celowo i systematycznie stosowany sposób pracy nauczyciela z uczniami, który umożliwia uczniom opanowanie wiedzy wraz z umiejętnością posługiwania się nią w praktyce, jak również rozwijanie zdolności i zainteresowań poznawczych uczniów. Dobór metod nauczania zależy od: - wieku uczniów; - treści nauczania; - celów i zadań pracy dydaktyczno-wychowawczej; - organizacji i środków, których zamierza użyć nauczyciel. Elementy metod nauczania Każda z metod nauczania zawiera dwa elementy: - przygotowanie materiału nauczania, 1 / 7
- praca z uczniami. Klasyfikacja metod nauczania Ze względu na pojawianie się ciągle nowych metod, klasyfikacja nie jest ujednolicona. Klasyfikacje według wybranych autorów opracowań pedagogicznych Podział wg Cz. Kupisiewicza z dodanymi metodami aktywizującymi: - metody oparte na słowie: wykład, opowiadanie, pogadanka, opis, dyskusja, praca z książką; - metody oparte na obserwacji i pomiarze: pokaz, pomiar; - metody oparte na praktycznej działalności uczniów: laboratoryjna, zajęć praktycznych; - metody aktywizujące: burza mózgów, sytuacyjna, inscenizacji, problemowa itp. 2 / 7
Klasyfikacja metod oparta na koncepcji wielostronnego nauczania-uczenia się Wincentego Okonia: - metody asymilacji wiedzy - uczenie się przez przyswajanie: pogadanka, dyskusja, wykład, praca z książką; - metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy - uczenie się przez odkrywanie; klasyczna metoda problemowa, metoda przypadków, metoda sytuacyjna, giełda pomysłów mikronauczanie, gry dydaktyczne; - metody waloryzacyjne uczenie się przez przeżywanie; metody impresyjne, metody ekspresyjne; - metody praktyczne uczenie się przez działanie; metody ćwiczebne, metody realizacji zadań wytwórczych. Klasyfikacja wg T. Nowackiego - metody nauczania teoretycznego: wykład, pogadanka, dyskusja, opis, opowiadanie, 3 / 7
wyjaśnienie; - metody nauczania praktycznego: rozwijanie umiejętności, pokaz, ćwiczenie, instruktaż, inscenizacja. Klasyfikacja wg K. Kruszewskiego: - metody słowne; - metody oglądowe; - metody praktyczne; - metody gier dydaktycznych. Zmodyfikowany podział metod nauczania Podział stosowany obecnie w opracowaniach pedagogicznych. - Metody podające: - wykład informacyjny: służy do do przekazywania informacji w sposób usystematyzowany; 4 / 7
- pogadanka: rozmowa nauczyciela z uczniem w toku której nauczyciel przedstawia określone treści, stawia pytania a uczniowie odpowiadają; - opowiadanie: polega na przedstawieniu tematu o określonej akcji i w czasie; powinno być realizowane żywo i barwnie; - opis; - prelekcja; - anegdota; - odczyt; - objaśnienie lub wyjaśnienie. - Metody problemowe: - wykład problemowy; - wykład konwersatoryjny; - klasyczna metoda problemowa; - Metody aktywizujące: - metoda przypadków; - metoda sytuacyjna; - inscenizacja; - gry dydaktyczne: - symulacyjne; - decyzyjne; - psychologiczne; - seminarium; - dyskusja dydaktyczna: - związana z wykładem; - okrągłego stołu; - wielokrotna; - burza mózgów; - panelowa; - metaplan. 5 / 7
- Metody eksponujące: - film; - sztuka teatralna; - ekspozycja; - pokaz połączony z przeżyciem. - Metody programowane: - z użyciem komputera; - z użyciem maszyny dydaktycznej; - z użyciem podręcznika programowanego. - Metody praktyczne: - pokaz; - ćwiczenia przedmiotowe; - ćwiczenia laboratoryjne; - ćwiczenia produkcyjne; - metoda projektów; - metoda tekstu przewodniego; - seminarium; - symulacja. Funkcje metod nauczania Metody spełniają następujące funkcje: 6 / 7
- służą zapoznaniu uczniów z nowym materiałem; - zapewniają utrwalenie zdobytej wiedzy; - umożliwiają kontrolę i ocenę stopnia opanowania wiedzy. 7 / 7