Opracował zespół nauczycieli w składzie: 1. Ewelina Klasek 2. Jolanta Szulc 3. Andrzej Łapiński 4. Karina Brzozko Szkolny Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 14 w Piekarach Śląskich na lata 2013 2016
Szkolny Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 14 w Piekarach Śląskich Na lata: wrzesień 2013 czerwiec 2016 Obejmuje wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Jest dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb naszego środowiska szkolnego, stanowi spójną całość z Programem Wychowawczym Szkoły i Szkolnym Zestawem Programów Nauczania. Program ten odpowiada na realne problemy i zagrożenia pojawiające się w szkole i jej środowisku. Ma też przemyślane cele główne: 1. Zycie w harmonii ze sobą i innymi. 2. Współdziałanie. 3. Poszanowanie norm i wartości. 4. Kształtowanie właściwych postaw wobec tematyki zdrowia, uzależnień i przejawów agresji. Program opracowany został w oparciu o: 1. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 roku, w sprawie działalności wychowawczej i zapobiegawczej dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem (Dz. U. Nr 26, poz. 226). 2. Aktualne Podstawy Programowe dla Szkoły Podstawowej. 3. Program Wychowawczy MSP nr 14 w Piekarach Śląskich. 4. Dotychczasowy Szkolny Program Profilaktyki. 5. Wyniki badań ewaluacyjnych przeprowadzonych wśród uczniów, rodziców. 6. Analizy sytuacji wychowawczej, systematycznie dokonywanej przez pedagoga szkolnego we współpracy z nauczycielami. Wstęp: Program dzięki celom głównym czyni uczniów odpowiedzialnych za swoje zachowania, przygotowuje ich do życia w rodzinie oraz konstruktywnego uczestnictwa w życiu indywidualnym i społecznym. Warunkiem osiągnięcia założonych celów jest zaangażowanie wszystkich nauczycieli, wychowawców i rodziców. Może być dobrze zrealizowany przy współpracy z pracownikami różnych instytucji działających na rzecz dziecka tj.: Poradnia Pedagogiczna, MOPS, MOPR, Policja, Sąd Rodzinny, Straż Pożarna, Kościół, Ośrodek Zdrowia.
I. Założenia Szkolnego Programu Profilaktyki Szkoła, obok domu rodzinnego, jest środowiskiem wychowawczym, które w bezpośredni sposób wywiera wpływ na rozwój dziecka. Z chwilą osiągnięcia przez dziecko dojrzałości szkolnej, pełni ono swoją nową rolę społeczną rolę ucznia i zaczyna wchodzić w interakcje rówieśnicze. Cała społeczność szkolna wpływa na kształtowanie u dziecka współdziałania i współpracy, poczucia odpowiedzialności i obowiązku, a więc na całokształt rozwoju jego osobowości. Reasumując, naczelnym celem profilaktyki jest z jednej strony poznanie poszczególnych uczniów, ich środowiska rodzinnego, a z drugiej analiza uwarunkowań wychowawczych i działań eliminacyjnych zagrożenia bezpieczeństwa i niedostosowania społecznego uczniów. II. Oczekiwane efekty: 1. Polepszenie funkcjonowania uczniów w zespole klasowym. 2. Polepszenie komunikacji między uczniami w klasie. 3. Zwiększenie motywacji do osiągania lepszych wyników i osiągnięć w nauce, uzyskanie świadomości z zagrożeń wynikających z zażywania środków uzależniających. 4. Wyrobienie nawyku dbałości o własne zdrowie. 5. Wyrobienie umiejętności asertywnego odmawiania. 6. Wzrost poczucia własnej wartości i znajomości swoich słabych i mocnych stron. 7. Wykazywanie większej dojrzałości i samodzielności w podejmowaniu decyzji. 8. Wzmocnienie poczucia bezpieczeństwa i wzajemnego zaufania w zespole klasowym. 9. Zwiększenie aktywności rodziców przy współdziałaniu ze szkołą. III. Cele główne: 1. Diagnoza potrzeb i problemów uczniów w środowisku szkolnym. 2. Poznanie środowiska rodzinnego uczniów i sposobów spędzania czasu wolnego bez nałogów i przemocy. 3. Aktywny udział uczniów w zajęciach profilaktycznych. 4. Dostosowanie treści i form zajęć profilaktycznych do potrzeb, stopnia zagrożenia i wieku uczniów. 5. Pomoc psychologiczno pedagogiczna dla dzieci i młodzieży.
6. Edukacja prozdrowotna, promocja zdrowia psychicznego i zdrowego stylu życia bez nałogów. 7. Edukacja współżycia w zespole, podnoszenia kultury osobistej i dobrego zachowania w grupie, sposobów rozwiązywania konfliktów pomiędzy uczniami. 8. Współdziałanie z rodzicami w rozwiązywaniu problemów dzieci i młodzieży. 9. Edukacja rodziców w okresie problemów wychowawczych. 10. Współdziałanie z poradniami i jednostkami specjalistycznymi działającymi na rzecz dziecka. Mocne obszary pracy profilaktycznej szkoły: 1. Opracowane procedury postępowania w sytuacjach zachowań antyspołecznych. 2. System rozwiązań organizacyjnych służących zwiększaniu bezpieczeństwa. 3. Wysoki poziom samoświadomości uczniów w zakresie zdrowego odżywiania. 4. Dobra baza lokalowa do zajęć sportowo ruchowych. 5. Konstruktywna i stała współpraca z Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną w Piekarach Śl. i instytucjami wspierającymi rozwój ucznia. 6. Wysoki poziom samoświadomości w zakresie zdrowia. Obszarami działań, którymi w sposób szczególny należy się zająć są: 1. Zwiększenie oferty zajęć sportowo ruchowych szczególnie w młodszej grupie wiekowej. 2. Zwiększenie znajomości procedur szkolnych wśród uczniów i rodziców. 3. Zwiększenie skuteczności działań eliminujących zachowania agresywne. 4. Edukacja rodziców i dzieci w zakresie zagrożeń płynących z nowych mediów oraz nowych pojawiających się produktów uzależniających i szkodliwych dla zdrowia (dopalacze, napoje energetyzujące, papierosy). Sposoby ewaluacji Programu Profilaktyki: 1. Analiza efektów pracy wychowawców klas dwa razy w roku szkolnym odpowiedzialny: dyrektor. 2. Ilościowa i jakościowa analiza problemów dydaktyczno wychowawczych w oparciu o dokumentację wychowawczą (zeszyty wychowawcy) - dwa razy w roku odpowiedzialny: pedagog szkolny.
3. Analiza i ocena podjętych działań na rzecz świadomego korzystania uczniów z mediów, przeprowadzenie ankiet wśród uczniów i rodziców dwa razy w roku odpowiedzialny: nauczyciel informatyki. 4. Ocena poziomu poczucia bezpieczeństwa uczniów w szkole dwa razy w roku odpowiedzialny: pedagog szkolny. 5. Ewaluacja końcowa programu badania ankiety skierowane do uczniów i rodziców odpowiedzialny: pedagog szkolny. 6. Poszczególne treści Programu mogą ulec zmianie spowodowanej sytuacją wychowawczą w szkole oraz wytycznymi organu prowadzącego szkołę i nadzorującego szkołę, a także na umotywowany wniosek pisemny rodziców, uczniów i nauczycieli. Działania profilaktyczne Cel Działania Kto realizuje Kryterium sukcesu Sposób ewaluacji Prowadzący ewaluację Promocja zdrowego stylu życia I. Higiena osobista II. Zdrowe odżywianie Blok zajęć psychoedukacyjnych, lekcje przyrody, pogadanki wychowawcze, działania nauczyciela wf i wdżwr (uświadamianie, kontrolowanie, konsekwencja), Działania pielęgniarki szkolnej, Akcje promujące zdrowe odżywianie, Nauczyciel przyrody, Nauczyciel wf, Nauczyciel wdżwr, Wychowawca, Pielęgniarka szkolna, Nauczyciel przyrody, Realizatorzy Uczeń jest schludny, czysty, dba o swój wygląd, Zna podstawy higieny intymnej, Dba o zdrowe zęby, Uczeń potrafi wskazać składniki Obserwacja Rozmowa, Obserwacja, Wychowawca Realizatorzy działań,
III. Dbamy o zdrowie IV. Zdrowie przez ruch Program Owoce w szkole, Warzywa w szkole, Mleko w szkole, Dzień Zdrowego Śniadania, Cykl zajęć edukacyjnych nt. skażenie środowiska ołowiem (materiały edukacyjne, badanie przesiewowe), Przestrzeganie zaleceń lekarza profilaktyka i zagrożenia grypy A1H1N1 i meningokoki, Konkursy higieniczno zdrowotne z finałem w Światowym Dniu Zdrowia, Zajęcia wychowania fizycznego, Pozalekcyjne zajęcia sportowe i ruchowe, Programów Wychowawczych, Rodzice, Fundacja Miasteczko Śl., Higienistka, Wychowawca Nauczyciel świetlicy, Nauczyciel wf, Wychowawcy klas, Nauczyciele, diety służące zdrowiu, Świadomie spożywa warzywa i owoce, Rezygnuje z niezdrowej żywności, Uczeń potrafi unikać zagrożeń wynikających ze skażenia środowiska, Uczeń przestrzega zalecenia SANEPIDU, Unika zachowań sprzyjających zachorowaniom, Uczeń wzbogaca wiedzę nt. zachowań sprzyjających zdrowiu, Zwiększenie oferty sportowo ruchowych zajęć pozalekcyjnych, Spożywanie posiłków na stołówce, Obserwacja, Udział w konkursie, Rozmowy, Pogadanki, Plakaty, Analiza jakościowa i ilościowa oferty sportoworuchowych zajęć Osoba wydająca posiłki w szkole, Wychowawca, Higienistka, Realizatorzy działań, Nauczyciel wf, Wychowawcy klas,
V. Profilaktyka uzależnień gimnastyka korekcyjna, propagowanie turystyki pieszej, rowerowej, rolki, Wycieczki bliższe i dalsze, Wyjazdy na basen, Dostosowanie warunków do potrzeb uczniów, Kontynuacja programu Radosna Szkoła, Badania ankietowe Poradni Pedagogicznej, Zajęcia dotyczące palenia papierosów oraz substancji uzależniających (w tym napoje energetyzujące, dopalacze), Wpływ alkoholu na organizm młodego człowieka, Zajęcia dotyczące zagrożeń płynących z nowych mediów Zaproszeni goście, Realizatorzy spektaklu, Wychowawcy klas, Uczeń wie, na czym polega szkodliwe działanie nikotyny, Uczeń wie, na czym polega szkodliwe działanie różnych substancji, Deklaruje podejmowanie właściwych wyborów w różnych omawianych sytuacjach, Uczeń potrafi ocenić swoje pozalekcyjnych, Rundy informacji zwrotnych od dzieci, Obserwacja zachowań dzieci, Współdziałanie z rodzicami, celem rozwiązywania pojawiających się problemów, Określenie poziomu zagrożenia wśród uczniów, Rodzice współpracują ze PPP w Piekarach Śl.,
I. Edukacja dla bezpieczeństwa (telefony, komputery, Internet), Modelowanie zachowań związanych z dokonywaniem wyborów, Filmy i spektakle profilaktyczne lub udział w kampanii Trzeźwy umysł, Zajęcia Gospodarowanie czasem, Spotkanie z pracownikami PPP Pomaganie dziecku w jego codziennych troskach, Korzystanie z fachowej pomocy MOPR-u oraz org. społecznych niosących pomoc rodzicom, Podnoszenie standardów związanych z podejście do komputera (ocena na podstawie karty pracy Ja i media, Uczeń doświadcza aktywnej uwagi rodziców, Bezpieczeństwo w szkole i poza nią Koordynator ds. bezpieczeństwa, Uczniowie czują się w szkole bezpieczni, szkołą w celu wyeliminowania sytuacji problemowych, Spotkania i szkolenia dla rodziców, Badania, Ankiety Bezpieczna Koordynator ds. bezpieczeństwa,
bezpieczną szkołą / organizacja pracy szkoły dyżury nauczycieli, Zapoznanie uczniów z regulaminami dotyczącymi bezpieczeństwa w szkole (w tym z regulaminami pracowni i wycieczek), Zajęcia na temat: bezpieczne wakacje, bezpieczne ferie, Podstawowa wiedza na temat zagrożeń płynących z nowych mediów, Nauczyciele Nauczyciele przedmiotowi, Współpraca z policją, Rodzice uczniów mają przekonanie o bezpieczeństwie w szkole, Uczniowie posiadają wiedzę na temat zachowań zagrażających bezpieczeństwu, Mają samoświadomość, odpowiedzialność za słowa, Szkoła dla rodziców i dzieci, Zbieranie informacji od uczniów, Wychowawcy Nauczyciel informatyki, Przeprowadzenie okresowych pogadanek, informowanie dzieci o zasadach bezpiecznego zachowania w drodze do szkoły, Realizacja programu Nauczyciele, Policjanci,
Pierwsze kroki na drodze, Bezpieczna droga, Kształtowanie u uczniów nawyku i postaw dbałości o zdrowie i bezpieczeństwo własne i innych. Kl. I- III (bezpieczne poruszanie się po drogach w tym na rowerze, korzystanie ze środków komunikacji, zachowanie w sytuacji wypadku), Klasy IV-VI (zachowanie w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia <<pożar, niewypał, wypadek drogowy, jazda na łyżwach, kąpiel w niedozwolonych miejscach>>, bezpieczeństwo w czasie zajęć ruchowych, pobytu Nauczyciele, Ratownicy WOPR-u Zna zasady bezpiecznego poruszania się po drogach, Potrafi kulturalnie i bezpiecznie korzystać ze środków komunikacji miejskiej, Zna numery alarmowe, Ma wiedzę na temat różnych zagrożeń życia i zdrowia, Wie, jak dbać o bezpieczeństwo w górach i nad morzem, Obserwacje zachowań uczniów, Ankiety, Koordynator ds. bezpieczeństwa, Wychowawca,
w górach, nad morzem), II. Zapobieganie przemocy i zachowaniom agresywnym Udział w zajęciach edukacyjnych realizujących program WOŚP Ratujemy i uczymy ratować, Zapoznanie ze szkolnymi Procedurami dotyczącymi czynów agresywnych, Prewencyjne spotkania z policjantem na temat odpowiedzialność nieletnich za swoje czyny, Modelowanie sposobów rozwiązywania konfliktów przy pracy z indywidualnym przypadkiem praca na kontrakcie, interwencje w Dyrektor P. M. Dylong Zna sposoby udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, Uczeń ma wiedzę, jak radzić sobie z trudnymi emocjami oraz konfliktami i wykorzystuje tę wiedzę w praktyce, Uczeń otrzymuje pomoc dorosłych przy rozwiązywaniu poważnych konfliktów, Uczeń wie, że ponosi konsekwencje za nieadekwatne zachowania i wie, że ma prawo do uczenia się na Obserwacja zachowań uczniów, Analiza efektów pracy na procedurach dotyczących agresywnych zachowań i efektów kontraktów,
klasach lub grupach, Udział w ogólnopolskim programie Szkoła bez przemocy, Samorząd Szkolny, błędach, I. Wyrównywanie szans edukacyjnych Zorganizowanie Szkolnego dnia bez przemocy, Diagnozowanie dzieci w Poradni Psychologicznej, Praca dydaktyczna w oparciu o opracowane wymagania zgodnie za wskazaniami poradni, Przesiewowe badanie wzroku, słuchu, mowy, Zorganizowanie pomocy Nauczyciele, Pedagog z PPP, Wspieranie dziecka Uczeń pokonuje trudności w uczeniu się w oparciu o proponowany system pomocy, Uczeń ze specyficznymi trudnościami otrzymuje pomoc, Analiza oferty pomocowej pod względem dostosowania do potrzeb, Ewaluacja założeń w dokonanych planach IPET, Pedagog z PPP w Piekarach Śl.,
II. Wyrównywanie szans rozwoju społecznego psychologicznej i dydaktycznej dzieciom o specjalnych potrzebach edukacyjnych, Wspieranie dzieci 6 letnich realizujących obowiązek szkolny poprzez dodatkowe zajęcia i współpracę z rodzicami, Organizowanie zajęć unijnych, Organizowanie zajęć pozalekcyjnych (kółka zainteresowań) Pomoc psychologiczna i pedagogiczna w szkole, Kierowanie dzieci do MOPS-u, Pomoc materialna w tym: dofinansowanie obiadów, zapomogi losowe, zaopatrzenie w Wychowawca kl. I Rada rodziców, Kurator rodzinny, Uczeń otrzymuje wsparcie i osiąga dojrzałość szkolną, Uczeń rozwija zainteresowania, Dziecko otrzymuje wsparcie od instytucji szkolnej, Rodzice są motywowani do pracy nad zmianą sytuacji dziecka lub sytuacji rodzinnej, Rodzice otrzymują wsparcie przy rozwiązywaniu problemów Obserwacje, Rozmowa, Wywiad z rodzicami, Monitorowanie indywidualnych przypadków, Pedagog z PPP w Piekarach Śl.,
podręczniki, wnioskowanie o pomoc do Ośrodka Pomocy Społecznej, Wnioskowanie do sądu o wgląd w sytuację rodzinną, Realizacja rządowych programów pomocowych (wyprawki, stypendia), Zbiórka odzieży, Zorganizowanie giełd podręczników, rodzinnych, Organizowanie zajęć świetlicy szkolnej i środowiskowej Nauczyciel świetlicy, Współpraca z instytucjami wspierającymi szkołę: Kościół, fundacje, UM Dziecko otrzymuje wsparcie różnych instytucji, Bierze udział w różnych formach Zwoływanie komisji Komisje,
Miasteczko Śląskie, Fundacja Bartek (kierowanie na bezpłatne formy wypoczynku), wypoczynku, Indywidualne rozmowy o problemach wychowawczych i rodzinnych, Rodzice otrzymują wsparcie