PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 2 W CZĘSTOCHOWIE NA ROK SZKOLNY 2014/ 2015 Szkolny Program Profilaktyki obejmuje treści i działania o charakterze profilaktycznym. Realizacja zawartych w nim zadań powinna wpłynąć na uczniów tak, aby potrafili poradzić sobie z rozwiązywaniem problemów, by umieli tworzyć właściwe relacje międzyludzkie i potrafili wybrać to, co służy ich zdrowiu fizycznemu i psychicznemu oraz bezpieczeństwu. Ma na celu zmianę niezadowalających zachowań uczniów. Szkolny Program Profilaktyki został opracowany w oparciu o: rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 roku, w sprawie działalności wychowawczej i zapobiegawczej dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem ( Dz. U. Nr 26, poz.226) rozporządzenie MEN z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie postawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. z 2012 r. poz. 977 ) priorytety Ministra Edukacji Narodowej na rok szkolony 2014/2015 aktualne przepisy prawa oświatowego dokumenty wewnątrzszkolne Statut Szkoły, Program Wychowawczy Szkoły, Koncepcja pracy szkoły diagnozę potrzeb środowiska szkolnego przeprowadzoną na podstawie wniosków wynikających z nadzoru, ewaluacji, obserwacji i wywiadów, analizy dokumentów szkolnych oczekiwania rodziców, uczniów i nauczycieli 1
Założenia Program stanowi rozwinięcie Programu Wychowawczego realizowanego w szkole, który ma na celu kształtowanie osobowości i postaw uczniów oraz wspieranie ich rozwoju. Szkoła jest miejscem profilaktyki pierwszorzędowej, skierowanej do grupy niskiego ryzyka, polegającej na promowaniu zdrowego stylu życia i zapobieganiu zagrożeniom, w szczególności na rozwijaniu takich umiejętności życiowych jak: 1. Rozwiązywanie sytuacji konfliktowych. 2. Dokonywanie właściwych wyborów życiowych. 3. Radzenie sobie z trudnymi emocjami. 4. Dobra komunikacja społeczna i utrzymywanie właściwych relacji interpersonalnych. 5. Empatia i tolerancja. 6. Samodzielność i odpowiedzialność. 7. Twórcze i krytyczne myślenie. 8. Asertywność. Szkolny Program Profilaktyki jest w swoich oddziaływaniach skierowany do uczniów, nauczycieli i rodziców, a realizowany przez wychowawców klas oraz nauczycieli przedmiotów. Program dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów naszej szkoły, potrzeb środowiskowych i jest realizowany wspólnie z instytucjami wspierającymi pracę wychowawczo-profilaktyczną szkoły takich jak: Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Sąd Rodzinny i Nieletnich, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, służba zdrowia, policja, organ prowadzący, Caritas, Akcja Katolicka. W sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych, pedagog i wychowawca nawiązują kontakt z rodzicami, podejmują działania interwencyjne, poszukują specjalistycznej pomocy, motywują do podjęcia leczenia bądź terapii. 2
Cele działań profilaktycznych: Szkolny Program Profilaktyki uwzględnia treści kształcenia dostosowane do potrzeb rozwojowych uczniów naszego środowiska. Jest zintegrowany ze Statutem Szkoły oraz Programem Wychowawczym i ma na celu: 1. Zapewnienie bezpieczeństwa uczniów w szkole. 2. Eliminacjęagresji słownej i fizycznej wśród dzieci. 3. Dbanie o kulturę osobistą i kulturę języka uczniów. 4. Uświadomienie różnego rodzaju zagrożeń i uzależnień oraz ich skutków. 5. Promowanie zdrowego stylu życia. 6. Pedagogizację rodziców i podnoszenie poziomu ich umiejętności wychowawczych. Plan realizacji zadań: 1. Zapobieganie agresji i przemocy w szkole. 2. Przeciwdziałanie uzależnieniom. 3. Promowanie zdrowego stylu życia. Ewaluacja: Przebieg pracy profilaktycznej i jej efekty poddawane są systematycznej obserwacji i ocenie. Informacje zwrotne pochodzące od uczniów i innych obserwatorów służą dalszemu doskonaleniu pracy i wyciąganiu wniosków na przyszłość. 3
Sposoby i środki ewaluacji: obserwacja zachowań uczniów obserwacja postępów w nauce i zachowaniu, frekwencja na zajęciach szkolnych ocena samopoczucia ucznia w szkole udział uczniów w konkursach i osiągane przez nich wyniki ocena pracy profilaktycznej Narzędzia ewaluacji: ankieta wywiad analiza dokumentacji szkolnej rozmowa Zespół ds. profilaktyki opracowuje sprawozdania z bieżącej realizacji programu oraz raport końcowy, przedstawia wyniki i wnioski na Radzie Pedagogicznej, Radzie Rodziców 4
ZAPOBIEGANIE AGRESJI I PRZEMOCY ZADANIA OCZEKIWANE EFEKTY FORMY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI TERMIN 1. Zapewnienie bezpieczeństwa uczniom w szkole i poza nią - uczeń zna regulaminy i procedury obowiązujące w szkole i poza nią - uczeń wie, jak zachować się podczas ewakuacji - mała wypadkowość wśród uczniów - dziecko ma przekonanie, że szkoła jest bezpieczna - dziecko zna numery telefonów alarmowych (112, 997, 998, 999) i wie, jak wezwać pomoc - ograniczenie zachowań agresywnych u dzieci - apel porządkowy - pogadanki przed wycieczkami i wyjściami - próbna ewakuacja - sumienne pełnienie dyżurów w czasie przerw przez nauczycieli - pogadanki na zajęciach z wychowawcą, rozmowy indywidualne z uczniami - informacja na tablicy przy wejściu do szkoły z numerami alarmowymi - realizacja treści programowych - dyrekcja, pedagog - wychowawcy klas - Społeczny Inspektor Pracy, dyrekcja szkoły - inspektor bhp - wychowawcy, pedagog szkolny - p. Lubowiecka, - IX / X 2014 r. - każdorazowo - 2 razy w roku - systematycznie - w trakcie roku szkolnego na bieżąco - cały rok - w trakcie roku szkolnego 5
2. Kształtowanie świadomości uczniów w przeciwdziałaniu agresji i przemocy - uczeń radzi sobie z trudnymi emocjami - dziecko potrafi rozwiązywać konflikty w sposób asertywny, bez agresji słownej i fizycznej - uczeń ponosi odpowiedzialność za swoje zachowanie - dziecko dba o kulturę języka - dziecko rozumie, że nie wolno wobec innych osób stosować cyberprzemocy - dziecko wie, że w trudnych sytuacjach otrzyma pomoc u dorosłych - uczeń jest tolerancyjny, szanuje innych, w tym osoby niepełnosprawne - uczeń potrafi prawidłowo zareagować na niewłaściwe zachowania rówieśników i dorosłych wobec niego lub innych osób - zajęcia profilaktyczno wychowawcze nt. Moje zalety i wady, Konflikty międzyludzkie i ich rozwiązywanie, Przyczyny i skutki agresji i przemocy - zajęcia integracyjne w klasach I - pogadanki na zajęciach z wychowawcą - zorganizowanie zajęć psychoedukacyjnych ze specjalistami z zewnątrz nt. Kształcenie emocjonalne, Dobry i zły dotyk, Uwaga obcy, Agresja i przemoc - przedstawienia profilaktyczne - warsztaty podnoszące umiejętności wychowawcze dla nauczycieli - udzielanie pomocy i wsparcia psychicznego dziecku podczas rozwiązywania konfliktów rówieśniczych - rozmowy indywidualne z uczniami i ich rodzicami - akcentowanie zagadnień przeciwdziałania - pedagog szkolny - pracownicy PP-P nr 2 - wychowawcy klas - pedagog szkolny, pracownicy PP-P nr2, funkcjonariusz Straży Miejskiej - dyrektor, pedagog - lider WDN, dyrektor szkoły - pedagog szkolny, wychowawcy klas - wychowawcy, pedagog - w roku szkolnym - zgodnie z Kontraktem z PP-P nr 2 - zgodnie z planem wychowawczym - według Kontraktu z PP-P nr 2 i planami SP2 - zgodnie z ofertą - według harmonogramu doskonalenia - w trakcie roku szkolnego, według potrzeb - zgodnie z potrzebami - według programów nauczania 6
przemocy i agresji w trakcie realizacji treści programowych z poszczególnych przedmiotów nauczania, w tym katechezy - prelekcje i pogadanki dla rodziców nt. postaw rodzicielskich, sposobów zwracania się do dziecka, błędów wychowawczych - udzielanie porad i wsparcia rodzicom w rozwiązywaniu trudności wychowawczych zdziećmi - konsultacje psychologiczne - pedagog szkolny, wychowawcy klas, pracownicy PP-P nr2 - pedagog, wychowawcy - psycholog PP-P nr 2 - zgodnie z zapotrzebowaniem - według potrzeb - 1 godzina w miesiącu w SP 2 i na terenie PP-P nr 2 3. Zwiększenie zainteresowania uczniów nauką szkolną - podniesienie wyników nauczania - liczny udział dzieci w zajęciach pozalekcyjnych - znaczące osiągnięcia w konkursach - podniesienie jakości kształcenia w zakresie umiejętności matematycznych - uczniowie potrafią korzystać z różnych źródeł informacji - dostosowanie wymagań edukacyjnych do możliwości uczniów - praca z uczniem mającym trudności w nauce oraz z uczniem zdolnym - udział dzieci w konkursach, projektach itp. - promowanie sukcesów i osiągnięć uczniów, również poprzez internet - stosowanie różnych - wszyscy nauczyciele, pedagog, dyrekcja, pedagog szkolny, dyrekcja szkoły dydaktycy - dyrekcja szkoły, grono pedagogiczne, rodzice, uczniowie - zgodnie z programem nauczania - cały rok - zgodnie z ofertą - na bieżąco - systematycznie 7
- dzieci potrafią samodzielnie wykorzystywać różne metody i techniki uczenia się metod w nauczaniu - włączanie rodziców w organizację i realizację zajęć dla dzieci - zajęcia z uczniami klas IV, V, VI nt. Techniki efektywnego uczenia się, Psychologiczne prawidłowości uczenia się - pogadanka dla rodziców nt. Rola rodziców w motywowaniu dziecka do nauki, rodzice - psycholog PP-P nr2 - pedagog szkolny - pedagog szkolny i psycholog PP-P nr2 - zgodnie z potrzebami - według Kontraktu z PP-P nr2 - zgodnie z planem pracy pedagoga -podczas zebrań PRZECIWDZIAŁANIE UZALEŻNIENIOM ZADANIA OCZEKIWANE EFEKTY FORMY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI TERMIN 1. Zapoznanie uczniów z rodzajami uzależnień - uczeń zna skutki zdrowotne, społeczne i psychiczne uzależnień - dziecko umie dokonywać alternatywnych wyborów wobec nałogów - uczeń zna zagrożenia - realizacja różnych programów prozdrowotnych - akcentowanie zagadnień przeciwdziałania uzależnieniom w trakcie realizacji treści - grono pedagogiczne - w ciągu roku szkolnego 2014/15 - zgodnie z programami nauczania 8
wynikające z komputera, Internetu i multimediów - dziecko stosuje się do ograniczeń w korzystaniu z komputera, telefonu, Internetu i innych multimediów -uczeń prezentuje właściwą postawę wobec osób uzależnionych i współuzależnionych programowych z poszczególnych przedmiotów nauczania - zajęcia psychoedukacyjne w kl. VI a, b, c nt. Uzależnienia - oglądanie przedstawień profilaktycznych - pedagog, psycholog PP-P - dyrekcja, pedagog - zgodnie z Kontraktem z PP-P nr2 - zgodnie z możliwościami finansowymi i ofertą 2. Rozwijanie u uczniów umiejętności komunikowania się - dziecko umie powiedzieć NIE w sytuacjachdla niego niedobrych - uczeń potrafi oprzeć się presji innych osób - dziecko stosuje asertywny sposób zachowania - zajęcia psychoedukacyjne nt. Usprawnianie komunikacji w grupie rówieśniczej - gazetki profilaktyczne - pogadanki dla rodziców - zajęcia profilaktycznowychowawcze z uczniami w klasach nt. Asertywność i sztuka mówienia NIE - pogadanki na zajęciach z wychowawcą - pedagog szkolny, pracownicy PP P nr 2 - pedagog, SU - pedagog szkolny, wychowawcy klas -pedagog szkolny - wychowawcy klas - zgodnie z Kontraktem - w tracie roku szkolnego - podczas spotkań z rodzicami - zgodnie z planem pedagoga - według planu wychowawcy 9
PROMOWANIE ZDROWEGO STYLU ŻYCIA ZADANIA OCZEKIWANE EFEKTY FORMY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI TERMIN 1. Dbanie o bezpieczeństwo swoje i innych - dziecko zna przepisy ruchu drogowego i stosuje je w praktyce - zna zasady udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej - spotkania z policjantami na temat zachowania bezpieczeństwa dzieci na drodze - przygotowanie uczniów do egzaminu na kartę rowerową - udział uczniów w konkursach z zakresu bezpieczeństwa - pogadanki na temat bezpiecznych zachowań podczas ferii i wakacji - p. Kokot - p. Maliszak -wychowawcy klas - wrzesień/ październik 2014 r. - II semestr - zgodnie z ofertą konkursów - zgodnie z planem 2. Racjonalne odżywianie - dziecko stosuje w praktyce zasady zdrowego odżywiania się - świadomie spożywa warzywa i owoce - żadne dziecko w szkole nie jest głodne - uczeń rezygnuje z niezdrowej żywności - realizacja projektów promujących zdrowie - akcje Mleko dla każdego dziecka oraz Owoce w szkole - zapewnienie bezpłatnego dożywiania dzieciom potrzebującym - pogadanki - koordynatorzy programów -p. Lubowiecka, wychowawcy klas - pedagog szkolny, wychowawcy klas, prac. administracyjny szkoły - cały rok szkolny - j. w - na bieżąco - według planu 10
- piramida zdrowia - wystawy prac uczniów - udział w konkursach - przygotowywanie zdrowych sałatek, kanapek itp. - monitoring oferty szkolnych sklepików - nauczyciel plastyki - n-le zajęć technicznych i klas I- III - dyrekcja szkoły, rodzice - zgodnie z planem - j.w. -sukcesywnie 3. Higiena osobista - uczeń jest schludny, czysty, dba o swój wygląd - dziecko ma nawyk mycia rąk i zębów - dziecko ubiera się stosownie do pogody i pory roku - uczeń wie, że należy wietrzyć pomieszczenia - dziecko zmienia obuwie w szkole i w domu - dziecko wie, że praca przy komputerze męczy wzrok, nadwyręża kręgosłup, ogranicza kontakty społeczne - uczeń wie, jak korzystać z komputera, żeby nie narażać własnego zdrowia - pogadanki na zajęciach z wychowawcą - działania pielęgniarki: fluoryzacja, kontrole czystości - konkursy plastyczne - realizacja treści podstawy programowej - wychowawcy - pielęgniarka dydaktycy - według planu - systematycznie - zgodnie z ofertą - cały rok 11
4. Propagowanie aktywnego spędzania wolnego czasu - dziecko potrafi aktywnie zagospodarować swój czas wolny - rodzice są świadomi swojej roli w kształtowaniu postaw prozdrowotnych swoich dzieci - dziecko świadomie korzysta ze środków audiowizualnych (TV, komputer, Internet) - zajęcia z wychowawcą - organizacja wycieczek - zapewnienie dzieciom zajęć pozalekcyjnych, imprez klasowych i szkolnych, wyjść do teatru, kina, muzeum - wspólna organizacja czasu wolnego rodziców i dzieci, np. festyn rodzinny, marszobieg - prelekcje dla rodziców - organizacja letniego i zimowego wypoczynku - wychowawcy, rodzice - Rada Rodziców, dyrekcja, nauczyciele, pracownicy szkoły - wychowawcy - Urząd Miasta, dyrekcja, opiekunowie - zgodnie z planem - cały rok - II semestr - podczas zebrań - ferie, wakacje Szkolny Program Profilaktyki na lata 2014/ 2015 2016/ 2017 został opracowany przez zespół nauczycieli w składzie: Zdzisława Anna Bielat pedagog szkolny - przewodnicząca Joanna Kokot Beata Piech nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej nauczyciel języka polskiego Szkolny Program Profilaktyki na lata 2014/ 2015 2016/ 2017 został pozytywnie zaopiniowany przez Radę Rodziców w dniu 11 września 2014 r. i zatwierdzony przez Radę Pedagogiczną w dniu 12 września 2014 r. 12