do realizacji w Liceum Ogólnokształcącym w Barczewie na lata 2016 2018 Barczewo 2016 r.
SPIS TREŚCI WSTĘP 1. PODSTAWA PRAWNA DZIAŁALNOŚCI PROFILAKTYCZNEJ LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO W BARCZEWIE 2. CELE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI 4. DIAGNOZA SYTUACJI SZKOLNEJ 5. IDENTYFIKACJA PROBLEMU 6. REALIZATORZY SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI 7. WSPÓŁPRACA 8. PLAN REALIZACJI DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH 9. PRZEWIDYWANE EFEKTY PODJĘTYCH DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH 10. EWALUACJA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI 11. ZAŁĄCZNIKI
WSTĘP Działalność edukacyjna szkoły jest określona przez szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoły i program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb środowiska. Zadaniem szkolnej profilaktyki jest chronienie młodzieży przed zagrożeniami poprzez działania wychowawczo profilaktyczne, a także reagowanie w sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania ryzykownych zachowań. Szkolny program profilaktyki obejmuje profilaktykę I rzędową (skoordynowaną z działaniami wychowawczymi). Obiektem działań jest całe środowisko szkolne. Program jest opracowany na podstawie diagnozy obszarów problemowych szkoły i dotyczy części aspektów szkolnego programu wychowawczego między innymi działań prozdrowotnych, współpracy z rodzicami i środowiskiem lokalnym.
I. PODSTAWA PRAWNA DZIAŁALNOŚCI PROFILAKTYCZNEJ GIMNAZJUM NR 1 W BARCZEWIE Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej; Konwencja o Prawach Dziecka; Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2001 Nr 61, poz. 624, z późn. zm.); Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. Nr 51 z 2002r. poz.458, z późn. zm.); Rozporządzenie MENiS z dnia 31stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz.U. z 2003r. Nr 26, poz. 226); Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2016 r. poz. 224, 437). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno - pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003r. Nr 6, poz. 69); Ustawa z dnia 26 października 1982r. o postępowaniu w sprawach nieletnich; Zarządzenie nr 15/97 Komendanta Głównego Policji z dnia 16.06.1997r. w sprawie form i metod działań policji w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji i przestępstw nieletnich;
Statut Gimnazjum nr 1 im. Ziemi Warmińskiej w Barczewie; Program Wychowawczy Gimnazjum nr 1 im. Ziemi Warmińskiej w Barczewie; Narodowy Plan Działań na Rzecz Dzieci 2004-2012. II. PROCEDURA POWSTAWANIA PROGRAMU PROFILAKTYKI GIMNAZJUM NR 1 W BARCZEWIE 1. Uchwałą Rady Rodziców nr./2016/2017 z dnia.2016r. przyjęto do realizacji Szkolny Program Profilaktyki. III. ZAKRES DZIAŁAŃ I CELE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Program profilaktyczny będzie realizowany w zakresie: promocji zdrowia, doskonalenia umiejętności interpersonalnych, profilaktyki uzależnień, przeciwdziałania wagarowaniu, profilaktyki walki ze stresem, profilaktyki agresji i przemocy w szkole. Głównymi celami programu profilaktycznego są: stworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania szkoły stworzenie warunków powstania szkoły wolnej od zagrożeń, zapobieganie, poprzez działalność profilaktyczną, takim uzależnieniom jak: alkoholizm, narkomania, nikotynizm, lekomania, uzależnienie od Internetu, komputera, promocja zdrowego stylu życia, - kształtowanie właściwego zachowania uczniów na terenie szkoły jak i poza nią, utrwalenie postaw i zachowań społecznych warunkujących prawidłowy rozwój, zapobieganie i stopniowe eliminowanie aktów przemocy zarówno fizycznej jak i psychicznej,
nauka skutecznego radzenia sobie z trudnymi sytuacjami. IV. DIAGNOZA SYTUACJI SZKOLNEJ Diagnozy dokonano w oparciu o: analizę dokumentacji szkolnej za rok 2015/2016 - dziennik elektroniczny, - dzienniki zajęć pozalekcyjnych, - dokumentację pedagoga szkolnego obserwację zachowań uczniów, Diagnoza obejmowała min.: problemy zauważone w zachowaniu uczniów, zgłaszane przez nauczycieli i innych pracowników szkoły, problemy edukacyjne i wychowawcze rejestrowane przez wychowawców i pedagoga szkolnego, problemy zgłaszane przez rodziców, prawnych opiekunów, zażywanie przez uczniów substancji uzależniających, problemy przedstawione przez kuratorów sądowych, pracowników MOPS i PCPR oraz współpracujących ze szkołą funkcjonariuszy policji, zakres zainteresowań uczniów. V. IDENTYFIKACJA PROBLEMU Na podstawie diagnozy środowiska szkolnego zauważono: Opuszczanie lekcji bez usprawiedliwienia wagary. Agresję i przemoc wśród młodzieży: zaczepki, wulgarne słownictwo, cyberprzemoc. Uleganie nałogom: palenie papierosów, spożywanie alkoholu, substancji psychoaktywnych.
VI. REALIZATORZY SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI 1. Dyrektor dba o doskonalenie nauczycieli w zakresie działań profilaktycznych i wychowawczych, ( finansuje, nadzoruje, wyznacza odpowiedzialnych za realizację). 2., wychowawcy, pedagog szkolny podejmują systematyczne działania profilaktyczne w odniesieniu do uczniów i rodziców. 3. Rodzice aktywnie współpracują z Gimnazjum nr 1, w miarę potrzeb i możliwości biorą udział w tworzeniu i ewaluacji Szkolnego Programu Profilaktyki. 4. Uczniowie Samorząd Uczniowski i wybrani wolontariusze podejmują działania profilaktyczne. 5. Pracownicy administracji i obsługi wspierają działania nauczycieli i rodziców w procesie profilaktycznym, dbają o bezpieczeństwo uczniów na terenie szkoły i poza nią. 6. Pielęgniarka, kurator sądowy oraz funkcjonariusz policji prowadzą indywidualne rozmowy z uczniami, rodzicami i nauczycielami. 7. Specjaliści terapii uzależnień prowadzą warsztaty profilaktyczne VII. WSPÓŁPRACA PPPP w Olsztynie, MZOiZ w Barczewie, Komisariat Policji w Barczewie, Straż Miejska w Barczewie, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Olsztynie, Sąd Rejonowy Wydział Rodzinny i Nieletnich w Olsztynie, Wojewódzki Zespół Lecznictwa Psychiatrycznego w Olsztynie, OHP w Olsztynie.
VIII. PLAN REALIZACJI DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH Zadania Formy realizacji Odpowiedzialni Diagnozowanie indywidualnych potrzeb ucznia, praca nad dostosowaniem oddziaływań dydaktycznych do indywidualnych możliwości ucznia. Rozmowy indywidualne z uczniami mającymi trudności w nauce. Przeprowadzenie ankiety diagnozującej wśród uczniów klas I. Rozmowy z nauczycielami i wychowawcami klas. Porady i konsultacje z rodzicami, uświadamiające znaczenie przeprowadzenia badań w Poradni Psychologiczno icznej. klas i pedagog Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym. Wdrażanie uczniów do systematycznego realizowania obowiązku szkolnego. Rozmowy z uczniami i rodzicami określające ewentualne formy pomocy. Współpraca z Powiatową Poradnią Psychologiczno iczną w Olsztynie. Współpraca z poradniami specjalistycznymi. Prowadzenie zajęć wspierających (monitorowanie frekwencji i postępów w nauce). Objęcie uczniów formami wsparcia min.: - terapia indywidualna dla gimnazjalistów - spotkania z pedagogiem Zorganizowanie prelekcji dla rodziców na temat problemów adaptacyjnych uczniów rozpoczynających naukę w nowym środowisku szkolnym oraz współpracy rodziców ze szkołą. Prowadzenie zajęć dotyczących metod skutecznego uczenia się oraz autoprezentacji. Systematyczne monitorowanie frekwencji uczniów. Sporządzanie miesięcznych zestawień frekwencji uczniów. Przekazywanie informacji o absencji klas i pedagog prowadzący zajęcia. terapeuci klas klas Doradca zawodowy klas klas
Objęcie wsparciem materialnym uczniów wywodzących się z rodzin najuboższych. Rozwijanie zainteresowań i możliwości uczniów. Umożliwienie uczniów rodzicom w udokumentowany sposób: rozmowy podczas zebrań z rodzicami, kontakty indywidualne, telefoniczne, listowe. Poinformowanie rodziców o podjętych przez szkołę działaniach zmierzających do poprawy frekwencji i ustalenie zakresu współpracy. Uświadomienie rodzicom zagrożeń, na jakie narażone jest dziecko podczas wagarów. Konsekwentne postępowanie zgodnie z ustalonymi procedurami w przypadku wagarowania ucznia. Kontrolowanie w czasie trwania lekcji różnych miejsc szkoły ( korytarze, otoczenie szkoły), w celu sprawdzenia, czy nie przebywają tam uczniowie. Konsekwentne reagowanie nauczycieli i pracowników w przypadku wagarowania ucznia (odprowadzenie na lekcję, do pedagoga lub dyrektora). Uświadomienie rodzicom konsekwencji zaniedbywania realizacji obowiązku szkolnego. Nagradzanie uczniów i klas z najwyższą frekwencją. Współpraca z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej zapewnienie gimnazjalistom bezpłatnych posiłków. Zaopatrzenie w podręczniki szkolne. Organizowanie na terenie szkoły zbiórki odzieży, środków czystości, paczek żywnościowych. Organizowanie zajęć pozalekcyjnych rozwijających zainteresowania (przedmiotowe i języki obce) warsztaty artystyczne klas klas klas Pracownicy szkoły Pracownicy szkoły Pracownicy szkoły Dyrektor klas Dyrektor Administrator szkoły - I. Sosnowski Bibliotekarz przedmiotów świetlicy i biblioteki
uczniom odniesienia sukcesu w szkole oraz podniesienia poczucia własnej wartości. Dbałość o zdrowie psychiczne uczniów. Ukazywanie zagrożeń związanych z używaniem środków psychoaktywnych i uzależnieniami. przygotowujące do egzaminu gimnazjalnego sportowe warsztaty profilaktyczne uczące właściwych zachowań społecznych. Angażowanie uczniów w akcje wolontariatu wzmacniające poczucie własnej wartości, wiary w swoje możliwości i chęć niesienia pomocy innym ludziom. Udział młodzieży w wymianie polsko niemieckiej. Przeprowadzenie na godzinie wychowawczej zajęć pt. Jak radzić sobie ze stresem? Interwencja w sytuacjach znęcania się psychicznego nad uczniami, Przeciwdziałanie zachowaniom depresyjnym uczniów poprzez obserwacje uczniów, indywidulane rozmowy z uczniami, wychowawcami i rodzicami. Prowadzenie 2-godzinnych zajęć dla klas III na temat stresu maturalnego, podczas których uczniowie: pogłębiają wiedzę na temat stresu maturalnego, rozwijają umiejętności redukowania stresu doraźnego i długofalowego, uzyskują informacje na temat zdrowego stylu życia, kształtują umiejętności radzenia sobie ze stresem i zapobiegania jego niekorzystnym skutkom. Indywidualne poradnictwo i pomoc psychologiczno pedagogiczna. Organizacja warsztatów profilaktycznych ukazujących problem uzależnień. Prowadzenie zajęć na temat uzależnień podczas lekcji wychowawczych. Przestrzeganie zakazu spożywania alkoholu i palenia papierosów na terenie szkoły oraz wycieczek klasowych. Wyodrębnienie w bibliotece szkolnej i u pedagoga biblioteczki związanej z tematyką zagrożeń zdrowotnych i Psycholog PPPP Psycholog PPPP Psycholog PPPP klas Psycholog PPPP Psycholog PPPP biblioteki.
patologii. Udział młodzieży w spektaklach teatralnych podejmujących problem uzależnień oraz w projekcjach filmów akcentujących problemy osób zagrożonych uzależnieniem. izacja rodziców organizowanie krótkich prelekcji dla rodziców dotyczących uzależnień, małe ulotki informacyjne (na zebraniach) - udostępnienie materiałów propagujących wiedzę o skutkach nałogów (broszurki, ulotki). Uświadamianie zdrowotnych i psychicznych konsekwencji wynikających z ryzykownych zachowań społecznych. Propagowanie alternatywnych sposobów konstruktywnego radzenia sobie w różnorodnych sytuacjach. Dostarczenie informacji o instytucjach zajmujących się pomocą osobom uzależnionym. Indywidualne spotkania rodziców z wychowawcą, pedagogiem lub psychologiem. Udostępnienie rodzicom informacji i materiałów na temat instytucji pomocowych zajmujących się problemem uzależnień. Prowadzenie wśród uczniów działalności informacyjnej na temat skutków zdrowotnych wynikających z zachowań ryzykownych społecznie (sekty, AIDS, choroby przenoszone drogą płciowa, pornografia, nieprzestrzeganie higienicznego trybu życia itp.). izacja rodziców- prelekcje, spotkania informacyjne. Współpraca z pielęgniarką. Przeprowadzenie warsztatów psychoedukacyjnych dla młodzieży nt. komunikacji interpersonalnej, asertywności oraz technik rozwiązywania konfliktów, - spotkania klas z psychologiem i pedagogiem na godzinach wychowawczych na temat radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych. Prowadzenie zajęć dotyczących asertywności. Wprowadzenie rodziców w problematykę komunikacji interpersonalnej z nastolatkiem. Wykorzystanie technik negocjacyjnych w Psycholog PPPP Pielęgniarka przedmiotów
Zapewnienie uczniom bezpieczeństwa w szkole, ochrona przed przemocą i demoralizacją. Propagowanie zdrowego stylu życia. pracy lekcyjnej. Kontrola frekwencji uczniów. Dostarczenie rzetelnej informacji o frekwencji i postępach w nauce dziecka poprzez rozmowy telefoniczne, indywidualne oraz podczas zebrań z rodzicami. Stwarzanie warunków sprzyjających poczuciu bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego. Zapoznanie z zasadami bezpiecznego funkcjonowania uczniów w ramach godzin z wychowawcą. Nauka zasad bezpieczeństwa i pierwszej pomocy. Monitorowanie stanu bezpieczeństwa uczniów w szkole poprzez monitorowanie osób wchodzących do szkoły. Podniesienie poziomu bezpieczeństwa uczniów w szkole poprzez: a) dyżury nauczycieli i uczniów na terenie szkoły b) organizowanie zajęć warsztatowych na temat agresji i przemocy -współpraca z Policją i Strażą Miejską w sytuacjach wymagających specjalnej interwencji. Wprowadzanie do treści lekcji biologii i chemii tematyki związanej z zasadami zdrowego żywienia oraz wpływu sposobu odżywiania na zdrowie człowieka. Wprowadzanie do treści lekcji biologii tematyki związanej z przyczynami, rozwojem i konsekwencjami chorób cywilizacyjnych. Wskazanie sposobów zapobiegania chorobom cywilizacyjnym. Prowadzenie zajęć warsztatowych nt. zakażenia wirusem HIV w ramach godzin wychowawczych i wychowania do życia w rodzinie. Organizowanie dla klas zajęć Pierwsza pomoc przedmedyczna w nagłych wypadkach. Program profilaktyki chorób nowotworowych, - dostarczenie rzetelnej wiedzy o czynnikach sprzyjających powstawaniu raka. Dyrektor Zespół ds. promocji zdrowia
Aktywne spędzanie wolnego czasu. Zajęcia propagujące zdrowy styl odżywiania oraz wskazujące zagrożenia wynikające z zaburzeń odżywiania. Udział młodzieży w różnorodnych formach zajęć rekreacyjnych i sportowych organizowanych przez szkołę oraz organizacje międzyszkolne i pozaszkolne. Kształtowanie aktywnej postawy wobec zdrowia i życia. Udział młodzieży w lekcjach wychowawczych poświęconych umiejętności aktywnego zagospodarowania czasu wolnego. Wyjazd integracyjny z uczniami klas I. Wymiana międzynarodowa uczniów. Zespół ds. promocji zdrowia Zespół ds. wymiany młodzieży IX. PRZEWIDYWANE EFEKTY PODJĘTYCH DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH Uczniowie uczą się najważniejszych umiejętności psychologicznych i społecznych np. umiejętności radzenia sobie ze stresem, nawiązywania i podtrzymywania dobrych kontaktów z ludźmi, odpierania presji otoczenia i grupy rówieśniczej. Rozwijają umiejętność asertywności, komunikacji interpersonalnej, empatii i poczucia własnej wartości. Rozwijają umiejętności prowadzenia zdrowego trybu życia. Podejmują akceptowane społecznie sposoby spędzania wolnego czasu. Nabywają rzetelną wiedzę o konsekwencjach zachowań ryzykownych. Rozwijają zdolności samodzielnego dokonywania wyboru zachowań właściwych dla zdrowia własnego i innych. wszystkich przedmiotów posiadają wiedzę z zakresu profilaktyki oraz umiejętności postępowania w sytuacjach kryzysowych. Rozwijają umiejętności dobrej współpracy na linii nauczyciele rodzice. Wyciągają odpowiednie konsekwencje wobec nieprawidłowych zachowań uczniów. Pomagają rodzicom w rozwiązywaniu problemów dziecka. Rodzice, uczniowie, wszyscy pracownicy Gimnazjum nr 1 wiedzą gdzie szukać pomocy i wsparcia.
Rodzice podnoszą swoją wiedzę, doskonalą umiejętności wychowawcze i opiekuńcze. Współuczestniczą w określaniu kierunków działań profilaktycznych. Pomagają w rozwiązywaniu konfliktów klasowych i szkolnych. Uczniowie i ich rodzice mają świadomość konsekwencji używania substancji uzależniających. X. EWALUACJA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI 1. Przedmiotem ewaluacji jest skuteczność działań profilaktycznych wyłonionych w wyniku diagnozy obszarów zagrożeń. 2. Monitorowanie i ewaluacja Szkolnego Programu Profilaktyki służy określeniu stopnia osiągnięcia założonych celów programu i ich doskonaleniu. 3. Monitorowanie i ewaluację prowadzi powołany przez dyrektora zespół w składzie: dyrektor, wicedyrektor, pedagog, wybrani nauczyciele. 4. Ewaluacja dokonywana jest na bieżąco i etapowo (po każdym cyklu edukacyjnym) 5. Podczas monitorowania i ewaluacji stosuje się następujące metody: obserwację, rozmowy, dyskusje, analizy przeprowadzonych ankiet, wywiady, analizy frekwencji uczniów, analizy ocen zachowania, analizy frekwencji rodziców na zebraniach, analizy dokumentacji szkolnej.
XI. ZAŁĄCZNIKI Procedury postępowania nauczycieli i metody współpracy szkół z policją w sytuacjach zagrożenia dzieci i młodzieży przestępczością i demoralizacją, w szczególności narkomanią, alkoholizmem, prostytucją. Procedury powiadamiania o przypadkach samobójstw dzieci i młodzieży, przemocy w szkołach i placówkach oraz innych bulwersujących. Procedury wewnątrzszkolne Procedura notatki służbowej. Procedura postępowania w przypadku wagarowania ucznia. Procedura postępowania w przypadku agresywnych zachowań uczniów (innych niż bójka i pobicie). Procedura postępowania w przypadku agresywnego zachowania uczniów. Procedura postępowania w przypadku sięgania ucznia po papierosy. Procedura postępowania w sytuacji kradzieży na terenie szkoły. Procedura postępowania w przypadku łamania regulaminu korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń rejestrujących dźwięk lub obraz. Procedura postepowania w przypadku niewłaściwego wykorzystania przez ucznia telefonu komórkowego lub innych urządzeń rejestrujących obraz lub dźwięk. Procedura postepowania nauczycieli wobec uczniów utrudniających prowadzenie lekcji. Procedura postępowania w przypadku, gdy naruszona została nietykalność lub godność osobista pracownika szkoły przez ucznia. Procedura w przypadku podejmowania działań interwencyjnych policji na terenie szkoły. Procedury postępowania w przypadku podejrzenia o możliwości popełnienia bądź wystąpienia próby samobójczej. Procedura postepowania nauczycieli w sytuacji ujawnienia zjawiska cyberprzemocy. Procedury postępowania nauczycieli i metody współpracy szkół z policją w sytuacjach zagrożenia dzieci oraz młodzieży przestępczością i demoralizacją, w szczególności: narkomanią, alkoholizmem, prostytucją. Procedura postępowania w sytuacji zaistnienia wypadku na terenie szkoły.