PROGRAM 40 GODZINNEGO SZKOLENIA DLA WOLONTORIUSZY UBIEGAJĄCYCH SIĘ O PRACĘ W ŻŁOBKU LUB KLUBIE DZIECIĘCYM PROWADZONEGO W FORMIE WARSZTATÓW I ĆWICZEŃ ZGODNIE Z 3 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2011 r. Autor: Iwona Zarębska WROCŁAW 2011
Notka o autorce. Iwona Zarębska magister pedagogiki, nauczyciel dyplomowany; wieloletnie doświadczenie zawodowe w kształceniu dzieci, młodzieży i dorosłych; aktualnie pracuje w szkole policealnej kształcącej w zawodach zabezpieczenia społecznego, prowadzi zajęcia praktyczne i teoretyczne przedmioty zawodowe o profilu pedagogicznym na kierunkach takich jak opiekun w domu pomocy społecznej i opiekunka dziecięca; prowadzi własną firmę szkoleniową specjalizującą się w szkoleniach dla pracowników zawodów sfery zabezpieczenia publicznego. Kwalifikacje formalne wykształcenie wyższe magisterskie w zakresie pedagogiki specjalnej; kurs kwalifikacyjny w zakresie terapii pedagogicznej; studia podyplomowe w zakresie organizacji i zarządzania oświatą, zarządzania zasobami ludzkimi, nauczania historii; pierwszy stopień kursu kwalifikacyjnego archiwistyczno-kancelaryjnego. 2
I. Podbudowa umożliwiająca udział w szkoleniu: 1. wykształcenie dowolne 2. nie wymagane doświadczenie w pracy z dziećmi II. Podstawa prawna opracowania programu szkolenia. 1. Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3.: a) Art. 17 ust. 1. b) Art. 48. c) Art. 49. 2. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2011 r. Dz. U. Nr 89 z 2011 r., poz. 368. III. Opis kompetencji wolontariusza: Po ukończeniu szkolenia, wolontariusz chcący pracować w żłobku lub klubie dziecięcym będzie posiadał kompetencje i umiejętności w zakresie: 1. wykonywania podstawowych zabiegów higienicznych i pielęgnacyjnych 2. udzielania dziecku podstawowej pomocy przedlekarskiej w razie wystąpienia takiej konieczności. 3. stymulowania rozwoju dziecka poprzez organizowanie i prowadzenie różnorodnych zabaw stosownie do wieku rozwojowego dziecka, jego możliwości psychofizycznych oraz indywidualnych potrzeb 4. nawiązywania kontaktów interpersonalnych z dziećmi i innymi osobami dorosłymi zaangażowanymi w proces wychowania dzieci. IV. Zagadnienia szkoleniowe i liczba godzin szkolenia. Lp. LICZBA NAZWA ZAGADNIENIA GODZIN 1. Udzielanie dziecku pierwszej pomocy 10 2. Opieka pielęgnacyjna. 10 3. Stymulowanie wszechstronnego rozwoju dziecka. 20 4. Razem 40 3
V. Szczegółowe cele i treści programowe szkolenia. 1. Udzielanie dziecku pierwszej pomocy. Cel kształcenia: ogólne zapoznanie uczestników szkolenia z elementami medycyny ratunkowej; nabycie przez uczestników szkolenia podstawowych umiejętności w zakresie udzielania dziecku pierwszej pomocy Treści kształcenia przewidziane do realizacji w ramach zagadnienia: rodzaje zdarzeń wymagających udzielenia dziecku pierwszej pomocy przedlekarskiej; sposoby i zasady postępowania w razie konieczności udzielenia dziecku pierwszej pomocy; sztuczne oddychanie; tamowanie krwotoków; zabezpieczanie ran i urazów. 2. Opieka pielęgnacyjna nad dzieckiem: Cel kształcenia: nabycie przez uczestników szkolenia umiejętności w zakresie: rozpoznawania potrzeb i problemów rozwojowych dziecka, wykonywania zabiegów higienicznych, pielęgnacyjnych i opiekuńczych wobec dzieci Treści kształcenia przewidziane do realizacji w ramach zagadnienia: podstawy anatomii i fizjologii dziecka; przebieg rozwoju fizycznego dziecka; rodzaje zabiegów higienicznych, zasady i sposoby ich wykonywania wobec dzieci; rodzaje zabiegów pielęgnacyjnych, zasady i sposoby wykonywania ich wobec dzieci; postępowanie profilaktyczne w zakresie zapobiegania chorobom zakaźnym, odparzeniom, zarys wiedzy o chorobach wieku dziecięcego i sposobach postępowania z dzieckiem w razie wystąpienia objawów chorobowych w czasie pobytu dziecka w żłobku; 3. Stymulowanie wszechstronnego rozwoju dziecka. Cel kształcenia: nabycie przez uczestników szkolenia umiejętności w zakresie: rozpoznawania potrzeb i problemów rozwojowych dziecka, stymulowania rozwoju dziecka we wszystkich sferach rozwojowych poprzez umiejętne organizowanie i prowadzenie różnorodnych zabaw i zajęć z dziećmi, dostosowanych do wieku rozwojowego dzieci skutecznego komunikowania się z dziećmi oraz innymi osobami i instytucjami zaangażowanymi w proces wychowania dziecka Treści kształcenia przewidziane do realizacji w ramach zagadnienia: potrzeby podstawowe i wyższego rzędu oraz sposoby ich zaspokajania u dzieci; zabawa jako podstawowa forma aktywności dziecka zabawy eksploracyjne, muzyczne, rytmiczne, plastyczne i techniczne: rodzaje zabaw dzieci w wieku od 0 do 3 roku życia; znaczenie zabawy dla edukacji i przebiegu rozwoju dziecka zgodnie z normami rozwojowymi; rola zabawy w poznawaniu przez dziecko najbliższego otoczenia i w kształtowaniu pozytywnych nawyków i przyzwyczajeń dziecka; znaczenie aktywności zabawowej dziecka w uczeniu się przez nie samodzielności; sposoby opracowywania i realizowania zabaw z dziećmi zależnie od wieku dziecka, jego możliwości psychofizycznych oraz 4
indywidualnych potrzeb dziecka; sposoby i warunki skutecznej komunikacji interpersonalnej pomiędzy dorosłymi a dziećmi, dorosłymi a dorosłymi; czynniki wspomagające i zakłócające komunikowanie się ludzi; kontakty i więzi społeczne ich rodzaje, sposoby nawiązywania i utrwalania; VI. Warunki realizacji zajęć. 1. Warunki realizacji zajęć teoretycznych. a) Liczebność grupy: do 30 osób na zajęcia teoretycznych wykłady interaktywne i dyskusje dydaktyczne jako wprowadzenie do ćwiczeń praktycznych, do 15 osób ćwiczenia, warsztaty; b) pomieszczenia dydaktyczne i ich wyposażenie: sale lekcyjne z liczbą stolików i krzeseł dostosowaną do liczby uczestników szkolenia, wyposażone w tablice do pisania kredą, tablice do pisania pisakami, flipcharty, przybory do pisania i rysowania; c) wskazane środki dydaktyczne: plansze poglądowe fantomy przewijak, wanienka, pampersy, przybory do kąpieli i mycia dziecka przybory do zabiegów opiekuńczych, pielęgnacyjnych i profilaktycznych (myjki, gąbki, szczoteczki do zębów, grzebyczki, przybory do paznokci, butelki, naczynia stołowe dla dzieci, kosmetyki dla dzieci mogą być atrapy) zestaw multimedialny (laptop + rzutnik) filmy dydaktyczne, poradniki, prezentacje multimedialne zabawki, książeczki dla dzieci, ilustracje w dużych formatach radiomagnetofon i płyty z piosenkami i/lub nagraniami tekstów literatury dla dzieci. d) preferowane metody pracy: warsztaty ćwiczenia praktyczne pokaz i wizualizacja wykład interaktywny jako wprowadzenie do ćwiczeń i/lub warsztatów dyskusja dydaktyczna jako wprowadzenie do ćwiczeń i/lub warsztatów *** nauczyciel prowadzący zajęcia sam decyduje, które treści programowe realizuje z użyciem metod podających a które z użyciem metod aktywizujących; e) możliwe do zastosowania formy pracy z uczestnikami szkolenia: praca indywidualna praca w grupach i/lub zespołach zadaniowych. f) możliwe formy realizacji szkolenia: forma zaoczna: 3 zjazdy sobotnio niedzielne, po 10 godzin zajęć w każdym dniu zjazdowym, średnio 2 zjazdy w miesiącu (1,5 miesiąca); 5
forma stacjonarna dla dorosłych ( wieczorówka ): zajęcia przez 10 dni roboczych średnio 5 dni w tygodniu, po 4-5 godzin dydaktycznych, w godzinach popołudniowych (od 15.00. do 20.00.) VII. Sposoby oceny wiadomości i umiejętności uczestników szkolenia. 1. Po zakończeniu każdego zagadnienia szkolenia: a) wykonanie ćwiczenia praktycznego zgodnie z instrukcją nauczyciela w zakresie zagadnień dotyczących zabiegów higienicznych i pielęgnacyjnych 2. Po zakończeniu szkolenia test pisemny w formie pytań zamkniętych i pytań otwartych opracowany przez nauczycieli realizujących szkolenie. 3. Prace pisemne uczestników szkolenia są archiwizowane i przechowywane przez okres 3 lat przez podmiot szkolący. 6
VIII. Wykaz proponowanej literatury przedmiotowej do zagadnień ujętych w blokach szkoleniowych. 1. Atlas anatomiczny, Literat 2010. 2. Domagała J., Kuban W., Nowicka M, Żyć w zgodzie zabawy zapobiegające agresji w przedszkolu 3. Frances L. Ilg, Louise Bates Ames, Sidney M. Baker, Rozwój psychiczny dziecka od 0 do 10 lat, GWP, Gdańsk 1997. 4. Gierasimowa A. S., Kuzniecowa W. G., Przewodnik po wczesnym rozwoju dziecka, cz. 2 i 3, Oficyna Wydawnicza Aba 2007. 5. Gołąb Bogusław K., Podstawy anatomii człowieka, PZWL 2008, 6. Marszał-Wiśniewska Magdalena, Klonowicz Tatiana, Fajkowska-Stanik Małgorzata red., Psychologia różnic indywidualnych. Wybrane zagadnienia, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003. 7. Minczakiewicz E. M., Psychoruchowy rozwój dziecka, diagnoza. Propozycje wsparcia i pomocy rodzinie. Poradnik., Impuls, Kraków 2009. 8. Poznańska J., Wierzejska Z., Zygmunciak E.: Wskazania wychowawcze do pracy z małym dzieckiem w placówkach wychowania zbiorowego, Tęcza, Warszawa. 9. Przetacznik-Gierowska M., Makieło-Jarża G., Psychologia rozwojowa i wychowawcza wieku dziecięcego, WSiP, Warszawa 1996 lub inne dostępne wydanie, nowsze niż tu wskazane. 10. Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3.: 11. Pozycje aktualne wyszukane przez nauczycieli realizujących zajęcia w czasie szkolenia. IX. Bibliografia do opracowania programu. 1. Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3.: 2. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2011 r., Dz. U. Nr 89 z 2011 r., poz. 368. 7