SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY IV Liceum Ogólnokształcące im. Komisji Edukacji Narodowej w Gdyni

Transkrypt

1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY IV Liceum Ogólnokształcące im. Komisji Edukacji Narodowej w Gdyni 1

2 Spis treści: 1. Wprowadzenie 2. Podstawy prawne działań profilaktycznych podejmowanych w szkole 3. Założenia programu 4. Zakres działań i cele programu 5. Adresaci programu profilaktyki i treści do nich skierowane 6. Zadania do realizacji/harmonogram działań. 2

3 Ad.1. Wprowadzenie Działania profilaktyczne prowadzone w szkole obejmują przede wszystkim ochronę młodzieży przed różnymi zagrożeniami poprzez akcje wychowawczo profilaktyczne oraz wczesne reagowanie w sytuacjach rozpoznawania prób podejmowania ryzykownych zachowań, które niosą zagrożenie negatywnych konsekwencji zarówno dla zdrowia fizycznego i psychicznego jednostki, jak i dla jej otoczenia społecznego. Do najczęstszych zachowań ryzykownych podejmowanych przez młodzież możemy zaliczyć: palenie tytoniu, używanie alkoholu, próbowanie i zażywanie środków psychoaktywnych, zachowania agresywne i przestępcze oraz wczesną aktywność seksualną. Przyczyną występowania ww. zachowań może być niewydolność wychowawcza i ekonomiczna rodzin, rozpad tradycyjnych więzi emocjonalnych, słaba odporność psychiczna młodzieży i dorosłych w takich wypadkach działania pomocowe należy skierować do całej rodziny. W związku z powyższym, założeniem szkolnego programu profilaktyki jest wyposażenie uczniów w niezbędną wiedzę na temat zdrowego rozwoju, stworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania szkoły i monitorowanie skuteczności podjętych działań. Program profilaktyczny IV Liceum Ogólnokształcącego im. Komisji Edukacji Narodowej w Gdyni kieruje się potrzebami rozwojowymi uczniów. Jest to proces wspierania oraz przeciwdziałania czynnikom zagrażającym uczniom. Działania te odnoszą się do profilaktyki pierwszego i drugiego stopnia. Szkolny program profilaktyki obejmuje profilaktykę pierwszorzędową skoordynowaną z działaniami wychowawczymi, której adresatem jest całe środowisko szkolne oraz profilaktykę drugorzędową skierowaną do uczniów o najwyższym stopniu ryzyka dysfunkcyjności, pomagając im w jego redukcji. Powiązany jest ze statutem i program wychowawczym szkoły. Oparty został również o przepisy prawne i obejmuje całą społeczność szkolną tzn. uczniów, nauczycieli i rodziców. Jego realizacja spoczywa na pedagogu i psychologu szkolnym, wszystkich nauczycielach i wychowawcach, przy współpracy z rodzicami oraz specjalistami z Poradni Psychologiczno Pedagogicznej, jak i innymi instytucjami działającymi na rzecz dzieci i rodziny. 3

4 Ad.2. Podstawy prawne działań profilaktycznych podejmowanych w szkole. 1. Konstytucja RP - Art. 72.; 2. Konwencja o Prawach Dziecka Art. 3, 19, 33.; 3. Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie; 4. Narodowy Program Zdrowia na lata ; 5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół z późniejszymi zmianami (Dz. U. Nr 51, poz. 458); 6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 roku w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61 z 19 czerwca 2001r.; poz. 624); 7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół ( 2, ust. 1, pkt.1); 8. Rozporządzenie Ministra Edukacji i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem. (Dz. U. z 2003 r. Nr 26, poz. 226); 9. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dania 15 stycznia 2001 r. w sprawie udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkoła i placówkach (Dz. U. Nr 13, poz.109); 10. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 marca 1986 r. w sprawie odrębnych form działalności profilaktycznowychowawczej dla młodzieży zagrożonej uzależnieniami (Dz. U. Nr 19, poz. 100); 11. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia1994 r.( Dz. U Nr 111 poz. 535); 12. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. (Dz. U Nr 35 poz. 230); 13. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. (Dz. U nr 179, poz. 1485); 4

5 14. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. (Dz. U. 1996, Nr 10, poz. 55 z późn. zm.). 15. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz ) 5

6 Ad. 3. Założenia programu. Głównym założeniem szkolnego programu profilaktyki realizowanego na terenie IV Liceum Ogólnokształcącego im. Komisji Edukacji Narodowej w Gdyni jest wyposażenie uczniów w niezbędną wiedzę dotyczącą przede wszystkim zdrowego rozwoju jednostki oraz stworzeniu warunków bezpiecznego funkcjonowania szkoły. W związku z powyższym, działania podejmowane w ramach programu obejmują: a) tworzenie Szkolnego Programu Profilaktyki w oparciu o diagnozę potrzeb uczniów, ich problemów, możliwości oraz uwarunkowań społecznych; b) profilaktykę, rozumianą jako zapobieganie występowania niepożądanych procesów i zjawisk, jako system działań wzmacniających lub podtrzymujących dodatnie społecznie postawy uczniów, realizowaną podczas działalności edukacyjnej szkoły, tj. w ramach godzin z wychowawcą i w postaci różnych odrębnych zajęć profilaktyczno edukacyjnych; c) profilaktykę, rozumianą jako koncentrowanie się na wzmacnianiu czynników chroniących (profilaktyka I-rzędowa), czyli: - rozwijanie zainteresowań uczniów oraz przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym, - wspomaganie rozwoju moralnego uczniów, - personalizacja uczniów (uczeń znany z imienia i nazwiska), - działania integrujące szkołę, - stwarzanie uczniom możliwości przynależenia do pozytywnych grup rówieśniczych i kół zainteresowań, zespołów sportowych (wskazanie alternatyw), - wspomaganie rodziców w prawidłowym pełnieniu przez nich funkcji opiekuńczych i wychowawczych. 6

7 Ad. 4. Zakres działań i cele programu. Program profilaktyczny IV Liceum Ogólnokształcącego im. Komisji Edukacji Narodowej w Gdyni będzie realizowany w zakresie: - promocji zdrowia, - profilaktyki raka piersi i szyjki macicy, - doskonalenia umiejętności interpersonalnych, - profilaktyki uzależnień, - przeciwdziałania wagarowaniu, - profilaktyki walki ze stresem, - profilaktyki agresji i przemocy w szkole. Głównymi celami programu profilaktycznego IV Liceum Ogólnokształcącego im. Komisji Edukacji Narodowej w Gdyni są: - stworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania szkoły, - stworzenie warunków powstania szkoły wolnej od zagrożeń, - zapobieganie, poprzez działalność profilaktyczną, takim uzależnieniom jak: alkoholizm, narkomania, nikotynizm, lekomania, uzależnienie od internetu, komputera, - promocja zdrowego stylu życia, - kształtowanie właściwego zachowania uczniów na terenie szkoły jak i poza nią, - utrwalenie postaw i zachowań społecznych warunkujących prawidłowy rozwój, - zapobieganie i stopniowe eliminowanie aktów przemocy zarówno fizycznej jak i psychicznej, - nauka skutecznego radzenia sobie z trudnymi sytuacjami. 7

8 Treści programu będą realizowane w trakcie: - konsultacji indywidualnych z uczniami, - godzin wychowawczych, - zajęć z pedagogiem lub psychologiem szkolnym (warsztaty, prelekcje) - zajęć warsztatowych prowadzonych przez specjalistów z Poradni Psychologiczno Pedagogicznej nr 2 w Gdyni lub przez specjalistów z innych placówek wsparcia dziecka i rodziny, - zajęć pozalekcyjnych kółek zainteresowań, SKS-ów, zajęć wyrównawczych, - prelekcji informacyjno edukacyjnych dotyczących uzależnień, - szkolnych konkursów, olimpiad - wycieczek, biwaków szkolnych, - wykładu/warsztatu specjalisty, - oraz poprzez gazetkę ścienną. Metody pracy: - pogadanka, - dyskusja, - burza mózgów, - wykład, - prezentacja multimedialna, filmy, 8

9 - warsztat dla nauczycieli, - treningi antystresowe, integracyjne, - rozmowy wspierające. Ad. 5. Adresaci programu profilaktyki i treści do nich skierowane. a) uczniowie: - uczenie najważniejszych umiejętności psychologicznych i społecznych np. umiejętności radzenia sobie ze stresem, nawiązywania i podtrzymywania dobrych kontaktów z ludźmi, odpierania presji otoczenia i grupy rówieśniczej, - rozwijanie asertywności, komunikacji interpersonalnej, empatii i poczucia własnej wartości, - rozwijanie umiejętności prowadzenia zdrowego trybu życia, - motywowanie do podejmowania osobistych, odpowiedzialnych wyborów, - uczenie akceptowanych społecznie sposobów spędzania wolnego czasu, - przekazanie rzetelnej wiedzy o konsekwencjach zachowań ryzykownych; b) rodzice: - podnoszenie wiedzy i umiejętności wychowawczych i opiekuńczych rodziców, - współudział rodziców w określaniu kierunków działań profilaktycznych, - współudział rodziców w rozwiązywaniu konfliktów klasowych i szkolnych, - pomoc rodzicom w rozwiązywaniu problemów dziecka; 9

10 c) nauczyciele: - podnoszenie wiedzy i doskonalenie kompetencji wychowawczych nauczycieli, - rozwijanie umiejętności dobrej współpracy na linii nauczyciele rodzice, - wyciąganie odpowiednich konsekwencji przez nauczycieli wobec nieprawidłowych zachowań uczniów. Ad. 6. Zadania do realizacji/harmonogram działań. 10

11 Plan realizacji działań profilaktycznych Zadania kierunkowe Zadania szczegółowe Osoby odpowiedzialne za realizację zadania. Rozpoznawanie sytuacji środowiskowej i indywidualnych potrzeb uczniów. - przeprowadzenie rozmów z wychowawcami klas I na temat sytuacji rodzinnej i osobistej uczniów pod kątem problemów dydaktycznych, opiekuńczych i zdrowotnych - analiza dokumentów uczniów w celu wyłonienia osób z potencjalnymi problemami, - rozmowy indywidualne z uczniami i rodzicami określające ewentualne formy pomocy, - sporządzenie bazy danych uczniów pod kątem określonych potrzeb, - ankieta diagnostyczna dla uczniów klas I pedagog/psycholog wychowawcy klas Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym uczniów. - badanie przyczyn niepowodzeń szkolnych, - organizowanie prelekcji dla rodziców na temat problemów adaptacyjnych uczniów rozpoczynających naukę w nowym środowisku szkolnym oraz współpracy rodziców ze szkołą, - wdrażanie nawyku podejmowania trafnych, przemyślanych decyzji, - kształtowanie umiejętności planowania i organizowania czasu układanie planów pracy, pedagog/psycholog wychowawcy klas, wychowawcy klas psycholog/ zaproszeni specjaliści z Poradni 11

12 Dbałość o zdrowie psychiczne uczniów - prowadzenie zajęć dotyczących metod skutecznego uczenia się oraz autoprezentacji - przeprowadzenie na godzinie wychowawczej zajęcia pt. Jak radzić sobie ze stresem?, - interwencja w sytuacjach znęcania się psychicznego nad uczniami, - przeciwdziałanie zachowaniom depresyjnym uczniów poprzez obserwacje uczniów, indywidulane rozmowy z uczniami, wychowawcami i rodzicami, Psychologiczno - Pedagogicznej wychowawcy klas/ pedagog/ zaproszeni specjaliści psycholog/ pedagog/ wychowawcy klas Prowadzenie poradnictwa o charakterze dydaktycznowychowawczym dla rodziców i uczniów - prowadzenie 2-godzinnych zajęć dla klas III na temat stresu maturalnego podczas których uczniowie: pogłębiają wiedzę na temat stresu maturalnego, rozwijają umiejętności redukowania stresu doraźnego i długofalowego, uzyskują informacje na temat zdrowego stylu życia, kształtują umiejętności radzenia sobie ze stresem i zapobiegania jego niekorzystnym skutkom, - indywidualne poradnictwo i pomoc psychologiczno - pedagogiczna - organizowanie w obrębie klasy pomocy koleżeńskiej, wspomaganie ucznia mającego trudności w nauce przez nauczyciela, chwalenie jego postępów, zajęcia wyrównawcze, - zachęcanie i motywowanie uczniów do udziału w kółkach zainteresowań, zawodach, konkurach, olimpiadach - pogadanki dla rodziców na wywiadówkach (w miarę potrzeb) zaproszony specjalista psycholog/ pedagog wszyscy nauczyciele, psycholog/ pedagog wszyscy nauczyciele pedagog/psycholog/ wychowawca klasy 12

13 - indywidualne rozmowy psych edukacyjne z rodzicami (w miarę potrzeb) psycholog/ pedagog Ukazywanie zagrożeń związanych z używaniem środków psychoaktywnych i uzależnieniami. - organizowanie warsztatów doradztwa zawodowego. Cykl dwugodzinnych spotkań dla młodzieży z zakresu poradnictwa zawodowego - organizacja warsztatów w kl. I pt. Profilaktyka uzależnienia od dopalaczy, -prowadzenie zajęć na temat uzależnień podczas lekcji wychowawczych, - przestrzeganie zakazu spożywania alkoholu i palenia papierosów i e-papierosów na terenie szkoły oraz w trakcie wycieczek klasowych, - wyodrębnienie w bibliotece szkolnej i u pedagoga/ psychologa szkolnego biblioteczki związanej z tematyką zagrożeń zdrowotnych i patologii, pedagog/ psycholog/ doradca zawodowy zaproszeni specjaliści wychowawcy klas wszyscy nauczyciele biblioteka - udział młodzieży w spektaklach teatralnych podejmujących problem uzależnień oraz w projekcjach filmów akcentujących problemy osób zagrożonych uzależnieniem, - pedagogizacja rodziców organizowanie krótkich prelekcji dla rodziców dotyczących uzależnień, małe ulotki informacyjne (na zebraniach, w miarę potrzeb) nauczyciele j. polskiego/ wychowawcy klas psycholog/ pedagog, zespół ds. wychowania, zaproszeni specjaliści - udostępnienie materiałów propagujących wiedzę o skutkach nałogów (broszurki, ulotki, plakaty), wychowawcy/ pedagog/ psycholog/ biblioteka 13

14 - warsztaty pt. Bez nałogu czyli kilka słów o uzależnieniu wychowawcy/ pedagog - prowadzenie zajęć dotyczących przeciwdziałania agresji i przemocy wynikającej z używania środków psychoaktywnych - konsultacje uczniów z wychowawcami, psychologiem lub pedagogiem szkolnym, psycholog/ pedagog/ wychowawcy klas wychowawcy/ pedagog/psycholog - dostarczenie informacji o instytucjach zajmujących się pomocą osobom uzależnionym, - indywidualne spotkania rodziców z wychowawcą, pedagogiem lub psychologiem szkolnym (w miarę potrzeb), - udostępnienie rodzicom informacji i materiałów na temat instytucji pomocowych zajmujących się problemem uzależnień biblioteka, psycholog/ pedagog Uświadamianie zdrowotnych i psychicznych konsekwencji wynikających z ryzykownych zachowań społecznych. - prowadzenie wśród uczniów działalności informacyjnej na temat skutków zdrowotnych wynikających z zachowań ryzykownych społecznie (sekty, AIDS, choroby przenoszone drogą płciowa, pornografia, nieprzestrzeganie higienicznego trybu życia itp.) - realizacja programu ARS- czyli jak dbać o miłość (profilaktyka używania substancji psychoaktywnych i ich wpływ na relacje międzyludzkie i na przebieg ciąży) nauczyciel biologii, wychowawcy klas, pedagog, psycholog, psycholog/ pedagog/ szkolne koło PCK 14

15 Ukazywanie skutków wynikających z zachowań naruszających przepisy prawa. Propagowanie alternatywnych sposobów konstruktywnego radzenia sobie w różnorodnych sytuacjach. - pedagogizacja rodziców- prelekcje, spotkania informacyjne. - współpraca ze szkolną służbą zdrowia pielęgniarką szkolną przy organizacji zajęć z młodzieżą. - zapoznanie uczniów ze Statutem Szkoły, regulaminem klasyfikowania i oceniania, programem wychowawczym szkoły, -organizowanie spotkań dla uczniów z Policją i Strażą Miejską na temat konsekwencji prawnych w sytuacji zachowań naruszających przepisy prawa. - przeprowadzenie warsztatów psychoedukacyjnych dla młodzieży nt. komunikacji interpersonalnej, asertywności, technik rozwiązywania konfliktów, dyskryminacji - spotkania klas z psychologiem i pedagogiem na godzinach wychowawczych na temat radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych, - zajęcia z zakresu motywacji i systematyczności pt. Jak skutecznie się uczyć?, - wprowadzenie rodziców w problematykę komunikacji interpersonalnej z nastolatkiem podczas rozmów indywidualnych, - wykorzystanie technik negocjacyjnych w pracy lekcyjnej, psycholog/ pedagog/ wychowawcy klas pielęgniarka szkolna wychowawcy klas psycholog/ pedagog/ wychowawcy psycholog/ zaproszeni specjaliści z Poradni Psychologiczno Pedagogicznej/ wychowawcy psycholog/ pedagog zaproszeni specjaliści z Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej psycholog/ pedagog wszyscy nauczyciele 15

16 - indywidualne konsultacje nauczycieli, w tym współpraca z pedagogiem i psychologiem szkolnym, - współpraca wszystkich nauczycieli ze specjalistami z Poradni Psychologiczno Pedagogicznej wszyscy nauczyciele zaproszeni pedagodzy z Poradni Psychologiczno Pedagogicznej Zapewnienie uczniom bezpieczeństwa w szkole, ochrona przed przemocą i demoralizacją. - pogadanka Przyczyny zachowań agresywnych - kontrola dzienników pod kątem uczniów wagarujących, - dostarczenie rzetelnej informacji o frekwencji i postępach w nauce dziecka poprzez rozmowy telefoniczne, indywidualne oraz podczas zebrań z rodzicami - stwarzanie warunków sprzyjających poczuciu bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego- zapoznanie z zasadami bezpiecznego funkcjonowania uczniów w ramach godzin z wychowawcą, nauka zasad bezpieczeństwa i pierwszej pomocy - monitorowanie stanu bezpieczeństwa uczniów w szkole poprzez monitorowanie osób wchodzących do szkoły - podniesienie poziomu bezpieczeństwa uczniów w szkole poprzez: a) dyżury nauczycieli na terenie szkoły podczas przerw międzylekcyjnych b) organizowanie zajęć warsztatowych na temat agresji i przemocy -współpraca z Policją i Strażą Miejską w sytuacjach wymagających specjalnej Pedagog/ psycholog pedagog/ wychowawcy nauczyciel podstaw ratownictwa medycznego, wychowawcy klas, panie na portierni nauczyciele/ psycholog/ pedagog 16

17 interwencji. Propagowanie zdrowego stylu życia - wprowadzanie do treści lekcji biologii i chemii tematyki związanej z zasadami zdrowego żywienia oraz wpływu sposobu odżywiania na zdrowie człowieka, - wprowadzanie do treści lekcji biologii tematyki związanej z przyczynami, rozwojem i konsekwencjami chorób cywilizacyjnych. Wskazanie sposobów zapobiegania chorobom cywilizacyjnym. nauczyciele biologii, chemii nauczyciele biologii - prowadzenie zajęć warsztatowych nt. zakażenia wirusem HIV w ramach godzin wychowawczych i wychowania do życia w rodzinie, - program profilaktyki HIV/AIDS (olimpiada wiedzy o AIDS, przegląd małych form teatralnych) - organizowanie dla klas kursu Pierwsza pomoc przedmedyczna w nagłych wypadkach wychowawcy/ pedagog/ psycholog/ nauczyciel j. polskiego nauczyciel Edukacji dla Bezpieczeństwa/ szkolne koło PCK - program profilaktyki chorób nowotworowych, - dostarczenie rzetelnej wiedzy o czynnikach sprzyjających powstawaniu raka piersi, - zapoznanie uczennic z technikami badania piersi, - wdrażanie do systematycznej samokontroli piersi, psycholog/ pedagog/ nauczyciel biologii/ pielęgniarka szkolna 17

18 - przedstawienie najczęściej występujących objawów raka piersi, - dostarczenie rzetelnej wiedzy o czynnikach sprzyjających powstawaniu raka szyjki macicy, - zajęcia propagujące zdrowy styl odżywiania oraz wskazujące zagrożenia wynikające z zaburzeń odżywiania Nauczyciel biologii/ wychowawcy klas Nauka aktywnego sposobu spędzania wolnego czasu. - udział młodzieży w różnorodnych formach zajęć rekreacyjnych i sportowych organizowanych przez szkołę oraz organizacje międzyszkolne i pozaszkolne, - kształtowanie aktywnej postawy wobec zdrowia i życia, - udział w kółkach zainteresowań, - organizowanie akcji Sprzątanie świata - organizowanie akcji Dni Ziemi nauczyciele W-F, wychowawcy nauczyciele biologii, wychowawcy wszyscy nauczyciele nauczyciele biologii, edukacji dla bezpieczeństwa nauczyciele biologii i chemii - udział młodzieży w lekcjach wychowawczych poświęconych umiejętności aktywnego zagospodarowania czasu wolnego, - wyjazd integracyjny z uczniami klas I, II i III Program został zatwierdzony na Radzie Pedagogicznej w dniu roku wychowawcy pedagog/ psycholog wychowawcy/ nauczyciele 18

19 Opracowały: psycholog szkolny: mgr Beata Adamczyk pedagog szkolny: mgr Agnieszka Mestek-Giedrys 19