Sara Wasyluk Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Post - Crisis Cach Management in Polish Manufacture of food products Firms Zarządzanie gotówką w warunkach pokryzysowych w przedsiębiorstwach z branży produkcji wyrobów mięsnych. Working paper JEL Classification: A10 Słowa kluczowe: finanse przedsiębiorstw, zarzadzanie gotówką, model Millera-Orra Summary: The report, which was written by me represents the best cash management in the company of the meat production industry by the Miller-Orra's model. This paperwork includes calculations which are intended to help in making appropriate decisions within the enterprise's cash management. In the report I used financial statements of the X company for the years 2010-2012 Streszczenie: Raport, który został przeze mnie napisany przedstawia jak najlepsze zarządzanie środkami pieniężnymi w przedsiębiorstwie z branży produkcji wyrobów mięsnych za pomocą modelu Millera-Orra. Niniejsza praca zawiera obliczenia, które maja na celu pomóc w podejmowaniu odpowiednich decyzji w obrębie zarządzania gotówką w przedsiębiorstwie. Do raportu wykorzystałam sprawozdania finansowe firmy X za lata 2010-2012.
Wstęp: By móc w pełni zarządzać środkami pieniężnymi w przedsiębiorstwie trzeba pamiętać o utrzymywaniu jak najniższego ich poziomu, ponieważ ich posiadanie powoduje zamrożenie kapitału. Jednocześnie nie może być on zbyt niski, gdyż może to wpłynąć negatywnie na finanse przedsiębiorstwa i jego wartość. Trzeba także wziąć pod uwagę, że zbyt duże zamrożenie kapitału może prowadzić do obniżenia wartości przedsiębiorstwa oraz wzrost kosztu finansowania i wzrost prawdopodobieństwa wystąpienia problemów finansowych prowadzą do obniżenia jego wartości. Raport ten zaprezentuje jedno z podejść zarządzania gotówką, dokładnie model Millera-Orra. Zarządzanie gotówką. Utrzymanie odpowiedniego poziomu środków pieniężnych jest jednym z głównych celów w przedsiębiorstwie. Powinien on być na takim poziomie aby przyczyniał się do wzrostu bogactwa właścicieli. 1 Inaczej mówiąc: Doprowadzenie utrzymywanych w przedsiębiorstwie zasobów środków pieniężnych do takiego poziomu, który jest optymalny z punktu widzenia zbilansowanych kosztów utrzymywania zapasów środków pieniężnych i kosztów posiadania zbyt małych ich zasobów 2 Model Millera-Orra Cechą charakterystyczną dla modelu Millera-Orra jest fakt, że zmiany poziomu środków pieniężnych w przedsiębiorstwie mają charakter niemożliwy do przewidzenia. 3 Zarząd kupując lub sprzedając krótkoterminowe papiery wartościowe, tworzy lub likwiduje krótkoterminowe depozyty bądź też spłaca lub zaciąga krótkoterminowy kredyt, a wszystko po to, by powrócić do poziomu docelowego środków pieniężnych C *. (wzór 1.) Źródło: Michalski G., Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, C.H. Beck, Warszawa 2003, str. 227 1 http://michalskig.ue.wroc.pl/%5b29cashmm%5d.pdf 2 Michalski G., Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, C.H. Beck, Warszawa 2010, s. 223 3 http://michalskig.ue.wroc.pl/%5b29cashmm%5d.pdf
Gdzie: C * - optymalny poziom środków pieniężnych, L- dolna granica środków pieniężnych, F-koszt stały jednego transferu, R- koszt alternatywny, s 2 -wariancja przepływów pieniężnych netto Dolna granica środków pieniężnych: (wzór 2.) Źródło: http://www.academia.edu/1734266/zarzadzanie_srodkami_pienieznymi Gdzie: k-koszt kapitału finansującego przedsiębiorstwa; G * -wielkość jednego transferu środków; P -suma wpływów i wypływów środków pieniężnych; s -odchylenie standardowe dziennych wpływów i wypływów netto; K bsp -koszt braku środków pieniężnych Górna granica środków pieniężnych: (wzór 3.) Źródło: Michalski G., Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, C.H. Beck, Warszawa 2003, str. 228
Założenia do modelu Millera-Orra: P s G * F R K bsp 2010 47 384 2 132 885 10 0,08 750 2011 21 193 953 395 10 0,08 500 2012 132 276 5 952 4 120 10 0,09 900 Rok 2010 Rok 2011 Rok 2012
Budżet gotówki na grudzień 2012 Dzień Wpływy Wypływy Efekt netto Poziom środków pieniężnych netto 1 6 600 4 000 + 2 200 25 666+2 200= 27 866 Działania 2 5 350 3 050 + 2 300 27 866+2 300= 30 166 Utworzenie lokaty bankowej na kwotę 4 500 zł 3 7 200 6 530 + 670 27 866+670=28 536 4 4 350 5 800-1 450 28 536-1 150=27 086 5 8 140 9 410-1 270 27 086-1 270=25 816 6 5 000 7 200-2 200 25 816-2 200= 23 616 Likwidacja lokaty bankowej na kwotę 2 050 zł 7 9 100 7 050 + 2 050 25 666+ 2 050= 27 716 8 11 300 8 130 +3 170 27 716+ 3 170=30 886 Utworzenie lokaty bankowej na kwotę 5 220zł 9 5 520 4 700 +820 25 666+820=26 486 10 9 470 7 900 + 1 570 26 486+ 1 570= 28 056 11 6 300 7 800-1 500 28 056-1 500=26 556 12 13 410 10 020 + 3 390 26 566+ 3 390=29 946 Utworzenie lokaty bankowej na kwotę 4 280 zł 13 18 400 19 500-1 100 25 666-1 100=24 566 14 14 600 17 730-3 130 24 566-3 130= 21 436 Likwidacja lokaty bankowej na kwotę 4 230 zł 15 12 700 11 800 + 900 25 666+900=26 566 16 15 060 14 040 +1 020 26 566+ 1 020=27 586 17 20 150 22 390-2 240 27 586-2 240=25 346 18 20 800 18 200 +2 600 25 346+ 2 600= 25 346 19 19 340 17 500 +1 840 25 346+1 840=27 186 20 16 690 12 700 +3 990 27 186+ 3 990=31 176 Utworzenie lokaty bankowej na kwotę 5 510 zł 21 10 920 9 300 +1 620 25 666+ 1 620= 27 286 22 15 280 14 300 +980 27 286+980= 28 266 23 17 470 19 900-2430 28 266-2 430=25 836 24 8 650 7 560 +1 090 25 836+1090= 26 926 25 5 710 6 400-690 26 926-690= 26 236 26 1 040 2 600-1 560 26 236-1 560= 24 676 27 6 530 9 920-3 390 24 676-3 390= 21 286 Likwidacja lokaty bankową na kwotę 4 380 zł 28 24 080 23 000 + 1 080 25 666+ 1 080= 26 746 29 21 360 20 250 +1 110 26 746-1 110=25 636 30 12 440 10 030 +2 410 25 636+ 2 410= 28 046 31 9 600 11 370-1 770 28 046-1 770= 26 276 Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyliczeń dla modelu Millera-Orra
Podsumowanie: Stosowanie modeli zarządzania gotówką w przedsiębiorstwie pozwala jak najlepiej podejmować odpowiednie decyzje w tym zakresie. Dzięki nim, w tym przypadku dzięki modelowi Millera- Orra możemy utrzymać optymalny poziom środków pieniężnych w przedsiębiorstwie.
Bibliografia: 1. http://michalskig.ue.wroc.pl/%5b29cashmm%5d.pdf 2. Michalski G., Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, C.H. Beck, Warszawa 2010 3. http://www.academia.edu/1734266/zarzadzanie_srodkami_pienieznymi 4. Janik W., Paździor A., Zarządzanie finansowe w przedsiębiorstwie. Lublin2011, Wyd. Politechnika Lubelska 5. Krajewski M. Zarządzanie finansowe w przedsiębiorstwach. Gdańsk 2006 Wyd. Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o. 6. Krzemińska D. Finanse Przedsiębiorstwa, Poznań 200, Wyd. Wyższej Szkoły Bankowej 7. E. F. Brigham, J. F. Houston, Podstawy zarządzania finansami, PWE. Warszawa 2005, t.2 8. Michalski G., Podstawy zarządzania finansami przedsiębiorstwa, Wyd. WSZ Edukacja, Wrocław 2003. 9. E. Jarocka,Finanse przedsiębiorstw. Wydanie II, Warszawa 2007,Wyd.Edukacja Difin 10. Michalski G. Leksykon zarządzania finansami. Warszawa 2004: Wyd. C.H.Beck 11. Jaworski J. Teoria i praktyka zarządzania finansami przedsiębiorstw. Warszawa 2010,Wyd. CeDeWu Sp. z o.o. 12. Gryko J., Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie, Poznań 2008:Wyd. Akademii Ekonomicznej. 13. Dynus M., Kołosowska B., Prewysz-Kwinto P.Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa.,toruń 2006: Wyd. Dom Organizatora 14. Bojańczyk M. Finanse przedsiębiorstwa. Warszawa 2012: Wyd. Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie 15. T. Dudycz, S. Wrzosek, Analiza finansowa. Problemy metodyczne w ujęciu praktycznym, Wyd. AE we Wrocławiu, Wrocław, 2000 16. Kowalczyk J., Kusak A., Decyzje finansowe firmy Metody analizy. Warszawa 2006: Wyd. C.H. Beck. 17. Brealey R., Myers S. Podstawy finansów przedsiębiorstw. Tom 1. Warszawa 1999: Wyd. Wydawnictwo Naukowe PWN 18. Michalski G., Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych (Financial Analysis in the Firm. A Value-Based Li uidity ramework), oddk, Gdańsk 2008. 19. Michalski G., Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, PWN, Warszawa 2005 20. Michalski G., Strategie finansowe przedsiębiorstw (Entrepreneurial financial strattegies), oddk, Gdańsk 2009. 21. M. Sierpińska, Problem pomiaru płynności finansowej w przedsiębiorstwie w świetle znowelizowanej ustawy o rachunkowości, w: Zarządzanie finansami firm teoria i praktyka, W. Pluta, red., Prace naukowe AE we Wroclawiu 22. Kowalak R., Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa, Gdańsk, Wyd. ODDK 23. Davies D., Sztuka zarządzania finansami. Warszawa-Londyn1993, PWN-McGraw-Hill. 24. Hozer J., Tarczyński W., Gazińska M., Wawrzyniak K., Batóg J., Metody ilościowe w analizie finansowej przedsiębiorstwa, Warszawa 1997, Wyd. Główny Urząd Statystyczny 25. Sprawozdania finansowe przedsiębiorstwa pobrane z Monitora Polski B