PROGRAM PROFILAKTYCZNO-WYCHOWAWCZY Młodzieżowego Domu Kultury Wrocław-Krzyki Twórcze i artystyczne wychowanie, czy tez lepiej wychowanie przez sztukę, może okazać się szczególnie ważne, nie tylko dla stworzenia artystów, czy dzieł sztuki, lecz dla stworzenia lepszych ludzi Abraham Maslow Opracowano: 2017 r.
Program profilaktyczno-wychowawczy zakłada wspomaganie rozwoju dziecka we wszystkich sferach osobowości i umożliwia mu osiągnięcie sukcesu. Nauczyciele/instruktorzy uczą otwartości na drugiego człowieka, samodzielnego myślenia i umiejętności podejmowania decyzji, współpracy i zdrowej rywalizacji oraz wskazują jak radzić sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi, wprowadzają normy i zasady życia w grupie a także propagują zdrowy styl życia. Program przeznaczony jest do realizacji przez nauczycieli/instruktorów MDK-Krzyki przy współpracy z rodzicami, środowiskiem lokalnym i instytucjami wspomagającymi. Wychowanie To proces wspomagania dziecka w rozwoju; jest ukierunkowany na osiągnięcie dojrzałości psychicznej, fizycznej i społecznej. Obowiązujące akty prawne Ustawa o systemie oświaty z dnia 7.09.1991 r. (Dz. U. Z 1996 r. nr 67, poz. 329 z późn. zmianami); Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35, poz. 230 i ost. zm. z 25 czerwca 2002 r. Dz. U. Nr 84, poz. 763); Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2013 r., poz. 532); Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. 2012 Nr 0, poz. 977); Statut Placówki (ewaluowane na bieżąco zgodnie z rozporządzeniami MEN); Programy Nauczania. 2
Wizja MDK Radość, Energia, Kreatywność, Sukces! Nowoczesna placówka o dobrze wyszkolonej kadrze, realizująca własne programy artystyczne. Realizująca potrzeby dziecka uzdolnionego oraz dziecka z potrzebami edukacyjnymi. Misja MDK Razem odkryjemy Twoje talenty!! Placówka wychowania pozaszkolnego służy dzieciom i młodzieży w rozwijaniu ciekawości świata, twórczej wyobraźni i zaspokajaniu naturalnej potrzeby aktywności oraz wspomaga ucznia w realizacji zadań szkolnych wzbogacając rozwój jego zmysłów. Uczestnicy programu profilaktyczno-wychowawczego Współodpowiedzialni za wszechstronny rozwój osobowości dziecka są wszyscy uczestnicy programu: Rodzice; Nauczyciele-instruktorzy; Uczniowie-podopieczni; Środowisko lokalne. Inne instytucje współpracujące przy realizacji programu (kluby, stowarzyszenia i instytucje wspierające działania ekologiczne i promujące zdrowy styl życia). I. ZADANIA WYCHOWAWCZE I PROFILAKTYCZNE 1. Wspieranie rozwoju społecznego: uświadamianie dzieciom problemu odpowiedzialności za siebie, grupę, rodzinę oraz społeczeństwo; uczenie poszanowania własności społecznej i osobistej; budzenie zainteresowań aktualnymi problemami najbliższego otoczenia; kultywowanie tradycji i obyczajów oraz odpowiedzialności za dobre imię rodziny, grupy i placówki; uświadamianie roli zdrowego współzawodnictwa i współpracy w zespole; rozwijanie koleżeństwa, wzajemnej pomocy i życzliwości podczas nauki i zabawy; rozbudzenie motywacji uczenia się i pogłębiania wrażliwości poznawczej i estetycznej, a przez to kształtowania refleksyjnej postawy wobec siebie jako człowieka; 3
aktywne uczestniczenie w życiu placówki i środowisku lokalnym; zapobieganie przejawom przemocy psychicznej i fizycznej; sztuka komunikacji międzyludzkiej: uczymy się mówić tak, aby inni słuchali i słuchać, kiedy inni mówią. 2. Wspieranie rozwoju intelektualnego: budzenie ciekawości poznawczej; rozwijanie umiejętności twórczego myślenia; kształtowanie umiejętności korzystania ze źródeł informacji; pomoc w odkrywaniu własnych możliwości, predyspozycji, talentów i ich twórczego wykorzystania; kształcenie umiejętności łączenia teorii z praktyką; udział w konkursach, przeglądach, zawodach w placówce i poza nią. 3. Wspieranie rozwoju kulturalnego i estetycznego: kształtowanie wrażliwości estetycznej dzieci i młodzieży; kształtowanie umiejętności korzystania z dóbr kultury; kształtowanie nawyków kulturalnego zachowania się w placówce, w domu i miejscach publicznych; kształtowanie umiejętności spostrzegania, oceniania, przeżywania, rozumienia piękna w sztuce, literaturze i muzyce; rozwijanie różnorodnych zainteresowań uczestników; wpajanie kultury słowa; kształcenie umiejętności odbioru dzieł sztuki. 4. Wspieranie rozwoju zdrowotnego: aktywne i efektywne sposoby spędzania wolnego czasu po zajęciach szkolnych; wycieczki krajoznawcze; uodparnianie organizmu przez zdrowy tryb życia uczniów; kształtowanie właściwych nawyków zdrowotnych i higienicznych; działanie na rzecz własnego zdrowia, sprawności fizycznej, prawidłowej postawy i zgrabnej sylwetki poprzez uprawianie sportu i propagowanie aktywnych form wypoczynku na świeżym powietrzu; 4
rozwijanie opiekuńczego stosunku do kolegów, poszanowania ich zdrowia i troska o ich bezpieczeństwo; kształtowanie prawidłowych postaw dotyczących bezpieczeństwa w placówce i poza nią; wzbogacanie wiedzy na tematy związane z higieną pracy i nauki, higieną psychiczną i osobistą; promowanie aktywnych form wypoczynku. 5. Wspieranie postawy patriotycznej: kształtowanie szacunku do własnego państwa, symboli narodowych, religijnych oraz pamiątek historycznych; rozwijanie szacunku do obrzędów i zwyczajów nawiązujących do życia naszych przodków; kształtowanie więzi z krajem ojczystym i świadomości obywatelskiej; budzenie szacunku do miejsc pamięci narodowej, zabytków, miast i wytworów kultury narodowej; dokumentowanie historii placówki; rozbudzanie zainteresowania problemami i życiem społeczności lokalnej. 6. Wspieranie postawy ekologicznej: poznanie tematyki ekologicznej, ochrony przyrody, zagrożeń dla środowiska; wyrabianie w uczniach nawyków ekologicznego korzystania z wody i energii elektrycznej; uświadomienie uczniom korzyści wynikających z zagospodarowania surowców wtórnych; uczenie właściwego stosunku do przyrody i istot w niej żyjących; mobilizowanie uczniów do ochrony przyrody w swoim otoczeniu. 7. Profilaktyka zdrowia II. SPOSOBY REALIZACJI ZADAŃ WYCHOWAWCZYCH I PROFILAKTYCZNYCH: 1. Udział w imprezach organizowanych na terenie placówki. 2. Organizacja czasu wolnego podczas ferii zimowych i letnich oraz przerw świątecznych. 3. Organizacja obozów sportowych, warsztatów, wyjazdów rekreacyjno-szkoleniowych. 4. Organizowanie i współorganizowanie imprez ogólnopolskich, regionalnych, miejskich i lokalnych. 5. Motywowanie i umożliwienie udziału i prezentacji zdobytych umiejętności młodzieży w przeglądach, festiwalach, konkursach, zawodach itp. 6. Wdrażanie młodzieży i dzieci do pracy w grupach, zespołach artystycznych i sportowych. 5
7. Ścisła współpraca ze szkołami, instytucjami kulturalnymi i oświatowymi, klubami sportowymi, stowarzyszeniami. 8. Przygotowanie uczestników do konkursów, zawodów, turniejów oraz ich organizacja. 9. Udział uczestników w wydarzeniach kulturalnych placówki, miasta i środowiska. 10. Stosowanie różnych metod i form pracy aktywizujących uczestników oraz kontynuowanie sprawdzonych już wcześniej metod i form. 11. Zwiększenie oferty programowej placówki z uwzględnieniem oczekiwań środowiska. Uwzględnienie potrzeb i oczekiwań środowiska w ofercie programowej placówki. 12. Odwoływanie się do wzorców osobowościowych, autorytetów z muzyki, literatury, polityki, sportu itp. 13. Umożliwienie uczestnikom wdrażanie się poprzez działanie twórcze. 14. Inicjowanie właściwych i pożądanych zachowań interpersonalnych uczestników. 15. Promowanie młodych talentów. 16. Organizowanie wyjść do bibliotek, muzeów, teatrów, galerii itp. 17. Przestrzeganie na zajęciach, podczas wyjść, wyjazdów i obozów zasad bezpieczeństwa. 18. Szeroka oferta zajęć artystycznych. 19. Organizacja wycieczek krajoznawczych, obozów i rajdów. 20. Ścisła współpraca ze szkołami w organizowaniu tego typu imprez. 21. Współpraca z instytucjami zajmującymi się problematyką ekologiczną np. Krzywy Komin. 22. Pogadanki na temat zdrowia, profilaktyki prozdrowotnej. 23. Wyszukiwanie talentów w danej dziedzinie i stymulowanie do wytężonej pracy w wybranym kierunku. 24. Motywowanie uczniów do doskonalenia swojego warsztatu pracy. 25. Wspomaganie rozwoju własnych pasji i zainteresowań wychowanków. III. ROLA NAUCZYCIELA-INSTRUKTORA W PROGRAMIE WYCHOWAWCZYM I PROFILAKTYCZNYM Praca pedagogiczna nauczycieli zawiera w sobie elementy dydaktyki i wychowania. Zadania te będą realizowane równolegle, bowiem integralność stanowi fundament w kształtowaniu prawidłowego i wszechstronnego przygotowania wychowanka do życia w rodzinie i społeczeństwie. 1. Nauczyciel własnym autorytetem i postawą moralną wspomaga swoje oddziaływania wychowawcze i daje właściwy przykład. 6
2. Wychowując nauczyciel kształtuje następujące wartości: poszanowanie godności człowieka; prawdę i dobro; przestrzeganie praw i potrzeb innych; uczciwość; poświęcenie; współczucie; tolerancję. 3. Nauczyciel przestrzega następujących zasad : traktuje ucznia życzliwie i po partnersku; relacje uczeń-nauczyciel opiera na wzajemnym szacunku; współpracuje z uczniem; zapewnia uczniowi bezpieczne warunki do rozwoju własnej osobowości i nauki; kieruje się dobrem ucznia i troską o jego zdrowie; wspiera uczniów w osiąganiu wytyczonych przez nich celów, mobilizuje do rozwiązywania problemów w twórczy sposób; kształtuje umiejętności planowania, organizowania i oceniania własnego postępowania oraz przyjmowania odpowiedzialności za własne czyny; uczy skutecznego porozumiewania się w różnych sytuacjach, prezentowania własnego punktu widzenia i brania pod uwagę poglądy innych ludzi; szanuje prymat rodziny i wspomaga jej wychowawczą rolę. 4. Nauczyciel wypełniając swoją dydaktyczną rolę, realizuje jednocześnie następujące cele wychowawcze: wyrabia systematyczność i wytrwałość w nauce oraz koncentrację uwagi; kształtuje umiejętności pracy w zespole i uczy zasad organizacji pracy indywidualnej; uczy skutecznego porozumiewania się w różnych sytuacjach, asertywności i prezentowania własnego punktu widzenia; wychowuje w duchu wzajemnej tolerancji oraz tolerancji dla innych kultur, ras, religii i narodów; rozbudza ciekawość poznania świata, innych ludzi i siebie; rozwija pozytywny sposób patrzenia na siebie i świat; budzi szacunek; rozwija samodzielne myślenie; wdraża do poszanowania wspólnego dobra, pracy innych i własnej; 7
umacnia akceptację i szacunek dla ciała oraz dbałość o własne zdrowie i zdrowy tryb życia; uczy właściwych zachowań w stosunku do otaczającej nas przyrody i wyrabia nawyki proekologiczne; rozwija troskę o bezpieczeństwo własne i innych w każdej sytuacji i wprowadza elementy pierwszej pomocy; kształtuje umiejętności wartościowania postaw ludzkich i rzeczy (wybiórcze korzystanie z mediów); uwrażliwia na poprawność i piękno języka ojczystego; zapoznaje z dziedzictwem kultury narodowej; umacnia poczucie wspólnoty z domem, rodziną, klasą, środowiskiem i krajem; wyrabia wrażliwości estetyczne; hartuje na niepowodzenia szkolne; rozwija i umacnia tradycje narodowe i kształtuje podstawowe wartości obywatelskie; rozwija samorządność uczniowską (kreatywny rozwój jednostki); wprowadza uczniów w świat wydarzeń publicznych. 8
Realizowane programy w ramach programu profilaktyczno-wychowawczego: Żyj zdrowo i bezpiecznie; Rozruszaj się jesienią; Cyfrowe dzieci; Trzymaj się prosto!; Samoobrona. Cele programu 1. Rozwój emocjonalny ucznia. 2. Rozwój umiejętności społecznych. 3. Profilaktyka uzależnień. Zadania placówki 1. Stwarzanie warunków do aktywnego włączania się w życie placówki. 2. Wspieranie emocjonalnego rozwoju dziecka poprzez różnorodne formy działalności. 3. Wspieranie zdrowego i bezpiecznego zachowania uczniów i profilaktyka uzależnień. 4. Kształtowanie nawyków dobrego zachowania, umiejętności komunikowania się, spostrzegania potrzeb innych oraz tolerancji przekonań. 5. Kształtowanie szacunku dla własnego regionu i ojczyzny. 6. Wyrabianie pozytywnego stosunku do pracy jako wartości służącej wszechstronnemu rozwojowi dziecka. 9
Program wychowawczy Cele programu wychowawczego 1. Rozwój emocjonalny dziecka. 2. Rozwój umiejętności społecznych. 3. Profilaktyka uzależnień. Zadania do realizacji L.p. zadanie forma i realizacja 1 Zapoznanie uczniów z podstawowymi wymaganiami normującymi pracę placówki wychowania pozaszkolnego, ich prawa i obowiązki (m.in. Statut, Karta Praw Dziecka, regulaminy sekcji, regulaminy placówki) 2 Aktywne i odpowiedzialne włączanie się uczniów w organizację imprez i uroczystości MDK-Krzyki 3 Pogadanki i zajęcia warsztatowe: rozwijające kompetencje społeczne, uczące współpracy i zdrowej rywalizacji; dotyczące umiejętności rozpoznawania, nazywania i wyrażania emocji; uczące zachowań asertywnych; uczące rozwiązywania konfliktów; dotyczące przeciwdziałania agresji i przemocy. 4 Współpraca z pedagogiem szkoły, do której dany uczeń uczęszcza, opieka nad dziećmi wymagającymi indywidualnego wsparcia 5 Wprowadzenie programu profilaktyki uzależnień i uświadamianie zagrożeń (komputer, Internet, telewizja, narkotyki, alkohol, papierosy) 6 Wyrabianie krytycyzmu w odbiorze treści przekazywanych przez media 7 Przeciwdziałanie przejawom agresywnego zachowania się uczniów rozmowy, pogadanki, przedstawienie planu pracy danej sekcji plan pracy poszczególnych sekcji, kalendarz imprez zajęcia warsztatowe i pogadanki dotyczące poszczególnych tematów, dokumentacja placówki, dzienniki współpraca, dzienniki lekcyjne, dokumentacja placówki zajęcia warsztatowe, dokumentacja MDK-Krzyki zajęcia warsztatowe, dokumentacja MDK-Krzyki pogadanki podczas zajęć, formy warsztatowe 10
8 Formowanie nawyków bezpiecznego zachowywania warsztaty w placówce się i dbania o własne zdrowie. Realizacja programu Żyj zdrowo i bezpiecznie 9 Organizacja pedagogizacji rodziców obejmująca zagadnienia związane z aktualnymi problemami dzieci w sekcji zebrania z rodzicami, wycieczki organizowane przez dane sekcje MDK 10 Systematyczne doskonalenie nawyków kulturalnego zachowania się uczniów w placówce i poza nią obserwacja zachowań uczniów, pogadanki 11 Konsekwentne egzekwowanie prawidłowego zachowania się na uroczystościach i imprezach MDK plan pracy wychowawczej poszczególnych sekcji 12 Angażowanie uczniów w organizację imprez MDK działalność sekcji, kalendarz imprez, koncerty, wystawy, konkursy 13 Kształtowanie umiejętności kulturalnego zwracania się uczniów do pracowników szkoły, rówieśników obserwacja zachowań uczniów, pogadanki 14 Kształtowanie poczucia odpowiedzialności wynikającej z koleżeństwa i przyjaźni pogadanki podczas zajęć sekcji 15 Wdrażanie poczucia tolerancji wobec innych wyznań i przekonań organizacja Festiwalu Sztuka Łączy Pokolenia-Przenikanie Kultur 16 Budzenie uczuć patriotycznych oraz zainteresowań przeszłością i teraźniejszością naszego rejonu i Polski organizacja konkursu Pieśń Patriotyczna 17 Stwarzanie klimatu sprzyjającego odkrywaniu statutowa działalność MDK i rozwijaniu talentów, możliwości i zainteresowań 18 Wdrażanie do planowej i systematycznej nauki, wyrabianie obowiązkowości i odpowiedzialności w spełnianiu zadań obserwacja, dzienniki lekcyjne, konkursy, wystawy, koncerty 19 Organizowanie akcji na rzecz pomocy innym osobom i instytucjom (np. domom dziecka) koncert Aniołkowe Granie, koncerty wewnątrz placówki 20 Egzekwowanie poszanowania mienia własnego, cudzego i społecznego wśród dzieci konkursy, wystawy, koncerty 11
Program profilaktyki Żyj zdrowo i bezpiecznie Cele programu profilaktyki : rozwijanie zainteresowań i uzdolnień; poznanie podstawowych pojęć związanych z przemocą; uwrażliwienie na krzywdę innych; pomoc w rozwiązywanie trudnych sytuacji życiowych; profilaktyka uzależnień, również tych od komputera; propagowanie zdrowego trybu życia; samoobrona. Zadania do realizacji L.p. temat cel sposoby realizacji 1 Rozruszaj się jesienią Dziecko: wie, że ruch jest zdrowy; zna podstawowe ćwiczenia fizyczne, aby utrzymać prawidłową postawę; wie jak zadbać o swoje zdrowie; wie, że nie każda żywność jest dobra dla zdrowia człowieka; zna całodzienny jadłospis; potrafi rozpoznać różne produkty spożywcze. 2 Cyfrowe dzieci Dziecko: wie jak unikać niebezpieczeństw związanych z kontaktowaniem się z nieznajomymi; wie jak unikać niebezpieczeństw w Internecie; - warsztaty żyj zdrowo i bezpiecznie -warsztaty Pilates - pogadanki na temat zdrowego odżywiania się - prace sekcji plastycznych -warsztaty ruchowe - pogadanki na temat zdrowia - warsztaty cyfrowe -warsztaty komputerowe -praca sekcji komputerowej Animania 12
potrafi wyjaśnić co to jest nałóg; potrafi wymienić podstawowe informacje o szkodliwości palenia papierosów, picia alkoholu, zażywania narkotyków; potrafi właściwie planować swój dzień; potrafi rozpoznać, kiedy jego organizm jest zmęczony; wie, że wielogodzinne spędzanie czasu przy komputerze czy telewizorze na negatywny wpływ na jego psychikę. 3 Trzymaj się prosto! Dziecko: wie, że ruch jest zdrowy; zna podstawowe ćwiczenia fizyczne, aby utrzymać prawidłową postawę; zna zestawy ćwiczeń na zdrowy kręgosłup. 4 Samoobrona Dziecko: zna zasady bezpieczeństwa, - badanie postawy dla dzieci w wieku szkolnym (Centrum Fizjoterapii FIZJOFED) - terapia skolioz i wad postawy METODĄ FED - diagnostyka postawy ciała oraz wskazówki postępowania w przypadku zdiagnozowania wady warsztaty- Trening 13
podstawowe zasady, jakimi należy się kierować, aby zachować zdrowie i życie; zna główne zagrożenia na ulicy; zna ćwiczenia praktyczne: podstawowa obrona przed chwytami za ręce. Samoobrony IV. PREFEROWANE POSTAWY WYCHOWANKA MDK WROCŁAW-KRZYKI 1. Odpowiedzialność. 2. Aktywne uczestnictwo w życiu placówki. 3. Rozwijanie zdolności. 4. Współpraca z rówieśnikami, nauczycielami i pracownikami placówki (kulturalne zachowanie, wykonywanie poleceń). 5. Pomoc koleżeńska. 6. Właściwa postawa wobec nauczycieli i pracowników obsługi placówki. 7. Kulturalne słownictwo. 8. Postawa twórcza i otwarta. 9. Zwracanie uwagi na wszelkie przejawy wandalizmu i niezdyscyplinowania wśród kolegów i koleżanek. 10. Troska o mienie własne i wspólne. 11. Kreatywność. 12. Umiejętność samooceny, pracy nad sobą. Wszystkie założenia programowe realizowane są poprzez zajęcia w sekcjach, zajęcia ze szkołami, formy warsztatowe, imprezy, konkursy, koncerty, bloki tematyczne imprez, przeglądy, festiwale, wystawy, plenery i objęte są w każdym roku szkolnym kalendarzem imprez, w którym szczegółowo podany jest harmonogram pracy z uczniem/uczestnikiem zajęć MDK-Krzyki. 14