Spis treści. Przedmowa (Krzysztof Kruszewski) 11. Rozdział 1. Cele kształcenia (Bolesław Niemierko) 17

Transkrypt

1 Spis treści Przedmowa (Krzysztof Kruszewski) 11 Rozdział 1. Cele kształcenia (Bolesław Niemierko) Edukacja jako działanie celowe Operacjonalizacja celów kształcenia Klasyfikacja celów kształcenia Cele szkoły a cele ucznia Materiał kształcenia Różnicowanie wymagań Treść kształcenia Planowanie zajęć edukacyjnych 50 Rozdział 2. Wyniki kształcenia (Bolesław Niemierko) Sprawdzanie osiągnięć uczniów Metody sprawdzania Narzędzia sprawdzania Jakość sprawdzania Wewnątrzszkolne ocenianie osiągnięć uczniów Egzaminy zewnętrzne 102 Rozdział 3. O nauczaniu i uczeniu się w szkole (Krzysztof Kruszewski) Proces dydaktyczny Utrzymywanie ładu na lekcji Zapobieganie zakłóceniom Nadzorowanie ładu Przywracanie ładu Indywidualizacja kształcenia Indywidualizacja ze względu na nauczyciela Indywidualizacja ze względu na ucznia Różnicowanie kształcenia ze względu na cele i materiał Sposoby indywidualizowania Niebezpieczeństwo etykietowania Program ukryty 141

2 6 Spis treści Rozdział 4. Nauczanie i uczenie się faktów, pojęć, zasad (Krzysztof Kruszewski) Nauczanie i uczenie się nazw, faktów oraz faktów zorganizowanych w porcje treściowe Praca z uczniami Przygotowanie materiału nauczania Nauczanie i uczenie się pojęć i zasad Przygotowanie materiału nauczania Praca z uczniami Nauczanie i uczenie się zasad informacje uzupełniające 160 Rozdział 5. Nauczanie i uczenie się rozwiązywania problemów (Krzysztof Kruszewski) Co to jest problem? Problem a uczenie się Lekcja problemowa Przygotowanie materiału nauczania Praca z uczniami Uczenie się we współpracy 179 Rozdział 6. Metody nauczania (Krzysztof Kruszewski) Prowadzenie pogadanki Przygotowanie materiału nauczania Praca z uczniami Prowadzenie wykładu Przygotowanie materiału nauczania Praca z uczniami Kierowanie dyskusją Przygotowanie materiału nauczania Praca z uczniami Kierowanie obserwacją Przygotowanie materiału nauczania Praca z uczniami Kierowanie korzystaniem z materiałów źródłowych Kierowanie kształtowaniem się wartości Praca z uczniami Przygotowanie materiału nauczania Kierowanie nabywaniem umiejętności praktycznych Przygotowanie materiału nauczania Praca z uczniami 218 Rozdział 7. Gry dydaktyczne (Krzysztof Kruszewski) Co to są gry dydaktyczne? Burza mózgów Metoda sytuacyjna Metoda biograficzna Metoda symulacyjna Użyteczność gier 238

3 Spis treści 7 Rozdział 8. Najpotrzebniejsze zasady dydaktyczne (Krzysztof Kruszewski) Zasady dotyczące materiału nauczania Zasady dotyczące motywacji Zasady dotyczące pracy ucznia Zasady dotyczące zharmonizowania systemów pedagogicznych Zasady dotyczące stosunków społecznych w klasie Zasady dotyczące czynności nauczania Zasady dotyczące warunków zewnętrznych 268 Rozdział 9. O wychowaniu w szkole (Krzysztof Konarzewski) Pojęcie wychowania Kto? Jak? Co? Po co? Podsumowanie Szkolne warunki wychowawcze Ograniczona kontrola nad wychowaniem Prymat zbiorowości Prymat nauczania Autorytet z zewnętrznego nadania Podsumowanie Cele wychowania Cel jako funkcja Cel jako ideał Cel jako zamierzenie Podejście psychologiczne Podejście socjologiczne Wątpliwości i konkluzje Metody wychowania Metody sktrukturalne Metody sytuacyjne Podsumowanie 330 Rozdział 10. Niezwyczajni uczniowie (Marta Bogdanowicz) Specjalne potrzeby edukacyjne Objawy zaburzeń rozwoju i zachowania Rodzaje zaburzeń Niepełnosprawność intelektualna Inteligencja niższa od przeciętnej Dysleksja rozwojowa Zaburzenia neurodynamiczne Diagnozowanie trudności w uczeniu się Rozwój umysłowy Dysleksja Zaburzenia neurodynamiczne Pomoc i terapia psychopedagogiczna Dzieci niepełnosprawne intelektualnie Dzieci z inteligencją niższą od przeciętnej 360

4 8 Spis treści Uczniowie z dysleksja rozwojową Dzieci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej i zahamowaniem psychoruchowym Uczniowie zdolni (Krzysztof Kruszewski) Opis Postępowanie Kulturowe zróżnicowanie uczniów (Krzysztof Kruszewski) 371 Rozdział 11. Problemowe zachowania uczniów (Irena Obuchowska) Zachowania lękowe Opis Postępowanie Zachowania bierne Opis Postępowanie Zachowania nerwowe Opis Postępowanie Zachowania agresywne Opis Postępowanie Zachowania negatywistyczne Opis Postępowanie Zachowania autodestrukcyjne Opis Postępowanie Problemowe zachowania seksualne Opis Postępowanie 408 Rozdział 12. Zbieranie i wykorzystywanie informacji o uczniu i klasie (Andrzej Janowski) Po co poznawać uczniów? Pierwsze spotkanie Cele poznawania uczniów Warunki skutecznego poznawania uczniów Główne sposoby poznawania uczniów Obserwacja Badania ankietowe Wywiad Socjometria Poznawanie zespołu Struktura zespołu Role uczniów w zespole Przywództwo w zespole Normy obowiązujące w zespole Poznawanie pojedynczych uczniów Uczeń jako problem Samowiedza i samoocena 430

5 Spis treści Cenione wartości Aspiracje Stosunek do nauki szkolnej Stosunek do nauczycieli, przedmiotu nauczania i szkoły jako instytucji Strategie uczniów Uczeń wśrodowisku pozaszkolnym Czas wolny i zainteresowania Środowisko rodzinne Informacje o własnej pracy nauczyciela Różne orientacje i podejścia Negocjacje 444 Rozdział 13. Nauczyciel jako twórca programu (Krzysztof Kruszewski) Cele Cel-funkcja Cel-ideał Cel-zamiar Materiał Dobór materiału Układ materiału Proces dydaktyczny Czynności nauczyciela i uczniów Wyposażenie i materiały dydaktyczne Czas Ewaluacja programu Ewaluacja przed wdrożeniem programu Ewaluacja w czasie użytkowania programu i po skończeniu programu Ograniczenia Nauczyciele Uczniowie Warunki materialne Powiązania z innymi programami Wymagania władz szkolnych Wymagania środowiskowe Diagnoza 469 Rozdział 14. Scenariusze (Krzysztof Kruszewski) Prace semestralne Ósma kardynalna cnota nauczania Opis obrazu trzy wersje Metafora szkoły Rejestr wskazówek pedagogicznych Gry dydaktyczne Program ukryty Gry dydaktyczne Manifest szkoły Bladaczka wielkim nauczycielem był! 491

6 10 Spis treści Ingracjacja Przeszczep System punktowy. Rozpoznawanie i ocena kompetencji pedagogicznych Przyrzeczenie Warsztaty Obserwacja pedagogiczna Miejsca złe i dobre Planowanie lekcji i myślenie w jej trakcie Cenzor Sytuacje dydaktyczne i wychowawcze na lekcji Dyskryminacja ze względu na płeć lub pochodzenie społeczne (typ i rozmiary kapitału kulturowego) w stanowieniu celów edukacji i sprawdzaniu ich osiągnięcia Zadania do poszczególnych rozdziałów 514 Literatura dodatkowa 517 Indeks nazwisk 519 Indeks rzeczowy 522