PROGRAM PROFILAKTYKI. PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ w WOŁUSZEWIE

PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ w WOŁUSZEWIE

Akty prawne obowiązujące przy konstruowaniu Szkolnego Programu Profilaktyki: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół(dz.u. z dnia 18 czerwca 2014 r., poz.803) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. z 2003 r. Nr 23, poz. 192) Rozporządzenie MEN z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów Uchwała Rady Ministrów z dnia 8 lipca 2014 r. w sprawie przyjęcia Rządowego programu na lata 2014-2016,,Bezpieczna i przyjazna szkoła Konwencja Praw Dziecka z 20 listopada 1989 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. 2

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. (Dz.U. poz.1249. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia24 lipca 2015r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. poz.1113). Celem profilaktyki naszej szkoły jest osłabienie czynników sprzyjających podejmowaniu zachowań ryzykownych przez uczniów naszej szkoły i wzmocnienie czynników chroniących. - realizacja działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej Punktem wyjścia do sformułowania celów i zadań szkolnego programu profilaktyki stały się: Diagnoza sytuacji wychowawczej dokonana narzędziami pomiaru dydaktycznego, Analiza czynników ryzyka i czynników chroniących, Kompetencje nauczycieli, Zasoby finansowe i materialne szkoły. Uwaga nasza została skierowana na następujące problemy wychowawcze: 1) Agresja i przemoc w szkole, 2) Stres uczniów wywołany: a. ocenami szkolnymi (brakiem motywacji do nauki, nieusprawiedliwionymi obecnościami), 3

b. kłopotami rodzinnymi, c. osamotnieniem wynikającym z niewłaściwych relacji koleżeńskich, 3) Stosowaniem używek (nikotyny, alkoholu, leków, narkotyków, dopalaczy czyli środków odurzających, psychotropowych, zastępczych nowych substancji psychoaktywnych Zachowania problemowe ujęto w obszary działania takie jak: Eliminowanie zachowań agresywnych i przemocy w szkole, Przygotowanie dziecka do radzenia sobie ze stresem i osiągania sukcesów szkolnych, Profilaktyka uzależnień: - uniwersalna - selektywna - wskazująca Podjęte działania w ramach szkolnego programu profilaktyki maja na celu: Ochronę ucznia przed podejmowaniem zachowań ryzykownych: o agresją i przemocą, paleniem tytoniu, o używaniem alkoholu, 4

o używaniem innych środków psychoaktywnych, odurzających, psychotropowych, zastępczych nowych substancji Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z wymaganiami życia: o stresem szkolnym, o stresem wynikającym z sytuacji rodzinnej, o stresem wynikającym z osamotnienia, Wzmocnienie więzi emocjonalnej z kolegami i koleżankami szkolnymi, Budowanie poczucia odpowiedzialności za własny rozwój, Poznanie i przestrzeganie norm społecznych, Wzmocnienie poczucia własnej wartości. 5

ELIMINOWANIE ZACHOWAŃ AGRESYWNYCH I PRZEMOCY W SZKOLE CEL KIERUNKOWY ZADANIA METODY PRACY CELE OPERACYJNE 1. Tworzymy szkołę porozumienia bez agresji i przemocy. Wobec uczniów: 1. Obserwacja uczniów kl. O-II, Uczeń: 2. Profilaktyka pozytywnawzmacnianie własnych postaw i wartości. 1. Eliminowanie przejawów agresji i przemocy w szkole. 2.Diagnoza zachowań i postaw uczniów Ankieta dla uczniów kl. III-VI 2. Stosowanie pozytywnej dyscypliny poprzez uczenie ważnych umiejętności takich jak: dostrzega własne możliwości, dostrzeganie własnych możliwości, własnego znaczenia (jestem potrzebny, mam swój udział w związkach z najbliższymi), własnej siły i wpływu na własne życie. 3. Uświadomienie zjawiska przemocy w środkach masowego przekazu i relacjach międzyludzkich. 4. Zapoznanie uczniów z prawami człowieka, dziecka, ucznia: Konwencja Praw dziecka, Statut Szkoły, Regulaminy szkolne i klasowe. zna swoje mocne i słabe strony oraz potrafi je wykorzystywać w relacjach międzyludzkich, umie rozwiązywać konflikty, radzi sobie z przemocą, zna prawa człowieka i ucznia, nie używa wulgaryzmów, wie jak odreagować napięcie, umie zachować się kulturalnie, nie niszczy mienia, nie bije kolegów, nie obraża kolegów i osób dorosłych. 6

5. Prowadzenie zajęć metodami aktywizującymi uczących dzieci jak rozładować stres, napięcia i emocje. 6. Prowadzenie ćwiczeń uspokajających. 2. Budowanie atmosfery wzajemnej przyjaźni i współpracy uczniów. 1. Integracja zespołów klasowych poprzez: wycieczki, zabawy, imprezy klasowe i szkolne, wyjścia do kina i teatru, pomoc koleżeńską. 2. Uczenie dzieci wzajemnego poznawania się i akceptowania siebie. 3. Uczenie autoprezentacji (np. prezentacja swoich zainteresowań). 4. Tworzenie klasowych regulaminów Aby razem było nam dobrze i kontraktów klasowych. 5. Włączenie wszystkich uczniów do realizacji zadań klasowych i szkolnych celem budowania poczucia własnej wartości. Uczeń: potrafi prezentować i kreować siebie, akceptuje siebie, umie integrować się z zespołem klasowym w różnych sytuacjach, przestrzega klasowe regulaminy i kontrakty, włącza się do realizacji zadań klasowych i szkolnych. 7

3. Tworzenie warunków do aktywności w szkole. 1. Rozwijanie umiejętności pracy w grupie (lekcje prowadzone metodami aktywizującymi z podziałem na grupy). 2. Przeciwdziałanie nudzie (tworzenie kół zainteresowań, zajęć dodatkowych, sportowych). 3. Rozwijanie twórczości dzieci poprzez udział w a. konkursach: klasowych, szkolnych, pozaszkolnych. b. pracach na rzecz klasy i szkoły: tworzenie gazetek klasowych i szkolnych, przygotowanie akademii i imprez szkolnych, wykonywanie pomocy naukowych. Uczeń: chętnie uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych, bierze udział w konkursach, wykonuje pomoce naukowe dla szkoły. Wobec rodziców: 1. Eliminowanie przejawów agresji i przemocy w domu rodzinnym. 1. Pogadanki dla rodziców o pozytywnych metodach wychowania dzieci. 2. Pogadanki dla rodziców o przejawach i skutkach agresji Rodzic: zna przejawy i skutki agresji i przemocy, rozumie konieczność stosowania pozytywnych metod wychowania dzieci 8

oraz przemocy. 3. Prezentacja filmów o agresji i przemocy oraz sposobach jej zapobiegania. 4. Wykłady dla rodziców prowadzone przez specjalistów: Psychologa, pedagoga, Lekarza, Policjanta, Kuratora sądowego. Ewaluacja: 1. Wyniki ankiet i obserwacji dotyczących zjawiska agresji i przemocy oraz sposobów jej eliminacji, przestrzegania przez uczniów obowiązujących praw. 2. Wskaźniki ilościowe: liczba uczniów biorących udział w kółkach zainteresowań, konkursach, 3. Analiza dokumentacji szkolnej: dzienników lekcyjnych, zeszytów uwag, dokumentacji dotyczącej realizacji ścieżek. 9

PRZYGOTOWANIE DZIECKA DO RADZENIA SOBIE ZE STRESEM WYNIKAJĄCYM Z OBOWIĄZKU SZKOLNEGO, SYTUACJI RODZINNEJ, OSAMOTNIENIA CEL KIERUNKOWY ZADANIA METODY PRACY CELE OPERACYJNE Wobec ucznia: 1. Dziecko wolne od stresów: szkolnego i rodzinnego 1. Adaptacja dzieci do roli ucznia, a w szczególności klasy IV do nowego systemu oceniania. 1. Stopniowe wdrażanie uczniów klas IV do zmiany systemu nauki. 2. Zapoznanie uczniów z ocenianiem wewnątrzszkolnym. Uczeń: zna nowe formy pracy i nowy system nauki, zna kryteria ocen. 2. Pomoc w pokonywaniu trudności w nauce (zapobieganie ocenom niedostatecznym i wagarom) 1. Zapewnienie uczniom sukcesu szkolnego poprzez organizowanie: zajęć dydaktycznowyrównawczych, zajęć korekcyjnokompensacyjnych, zajęć logopedycznych, indywidualnych z uczniem słabym, pomocy koleżeńskiej. 2. Zapoznanie uczniów z technikami pracy umysłowej (tworzenie atmosfery sprzyjającej nauce, ćwiczenie koncentracji uwagi, Uczeń: w miarę potrzeb bierze udział w zajęciach dydaktycznowyrównawczych, korekcyjnokompensacyjnych, zna i umie wykorzystywać różne techniki pracy umysłowej, wie, jak racjonalnie gospodarować czasem,, nie wagaruje. 10

przekazywanie wiedzy przez nauczycieli i uczniów bardzo dobrych o sposobach odrabiania lekcji, o racjonalnym gospodarowaniu czasem, ćwiczenia poprawiające koncentrację uwagi i pamięć. 3. Realizowanie zaleceń Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. 4. Sprawowanie kontroli nad systematycznym wypełnianiem obowiązku szkolnego. 5. Utrzymywanie stałego kontaktu z rodzicami uczniów. 3. Pomoc w radzeniu sobie ze stresem wynikającym z sytuacji rodzinnej. 1. Budowanie atmosfery zaufania do nauczycieli i powierzenia im swoich tajemnic rodzinnych. 2. Diagnoza problemów rodzinnych i ich przyczyn (ankieta, niedokończone zdania, rysunek). 3. Wskazanie optymalnych rozwiązań sytuacji rodzinnej. Uczeń: ma zaufanie do nauczycieli, powierza nauczycielom swoje tajemnice, wie, jak rozwiązać swój problem. 4. Pomoc uczniom w radzeniu sobie ze stresem wynikającym z niewłaściwych relacji z rówieśnikami. 1. Budowanie atmosfery życzliwości w klasie i szkole: a. tworzenie kontraktów klasowych i szkolnych, b. budowanie poczucia własnej wartości poprzez: Uczeń: ma poczucie własnej wartości, jest aktywny w pracach na rzecz szkoły i klasy, 11

udział w pracach klasowych i szkolnych, integrujące imprezy klasowe, szkolne i środowiskowe, wycieczki klasowe, wspólne wyjazdy do kina, teatru, muzeum, umiejętność autoprezentacji swoich mocnych i słabych stron, umiejętność radzenia sobie z własnymi emocjami. prezentuje swoje mocne i słabe strony, panuje nad swoimi emocjami, wie, jak przeciwdziałać odrzuceniu. Wobec rodziców: 1. Poradnictwo dydaktycznowychowawcze dla rodziców. 1. Przekazanie rodzicom potrzebnej wiedzy jak mądrze pomagać dzieciom w nauce. 2. Regularne spotkania rodziców z wychowawcami i nauczycielami. 3. Wskazanie optymalnych rozwiązań sytuacji problemowej. 4. Ukazanie rodzicom prawidłowych relacji między nimi a dzieckiem (umiejętności rozmowy z dzieckiem o jego problemach). Rodzic: wie, jak mądrze pomagać dziecku w nauce, wie, do kogo zwrócić się o pomoc w przypadku gdy nie potrafi sam pomóc swojemu dziecku, wie, jakie formalności załatwić, aby zgłosić dziecko do poradni psychologicznopedagogicznej, potrafi uważnie słuchać i rozmawiać ze swoimi dziećmi o ich problemach, 12

5. Pomoc rodzicom we wspieraniu dziecka w trudnej sytuacji. wie, jak mądrze wychować dziecko, wspiera dziecko w trudnych dla niego chwilach. Ewaluacja: 1. Wskaźniki ilościowe: a. % ocen niedostatecznych, b. % promocji uczniów, c. liczba uczniów badanych w poradni psychologiczno pedagogicznej, d. liczba uczniów objętych pomocą psychologiczno-pedagogiczną e. % frekwencji, f. ilość uczniów z problemami wynikającymi z sytuacji rodzinnej. 2. Analiza dzienników lekcyjnych, dokumentacji wychowawcy klasy, opinii Poradni Psychologiczno Pedagogicznej, ankiet, kwestionariuszy i rysunków, wyników diagnoz. 13

PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ (PALENIE PAPIEROSÓW, PICIE ALKOHOLU, UŻYWANIE NARKOTYKÓW, KORZYSTANIE Z INTERNETU) CEL KIERUNKOWY ZADANIA METODY I FORMY PRACY CELE OPERACYJNE 1. Szkoła bez uzależnień Wobec uczniów: Profilaktyka uniwersalna 1. Rozpoznawanie i diagnozowanie zagrożeń związanych z uzależnieniem. - diagnoza w zakresie występujących czynników chroniących oraz czynników ryzyka 2.Przekazanie uczniom wiedzy o środkach uzależniających oraz uświadomienie o konsekwencji ich zażywania i korzystania z nich. 1. Organizowanie spotkań z: lekarzem, stomatologiem, pedagogiem, psychologiem, terapeutą, osobami w przeszłości uzależnionymi. ankieta dla uczniów klas III-VI, dotycząca bezpieczeństwa w szkole ( przemocy w szkole i w domu oraz używania używek w szkole i poza szkołą) oraz obserwacja w klasach 0-II obserwacja uczniów klas 0-VI dotycząca występowania czynników chroniących i czynników ryzyka wywiad środowiskowy, współpraca z instytucjami 2. Organizowanie zajęć metodami Uczeń: zna konsekwencje stosowania i korzystania ze środków uzależniających,, wie, że w dużym stopniu sam jest odpowiedzialny za swoje zdrowie. 14

aktywizującymi ukazujących negatywny wpływ używek na młody organizm. 3. Oglądanie filmów i przedstawień w zakresie profilaktyki uzależnień. 4. Apele o tematyce prozdrowotnej. 5. Inscenizowanie sytuacji związanych z nałogami drama na lekcjach. 6. Konkursy szkolne na najciekawszą gazetkę o tematyce antynałogowej, wiersz, skecz i plakat. 7. Powiatowy konkurs profilaktyczno medyczny Eureka ja to wiem 8. Coroczne przedstawienie profilaktyczne przygotowane przez pedagoga i uczniów 9. Święto Rodziny 10. Festyn Ekologiczny Profilaktyka uniwersalna i Selektywna 2.Ćwiczenie umiejętności przeciwstawiania się presji rówieśników i starszych. 1. Treningi mówienia nie. 2. Ćwiczenia umiejętności decydowania o swoim życiu. 3. Ćwiczenia wyrażania swoich uczuć. Uczeń: potrafi wyrazić swoje uczucia, wartościować je, potrafi dokonać klasyfikacji wartości i 15

4. Ćwiczenia budujące empatię. 5. Integracja zespołów klasowych poprzez wspólne działania (imprezy, uroczystości, inscenizacje, gazetki klasowe i szkolne, wyjazdy, itp.). uczuć (na pozytywne i negatywne), potrafi mówić nie. Profilaktyka selektywna Profilaktyka wskazująca 3.Wczesne wykrywanie problemu uzależnień Pomoc osobom uzależnionym 1.Kierowanie uczniów do fachowej pomocy. 2.Organizowanie atrakcyjnych form spędzania wolnego czasu. - zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia - indywidualny program edukacyjno profilaktyczny Uczeń: wie, do kogo zwrócić się o pomoc, uczestniczy aktywnie w zajęciach dodatkowych. 4..Zapobieganie niebezpieczeństwom związanym z korzystaniem z Internetu i komputera. Pogadanki w ramach godzin z wychowawca i lekcji informatyki o korzyściach i zagrożeniach wynikających z korzystania z Internetu i komputera (gry komputerowe, rozmowy z nieznajomymi, itp.). Uczeń: potrafi rozsądnie korzystać z Internetu i komputera, uświadamia sobie zagrożenie wynikające z rozmów z nieznajomymi 16

Działalność wychowawcza, edukacyjna, informacyjna i profilaktyczna Wzmacnianie kompetencji wychowawczych u nauczycieli i rodziców - współpraca z rodzicami w celu budowania postaw prozdrowotnych Wobec rodziców: 1. Dostarczanie informacji na temat skutecznych sposobów prowadzenia działań wychowawczych i profilaktycznych związanych z przeciwdziałaniem używania środków i substancji uzależniających 2. Dostarczanie informacji rodzicom w rozpoznawaniu przejawów przemocy w domu. 3. Dostarczenie rodzicom wiedzy o rozpoznawaniu wczesnych objawów używania środków uzależniających 4. Dostarczenie rodzicom informacji i wiedzy o sposobie radzenia sobie w przypadku stwierdzenia uzależnień u swoich dzieci i u samych siebie. 5. Udostępnienie informacji o ofercie pomocy specjalistycznej w przypadku używania 1. Poradnictwo dla rodziców. 2. Pogadanki prowadzone przez specjalistów: lekarzy, psychologa, terapeuty, pedagoga policjanta. 3. Umieszczenie na gazetkach szkolnych informacji o numerze telefonu i adresie poradni zajmujących się problemami uzależnień. 4. Ankieta dla rodziców dotycząca bezpieczeństwa w szkole Rodzic: zna sposoby przeciwdziałania uzależnieniom wie, do kogo zwrócić się o pomoc w przypadku stwierdzenia uzależnień. zna procedury obowiązujące w szkole 17

środków i substancji uzależniających 6. Przekazywanie informacji rodzicom o obowiązujących w szkole procedurach postępowania w sytuacjach zagrażających występowanie przemocy i uzależnień oraz konsekwencjach prawnych związanych z naruszeniem przepisów z ustawy 18

Ewaluacja: 1. Wskaźniki ilościowe: Liczba uczniów, u których stwierdzono problem uzależnienia, Liczba uczniów korzystających z pomocy specjalistycznej, Ankieta dotycząca działań związanych z problemami uzależnienia. 19

Literatura: 1. Marie-Claude Beliveau, Jak pomóc dziecku w problemach szkolnych. Poradnik dla rodziców, Warszawa 2005. 2. Kate Kelly, Jak poradzić sobie z niegrzecznymi dziećmi, Warszawa 2005. 3. Stanley Turecki, Jak rozumieć problemy emocjonalne dziecka, Warszawa 1997. 4. Joanna Grochulska, Agresja u dzieci, Warszawa 1993. 5. Erika Meyer-Glitza, Kiedy Pani Złość przychodzi z wizytą, Kielce 2001. 6. H. Natowska, Wychowanie dziecka nadpobudliwego, Nasza Księgarnia, Warszawa 1986. 7. A. Faber, E. Mazlish, Rodzeństwo bez rywalizacji. Jak pomóc własnym dzieciom żyć w zgodzie, by samemu żyć z godnością, Media Rodzina, Poznań. 8. A. Faber, E. Mazlish, Jak mówić, żeby dzieci się uczyły w domu i w szkole, Media Rodzina, Poznań. 9. A. Faber, E. Mazlish, Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły, jak mówić żeby dzieci nas słuchały, Media Rodzina, Poznań. 10. A. Faber, E. Mazlish, Jak mówić nastolatkowi, żeby nas słuchał. Jak słuchać, żeby z nami rozmawiał, Media Rodzina, Poznań. 11. G. Serfontein, Twoje nadpobudliwe dziecko poradnik dla rodziców, Prószyński i s-ka. 12. J.G. Woitik, Wymarzone dzieciństwo. Jak wychować szczęśliwe dziecko unikając błędów naszych rodziców, Warszawa 1999. 13. D.J. Wilmes, Jak wychować dziecko, które mówi NIE! Alkoholowi i narkotykom, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. 14. Zdrój Ciechociński nr 7/9/10, 2002 r., Rodzice potrzebni od zaraz. 20

Uchwała Nr I z dnia 30.09.2015 r. W sprawie przyjęcia Programu Profilaktyki Szkoły & 1 Po zapoznaniu się z projektem Programu Profilaktyki Szkoły Rada Pedagogiczna nie wnosi uwag i przy obecnych, wstrzymujących się, przeciw, podjęła uchwałę: Na podstawie Art. 41 ust.1 Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( Tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późniejszymi zmianami ), Rada Pedagogiczna przyjmuje Program Profilaktyki Szkoły na rok szkolny 2015/2016 &2. Wykonanie uchwały powierza się dyrektorowi szkoły. &3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Przewodniczący Rady Pedagogicznej. 21