PROGRAM PROFILAKTYKI XXXVIII Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Kostki Potockiego na rok szkolny 2015/2016 Warszawa 2015 1
Założenia szkolnego programu profilaktyki wynikające z podstawy prawnej, powinności nauczyciela, realnych potrzeb: program trzyletni, realizowany w klasach I, II, III, odpowiada na realne problemy i zagrożenia pojawiające się w szkole, formy i sposoby działań z zakresu profilaktyki pierwszorzędowej są dostosowane do wieku uczniów, do realizacji zadań włączają się wszyscy nauczyciele, we współpracy z rodzicami i instytucjami lokalnymi. Gotowość szkoły do realizacji działań profilaktycznych przygotowanie kadry pedagogicznej ukończone kursy doskonalące, pedagog i psycholog wspierający nauczycieli i wychowawców, współpraca z instytucjami i stowarzyszeniami działającymi na rzecz pomocy dzieciom i młodzieży (Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna, Straż Miejska, itp.). Fazy konstruowania szkolnego programu profilaktyki: I Diagnozowanie środowiska: Narzędzia badawcze, dzięki którym dokonano diagnozy środowiska: obserwacja zachowania uczniów, rozmowy z rodzicami i uczniami, wywiad z pedagogiem i psychologiem szkolnym, pielęgniarką szkolną, wywiady z wychowawcami klas, nauczycielami i personelem szkoły, analiza frekwencji (dziennik elektroniczny), analiza dokumentacji indywidualnej uczniów, analiza ankiet ewaluacyjnych poprzedniego programu. II. Zachowania ryzykowne: Zebrane materiały pozwoliły wyłonić następujące zachowania ryzykowne: absencja uczniów na zajęciach edukacyjnych, eksperymentowanie ze środkami psychoaktywnymi, palenie papierosów w niewielkim oddaleniu od szkoły, nieumiejętność radzenia sobie ze stresem i sytuacjami trudnymi, słaba adaptacja do warunków szkolnych w klasach pierwszych, 2
brak motywacji do uczenia się. III. Spodziewane efekty: Nauczyciele, uczniowie, rodzice szkoła jest uważana za bezpieczną przez rodziców i uczniów, biblioteka wyposażona jest w materiały dotyczące tematyki godzin wychowawczych, uczniowie i ich rodzice wiedzą, że mają możliwość korzystania z pomocy profesjonalnej placówki, nauczyciele chętnie poszerzają swoją wiedzę na temat uzależnień młodzieży, uczniowie biorą udział w codziennym życiu szkoły, angażują się w inicjowane przez szkołę, liczba nieobecności maleje, klasy pierwsze szybko adaptują się do nowego środowiska i odnoszą sukcesy w nauce, uczniowie integrują się podczas inicjowanych akcji kulturalnych (wypracowują zasady współżycia i tolerancji), uczniowie wyposażeni są w wiedzę z zakresu profilaktyki (są świadomi zagrożeń wynikających z sięgania po środki zmieniające świadomość), uczniowie znają zasady zdrowego trybu życia, w szkole panuje atmosfera zaufania oraz wzajemnej pomocy, uczniowie mają możliwość pracować nad swoją postawą w szkole i są do tego motywowani. IV. Profilaktyczne szkoły mające na celu eliminację wyodrębnionych problemów doskonalenie umiejętności i pogłębianie wiedzy nauczycieli i wychowawców klas oraz pedagoga szkolnego i psychologa w zakresie prowadzenia działań profilaktycznych, współpraca z samorządem uczniowskim i włączenie go w realizację programu profilaktyki, systematyczne organizowanie zajęć profilaktycznych dla uczniów przez pedagoga szkolnego, psychologa i wychowawców klas, pedagogizacja rodziców - przekazywanie wiedzy na temat zagrożeń, włączanie ich w życie szkoły, współpraca z policją i strażą miejską, współpraca z poradnią psychologiczno-pedagogiczną w zakresie kierowania uczniów ze specjalnymi trudnościami w uczeniu się oraz z trudnościami wieku dojrzewania, zaproponowanie uczniom ciekawych możliwości spędzania wolnego czasu w szkole, zachęcanie uczniów do udziału w różnorodnych akcjach na rzecz szkoły i środowiska-szerzenie idei wolontariatu i działań charytatywnych, 3
bezpośrednia ingerencja każdego z pracowników szkoły w zakresie dbania o poziom kulturalny uczniów. V. Kierunki działań profilaktycznych i interwencyjnych - harmonogram działań 1. Zapobieganie absencji uczniów Kontrola frekwencji uczniów i szybka interwencja w razie potrzeby Indywidualne rozmowy z uczniami niesystematycznie uczęszczającymi na zajęcia lekcyjne i ich rodzicami. System ocen z zachowania, jasne kryteria oceny z poszczególnych przedmiotów Stosowanie ciekawych metod pracy na lekcjach, indywidualizacja wymagań Konsekwentne wymaganie znajomości tematyki zajęć, na których uczeń był nieobecny (w przypadku absencji na poszczególnych lekcjach) Pedagog, wychowawcy Wychowawca, nauczyciel jw. jw.. Nauczyciele jw. Ankieta Nauczyciele jw. Ankieta 2. Zapobieganie narkomanii oraz zażywaniu innych środków psychoaktywnych (dopalacze) Zaproszenie do współpracy osób z zewnątrz zajmujących się profilaktyką uzależnienia od substancji psychoaktywnych Pedagog, członkowie profilaktycznego pedagoga i w lekcyjnych, dokumentacja Omówienie w klasach zajęć ze specjalistami (podsumowanie i usystematyzowanie wiedzy klas Bezpośrednio po zajęciach 4
uczniów) Ewentualne interwencje i konsultacje dla uczniów i rodziców Jasne określenie w statucie oraz wymaganiach wychowawczych systemu kar i nagród Zapoznanie rodziców ze statutem szkolnym i wymaganiami wychowawczymi (punktowym systemem oceniania zachowania) Przestrzeganie procedur postępowania w przypadku zagrożenia narkomania, alkoholizm, itp. pedagog szkolny, członkowie profilaktycznego Dyrekcja, Rada Szkoły, cała kadra Rada pedagogiczna W przypadku podejrzenia o zażywanie narkotyku przez ucznia Pierwsze zebranie rodziców, dokumentacja Zebrania, listy obecności Notatki służbowe 3. Zapobieganie paleniu papierosów Lekcje na temat szkodliwości nikotyny w klasach pierwszych Uczenie uczniów asertywności oraz poczucia własnej wartości Ustalanie dyżurów na korytarzach, w szatniach i przy wejściu do szkoły celem zapobiegania wychodzenia uczniów ze szkoły Ewentualna interwencja Pielęgniarka szkolna, członkowie profilaktycznego Psycholog, wychowawcy lekcyjnym, dokumentacja pedagoga szkolnego oraz wychowawczych Dyrekcja Grafik dyżurów Wychowawca, dyrekcja, Notatki służbowe 5
Zaproponowanie uczniom ciekawej oferty zajęć pozalekcyjnych Wdrażanie uczniów do uczestnictwa w kulturalnym życiu szkoły członkowie profilaktycznego Rada pedagogiczna dyrekcja Dzienniki zajęć pozalekcyjnych ankieta Kalendarz imprez szkolnych 4. Słaba adaptacja do warunków szkolnych Określenie wymagań dydaktycznych Udzielanie konsultacji nauczycielskich dla uczniów Pedagogizacja rodziców (zaznajamianie z trudnościami w uczeniu się ich dzieci) Motywowanie uczniów do pracy (motywacja pozytywnadostrzeganie każdego osiągnięcia, wyróżnienia dyrektora dla najlepszych uczniów) Wyjazdy integracyjne dla klas pierwszych oraz dodatkowo zajęcia integracyjne na godzinach wychowawczych Nauczyciele, wychowawcy Dyrekcja, nauczyciele przedmiotowi psycholog Nauczyciele, dyrekcja pedagog Wrzesień/ październik Wrzesień/ październik Plan pracy szkoły, WZO Dni otwarte, zebrania, indywidualne konsultacje wychowawczym i pedagoga i psychologa Dyplomy dla uczniów psychologa i wychowawczym 5. Uczenie uczniów sposobów radzenia sobie ze stresem i sytuacjami trudnymi Lekcje wychowawcze o stresie w klasach trzecich Psycholog, Przed maturami Sposoby 6
Pedagogizacja rodziców zebranie z rodzicami Zapoznawanie uczniów klas trzecich z problematyką matur (zachowanie podczas egzaminów ustnych, zapraszanie absolwentów itp.) Poradnictwo indywidualne dyrekcja Pedagog, pielęgniarka szkolna Według harmonogramu Pierwszy semestr klasy trzeciej Dzienniki zajęć 6. Propagowanie zdrowego i aktywnego trybu życia Godziny wychowawcze o zdrowym stylu życia i zaburzeniach odżywiania i higienie osobistej Profilaktyka zdrowia psychicznego (zaburzenia depresyjne, lękowe, anoreksja, bulimia) Organizowanie zajęć w ramach SKS, szkolnych imprez sportowych, zawodów sportowych Pielęgniarka, wychowawcy Psycholog Nauczyciele wychowania fizycznego szkolny szkolny dziennik 7. Zapobieganie alkoholizmowi Lekcje wychowawcze dotyczące odpowiedzialności nieletnich w związku ze spożywaniem alkoholu oraz późniejszych skutków uzależnień dla życia i zdrowia Stosowanie się ściśle do procedur postępowania, jakie posiada szkoła na wypadek spożywania alkoholu na terenie szkoły i poza nią (wycieczki szkolne) Uczenie sposobów asertywnego odmawiania pedagog szkolny, osoby z zewnątrz Nauczyciele Notatki służbowe spisane po ewentualnych zajściach, dzienniki wychowawcze 7
specjaliści wychowawczym i specjalistów 8. Rozwój poprawnych relacji w szkole Diagnoza i późniejsza ewaluacja współpracy nauczyciela z klasami, w których uczy Skrzynka uczniowska - sposób na anonimowe zgłaszanie problemów dotyczących relacji uczeń - nauczyciel, innych problemów - propozycja dla Samorządu Uczniowskiego Nauczyciele Samorząd uczniowski Wyniki ankiet Ilość zgłoszeń 9. Zapobieganie przemocy w szkole Warsztaty na temat agresji, przemocy Lekcje wychowawcze dotyczące subkultur młodzieżowych, przemocy w rodzinie spowodowanej nadużywaniem alkoholu Udzielanie informacji o instytucjach i organizacjach pomagających ofiarom przemocy, gazetka przed gabinetem pedagoga i psychologa Lekcje wychowawcze dotyczące zjawiska przemocy w Internecie i świadomość prawnych aspektów korzystania z Internetu Lekcje wychowawcze dotyczące szeroko rozumianego bezpieczeństwa na terenie szkoły psycholog TZA Psycholog, pedagog Pedagog, Strażnik Miejski, wychowawca wychowawczym pedagoga wychowawczych pedagoga, w wychowawczych 8
10. Zagrożenia wynikające z nieodpowiedniego korzystania z komputera i Internetu Udzielanie informacji o umiejętnym korzystaniu z komputera i Internetu, ochronie danych osobowych, praw autorskich, poszanowaniu dóbr osobistych Nauczyciel informatyki, Wyrabianie umiejętności ostrożnego i rozważnego zamieszczania danych o sobie samym w Internecie Psycholog szkolny, wychowawca Uczenie bezpiecznego korzystania z komputera i Internetu Zaproszeni specjaliści, wychowawca Program Profilaktyki na rok szkolny 2015/2016 został pozytywnie zaopiniowany przez Radę Pedagogiczną na zebraniu w dniu 8 września 2015 roku, w drodze głosowania jawnego, jednogłośnie. Zatwierdzony do realizacji przez Radę Rodziców, w dniu 19 września 2015 roku. 9