SZKOLNY PROGRAM WYCHOWAWCZY ZESPOŁU SZKÓŁ NR 1 Im. Marii Skłodowskiej Curie w Oświęcimiu NA ROK SZKOLNY 2014/2015, 2015/2016, 2016/2017 Podstawa prawna Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. nr 256,poz.2572, z późniejszymi zmianami.) Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. z 2009r. nr 4, poz.17.) Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997r. (Dz. U. z 2001r. nr 78, poz. 483 z późniejszymi zmianami) Karta Nauczyciela art. 6 (Dz. U. z 2006r. nr 97, poz.674 z późniejszymi zmianami) Statut Szkoły Program wychowawczy szkoły został opracowany po wcześniejszym rozpoznaniu potrzeb i oczekiwań społeczności szkolnej. Nadrzędnym celem wychowawczym szkoły jest stworzenie odpowiednich warunków do wszechstronnego rozwoju osobowego ucznia tak, aby obok zdobywania wiedzy i umiejętności, miał możliwość kształtowania siebie jako człowieka otwartego, kulturalnego oraz aktywnie uczestniczącego w życiu społecznym. Stworzenie jednakowych warunków uczniom zdrowym i niepełnosprawnym. Podejmowane przez szkołę zadania mają także na celu wspieranie działań wychowawczych podejmowanych przez rodziców oraz indywidualizacja w procesie nauczania, wychowania i wspomagania w osiąganiu dojrzałości. Znaczące miejsce w realizacji programu wychowawczego oprócz współdziałania z rodzicami zajmuje współpraca ze społecznością lokalną również w formie wolontariatu oraz organizacjami wspomagającymi pracę naszej placówki: Kluby sportowe, Poradnie PPP, MOSIR, Szkoła Muzyczna w Oświęcimiu, MSZS Miejska Biblioteka Publiczna, OCK, Policja, Straż Miejska, Sąd Rejonowy, Teatr Ludowy w Krakowie. Wychowanie stanowi istotny element pracy każdego nauczyciela, dlatego też program wychowawczy jest realizowany przez wszystkich nauczycieli, trenerów, pedagoga i psychologa szkolnego w czasie sprawowania opieki dydaktyczno-wychowawczej nad uczniami. W oparciu o Szkolny Program Wychowawczy funkcjonują: - Szkolny Program Profilaktyki, - Procedury postępowania w sytuacjach trudnych. - programy wychowawcze klas: 1-3, 4-6 szkoły podstawowej, 1-3 gimnazjum. Ogólne cele wychowania 1. Tworzenie szkolnej społeczność uczniowskiej. 2. Kształtowanie życzliwości i tolerancji w grupach rówieśniczych. 1
3. Rozwijanie samodzielności i chęci samodoskonalenia. 4. Wdrażanie uczniów do odpowiedzialności za siebie, za swoje postępowanie i wyniki w nauce i sporcie. 5. Kształtowanie zachowań prozdrowotnych i proekologicznych wychowanków. 6. Podniesienie poziomu świadomości edukacyjnej uczniów. 7. Kształtowanie właściwych wartości moralnych, społecznie, zdrowotnych, prosportowych pożądanych postaw i zachowań. 8. Angażowanie rodziców do współpracy ze szkołą, wspieranie ich w procesie wychowawczym i edukacyjnym. 9. Wychowanie w duchu patriotyzmu oraz rozpowszechnianie i poznawanie kultury krajów europejskich 10. Przestrzeganie praw dziecka wynikających z Konwencji Praw Dziecka i Praw Człowieka. 11. Promocja szkoły w środowisku lokalnym, wojewódzkim, ogólnopolskich i międzynarodowym. Cele szczegółowe 1. Przeciwdziałanie przemocy rówieśniczej oraz monitorowanie sytuacji rodzinnej dzieci z rodzin patologicznych. 2. Kształtowanie w sobie postawy dialogu oraz umiejętności słuchania innych. 3. Przygotowanie ucznia do umiejętnego współdziałania w grupie. 4. Rozwijanie społecznie pożądanych postaw i zachowań, przeciwdziałanie agresji, demoralizacji i przestępczości. 5. Umiejętność zachowania się w sytuacjach trudnych społecznie, umiejętność kontrolowania własnych emocji. 6. Kształtowanie nawyków dbałości o sprawność fizyczną uczniów. 7. Dbanie o wizerunek szkoły w środowisku lokalnym, wojewódzkim, ogólnopolskich i międzynarodowym. 8. Dbanie o kulturę wypowiadania się i przeciwdziałanie wulgaryzacji języka. 9. Wzmacnianie poczucia własnej wartości, poszanowania wolności i niezależności innych osób, wychowanie w duchu tolerancji, akceptacji, zrozumienia 10. Postępowanie zgodnie z ogólnie przyjętymi w społeczeństwie wartościami moralnymi. 11. Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w szkole, na obiektach sportowych, w drodze na zajęcia edukacyjne i sportowe. 12. Przygotowanie uczniów do funkcjonowania w zintegrowanej Europie. 13. Dbanie o rozwój bazy szkolnej dla zapewnienia warunków realizacji programu. 14. Przygotowanie uczniów do wyzwań współczesnego świata poprzez aktywność sportową, intelektualną, edukację multimedialną, naukę języków obcych, zachowań prospołecznych i prozdrowotnych. 15. Umożliwienie rozwoju własnych uzdolnień, zainteresowań intelektualnych i sportowych. 16. Dostrzeganie w każdym uczniu ukrytych możliwości oraz zdolności i rozwijanie ich, aby uczeń był kreatywny i miał świadomość większej wartości swoich działań twórczych i oddziaływań wychowawczych. GŁÓWNE ZADANIA SZKOŁY W ZAKRESIE WYCHOWANIA 2
Na etapie edukacji klas 1-3 szkoły podstawowej a) Zapewnienie warunków do optymalnego rozwoju dziecka, b) Budowanie świadomości uczniów dotyczącej praw i obowiązków dziecka. c) Rozwijanie umiejętności zespołowego działania i współżycia w grupie rówieśników i społeczności szkolnej. d) Wspomaganie rozwoju psychofizycznego dziecka, w tym dziecka o specjalnych potrzebach edukacyjnych z uwzględnieniem jego możliwości i potrzeb. e) Rozwijanie poczucia więzi uczuciowej z grupą rówieśniczą, rodziną, środowiskiem lokalnym i ojczyzną. f) Kształtowanie postaw koleżeństwa, przyjaźni, prawdomówności, obowiązkowości, odpowiedzialności za swoje czyny, tolerancji, zrozumienia i akceptacji. g) Dbanie o poprawne używanie języka i doskonalenie skutecznego porozumiewania się z innymi ludźmi, utrwalanie zasad kulturalnego zachowania. h) Przeciwdziałanie wulgaryzacji języka i zachowaniom agresywnym. i) Promowanie zdrowego i ekologicznego stylu życia. j) Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w szkole, na obiektach sportowych (pływalnia, lodowisko), w drodze na zajęcia edukacyjne i sportowe. k) Indywidualizacja w pracy dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej, psychologicznej i pedagogicznej. l) Zapoznanie z zasadami ruchu drogowego, bezpieczeństwa na drodze i z zasadami udzielania pierwszej pomocy. m) Umiejętność zachowania się w sytuacjach trudnych społecznie, umiejętność kontrolowania własnych emocji. n) Kształtowanie umiejętności przeciwstawiania się negatywnym wpływom kolegów z innych środowisk. o) Integrowanie zespołów klasowych poprzez samorządność. p) Włączenie całej społeczności szkolnej do współdecydowania o sprawach szkoły q) Integracja społeczności uczniowskiej i lokalnej. Na etapie edukacji klas 4-6 szkoły podstawowej a) Wspomaganie rozwoju psychofizycznego uczniów, w tym uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych z uwzględnieniem ich możliwości i potrzeb. b) Budowanie świadomości uczniów dotyczącej praw i obowiązków dziecka (ucznia). c) Dbanie o poprawne używanie języka i doskonalenie skutecznego porozumiewania się z innymi ludźmi, utrwalanie zasad kulturalnego zachowania. d) Kształtowanie obywatela Europejczyka, człowieka ogólnie wykształconego, kulturalnego, przedsiębiorczego, przygotowanego do życia we współczesnym świecie: - świadomego kontynuatora dziedzictwa kulturowego - aktywnie działającego członka społeczności lokalnej - obywatela patrioty, - obywatela europy poprzez zdobycie umiejętności posługiwania się językami obcymi. d) Rozwijanie umiejętności zespołowego życia i działania bycie uczniem, bycie kolegą, sąsiadem, rodzeństwem e) Kształtowanie postaw prozdrowotnych z uwzględnieniem szeroko rozumianych zasad bezpieczeństwa. f) Rozwijanie postaw tolerancji, zrozumienia i szacunku do innych. g) Rozwijanie umiejętności planowania pracy własnej indywidualnej i w zespole. 3
h) Przekazywanie wartości rodzinnych wychowanie do życia w rodzinie. i) Indywidualizacja w pracy dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej, pedagogicznej i psychologicznej. j) Przekazywanie wiedzy na temat zagrożeń w sieci, umiejętność selekcjonowania informacji, ochrony danych osobowych oraz cyberprzemocy. k) kształtowanie właściwych postaw wobec współczesnych zagrożeń świata (choroby i epidemie) l) Integrowanie zespołów klasowych poprzez samorządność. ł) Włączenie całej społeczności szkolnej do współdecydowania o sprawach szkoły. m) Pomoc w określaniu i nazywaniu uczuć, stanów psychicznych i radzeniu sobie ze stresem oraz rozwiązywaniem sytuacji konfliktowych. n) Przeciwdziałanie wulgaryzacji języka, zachowaniom agresywnym wyrażanym również za pomocą gestów. o) Uświadamianie o zagrożeniach cywilizacyjnych oraz zagrożeniach związanych z nałogami (używki, alkohol, narkotyki, dopalacze i inne środki odurzające). Uczenie dokonywania właściwych wyborów zachowań chroniących zdrowie własne i innych ludzi. p) Zapoznanie z zasadami ruchu drogowego, bezpieczeństwa na drodze (egzamin na kartę rowerową) i z zasadami udzielania pierwszej pomocy. q) Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w szkole, na obiektach sportowych (pływalnia, lodowisko), w drodze na zajęcia edukacyjne i sportowe. Na etapie edukacji klas 1-3 gimnazjum a) Wspomaganie rozwoju psychofizycznego uczniów, w tym uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych z uwzględnieniem ich możliwości i potrzeb. b) Budowanie świadomości uczniów dotyczącej praw i obowiązków dziecka (ucznia). c) Dbanie o poprawne używanie języka i doskonalenie skutecznego porozumiewania się z innymi ludźmi, utrwalanie zasad kulturalnego zachowania. d) Przeciwdziałanie wulgaryzacji języka oraz agresji zachowaniom agresywnym wyrażanym również za pomocą gestów. e) f) Budzenie szacunku wobec drugiego człowieka. Tolerancja i akceptacja mimo różnic np.: kulturowych, zdrowotnych, wyznaniowych. g) Rozwijanie umiejętności zespołowego życia i działania bycie uczniem, bycie kolegą, sąsiadem, rodzeństwem h) Kształtowanie postaw prozdrowotnych i proekologicznych z uwzględnieniem szeroko rozumianych zasad bezpieczeństwa. i) Ukazywanie sposobów zapobiegania degradacji środowiska naturalnego, uwrażliwianie na piękno przyrody i korzyści z tego wynikające. j) Uświadamianie o zagrożeniach cywilizacyjnych oraz zagrożeniach związanych z nałogami (używki, alkohol, narkotyki, dopalacze i inne środki odurzające). Uczenie dokonywania właściwych wyborów zachowań chroniących zdrowie własne i innych ludzi. k) Rozbudzanie wewnętrznej potrzeby uczenia się, odkrywania świata, doskonalenia, badania relacji miedzy rożnymi zjawiskami i dziedzinami działalności człowieka, 4
l) Kształtowanie obywatela Europejczyka, człowieka ogólnie wykształconego, kulturalnego, przedsiębiorczego, przygotowanego do życia we współczesnym świecie: - świadomego kontynuatora dziedzictwa kulturowego - aktywnie działającego członka społeczności lokalnej - obywatela patrioty - obywatela europy poprzez zdobycie umiejętności posługiwania się językami obcymi oraz znajomość zwyczajów europejskich. m) Uczenie samodzielności, brania odpowiedzialności za siebie i innych. n) Przekazywanie wartości rodzinnych, znaczącej roli rodziny w życiu człowieka wychowanie do życia w rodzinie. o) Wspieranie w osiąganiu celów życiowych oraz w świadomym wyborze kierunku kształcenia i drogi zawodowej. p) Kształtowanie umiejętności współpracy indywidualnej i współdziałania w zespole. q) Indywidualizacja w pracy dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej, pedagogicznej i psychologicznej. r) Podejmowanie działań związanych z poprawą frekwencji uczniów i eliminowanie nieusprawiedliwionych nieobecności. s) Umożliwienie rozwoju własnych uzdolnień, zainteresowań intelektualnych i sportowych. t) Przekazywanie wiedzy na temat zagrożeń w sieci, umiejętność selekcjonowania informacji, ochrony danych osobowych oraz cyberprzemocy. u) kształtowanie właściwych postaw wobec współczesnych zagrożeń świata (choroby i epidemie) v) Integrowanie zespołów klasowych poprzez samorządność. w) Włączenie całej społeczności szkolnej do współdecydowania o sprawach szkoły. ZADANIA WYCHOWAWCZE Nauczyciele w swej pracy wychowawczej zmierzają do tego by uczniowie: 1. Dążyli do poprawnego wypowiadania się i nie używania wulgaryzmów. 2. Kształtowali w sobie postawę dialogu, umiejętności słuchania, współdziałania z innymi. 3. Znajdowali w szkole środowisko wszechstronnego rozwoju osobowego, intelektualnego i sportowego. 4. Umieli krytycznie i z dystansem odnosić się do informacji medialnej, zachowując przy tym własne zdanie i poglądy. 5. Stawali się coraz bardziej samodzielni, odpowiedzialni za siebie i innych. 6. Rozbudzali wrażliwość na potrzeby osób niepełnosprawnych i potrzebujących pomocy. 7. Poszukiwali, odkrywali i dążyli do osiągania swoich celów życiowych i wartości ważnych dla odnalezienia własnego miejsca w świecie i radzenia sobie w określonych sytuacjach. 8. Rozwijali w sobie dociekliwość poznawczą ukierunkowaną na poszukiwanie prawdy,tolerancji, zrozumienia, akceptacji. 9. Przygotowali się do życia w rodzinie, w społeczności lokalnej, w państwie i europie. 10. Uczyli się szacunku dla dobra wspólnego jako podstawy życia społecznego. 5
METODY PRACY: Metody aktywne: np. burza mózgów, metoda projektów, itp. Metody eksponujące: impresyjne polegające na wywołaniu u uczniów określonych zachowań i zmian w postawach moralnych, przeżywanie głębokich emocji; ekspresyjne stwarzanie sytuacji, w których uczeń nie tylko przeżywa, ale i tworzy np.: drama, odgrywanie ról, inscenizacje, opisy czynów ludzkich itp. Metody praktyczne: gry i zabawy integracyjne, trening interpersonalny. Metody symulacyjne: gry dydaktyczne. Metody podające: pogadanki, rozmowy kierowane, opowiadania, opisy, dyskusje. FORMY PRACY: Praca zbiorowa. Praca w grupach. Praca indywidualna. MODEL ABSOLWENTA ZESPOŁU SZKÓŁ NR 1 W OŚWIĘCIMIU 1. Uczeń zna i szanuje polskie dziedzictwo kulturowe, jest otwarty na europejskie i światowe wartości kultury. 2. Jest przygotowany do podjęcia nauki na wyższym poziomie edukacyjnym, potrafi się uczyć i -na etapie gimnazjum -rozpoznawać swoje potrzeby w tym zakresie oraz planować własną edukację. 3. Skutecznie i zgodnie z zasadami kultury języka porozumiewa się w mowie i w piśmie w j. ojczystym oraz w j. obcych nowożytnych nauczanych w szkole. 4. Jest świadomym i krytycznym uczestnikiem życia społecznego. ciekawym świata, otwartym, odpowiedzialnym, samodzielnym. 5. Jest rozważny, prawy, tolerancyjny, krytyczny. 6. Potrafi pracować w grupie. 7. Sprawnie posługuje się technologiami informacyjno-komunikacyjnymi. 8. Rozwija swój potencjał intelektualny i zainteresowania. 9. Przestrzega norm społecznych i zasad bezpieczeństwa. 10. Dba o zdrowie swoje i innych. Jest aktywny, lubi ruch i chętnie uprawia sport. MODEL NAUCZYCIELA WYCHOWAWCY 1. Zna możliwości intelektualne ucznia i dostosowuje do nich swoje wymagania i metody pracy. 2. Ponosi odpowiedzialność za wykonanie powierzonych lub podjętych z własnej inicjatywy działań. 3. Pomaga uczniom w prezentowaniu prawidłowych zachowań i pożądanych postaw. 6
4. Prezentuje konsekwentną postawę wobec niewłaściwych zachowań wychowanków na terenie szkoły, jak i poza nią. 5. Jest cierpliwy, życzliwy, uprzejmy, kulturalny, twórczy, pomysłowy, punktualny, obowiązkowy, odpowiedzialny i kompetentny. 6. Współpracuje z innymi nauczycielami oraz instytucjami; PPP, Policja, Straż Miejska, Sąd Rejonowy w celu ujednolicenia oddziaływań wychowawczych. 7. Właściwie organizuje opiekę nad uczniami i dba o ich bezpieczeństwo. WSÓŁPRACA Z RODZICAMI W związku z pierwszoplanową funkcją rodziny w wychowaniu, szkoła ściśle współpracuje z rodzicami/opiekunami prawnymi w sprawach kształcenia, wychowania, profilaktyki. Program wychowawczy i profilaktyczny powstaje w oparciu o postulaty rodziców. 1. Szkoła organizuje zebrania z rodzicami (prawnymi opiekunami) w celu wymiany informacji na tematy wychowawcze i edukacyjne. 2. Dla rodziców (prawnych opiekunów) uczniów klas pierwszych szkoła organizuje spotkanie w celu zaznajomienia rodziców (opiekunów prawnych) z podstawowymi zasadami obowiązującymi w szkole: -edukacyjno-wychowawczymi zasadami i wymaganiami szkoły związanymi z określonym cyklem kształcenia, - zasadami oceniania, klasyfikowania, promowania i egzaminowania uczniów. 3. Oprócz stałych spotkań, szkoła zapewnia każdemu rodzicowi (prawnemu opiekunowi) możliwości uzyskania: - informacji na temat zachowania i postępów lub trudności w nauce dziecka na konsultacjach 1 raz w miesiącu. - dostęp do dziennika elektroniczny LIBRUS. 4. Wychowawcy klasy i inni nauczyciele utrzymują kontakty z rodzicami poprzez: - rozmowy w czasie zebrań, spotkań - indywidualne rozmowy na zaproszenie wystosowane przez szkołę - indywidualne rozmowy w szkole na życzenie rodziców, które odbywają się według terminarza dyżurów pedagogicznych - rozmowy telefoniczne i korespondencje 5. W pilnych sprawach edukacyjno wychowawczych szkoła podejmuje działania w celu skontaktowania się z rodzicami (prawnymi opiekunami) określonego ucznia. 6. Szkoła tworzy program wychowawczy w oparciu o postulaty rodziców. SPOSÓB MONITOROWANIA I EWALUACJI PROGRAMU Na początku roku szkolnego dyrektor szkoły powołuje zespół do redagowania i analizowania materiałów dotyczących realizacji Szkolnego programu Wychowawczego. Skład zespołu jest uaktualniany na początku każdego nowego roku szkolnego. Po 3 latach zespół dokonuje ewaluacji programu wychowawczego. Wnioski z ewaluacji są wykorzystywane przez zespół do jego modyfikacji. W ewaluacji zostaną uwzględnione opinie uczniów, rodziców, nauczycieli, nadzoru. Stosowane będą następujące sposoby ewaluacji; 1. Ankiety przeprowadzane wśród uczniów, nauczycieli, rodziców (ankieta przygotowana przez pedagoga i psychologa szkolnego). 7
2. Wypowiedzi i uwagi nauczycieli na posiedzeniach Rad Pedagogicznych. 3. Analiza dokumentów psychologa, pedagoga i wychowawców klas. 4. Obserwacje i wywiady. 8