PROFILAKTYKA jest chronieniem człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Jej celem jest ochrona człowieka, dziecka, ucznia, wychowanka przed wszelkimi zakłóceniami rozwoju. Na pozór może się wydawać, że wszelkie zagrożenia czyhają na człowieka w świecie zewnętrznym, gdy w istocie to sam człowiek dokonuje takich wyborów, które zakłócają jego rozwój. Człowiek niedojrzały sam dla siebie może być zagrożeniem. Dlatego prowadzenie dziecka ku dojrzałości jest zarówno wychowaniem, jak i profilaktyką. Takie widzenie wychowania i profilaktyki stawia szczególne wymagania wychowawcom. Do dobrego wypełnienia własnych zadań niezbędna jest wiedza nie tylko o współczesnych, cywilizacyjnych zagrożeniach, ale przede wszystkim o naturze człowieka, celu życia ludzkiego, jak również o mechanizmach psychologicznych prowadzących do destrukcji. Program opiera się na założeniu, że efektywną formą jest praktyczne działanie, promowanie zdrowego stylu życia, dobrego funkcjonowania w sferze fizycznej, psychicznej, oraz rozwoju osobowości. Realizacji programu mają służyć działania szkoły, oddziaływania nauczycieli skierowane na osobowość wychowanka. Dostarczanie uczniom specyficznych informacji dotyczących mechanizmów przeciwdziałania uzależnieniom i wyposażenie w umiejętności służące lepszemu radzeniu sobie z problemami życiowymi. CELE OGÓLNE 1. Przeciwdziałanie i redukowanie przemocy w szkole i poza nią dla uzyskania przyjaznych więzi w reakcjach międzyludzkich. Przeciwdziałanie i redukowanie przejawów wandalizmu i nieposzanowania mienia. 2. Wyrobienie nawyku troski i poszanowania zdrowia własnego i innych. 3. PROMOWANIE WARTOŚCI ZDROWEGO STYLU ŻYCIA. 4. Uświadomienie i poszerzenie wiedzy uczniów o szkodliwości zażywania narkotyków, spożywania alkoholu i palenia papierosów oraz o ich negatywnym wpływie na organizm człowieka. 5. Celem głównym niniejszego programu profilaktyki jest przygotowanie uczniów do radzenia sobie z trudnymi sytuacjami życiowymi, ułatwiającymi kontakt z innymi ludźmi i radzenie sobie z samym sobą.
CELE SZCZEGÓŁOWE 1. Kształtowanie odpowiedzialności za zdrowie swoje i najbliższego otoczenia, jak również wykształcenie zachowań sprzyjających zdrowiu i bezpieczeństwu. 2. Zapoznanie się ze sposobami bezpiecznego poruszania się w ruchu drogowym pieszych, rowerzystów i kierowców pojazdów. 3. Przeciwdziałanie zjawiskom przemocy i agresji w środowisku szkolnym. 4. Przekazywanie zasad poprawnej komunikacji interpersonalnej. 5. Wykształcenie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych. 6. Podjęcie działań mających na celu ograniczenie absencji. 7. Pomoc psychologiczno pedagogiczna uczniom mającym trudności w nauce, sprawiającym problemy wychowawcze. 8. Pomoc socjalna uczniom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej. 9. Prowadzenie edukacji prozdrowotnej wśród uczniów, rodziców i nauczycieli. 10. Kontynuacja współpracy z instytucjami na rzecz profilaktyki (MOPS, Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna, Policja, Straż Pożarna). 11. Zapoznanie z wykazem instytucji, w których można uzyskać pomoc. 12. Wdrażanie do przestrzegania zasad higieny. 13. Wskazywanie skutków zdrowotnych nieprawidłowego odżywiania. 14. Ukazywanie roli ruchu i czynnego wypoczynku w zachowaniu zdrowia. 15. Wyrabianie umiejętności właściwej organizacji czasu wolnego. 16. Rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem; wdrażanie do zrozumienia własnych pozytywnych i negatywnych emocji radzenia sobie w sytuacjach trudnych.
17. Kształtowanie poczucia odpowiedzialności za bezpieczeństwo swoje i innych oraz za własne zachowanie w stosunku do innych ludzi i za swoje czyny. 18. Kształtowanie postawy asertywnej. SPOSOBY OSIĄGANIA CELÓW 1. Podejmowanie środków zaradczych mających na celu zredukowanie negatywnych skutków, wynikających z zagrożenia dzieci przemocą w szkole, domu, środowisku lokalnym, dotyczących również przejawów wandalizmu oraz uzależnień. 2. Modelowanie określonego typu zachowań za pomocą uporządkowanego zbioru zasad postępowania. 3. Prowadzenie zajęć edukacyjnych mających na celu wyrobienie odpowiednich, pożądanych postaw wobec zjawisk uzależnienia, wandalizmu i przemocy. 4. Podjęcie szeroko rozumianej współpracy z rodzicami. 5. Współdziałanie z poradniami psychologiczno - pedagogicznymi, lekarzami, specjalistami w dziedzinie profilaktyki i promocji zdrowia, kościołami. policją, sądem itd. 6. Aktualizowanie i poszerzanie wiedzy nauczycieli w zakresie profilaktyki ochrony zdrowia i bezpieczeństwa uczniów 7. Sukcesywna pedagogizacja rodziców. 8. Niezwłoczne reagowanie wszystkich pracowników szkoły, rodziców, uczniów w jakiekolwiek przejawy przemocy, wandalizmu oraz pojawiających się zagrożeń uzależnienia. 9. Prowadzenie działalności informacyjnej i edukacyjnej dla uczniów i ich rodziców 10. Dokonywanie systematycznej oceny efektów podejmowanych działań profilaktycznych. 11. Solidne sprawowanie dyżurów przez nauczycieli w czasie przerw. 12. Organizowanie pogadanek, spotkań, prelekcji, warsztatów ze specjalistami, mających na celu stworzenie motywacji do zmiany zachowań przez uświadomienie uczniom, że można wpływać na emocje. 13. Rozmowy indywidualne ucznia z wychowawcą klasy, mające na celu wyrabianie postawy odpowiedzialności za bezpieczeństwo swoje i innych oraz umiejętności przewidywania skutków zachowań własnych. 14. Organizowanie w miarę możliwości szkoły czasu wolnego dla uczniów. 15. Realizacja ogólnopolskich programów prozdrowotnych zalecanych dla uczniów oraz prozdrowotnej ścieżki edukacyjnej.
Moje dziecko idzie do szkoły klasa I Śnieżnobiały uśmiech - klasa I Radosny uśmiech, radosna przyszłość klasa II (zalecany przez SANEPID) Bezpieczna droga do szkoły klasa I i II (program zalecany przez PZU) 16. Wykorzystywanie przez nauczycieli pogłębionej wiedzy na temat zagrożeń zdrowia i uzależnień w czasie prowadzonych lekcji 17. Profesjonalne prowadzenie lekcji o tematyce profilaktycznej z wykorzystaniem nowoczesnych środków technicznych oraz filmów 18. Organizowanie przez uczniów pod opieką nauczycieli i rodziców przedstawień profilaktycznych, wystaw, konkursów promujących zdrowie. 19. Pogłębianie wiedzy przez nauczycieli z zakresu profilaktyki (kursy, szkolenia). 20. Realizacja zadań o tematyce zdrowotnej w związku z przystąpieniem szkoły do Wielkopolskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie. 21. Przeszkolenie uczniów z zakresu udzielania I pomocy. 22. Uruchomienie tzw. skrzynki zaufania dla mniej odważnych uczniów i ich rodziców. 23. Zredagowanie i przeprowadzenie ankiet diagnozujących wymienione w programie problemy. 24. Realizowanie programów profilaktycznych zapobiegających przemocy i ceber przemocy: Bądź bezpieczny w sieci oraz Szkoła bez przemocy. ZAMIERZONE EFEKTY DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH 1. Pozyskanie rodziców do aktywnej współpracy. 2. Wyciszenie agresji. 3. Nabycie umiejętności samodzielnego rozwiązywania konfliktów przez uczniów.. 4. Poprawa w relacjach uczeń- uczeń, uczeń- osoba dorosła. 5. Podniesienie poziomu poczucia bezpieczeństwa w szkole. 6. Wolność od nałogów(szkodliwość nikotyny, alkoholu, narkotyków i dopalaczy). 7. Wzrost kompetencji nauczycieli i rodziców w zakresie radzenia sobie w trudnych sytuacjach wychowawczych. 8. Wzrost poczucia własnej wartości, umiejętność dokonania samooceny. 9. Podniesienie poziomu świadomości występujących zagrożeń i sposobów zapobiegania im.
10. Poprawa sytuacji wychowawczej wśród uczniów klas młodszych. 11. Objęcie opieką jak najwięcej dzieci zaniedbanych środowiskowo i niedożywionych. 12. Poprawa kultury zachowań i kultury języka. 13. Podniesienie poziomu nawyków higienicznych. 14. Uzyskanie wyższej świadomości nawyków żywieniowych. 15. Wypracowanie umiejętności organizowania czasu wolnego 16. Podniesienie poziomu świadomego i umiejętnego korzystania z komputerów, Internetu i TV. 16. Wyrobienie prawidłowych reakcji w sytuacji zagrożenia. ZADANIA DO REALIZACJI Zadania Zakładane cele Osiągnięcia ucznia 1. Życie i zdrowie to moje największe wartości 2. Szanuję każdego człowieka 3. Dlaczego agresja, stres - ukazanie uczniom wartości życia i zdrowia - zapoznanie uczniów ze zdrowym stylem życia - uświadomienie uczniów, że warto "inwestować" w swoje zdrowie - umacnianie poczucia własnej wartości. - uświadomienie uczniom, iż każdy człowiek zasługuje na szacunek - kształtowanie postaw życzliwości i dobroci wobec każdego człowieka - poznanie umiejętności potrzebnych w kontaktach z innymi ludźmi - uświadomienie uczniom pozytywne i negatywne znaczenie stresu - uczeń wie, iż życie i zdrowie to największe wartości - uczeń wie, jak zdrowo żyć, jak unikać zagrożeń dla zdrowia i życia - uczeń zna wpływ nikotyny, alkoholu, narkotyków i dopalaczy na zdrowe i życie człowieka - uczeń wie, że ma być przyjacielem dla siebie, samoakceptacja własnej osoby - uczeń odnosi się z szacunkiem do każdego człowieka - uczeń umie życzliwie traktować innych ludzi - uczeń zna umiejętności potrzebne w kontaktach z innymi ludźmi - uczeń wie jakie są pozytywne i negatywne skutki stresu
4. Bezpieczna droga do szkoły 5. Bezpiecznie korzystam z wszelkich urządzeń 6. Jestem ostrożny w kontaktach z nieznajomymi 7. Jak radzić sobie z oparzeniami, zranieniami, nagłym wypadkiem? - kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach stresowych - uświadomienie uczniom negatywnych skutków agresji - ukazanie uczniom schematu narastania agresji - uczenie radzenia sobie ze stresem oraz z przykrymi emocjami prowadzącymi do zachowań agresywnych - poznanie pięciu zasad bezpiecznego przechodzenia przez jezdnię - wdrażanie do przestrzegania znaków drogowych - kształtowanie umiejętności bezpiecznego korzystania z niektórych urządzeń elektrycznych oraz innych urządzeń, z którymi styka się dziecko - kształtowanie umiejętności zachowania ostrożności w kontaktach z nieznajomymi rówieśnikami i dorosłymi - nauka mówienia "nie" w określonych sytuacjach - uwrażliwienie na niebezpieczeństwa tkwiące z w życiu społecznym - kształtowanie umiejętności zachowania się w niebezpiecznych sytuacjach - wyrabianie umiejętności udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach - wyrabianie nawyków higienicznych - doskonalenie umiejętności wzywania pogotowia ratunkowego - uczeń wie jak zachować się w sytuacjach stresowych - uczeń zna negatywne skutki agresji - uczeń rozumie, iż agresja ma charakter narastający - uczeń potrafi radzić sobie z własnymi uczuciami i emocjami - uczeń zna zasady przechodzenia przez jezdnię - uczeń zna znaczenie poznanych znaków drogowych - uczeń zna i przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas korzystania z urządzeń elektrycznych i innych urządzeń - uczeń zachowuje ostrożność w kontaktach z nieznajomymi, rówieśnikami i dorosłymi - uczeń potrafi powiedzieć "nie" w określonych sytuacjach - uczeń wie jak zachować się w różnych niebezpiecznych sytuacjach - uczeń potrafi być asertywnym w sytuacjach, kiedy ktoś namawia go do złego -potrafi bezpiecznie korzystać z Internetu, nie zawiera znajomości z osobami poznanymi w sieci - uczeń potrafi pomóc w nagłych wypadkach zagrożenia zdrowia -uczeń zachowuje nawyki higieniczne - uczeń umie wezwać Pogotowie Ratunkowe,
8. Rady na bezpieczne ferie i wakacje 9. Jak mam postąpić, gdy ktoś wyrządza mi krzywdę? - wyrabianie odporności emocjonalnej na sytuacje trudne - kształtowanie postaw bezpiecznego wypoczynku podczas ferii zimowych i wakacji - zapoznanie z prawami dziecka i człowieka - kształtowanie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach (bójki, kłótnie, kradzieże) Policję, Straż Pożarną - uczeń wie, jak zachować się, by wakacje, ferie były bezpieczne i zdrowe - uczeń zna przestrogi na wakacje, ferie i rozumie konieczność ich przestrzegania - uczeń rozumie swoje prawa i wie, gdzie może się zgłosić po pomoc - uczeń wie, jak się zachować w sytuacjach trudnych (bójki, kłótnie, kradzieże) 1. Zadania profilaktyczne nauczycieli: PRZEBIEG REALIZACJI Zwracanie podczas dyżurów- szczególnej uwagi na miejsca tzw. podwyższonego ryzyka: ubikacje, schody, itp. Informowanie na bieżąco wychowawców o niewłaściwym zachowaniu ich wychowanków zarówno przez nauczycieli dyżurujących jak pozostałych nauczycieli i pracowników szkoły. Obserwacja zachowania uczniów w miejscach publicznych i zwracanie uwagi na przejawy agresji, palenia papierosów, spożywania alkoholu czy niszczenia mienia. Wdrażanie do świadomego unikania zagrożeń oraz kształtowanie umiejętności odmawiania i negocjacji. Dawanie przykładów sumienności, umiejętności rozwiązywania konfliktów, radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
2. Zadania profilaktyczne wychowawców klasowych: pomoc uczniom w rozwiązywaniu trudności życiowych i rodzinnychuruchomienie akcji informacyjnej mającej na celu uświadomienie uczniom możliwości zwrócenia się z problemem do konkretnej osoby w szkole: wychowawca, pedagog, dyrektor szkoły, podnoszenie poziomu kultury osobistej uczniów- godziny wychowawcze dotyczące zachowania się w stosunku do rówieśników, osób dorosłych, w miejscach publicznych (kino, teatr, itp.), współpraca z rodziną- inicjowanie spotkań mających na celu omawianie problemów wysuwanych przez rodziców, wywiadówki profilaktyczne, realizacja programów profilaktycznych dotyczących palenia tytoniu i picia alkoholu, rozwijania umiejętności interpersonalnych, wprowadzanie zajęć redukujących napięcie, relaksacyjnych, zajęć śródlekcyjnych, organizacja koleżeńskiej pomocy w nauce, kształtowanie postaw poszanowania mienia wspólnego, dbałości estetykę klasy, szkoły i otoczenia., Systematyczne informowanie rodziców o postępach w nauce i zachowaniu ich dzieci, Pomoc w poznawaniu samego siebie i kształtowaniu pożądanego systemu wartości, 3. Zadania profilaktyczne pedagoga szkolnego: pomoc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych, wprowadzanie gotowych programów profilaktycznych typu: Bez agresji, Jak żyć z ludźmi, itp., organizowanie pogadanek, prelekcji dla uczniów z udziałem policji, psychologa, lekarza,
pedagogizacja rodziców, prowadzenie zajęć relaksacyjnych, treningi interpersonalne, prowadzenie zajęć z zakresu preorientacji zawodowej, 4. Zadania profilaktyczne rodziców Mając na uwadze, że wychowanie dzieci to główne zadanie rodziców, a nauczyciele wspierają ich w dziedzinie wychowania, ustalono następujące zdania profilaktyczne dla rodziców : Każdy rodzic czuwa nad tym, aby jego dziecko wykazywało właściwą kulturę osobistą oraz sumiennie realizowało obowiązek szkolny. W celu zapobiegania niewłaściwym zachowaniom rodzice utrzymują regularny kontakt z wychowawcą klasy, a w razie potrzeby pedagogiem szkolnym Rodzice biorą udział w przedsięwzięciach organizowanych przez szkołę mających na celu doskonalenie metod wychowawczych. Rodzice uczniów sprawiających szczególne trudności wychowawcze winni kontaktować się ze szkołą w każdym przypadku stwierdzenia naruszenia obowiązujących norm i zasad oraz wspólnie znajdować sposoby rozwiązywania problemów.
ZAGADNIENIA PROFILAKTYCZNE REALIZOWANE W CIĄGU ROKU SZKOLNEGO 1. ZAGADNIENIA PROFILAKTYCZNE ZAWARTE W PODRĘCZNIKACH WESOŁA SZKOŁA i RAZEM W SZKOLE (realizowane w klasach I-III) 1. Promocja zdrowia. 2. Poznanie wartości jakimi się należy w życiu kierować. 3. Miłość, szacunek, akceptacja, lepsze rozumienie świata swoich bliskich. 4. Wiara w siebie. Poczucie własnej wartości. 5. Budowanie zaufania. Poczucie bezpieczeństwa w grupie. 6. Umiejętność reagowania n cudze potrzeby, emocje, opinie, agresję. 7. Umiejętność wyrażania własnych opinii, potrzeb. 8. Nauka podejmowania decyzji oraz odmawiania. 9. Umiejętność porozumiewania się w grupie. 10. Umiejętność rozwiązywania konfliktów. 11. Umiejętność reagowania na potrzeby otaczającego świata. 12. Zapobieganie zagrożeniom poprzez rozwijanie umiejętności radzenia sobie z wymogami życia. 13. Rozwijani zainteresowań, zdolności, talentów alternatywne sposoby spędzani czasu wolnego. 14. Realizowanie wybranych zagadnień z programu EMOCJE NA WODZY (załącznik nr 1) 2) ZAGADNIENIA PROFILAKTYCZNE REALIZOWANE W KLASACH IV-VI 1. Szkodliwość palenia choroby wywołane paleniem tytoniu, straty materialne. 2. Milczenie przyzwolenie na zło. 3. Jak się uczyć? higiena pracy umysłowej.
4. Czy wiesz co jesz? znaczenie odżywiania dla zdrowia. 5. Telewizor (komputer) -wróg czy przyjaciel. 6. Sposoby aktywnego spędzania czasu wolnego. 7. Żyjemy wśród ludzi niepełnosprawnych. 8. Emocje w życiu człowieka. 9. Alkohol i jego wpływ na życie. 10. Planujemy wycieczkę klasową regulamin zachowania się. 11. Sport to zdrowie. 12. Doceń to, co udało ci się osiągnąć. 13. Moje mocne strony. 14. Żyjemy zdrowo każdego dnia. 15. Trudna sztuka mówienia NIE. 16. Kogo można nazwać prawdziwym przyjacielem? 17. Realizacja programu Trzymaj formę. 18. Narkotyki i dopalacze śmiertelny wpływ na zdrowie i życie. Program profilaktyki METODY REALIZACJI: 1. godziny do dyspozycji wychowawcy klasy 2. wychowanie do życia w rodzinie 3. zajęć prowadzone przez pedagoga, szkolną higienistkę 4. zajęcia pozalekcyjne i pozaszkolne 5. intencjonalne i okazjonalne spotkania z rodzicami uczniów 6. edukacja pedagogiczna (pedagogizacja rodziców) 7. aktywne spotkani z rodzicami, zajęć warsztatowe dla rodziców 8. imprezy organizowane na terenie szkoły np. Dzień Matki i Ojca 9. imprez charytatywne np. Wielka Orkiestra Świątecznej, zbiórka na rzecz osób potrzebujących
STAŁE FORMY DZIAŁANIA: 1. konkursy plastyczne o tematyce szeroko pojętej promocji zdrowia 2. międzyklasowe konkursy wiedzy prozdrowotnej, ekologicznej,( ) 3. organizacja egzaminów na kartę rowerową 4. prowadzenie gimnastyki korekcyjnej i śródlekcyjnej oraz SKS-ów 5. działalność ŚWIETLICY ŚRODOWISKOWEJ 6. zawody i turnieje sportowe 7. organizacja Dnia Sportu, Dnia wiosny i Mikołajek dla wszystkich uczniów szkoły o tematyce zdrowotnej 8. w ramach kultywowania tradycji organizowanie w klasach uroczystości i imprez 9. wyjazdy na kilkudniowe wycieczki 10. wyjazdy rekreacyjne i jednodniowe wycieczki 11. zajęcia szkolne i pozaszkolne z udziałem przedstawicieli Straży Pożarnej, Policji i innych organizacji dbających o zdrowie i bezpieczeństwo dzieci 12. akcje charytatywne 13. inscenizacje o tematyce prozdrowotnej i proekologicznej 14. projekcje filmów 15. zajęcia integrujące zespół klasowy 16. inne formy objęte KALENDARZEM IMPREZ I UROCZYSTOŚCI SZKOLNYCH EWALUACJA: 1. Przeprowadzanie rozmowy kierowanej - załącznik nr 2a oraz ankiet w klasach I-III- załącznik nr 2b Przeprowadzanie ankiet w klasach IV-VI. Analiza ankiet -załącznik nr 3.