I N S T Y T U T A N A L I Z R E G I O N A L N Y C H

I N S T Y T U T A N A L I Z R E G I O N A L N Y C H OCHÓ BUŻETU GMINY A KWOTA POSTAWOWA SUBWENCJI WYRÓWNAWCZEJ Autory: r Boa Stęień r Mear Makreek Coyriht Boa Stęień Wselkie rawa astreżoe LUTY 005

autory: Boa Stęień, Mear Makreek OCHÓ BUŻETU GMINY Istytut Aali Reioalych www.iar.l

autory: Boa Stęień, Mear Makreek OCHÓ BUŻETU GMINY SPIS TREŚCI I. WSTĘP...4 II. EFINICJA KWOTY POSTAWOWEJ SUBWENCJI WYRÓWNAWCZEJ...5 III. ANALIZA OCHOU BUŻETU GMINY SUBWENCJONOWANEJ...6 IV. WA SPOJRZENIA NA KWOTĘ POSTAWOWĄ...9 V. WNIOSKI...5 TABELE. efiicje arametrów ora stoia ochoowości oatkowej w oarciu o art. 0 ust. 6 ustawy o ochoach JST []...5. Parametry o alicaia kwoty ostawowej subwecji wyrówawcej...0 3. Efekty la ochou bużetu miy sowoowae miaą licby mieskańców i miaą ochou oatkoweo... 4. Parametry wyrówawcości kwoty ostawowej w stau obeceo i w rooycji IAR... RYSUNKI. Śreia kwota ostawowa ryaająca a jeeo mieskańca miy.... Zależość wartości arametrów w fukcji stoia ochoowości oatkowej...3 3. Wlęa miaa kwoty ostawowej: IAR mius MF w stosuku o MF...3 4. Procetowe uiały różych wielkości w ochoie bużetu miy...4 Istytut Aali Reioalych www.iar.l 3

autory: Boa Stęień, Mear Makreek OCHÓ BUŻETU GMINY I WSTĘP Postawą oracowaia jest ustawa o ochoach jeostek samorąu terytorialeo [], (w alsej cęści oracowaia bęie oacaa jako ustawa o ochoach JST) ora Subwecja wyrówawca la mi aalia sceółowa []. W roważaiach a temat kwoty ostawowej subwecji wyrówawcej akłaamy, że bużet aństwa wyając ublice ieiąe a subwecjoowaie mi o iskich ochoach własych ochoów oatkowych robi to by rówoważyć wyatki samorąów (orawić ich ochoowość), ale rówież i o to by w rysłości wyawać miej ieięy a te cele. Celem tej subwecji aewe owio być rówież i to by miy o ajiżsych ochoach oatkowych moły wejść a ścieżkę rowoju otecjału osoarceo, który w łówej miere jest oowieialy a oiom ochoów oatkowych i orowai je o rejścia a wyżsy oiom ochoowości oatkowej a tym samym oraicy wyatki bużetu aństwa a ich subwecjoowaie w tym akresie. la arąająceo mią ie wysokość subwecji a ochoy bużetu w owiąaiu subwecjami owiy być ostawą o aaliowaia i rooowaia rysłych ochoów. Zaewe każy arąający mią wolałby, aby a tereie jeo miy była elektrowia, cemetowaia cy też iy uży akła racy iż być subwecjoowaym. W racy tej róbujemy oowieieć a ytaie cy obecie fukcjoująca formuła o alicaia kwoty ostawowej subwecji wyrówawcej sełia wyżej wymieioe ocekiwaia. la orówaia reetujemy ie oejście o subwecjoowaia mi kwotami ostawowymi i oajemy oceie orówawcej obecą formułę rooowaą formułą. W swojej aaliie wracamy rówież uwaę a resterowaie bęymi arametrami formuły o alicaia kwoty ostawowej subwecji wyrówawcej. Prooujemy moyfikowaie tej formuły urascając ry tej okaji aisy w ustawie ora sam mechaim alicaia tej subwecji. Używae w tekście ojęcia roumiae są w sosób astęujący: ochoy oatkowe - ochoy oatkowe określoe re art. 3 ust. ustawy o ochoach JST [], licba mieskańców - licba mieskańców oawaa re Preesa GUS w stau a ień 3 ruia roku oreający rok baowy, ochó bużetu - ochó bużetu miy obejmujący wływy ochoów oatkowych ora kwoty ostawowej subwecji wyrówawcej, arąający mią - wójt miy/burmistr miasta i miy/reyet miasta. 4 Istytut Aali Reioalych www.iar.l

autory: Boa Stęień, Mear Makreek OCHÓ BUŻETU GMINY II EFINICJA KWOTY POSTAWOWEJ SUBWENCJI WYRÓWNAWCZEJ Jeym ostawowych elemetów ochou bużetu mi wsomaaeo re bużet aństwa jest kwota ostawowa subwecji wyrówawcej. Wartość kwoty ostawowej subwecji wyrówawcej la mi określa art. 0 ust. 6 ustawy o ochoach JST []: [ β ( α G G) + G ] S = m µ, () ie: α, β, µ - arametry określoe są w Tab., ieks - stoień ochoowości oatkowej określoy w Tab., m - licba mieskańców miy, G = - wskaźik ochoów oatkowych a jeeo mieskańca w miie, () m G - wskaźik ochoów oatkowych la wsystkich mi, - ochó oatkowy określoy oie art. 3 ust. ustawy o ochoach JST [], Subwecję ostawową otrymują te miy, w których wskaźik G < 0. 9G. Tabela. efiicje arametrów ora stoia ochoowości oatkowej w oarciu o art. 0 ust. 6 ustawy o ochoach JST []. Stoień ochoowości oatkowej a mieskańca α Parametry β 3 4 5 G/G 0.40 0.40 0.90 0.4075 0.40 < G/G 0.75 0.75 0.80 0.75 3 0.75 < G/G < 0.9 0.9 0.75 0 4 G/G 0.9 cokolwiek 0 0 la orawy cytelości formuły o alicaia kwoty ostawowej subwecji wyrówawcej - wór () ora ryotowaia jej o alsych aali okoajmy jej rekstałceia o ostaci S [ G β G] ( m G) = m ( α β + µ ), (3) Z owyżseo woru wiać, że moel kwoty ostawowej buoway jest w oarciu o wa ieależe arametry: jee to β a rui to α β +. W wiąku tym, wrowaźmy µ owy arametr ω, który wiążę wsystkie try ieależe arametry w jee arametr α β µ ω = + (4) Po wrowaeiu teo oaceia o woru (3) ora skorystaiu efiicji a G określoej worem (), otrymamy, że wór a kwotę ostawową jest w ostaci S ( m ) = mωg β, (5) ięki tym rekstałceiom wór a kwotę ostawową ryjął ecyowaie rostsą formę w orówaiu worem wyjściowym tj. worem (). Ze wlęu a fakt wystęowaia aku mius re arametrem β, który owouje, że iterretacja arametru β miałaby iterretację ieoytywą, wrowaamy owy arametr µ η, który Istytut Aali Reioalych www.iar.l 5

autory: Boa Stęień, Mear Makreek OCHÓ BUŻETU GMINY efiioway jest jako eacja ieoytywej iterretacji arametru β (cyli iterretację oytywą) i określamy worem (5) η =. (6) β Ostateca ostać formuły a kwotę ostawową subwecji wyrówawcej, która bęie wykorystywaa w alsej cęści tej racy to ( m, ) = m G + ( η ) S ω. (7) Wór a kwotę ostawową to fukcja o wóch mieych: jeą mieą jest licba mieskańców m a ruą ochoy oatkowe. Wykresem tej fukcji są try framety łascyy (oowiaające różym stoiom ochoowości oatkowej) osklejae w sosób ciąły. Zaisy ustawy o ochoach JST [] w akresie kwoty ostawowej subwecji wyrówawcej la mi owiy być okoae w oarciu o wór (7) lub wór (5). Obowiąujące aisy w ustawie w tym akresie jeyie utruiają roumieie istoty srawy ora komlikują sam mechaim alicaia kwoty ostawowej subwecji wyrówawcej la mi re Miisterstwo Fiasów. Na akońceie teo roiału oajemy iterretację wrowaoych wyżej arametrów: ω - subwecjoowalość jeeo mieskańca miy, η - stoa ochoowości ochoów oatkowych. Iterretacje te staą się bariej roumiałe o recytaiu alsej cęści racy. III ANALIZA OCHOU BUŻETU GMINY SUBWENCJONOWANEJ la fiasów miy waże są recywiste ochoy bużetu miy (wływy tych ochoów) a ie same subwecje, których to wysokość jest uależioa o różych wskaźików w oarciu, o które alicae są subwecje i beośreio srężoe ochoami oatkowymi miy. lateo rooujemy baaie, w jaki sosób i o ceo ależy wysokość ochou bużetu miy. W swej aaliie oraicamy się wyłącie o baaia tej cęści ochou bużetu miy, która obejmuje wływy ochoów oatkowych ora kwoty ostawowej subwecji wyrówawcej. Pry tej okaji akłaamy, że oostałe źróła ochou bużetu miy ie mają srężeia baaymi elemetami ochoów bużetu miy. Wtey możemy aisać, że ochó bużetu miy obejmujący wływy ochoów oatkowych, ora kwoty ostawowej subwecji wyrówawcej S wyosi w w =, + S. (8) Wływy ochoów oatkowych, w efiiujemy jako ie: = (9), w,, - utracoa cęść ochoów oatkowych a skutek astosowaych ul, wolień, umoreń i ieastosowaia maksymalych stawek oatku. Po skorystaiu efiicji wór (9) ora efiicji kwoty ostawowej wór (7), ochó bużetu miy wór (8) moża aisać w ostaci ( m,, ) = m G + η,, ω (0) Śreia wartość ochoów bużetu ryaająca a jeeo mieskańca miy wyrażoa w 6 Istytut Aali Reioalych www.iar.l

autory: Boa Stęień, Mear Makreek OCHÓ BUŻETU GMINY jeostkach G a określoą w alsej cęści racy jako re licbę mieskańców m i wskaźik G, m + G, m otrymamy ieląc wór (0) G, = ω η, () mg atomiast śreią wartość ochou bużetu ryaająca a jeą łotówkę ochou oatkoweo określaą re miy, otrymamy ieląc wór (0) re ochoy oatkowe G, ω. () G, = + η Tak wielkość, m jak i wielkość, są wielkościami bewymiarowymi. Zmoyfikoway wskaźik ochoowości oatkowej a mieskańca oacay iżej jako ' G a określający ochoowość oatkową a mieskańca, obejmującym ochoy oatkowe miy i kwotę ostawową subwecji wyrówawcej moża efiiować a ostawie woru () jako ' G, G =, m + = ω +η. (3) G mg G Istytut Aali Reioalych www.iar.l Wyacmy tera ochoy miy śreie lokale w fukcji licby mieskańców ryaające a jeeo mieskańca wyrażoe w jeostkach G i oacmy je symbolem, m. Załóżmy, że mamy ustaloą licbę mieskańców m i mieiamy tą licbę o k mieskańców. Jeżeli ałożymy, że miaa licby mieskańców o k mieskańców ie owouje rejścia aej miy o ieo iżseo/wyżseo stoia ochoowości oatkowej a mieskańca to wtey wór a ( k ) m, bęiemy moli aisać jako ( m + k ) ( m), m =. (4) kg W ieco bariej skomlikoway sosób wrowaimy oobą wielkość, ale la ochoów oatkowych. Załóżmy, że w miie ojawia się owe źróło ochoów oatkowych i ałóżmy, że utracoe ochoy astosowaych wobec teo źróła ul, wolień, umoreń ora ieastosowaia maksymalych stawek oatku wyosą, wtey ochó miy śrei lokalie ryaający a każą łotówkę oweo źróła ochoów oatkowych ry utracie ochoów sowoowaych astosowaiem wobec ieo ul, wolień, umoreń i ieastosowaia maksymalej stawki oatku łącie w wysokości moża efiiować jako, ( ),,, = ( +, + ) (, ),,,, (5) Po skorystaiu efiicji ochoów bużetu miy, woru (0) i rekstałceiach woru (4) otrymujemy, że, m jest rówy, = ω, (6) m a o rekstałceiu woru (5) otrymujemy 7

autory: Boa Stęień, Mear Makreek OCHÓ BUŻETU GMINY Wielkości:, m i,, = η. (7), są wielkościami bewymiarowymi. Warto auważyć, że jeżeli ay urą ie astosuje wobec oweo źróła ochoów oatkowych, żaych ul, wolień, umoreń i astosuje maksymale stawki oatku tj., y 0 to wtey, = η - cyli jest rówy stoie ochoowości ochoów oatkowych., = Po ojęciu stroami rówań () i (6) ora o robych rekstałceiach otrymujemy, że, G, m, m + = η, (8) mg G a o ojęciu stroami rówań () i (7) otrymujemy,, G, + ω. (9) G, = W wyiku omożeia re siebie stroami rówaia wór (8) re rówaie wór (9) otrymamy, że,,,, m, m +,, + = mg ωη. (0) W ryaku ie stosowaia re urą wolień, ul it. w akresie oatków, t., = 0 a w kosekwecji, rówież, = 0, wór (0) reukuje się o baro rostej ostaci (, m, m )(, ) ω, = η. () Wór (0) wiąże wsystkie arametry i miee, które określają ochó bużetu miy a obejmujące ochó oatkowy i kwotą ostawową subwecji wyrówawcej. Wielkość ω η to ilocy oytywie iterretowalych arametrów: arametru subwecjoowalości jeeo mieskańca i stoy ochoowości ochoów oatkowych. Fakty te staowią ostawę o teo, aby rówaie (0) awać rówaiem wyrówawcości ochoów bużetu a ilocy ω η awać arametrem wyrówawcości ochoów bużetu. Poobie jak la ochou bużetu miy moża rówież efiiować oowieie śreie la kwoty ostawowej subwecji wyrówawcej. Jeżeli śreie te oacymy małymi literkami s la oróżiaia ich o kwoty ostawowej subwecji oacoe użą literką S wtey moża owieść, że ie: s, m = + ( η ) ( s, m s )( s, s ) = ( η ) G, m, ω, s, m = ω, G G s, = ω + η, s, = η. G ω, () Ilocy różicy tych śreich oobie jak la ochou bużetu wór (0) i () jest wielkością stałą, tym raem jeak rówy ilocyowi arametrów ω i η. Śreia lokala subwecja a jeeo mieskańca s, m wyrażoa w jeostkach G rówa jest subwecjoowalości jeeo mieskańca ω atomiast śreia lokala kwota ostawowa 8 Istytut Aali Reioalych www.iar.l

autory: Boa Stęień, Mear Makreek OCHÓ BUŻETU GMINY subwecji ryaająca a jeą łotówkę ochou oatkoweo s, jest rówa stoie ochoowości ochoów oatkowych η omiejsoej o lub też iacej jest rówa β. Wartość tej śreiej jest ujema, co oaca, że każa owa łotówka ochoów oatkowych owouje miejseie kwoty ostawowej o kwotę ( η ) l. Z aaliy woru (3) i worów () wyika, że moyfikoway wskaźik ochoowości oatkowej ' G jest rówy s G, m. IV WA SPOJRZENIA NA KWOTĘ POSTAWOWĄ Problemem mi subwecjoowaych kwotami ostawowymi subwecji wyrówawcej jest ich iska ochoowość oatkowa a mieskańca. Subwecjoowaie tych mi ma a celu orawę ich ochoowości ore oatkowy ochó w formie subwecji. Treba sobie jeak awać srawę teo, że bycie subwecjoowaym to oleaie olityce teo, który subwecjouje. W ryaku kwoty ostawowej subwecji wyrówawcej la mi olełość tej olityce jest całkowita. Państwo subwecjoując miy kwotami ostawowymi rejęło całkowitą kotrolę a olityką ochou bużetów tych mi. ieląc te miy a try róże ruy w stoia ochoowości oatkowej a mieskańca, subecjoawca, cyli aństwo, swą olityką akreśliło łuotermiowy scearius rowoju osceólych ru mi. Roumieie tej olityki re arąających samorąami jest bewlęą koiecością. Z ceo wyika całkowita olełość wobec olityki aństwa w akresie ochou bużetu miy? Porówajmy wie formuły a ochó bużetu miy określoe worem (3) i (4). Pierwsy ochó to ochó bużetu miy be subwecji. ochó te jest rówy ochoom oatkowy omiejsoym o utracoą cęść ochoów oatkowych a skutek astosowaych ul, wolień, umoreń i ieastosowaia maksymalych stawek oatku. Natomiast rui wór to wór, któreo filoofia jest uełie ia, omiąwsy fakt wystęowaia w obu worach wielkości,. We wore tym w miejsce ojawia się mω G + η. ochó bużetu miy be subwecji: ( m,,, ), W ierwsym ryaku arąający mią osiaa jee istrumet o wrostu ochou bużetu miy, to jest ore wrost ochoów oatkowych, cyli ore rowój otecjału osoarceo miy, w ruim atomiast ryaku osiaa wa istrumety: jee to licba mieskańców a rui ochoy oatkowe miy. Istrumety te osiaają różą waę i oatkowo różą la różych stoi ochoowości oatkowej a mieskańca miy. Warto auważyć, że istrumet licby mieskańców ie jest istrumetem, który w sosób rosty oiałuje a otecjał osoarcy miy a ryajmiej w sosób sybki. Wrost licby mieskańców wcale, więc ie musi oacać wrostu otecjału osoarceo miy sceólie w ryakach, kiey stoień ochoowości a mieskańca miy jest stosukowo iski. Bęie atomiast ree wsystkim owoować w ajbliżsej rysłości obiżeie wskaźika ochoowości oatkowej a mieskańca miy, cyli bęie owoować ołębiaie się aaści fiasowej miy. Bęie rówież owoować oatkowo sere iych baro oleliwych obciążeń bużetu miy sceólie w ryaku wrostu licby mieskańców w wieku skolym akresu skoły ostawowej i imajum. Jeyy istrumet orawy ochoowości oatkowej a mieskańca miy ore wrost istrumetów i rejście o wyżseo stoia ochoowości oatkowej a mieskańca to wrost ochoów oatkowych miy. A tu acyają się rawiwe roblemy sceólie la mi alicoych o ajiżseo stoia ochoowości oatkowej a mieskańca, cyli la mi, których wskaźik G jest miejsy lub rówy 0.4 wskaźika 9 Istytut Aali Reioalych www.iar.l =. (3) ochó bużetu miy subwecją: ( m,,, ) = m G + η, ω. (4)

autory: Boa Stęień, Mear Makreek OCHÓ BUŻETU GMINY G. Obeca olityka aństwa w akresie subwecjoowaia mi kwotami ostawowymi olea ree wsystkim a ustaleiu ajlesych waruków la rowoju tych mi, których wskaźik 0.75G < G < 0.9G. Warto auważyć, że miy te są subwecjoowae w acie iżsym akresie iż miy o iżsym stoiu ochoowości oatkowej a mieskańca, ale w bariej motywujący sosób o rowoju. Zecyowaie więkse oscęości w oraicaiu wyatków bużetu aństwa w rysłości moża uyskać wsomaając oowieią olityką w więksym akresie miy o iżsym stoiu ochoowości oatkowej. Subwecja wyrówawca a w sceólości kwota ostawowa tej subwecji owia mieć wbuoway mechaim, który w sosób aktywy wsomaa wysiłki samorąowców, mierające o orawy stau fiasów miy ore romocję wrostu ochoowości oatkowej mi. W tej cęści racy oceimy cy obecie fukcjoująca formuła o alicaia kwoty ostawowej ma taki mechaim ora arooujemy moyfikację tej formuły i okoamy ich orówań. W oarciu o efiicję arametrów ω - wór (4) i η - wór (6) ora arametry oae w Tab., w Tab. w kolumie 3 i 5 restawioo wartości wceśiej efiiowaych arametrów ω i η. Góry ieks ry tych wielkościach oaca, że otycą oe obowiąującej formuły a kwotę ostawową subwecji wyrówawcej. Parametr oay w kolumie 4 (oie e worem (6)) jest rówy P3 - P3 P 3 P P P ω = P3 - ( P3 P ) η3 Pη, 0 Istytut Aali Reioalych www.iar.l η. Tabela Parametry o alicaia kwoty ostawowej subwecji wyrówawcej la mi w stau obeceo i w rooycji IAR. Wykresy ależości tych arametrów restawia rys.. Stoień ochoowości oatkowej a mieskańca ω Parametry MF β η iar ω Prooycja IAR 3 4 5 6 7 8 G/G 0.40 0.7675 0.90 0.0 0.7505 0.75 0.5 0.40 < G/G 0.75 0.775 0.80 0.0 0.7905 0.85 0.5 3 0.75 < G/G < 0.9 0.6900 0.75 0.5 0.880 0.90 0.0 W kolumie 6, 7 i 8 tej tabeli oao atomiast wartości arametrów arooowaych re as, la rykłau, la orówaia ieo oejścia o subwecjoowaia mi o iskiej ochoowości oatkowej. Parametry te oacoe są órym ieksem iar. W ależości o stoia ochoowości oatkowej a mieskańca w ryaku obowiąującej formuły o alicaia kwoty ostawowej subwecji wyrówawcej achoą omięy arametrami astęujące relacje iar β iar η β ω > ω > ω3 ora η < η < η3, (5) a w ryaku asej rooycji relacje te mają kieruek owroty iar iar iar iar iar iar ω < ω < ω3 ora η > η > η3. (6) Warto auważyć, że arametry ω i η ie są arametrami uełie ieależymi. Jeżeli ałożymy, że arametry η, η i η 3 są arametrami ieależymi ora jeżeli ałożymy, że kwota ostawowa subwecji wyrówawcej jest rówa ero la rou P 3 (=0.9) tj. waruku G =0.9G ora jeżeli oatkowo ałożymy, że kwota ostawowa subwecji wyrówawcej jako fukcja licby mieskańców i ochoów oatkowych jest fukcją ciąła rówież w uktach miay stoia ochoowości oatkowej a mieskańca to wtey moża owieść, że oostałe arametry wyosą ω ( ) η ( ) η η =,

autory: Boa Stęień, Mear Makreek OCHÓ BUŻETU GMINY ω = η, 3 P3 - P3 3 ie w asym ryaku P = 0. 40, P = 0. 75 a P 3 = 0. 9. Tak, więc owyżseo wyika, że jeżeli ustalimy wartości w kolumach 5 i 8 w Tab. to tym samym określimy wartości w kolumach 3 i 6 tej tabeli. oatkowo, ry ałożeiu, że P < P < moża uowoić, P3 że jeżeli η < η < η3 to ω > ω > ω3 (7) a jeżeli η > η > η3 to ω < ω < ω3. (8) Tabela 3 Efekty la ochou bużetu miy sowoowae miaą licby mieskańców i miaą ochou oatkoweo ry ałożeiu, że wskaźik G = 747. ora, że wobec źróła astosowao maksymale stawki oatku i ie uieloo mu żaych ul, wolień umoreń. Stoień ochoowości oatkowej a mieskańca Wrost ochó bużetu miy (ora kwoty ostawowej) ryaająceo a każą ry wroście licby łotówkę oweo źróła mieskańców o jee ochoów oatkowych MF IAR MF IAR 3 4 5 6 G/G 0.40 573.4 ł 560.7 ł 0.0 ł 0.5 ł 0.40 < G/G 0.75 543.53 ł 590.60 ł 0.0 ł 0.5 ł 3 0.75 < G/G < 0.9 55.5 ł 68.6 ł 0.5 ł 0.0 ł iar Wartość kolum 3 i 4 w Tab. 3 to oowieioω G i ω G a wartości w kolumach 5 i 6 iar to oowieioη l i η l. W obowiąującej formule a kwotę ostawową wartość subwecjoowaia jeeo mieskańca miy maleje (Tab. 3. kol. 3) wra e wrostem stoia ochoowości oatkowej a stoa ochoowości oatkowej rośie (Tab. 3. kol. 5). W asej rooycji (Tab. 3. kol. 4 i 6) jest owrotie wra e wrostem stoia ochoowości oatkowej subwecjoowaie jeeo mieskańca rośie atomiast stoa ochoowości oatkowej maleje. Wrost subwecjoowaia jeeo mieskańca wra e wrostem stoia ochoowości oatkowej ma uasaieie loice. Wra e wrostem ochoowości oatkowej aej miy rośie oiom życia w miie, asobość luości w śroki fiasowe a atem rosą rówież kosty fukcjoowaia osceólych mieskańców aej miy. W ryaku arooowaej re as relacji omięy stoami ochoowości ochoów oatkowych la mi o różym stoiu ochoowości oatkowej ma rówież uasaieie. Po ierwse: jeżeli uamy a asae aby subwecjoowaie jeeo mieskańca rosło wra e wrostem stoia ochoowości oatkowej to oie worem (8) stoa ochoowości ochoów oatkowych owia maleć, o ruie: aie mią o ajiżsym stoiu ochoowości oatkowej ajwyżsej stoy ochoowości ochoów oatkowych mi subwecjoowaych jest rowiąaiem, które owoli oraicyć w rysłości wyatki bużetu aństwa a subwecjoowaie miy (określeie akresu oscęości wymaa osobych aali). Gmiy te owiy sybciej iż otychcas rejść o wyżseo stoia ochoowości oatkowej w reliceiu a jeeo mieskańca. Obowiąująca formuła o alicaia kwoty ostawowej subwecji wyrówawcej iała okłaie reciwie o arooowaej re as. W więksym stoiu subwecjouje mieskańca mi ajbieiejsych a w acie wyżsym stoiu remiuje wrost ochoów oatkowych w miach ecyowaie boatsych w stosuku o ajbieiejsych. Efektem teo bęie koserwowaie iskiej ochoowości oatkowej w miach ajbieiejsych. Ie eatywe efekty fukcjoowaia obecej formuły omawiamy w [] s.8 9 i [3]. Istytut Aali Reioalych www.iar.l

autory: Boa Stęień, Mear Makreek OCHÓ BUŻETU GMINY Tabela 4 Parametry wyrówawcości kwoty ostawowej w stau obeceo i w rooycji IAR. Stoień ochoowości oatkowej a mieskańca Parametr wyrówawcości kwoty ostawowej MF IAR ω η iar iar ω η 3 4 G/G 0.40 0.0767 0.876 0.40 < G/G 0.75 0.455 0.86 3 0.75 < G/G < 0.9 0.75 0.088 W Tab. 4 reetowae są arametry wyrówawcości określoe jako ilocy ω η (efiiowae rówaiem (0) lub ()) la obecie fukcjoującej formuły a kwotę ostawową ora la asej rooycji. W obowiąującej formule wra e wrostem stoia ochoowości oatkowej a mieskańca rośie arametr wyrówawcości atomiast w asej rooycji relacja ta ma kieruek owroty. Śreia kwota ostawowa a mieskańca [wyrażoa w jeostkach G] 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0, MF: G/G <= 0.40 IAR: G/G < = 0.40 MF: 0.40 < G/G <= 0.75 IAR: 0.40 < G/G < = 0.75 MF: 0.75 < G/G < 0.9 IAR: 0.75 < G/G < 0.9 G/G=0.40 rełużeie rełużeie rełużeie rełużeie rełużeie rełużeie G/G=0.75 0, G/G=0.9 0 0 0. 0. 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 G/G Rysuek Śreia kwota ostawowa ryaająca a jeeo mieskańca miy s, m wyrażoa w jeostkach G w fukcji G. Powyżsy rysuek restawia reskalowaą w mieej subwecji wyrówawcej ryaającą a jeeo mieskańca liii s, m reciają oś ręych w uktach o wartości ω. G G / G kwotę ostawową s, m. Prełużeia wsystkich Istytut Aali Reioalych www.iar.l

autory: Boa Stęień, Mear Makreek OCHÓ BUŻETU GMINY 0,9 0,8 0,7 Wartości arametrów 0,6 0,5 0,4 0,3 MF - Parametr subwecjoowalośći jeeo mieskańca IAR - Parametr subwecjoowalośći jeeo mieskańca MF - Stoa ochoowości ochoów oatkowych IAR - Stoa ochoowości ochoów oatkowych MF - Parametr wyrówawcości subwecji wyrówawcej IAR - Parametr wyrówawcości subwecji wyrówawcej 0, 0, 0 G/G <= 0.40 0.40 < G/G <= 0.75 0.75 < G/G < 0.9 = = = 3 Stoień ochoowości oatkowej a mieskańca Rysuek Zależość wartości arametrów w fukcji stoia ochoowości oatkowej. Zmiay wysokości kwoty ostawowej ry astosowaiu arooowaych re as iar iar wartości arametrów ω i η restawia rys. 3. W ramach aeo stoia ochoowości oatkowej a mieskańca ajwięcej yskałyby te miy, których wskaźik ochoowości oatkowej jest bliski jeemu roów G = 0.40G lub G = 0.75G o stroie miejsej. Efekt te ie wystęuje w okolicach ajwyżseo rou tj. la G = 0.9G. 30% 5% G=0.75G Zmiaa wysokości kwoty ostawowej 0% 5% 0% 5% G=0.4G G=0.9G 0% 0 0. 0. 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9-5% G/G Rysuek 3 Wlęa miaa kwoty ostawowej: IAR mius MF w stosuku o MF. ' Zależość moyfikowaeo wskaźika ochoowości oatkowej G określoeo worem (3) w fukcji wyjścioweo wskaźika ochoowości oatkowej G wyrażoy w Istytut Aali Reioalych www.iar.l 3

autory: Boa Stęień, Mear Makreek OCHÓ BUŻETU GMINY jeostkach krótka oacoo G restawioa jest a rys. 4. Liią rubą rerywaą kreska łua kreska ' G la obecie obowiąującej formuły a kwotę ostawową a liią cieką rerywaą kreska łua kreska krótka oacoo te wskaźik la formuły arooowaej re as. Na rys. 4 restawioo rówież achowaie się uiałów kwoty ostawowej w ochoie bużetu miy w fukcji ochoowości oatkowej G. Liią rubą rerywaą kreska krótka oacoo rocetowy uiał kwoty ostawowej w ochoie bużetu miy la obecie obowiąującej formuły o alicaia kwoty ostawowej a liią cieką rerywaą kreska krótka la formuły arooowaej re as. W asym moelu rooujemy w ieacym akresie obiżeie moyfikowaeo ' wskaźika G ora rocetoweo uiału kwoty ostawowej w ochoie bużetu miy tj. iar ω ω la mi, la których aktualy wskaźik G < G iar a w oostałym akresie η η więkseie tych uiałów. Niestety bużet aństwa musiałby w tym wyaku wyać więcej śroków a sfiasowaie kwoty ostawowej la mi (rys. 3). 00% 90% 0,9 80% 0,8 Procet uiału 70% 60% 50% 40% 30% MF - rocetowy uiał w ochoach bużetu istrumetu licby mieskańców IAR - rocetowy uiał w ochoach bużetu istrumetu licby mieskańców MF - rocetowy uiał w ochoach bużetu istrumetu ochoów oatkowych IAR - rocetowy uiał w ochoach bużetu istrumetu ochoów oatkowych MF - rocetowy uiał kwoty ostawowej w ochoie bużetu IAR - rocetowy uiał kwoty ostawowej w ochoie bużetu MF - moyfikoway wskaźik G' wyrażoy w jeostkach G IAR - moyfikoway wskaźik G' wyrażoy w jeostach G 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 Zmoyfikoway G' w je. G 0% 0, 0% 0, 0% 0 0 0. 0. 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 G/G Rysuek 4 Procetowe uiały różych wielkości w ochoie bużetu miy Zmiejseie romiaru wrostu wyatków bużetu aństwa w ramach aseo moelu, cyli iar iar iar ry achowaiu relacji η > η > η3 (wór (6)) moża uyskać miejsając oowieio wartości arametrów w tej relacji. Treba jeak auważyć, że w ewym momecie ojawi się efekt miejsaia otychcasowej kwoty ostawowej la mi o ajiżsym wskaźiku G. 4 Istytut Aali Reioalych www.iar.l

autory: Boa Stęień, Mear Makreek OCHÓ BUŻETU GMINY V WNIOSKI. Obowiąujący moel kwoty ostawowej subwecji wyrówawcej la mi jest resteroway bęymi arametrami, wyikiem, ceo są awiłe aisy w ustawie utruiające ich roumieia ora komlikowaie sameo mechaimu alicaia kwoty ostawowej re Miisterstwo Fiasów.. Gmiy subwecjoowae kwotami ostawowymi oleają wływom olityki aństwa w akresie olityki ochoów oatkowych miy. 3. Ustaowioa re ustawoawcę relacja omięy arametrami określającymi wysokość kwoty ostawowej subwecji wyrówawcej la mi o różych stoiach ochoowości oatkowej a mieskańca w formie η < η < η3 to koserwowaie iewyolości fiasowej mi o ajiżsym stoiu ochoowości oatkowej a mieskańca. 4. Zmiaa relacji omięy arametrami określającymi wysokość kwoty ostawowej subwecji wyrówawcej la mi o różych stoiach ochoowości oatkowej a mieskańca formy η < η < η3 o η > η > η3 owia yamiować w więksym stoiu iż obecie walkę samorąów o rejście o wyżseo stoia ochoowości oatkowej a mieskańca lub też wyjście e strefy subwecjoowaia a w kosekwecji o obiżaia się w rysłości wyatków bużetu aństwa a subwecję wyrówawcą la mi. 5. Parametry określające wysokość kwoty ostawowej subwecji wyrówawcej la mi: subwecjoowalość jeeo mieskańca miy - ω i stoa ochoowości ochoów oatkowych - η ie są arametrami ieależymi. Jeżeli ałożymy, że arametrami ieależymi są arametry η (o są oowieiale a rowój otecjału osoarceo miy) to wtey arametry ω są fukcją arametrów η ora roów, w których mieia się formuła alicaia kwoty subwecji. Literatura [] Ustawa o ochoach jeostek samorąu terytorialeo,.u. 003 r. Nr 03, o. 966 [] Stęień B., Makreek M.: Subwecja wyrówawca la mi, IAR, 004, www.iar.l [3] Stęień B., Makreek M.: Subwecja jako stymulujący elemet rowoju mi, Zaaieia Techico-Ekoomice, AGH, tom 49, r -, 004, 65-8 Istytut Aali Reioalych www.iar.l 5