1 Wyższa Szkoła Hotelarstwa i Gastronomii w Poznaniu SYLABUS Profil kształcenia: Zawodowy Stopień studiów: I Kierunek studiów: Turystyka i Rekreacja Specjalność: Semestr: Forma studiów: Nazwa przedmiotu: I i II stacjonarne/niestacjonarne Żywienie człowieka Moduł (typ) przedmiotów: Forma zajęć Wykłady + ćwiczenia Liczba godzin: 150 Liczba punktów ECTS za zaliczenie przedmiotu: 6 Nazwa jednostki prowadzącej: Kierownik przedmiotu: Prowadzący zajęcia: Założenia i cele przedmiotu: Katedra Hotelarstwa i Gastronomii prof. dr hab. Edward Kamiński dr Józef Zawadzki dr Alicja Jaworska-Piasecka Hotelarstwo i Gastronomia przedmiot kierunkowy 1. Przekaz podstawowej wiedzy z zakresu budowy organizmu człowieka. 2. Stworzenie podstaw do opanowania wiedzy z zakresu planowania diety. 3. Zapoznanie z zasadami racjonalnego żywienia. 4. Wykazanie współzależności pomiędzy żywieniem a zdrowiem człowieka. Wymagania wstępne: Przedmiot realizowany równolegle z Towaroznaw3stwem Narzędzia / metody dydaktyczne: Wykład, ćwiczenia, projekt, dyskusja dydaktyczna WYKAZ TEMATÓW I ZAGADNIEŃ HARMONOGRAM ZAJĘĆ Lp. Tematy i zagadnienia Razem Liczba godzin Formy zajęć Wykład Inne 1 1 Temat 1 Zakres przedmiotu podstawy żywienia -- Budowa programu przedmiotu -- Zakres nauki o żywieniu człowieka Charakterystyka wybranych działów nauki o żywieniu człowieka Żywienie a zdrowie ludzkie 2 3 4 5
2 2 3 4 5 6 7 8 9 Temat 2 Budowa organizmu ludzkiego Narządy, układy narządów Układ szkieletowy Układ mięśniowy Układ oddechowy Układ moczowo-płciowy Układ nerwowy Układ zmysłów Powłoka wspólna Temat 3 Układ pokarmowy człowieka -- Jama ustna -- Gardło -- Przełyk -- Żołądek -- Jelito cienkie -- Jelito grube -- Wielkie gruczoły trawienne Temat 4 Układ krwionośny człowieka -- Krew -- Serce -- Naczynia krwionośne -- Fizjologia układu krążenia -- Układ chłonny Temat 5 Enzymy i hormony -- Gruczoły dokrewne -- Charakterystyka oddziaływania gruczołów na organizm -- Skóra Temat 6 Żywieniowa charakterystyka cukrowców -- Składniki odżywcze pożywienia -- Budowa i właściwości węglowodanów -- Przemiana węglowodanów -- Karmelizacja węglowodanów Temat 7 Żywieniowa charakterystyka tłuszczów -- Budowa właściwości tłuszczów -- Przemiana tłuszczów -- Rola tłuszczów w żywieniu człowieka -- Źródła tłuszczów -- Jełczenie tłuszczów Temat 8 Żywieniowa charakterystyka białka -- Budowa i właściwości białek -- Podział białek i ich charakterystyka -- Rola białek w żywieniu człowieka -- Źródła białek -- Bilans azotowy Temat 9 Charakterystyka witamin rozpuszczalnych w wodzie -- Wiadomości ogólne o witaminach
3 10 11 12 13 14 15 16 17 -- Witaminy z grupy B -- Witamina C -- Witamina P Temat 10 Charakterystyka witamin rozpuszczalnych w tłuszczach -- Ogólna charakterystyka witamin rozpuszczalnych w tłuszczach -- Karotenoidy i witamina A -- Witamina D -- Witamina E -- Witamina K Temat 11 Składniki mineralne -- Wiadomości ogólna z zakresu tematu -- Makroelementy -- Mikroelementy -- Równowaga kwasowo-zasadowa Temat 12 Rola wody w organizmie człowieka -- Wiadomości ogólne z zakresu tematu -- Bilans wodny -- Zasady uzupełniania płynów w organizmie Temat 13 Trawienie i wchłanianie składników pokarmowych -- Mechanizmy trawienia i wchłaniania w przewodzie pokarmowym -- Trawienie i wchłanianie białka -- Trawienie i wchłanianie tłuszczów -- Trawienie i wchłanianie węglowodanów -- Wchłanianie wody i elektrolitów -- Wchłanianie witamin Temat 14 Zapotrzebowanie energetyczne organizmu człowieka -- Metabolizm, anabolizm, katabolizm -- Przemiana materii -- Bilans energetyczny ustroju -- Wartość energetyczna pożywienia Temat 15 Cywilizacyjne choroby przemiany materii -- Zatrucia pokarmowe -- Produkty spożywcze jako nośnik chorób zakaźnych i pasożytów -- Zatrucia chemiczne -- Choroby przemiany materii -- Wrodzone zaburzenia przemiany materii Temat 16 Normy żywienia i wyżywienia -- Fizjologiczne normy zapotrzebowania na składniki odżywcze -- Dzienna racja pokarmowa -- Ustalanie średniej normy zapotrzebowania -- Ustalanie średniej racji pokarmowej Temat 17 Przyczyny i skutki niedoborów pokarmowych -- Prawidłowe żywienie a wady żywienia -- Zdrowotne aspekty nieprawidłowego żywienia -- Zagadnienie głodu
4 18 19 20 21 22 23 Temat 18 Prawidłowy skład pożywienia -- Wymogi prawidłowego żywienia -- Żywienie w okresie ciąży -- Żywienie dzieci i młodzieży -- Żywienie ludzi w podeszłym wieku Temat 19 Żywieniowe przyczyny powstawania choroby wieńcowej -- Istota choroby wieńcowej -- Czynniki ryzyka -- Bypas /rewaskularyzacja/ -- Dieta chroniąca serce Temat 20 Wybrane zagadnienia otyłości -- Identyfikacja otyłości -- Ryzyko utraty zdrowia -- Leczenie otyłości Temat 21 Żywienie dietetyczne -- Zasady żywienia dietetycznego -- Klasyfikacja diet -- Charakterystyka diet Temat 22 Diety specjalistyczne -- Diety kliniczne -- Diety w sporcie -- Diety odchudzające Temat 23 Problematyka planowania i oceny żywienia -- Zasady planowania żywienia -- Podział energetyczności dziennej -- Dobór produktów -- Kryteria oceny żywienia Razem 60 30 30 Symbol efektów kształcenia W01 Opis zamierzonych efektów kształcenia Po zaliczeniu zajęć student: W zakresie wiedzy Zdefiniowanie i zrozumienie podstawowych pojęć z zakresu żywienia człowieka. Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku K1_W02 W02 Określenie znaczenia składników odżywczych w żywieniu człowieka. K1 W18 W03 Opisanie żywienia różnych grup ludności w zależności od wieku, płci, zdrowia i charakteru pracy, wysiłku fizycznego. K W24 W zakresie umiejętności
5 U01 Planowanie i tworzenie prawidłowych diet. K1_U21 U02 U03 Dobór produktów spożywczych i technik przyrządzania potraw dla potrzeb tworzonych diet. Prezentowanie wybranych zagadnień z zakresu tematycznego zajęć. W zakresie kompetencji personalnych i społecznych K1 U20 K1 U05 K01 Wrażliwość na naruszanie sfery etyki żywienia K1_K11 K02 Postrzeganie żywienia jako jednego z czynników mogących decydować o zdrowiu człowieka. K1 K07 Forma zajęć: - Wykłady: - Inne: Zamierzone efekty kształcenia W01, W02, W03, U01, U02, U03 W01, W02, W03, U01, U02, U03 Metody / formy oceny KOLOKWIUM, PROJEKT KOLOKWIUM, PROJEKT Sposób sprawdzenia osiągnięć efektów kształcenia Procenty Kolokwium pisemne/egzamin pisemny 75% Elementy składowe oceny końcowej Projekt 25% Efekt kształcenia Egzamin ustny Egzamin pisemny Forma oceny W1 X X X W2 X X X W3 X X X U1 X X U2 X X U3 X X K1 X X K2 X X Kolokwium Projekt.
6 Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów w godzinach Aktywność Czas na przeczytanie lektury i treści wykładu Czas na przygotowanie się do kolokwium pisemnego Czas na przygotowanie się do kolokwium pisemnego Czas na przygotowanie się do ćwiczeń Obciążenie studenta 15 godzin 1x7,5 godziny 3x7,5 godziny 15 godzin Zalecana literatura przedmiotu Podstawowa: Uzupełniająca: 1. Gawęcki J., Hryniewiecki L.: Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu t.1. PWN, Warszawa 2003. 2. Hasik J., Gawęcki J.: Żywienie człowieka zdrowego i chorego t.2. PWN, Warszawa 2000. 1. J.Szewczyński, Z. Skrodzka. Higiena żywienia. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa. 2. Podstawy dietetyki. Praca zbiorowa pod redakcją J. Hasika. PZWL, Warszawa.