanie, postępowanie i programy zabezpieczające pracę w sieci komputerowej. 6.b zagrożenia związane z korzystaniem z Internetu - sniffing, spoofing, cracking itp., uzależnienie (zespół uzależnienia od Internetu: podtypy (min. erotomania internetowa, socjomania internetowa, uzależnienie od sieci, przeciążenie informacyjne) 6.c znajomość najważniejszych zasad bezpiecznego korzystania z Internetu 6.d aplikacje chroniące przed zagrożeniami w sieci (z uwzględnieniem min. strażnik dostępu, kontroler treści, filtr treści ) 6.e bezpieczne korzystanie z komputera stanowisko pracy 6.f choroby komputerowe, objawy psychiczne i fizyczne, konsekwencje 6.g ćwiczenia i programy wspomagające bezpieczne korzystanie z komputera (typu Workrave) 7) Wybrane akty prawne wpływające na pracę informatyków: uchwały Sejmu RP i Senatu dotyczące społeczeństwa informacyjnego, Plan Informatyzacji Państwa, akty prawne dotyczące informatyki 7.a społeczeństwo informacyjne: Uchwała Sejmu RP z dnia 14 lipca 2000 r. w sprawie budowania podstaw społeczeństwa informacyjnego w Polsce 4
strategie (w tym epolska) oraz plany informatyzacji Polski 7.b wybrane akty prawne dotyczące informatyków: Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz.904 z późn. zm.); Ustawa z 27 lipca 2001 o ochronie baz danych Ustawa z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz.U. Nr 130, poz.1450 z późn. zm.) Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz.U. Nr 144, poz.1204 z późn. zm.); Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. Nr 122, poz.1198 z późn. zm.). Wykaz literatury podstawowej 1. M. Cieciura, Wybrane problemy społeczne i zawodowe informatyki, Vizja Press&IT, Warszawa 2009 Wykaz literatury uzupełniającej 1. K. Golat, R. Golat, Prawo komputerowe, Wyd. Prawnicze Sp. z o.o., Warszawa, 1998. 2. W. Kotarba, Ochrona własności przemysłowej w gospodarce polskiej w dostosowaniu do wymogów Unii Europejskiej i Światowej Organizacji Handlu, Wyd. Instytut Organizacji i Zarządzania we Przemyśle ORGMASZ, Warszawa, 2000. 3. Podrecki i inni, Prawo Internetu, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa, 2004. 4. Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy http://www.ciop.pl 5. Centrum Konsultacyjne AKME Siecioholizm http://www.siecioholizm.eu 6. Europejski Certyfikat Zawodu Informatyka http://www.eucip.pl 7. Europejskie Informatyczne Studium Certyfikacji EITCA http://studia.complearn.pl 8. Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych http://www.giodo.gov.pl 9. Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra J. Nofera http://www.imp.lodz.pl/index.php 10. Klub Rozwoju Technik Informacyjnych http://www.e-administracja.org.pl 11. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji http://isip.sejm.gov.pl/prawo/ 12. Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji http://www.piit.org.pl 13. Polskie Towarzystwo Informatyczne http://www.pti.org.pl 14. Poradnik Internetu http://www.egospodarka.pl 15. Sejm RP - Internetowy System Aktów Prawnych http://isip.sejm.gov.pl/prawo/ Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta) studia stacjonarne Liczba godzin w kontakcie z Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.) 15+5 Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym 10 Lektura w ramach przygotowania do zajęć 10 Liczba godzin pracy studenta bez kontaktu z Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu po zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany temat (praca w grupie) 10 Przygotowanie do kolokwiów 0 Ogółem bilans czasu pracy 50 Liczba punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika 2 5
Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta) studia niestacjonarne Liczba godzin w kontakcie z Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.) 8+2 Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym 15 Lektura w ramach przygotowania do zajęć 15 Liczba godzin pracy studenta bez kontaktu z Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu po zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany temat (praca w grupie) Przygotowanie do kolokwiów 10 Ogółem bilans czasu pracy 50 Liczba punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika 2 6