KARTA KURSU Historia. Studia niestacjonarne I stopnień (licencjat) Rok I, semestr 2 Nazwa Historia wojskowości średniowiecznej Nazwa w j. ang. Medieval military history Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator Dr hab. prof. UP Krzysztof Polek Zespół dydaktyczny Dr hab. prof. UP Krzysztof Polek Opis kursu (cele kształcenia) Celem kursu jest zapoznanie studentów z wybranymi zagadnieniami z historii woskowości średniowiecznej, i w założeniu swym studia te mają na celu pogłębienie wiedzy z epoki oraz rozwijanie i doskonalenie kompetencji i umiejętności potrzebnych w dalszych etapach studiów (elementy kształcenia warsztatu badawczego historyka). Układ tematyczny został tak dobrany aby ukazać także studentom przydatność problematyki historii wojskowości wybranej epoki w kształceniu akademickim, jak też jej interdyscyplinarności, jak też zmian jakie poczyniły w ostatnich latach badania nad średniowieczem w zakresie archeologii pola walki, historii gospodarczej, nauki i techniki. Kolejnym celem, jest zapoznanie studentów z podstawami średniowiecznych myśli i poglądów politycznych, prawnych, filozoficznych i teologicznych kształtujących stosunek i sposób traktowania wojny, rycerstwa oraz roli czynnika militarnego w polityce i planach władców. Tematyka ta stwarza interdyscyplinarne spojrzenie na ewolucję opinii dotyczącej wojny i rycerstwa w omawianym okresie; sprzyja też wykorzystaniu w praktyce dorobku innych dyscyplin humanistycznych do interpretacji reprezentatywnych źródeł z epoki (teksty pisane, ikonografia, zabytki kultury materialnej). 1
Warunki wstępne Wiedza Umiejętności Kursy Student posiada znajomość dziejów europejskiego średniowiecza na poziomie szkoły średniej, wykazuje także zainteresowania historią i kulturą materialną Europy średniowiecza. Student opanował i wykorzystuje w praktyce zasady odnośnie poszukiwań, analizy i opracowania informacji pochodzących z różnych rodzajów źródeł (pisane i archeologiczne) jak też literatury przedmiotu. Ponadto wykazuje się znajomością geografii fizycznej Europy. Kurs historii antycznej. Efekty kształcenia Efekt kształcenia dla kursu Odniesienie do efektów kierunkowych Wiedza W01: Zapoznanie studentów z aktualnymi kierunkami badań i osiągnięć w zakresie badań nad historią wojskowości średniowiecznej Europy oraz ukazanie jej interdyscyplinarności (archeologia, historia nauki, techniki, nauki o środowisku jak - geomorfologia, paleoklimatologia, hydrologia). W01;05;07 Efekt kształcenia dla kursu Odniesienie do efektów kierunkowych Umiejętności U01: Student potrafi poprawnie scharakteryzować i ocenić przemiany zachodzące w historii wojskowości dla danej epoki, przydatność wiedzy z zakresu wojskowości dla badań nad przeszłością oraz wykorzystania jej w praktyce. U01;02;03;04 2
Efekt kształcenia dla kursu Odniesienie do efektów kierunkowych Kompetencje społeczne K01: Pozwala to studentowi na lepszą ocenę problematyki związanej z historią wojskowości średniowiecza w kształtowaniu wiedzy historycznej i jej popularyzacji. K01;02 Organizacja Forma zajęć Wykład (W) Ćwiczenia w grupach A K L S P E Liczba godzin 10 5 5 Opis metod prowadzenia zajęć Kurs jest prowadzony jest przez Katedrę Historii Średniowiecznej w wymiarze 10 godzin, i obejmuje wybrane problemy z dziejów wojskowości średniowiecznej. Zajęcia realizowane są w formie ćwiczeń konwersatoryjnych z elementami wykładu, a także jako e-learning na platformie Moodle a obejmujących różne aspekty wojskowości wymienionej epoki przede wszystkim w odniesieniu do Europy. Dla przybliżenia studentom problematyki historii wojskowości średniowiecznej prowadzący zajęcia wykorzystuje dostępne środki wizualne dla prezentacji (w tym przede wszystkim mapy, tabele, wykresy, zestawienia ilustrujące zachodzące zmiany w technice wojskowej epoki jej osiągnięcia zachodzące w poszczególnych okresach epoki (V-XV w.). Na zajęcia studenci przygotowują krótkie wystąpienia (10-12 min.) bądź prezentacje (ok. 20 min.), na określone tematy, traktowane jako wprowadzenie do zasadniczej tematyki bądź też jako jej uzupełnienie, jak też prace z małych zespołach przygotowujących poszczególne zadania przy analizie tekstów źródłowych i historiograficznych. Druga część zajęć (5 godzin) realizowana jest w formie e-learningu gdzie studenci otrzymują kolejne zadania do wykonania, z zawarte w poszczególnych tematach materiały i określone zadania do wykonania stanowią poszerzenie i utrwalenie nowego materiały. 3
E learning Gry dydaktyczne Ćwiczenia w szkole Zajęcia terenowe Praca laboratoryjna Projekt indywidualny Projekt grupowy Udział w dyskusji Referat Praca pisemna (esej) Egzamin ustny Egzamin pisemny Inne Formy sprawdzania efektów kształcenia W01 X x X X U01 X X X K01 x x x x x X Kryteria oceny Kurs kończy się dwoma zaliczeniami, z ćwiczeń oraz z e-learningu. W odniesieniu do ćwiczeń ich zaliczenie obywa się na podstawie uzyskania przez studenta pozytywnej oceny z kolokwium (pisemnego). Osoby które wykazują dużą aktywność na zajęciach (częsty udział w dyskusjach, przygotowanie krótkich wystąpień w formie referatów, wprowadzenia w poszczególne tematy, podsumowania, prezentacje) otrzymują zaliczenie bez konieczności przystępowania do kolokwium. Natomiast kolejne zaliczenie z części e-learningu (obowiązuje wszystkich studentów) odbywa się na podstawie uzyskania wymaganej liczby punktów z zadań do poszczególnych tematów. Uwagi Treści merytoryczne (wykaz tematów) Ćwiczenia: 1. Zagadnienia wstępne (historia wojskowości, definicja, zakres i pojęcie). (e-learning) 2. Historiografia wojskowości średniowicznej (Europa zachodnia, Bizancjum, kraje muzułamańskie, cesarstwo chińskie). Wojskowość średniowieczna w nowych badaniach. 3. Taktyka średniowiecznych armii (wybrane przykłady) (e-learning) 4. Przemiany w wojskowości średniowiecznej (wybrane przykłady). 5. Innowacje w zakresie techniki wojskowej. 6. Umocnienia i fortyfikacje. Sztuka oblężnicza. (e-learning) 4
Wykaz literatury podstawowej: Carey B.T., Wojny średniowiecznego świata: techniki walki, Warszawa 2008. Contamine Ph., Wojna w średniowieczu, Warszawa 1999. France J., Sztuka wojenna Europy Zachodniej w epoce krucjat, 1000-1300, Oświęcim 2012. Historia sztuki wojennej: od starożytności do czasów współczesnych, red. G. Parker, Warszawa 2008. Miśkiewicz B., Badania historyczno-wojskowe: przedmiot, podstawy badawcze, metodyka, Poznań 2006. Nadolski A., Wojna a społeczeństwo (XI-XIV w.), [w:] Rozkwit średniowiecznej Europy, pod red H. Samsonowicza, Warszawa 2001, s. 56-93. Nowakowski A., Wojskowość w średniowiecznej Polsce, Malbork 2005. Polska technika wojskowa do 1500 r., pod red. A. Nadolskiego, Studia z Dziejów Nauki i Techniki t. 1, Warszawa 1994. Wykaz literatury uzupełniającej Miśkiewicz B., Wprowadzenie do badań historyczno-wojskowych, Poznań 2001. Potkowski E., Crécy-Orlean 1346-1429, Warszawa 1986 Urban W.L., Średniowieczni najemnicy, Warszawa 2008. Verbruggen J.B. The art of warfare in the western Europe during the Middle Ages, Woodbridge 2002. Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta) Wykład 0 Ilość godzin zajęć w kontakcie z prowadzącymi Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.) 15 Konsultacje indywidualne 1 Uczestnictwo w egzaminie/zaliczeniu 1 Lektura w ramach przygotowania do zajęć 8 Ilość godzin pracy studenta bez kontaktu z prowadzącymi Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu po zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany temat (praca w grupie) 3 2 5
Przygotowanie do egzaminu 0 Ogółem bilans czasu pracy 30 Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika 1 6