PROGRAM WYCHOWAWCZY MIEJSKIEGO ZESPOŁU SZKÓŁ W RACIĄŻU Każdy z was młodych znajduje w życiu swoim jakieś swoje własne Westerplatte, jakiś wymiar zadań, które trzeba podjąć i wypełnić. Jakiś porządek praw i wartości który trzeba utrzymać i obronić. Obronić dla siebie i innych. Jan Paweł II Raciąż 2013r.
PROGRAM WYCHOWAWCZY ZOSTAŁ OPRACOWANY NA PODSTAWIE: 1. Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. 2. Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka z 10.12.1948 r. 3. Konwencji o Prawach Dziecka Narodów Zjednoczonych z 20.11.1989 r. 4. Deklaracji Praw Dziecka z 1959 r. 5. Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawach Wolności z 4.11.1950r. 6. Ustawy o systemie oświaty z dn. 07.09.1991 r. (ze zmianami). 7. Podstawy programowej kształcenia ogólnego. 8. Statutu szkoły. 9. Wartości i norm uznanych za priorytetowe przez rodziców, uczniów i nauczycieli. 2
I. ZAŁOŻENIA PODSTAWOWE Pomagajmy młodym budować fundament pod ich przyszłe życie Jan Paweł II 1. Każdy członek społeczności szkolnej, od dyrektora i nauczycieli poprzez uczniów wraz z rodzicami, aż do pozostałych pracowników szkoły jest osobą, która bierze udział we współtworzeniu tej społeczności. 2. Każdy członek społeczności szkolnej jest świadomy, że wolność niesie z sobą trud odpowiedzialności za dokonywane wybory. 3. Ogólnym celem wychowawczym jest formowanie człowieka uczciwego, umiejącego żyć z innymi i dla innych. 4. Praca edukacyjna i wychowawcza każdego nauczyciela zmierza do wspomagania wszechstronnego rozwoju osobowego ucznia: psychicznego, społecznego, fizycznego, estetycznego, moralnego i duchowego. 5. Wszyscy pracownicy szkoły są wychowawcami - wychowują swoją osobowością i zachowaniem. 6. Program wychowawczy zakłada ścisłą współpracę szkoły z rodzicami uczniów. 7. Zasadą wszystkich członków wspólnoty szkolnej winien być brak obojętności. 8. Podstawowym prawem i obowiązkiem w szkole jest nauka oraz uczestniczenie w zajęciach. 9. Szkoła wychowuje do samodzielnego podejmowania zadań w życiu społecznym i publicznym kraju. 3
II. CELE WYZNACZONE DO REALIZACJI 1. Kształtowanie w sobie pozytywnej postawy w stosunku do kolegi, osoby dorosłej, osób niepełnosprawnych i środowiska lokalnego. 2. Poznawanie reguł życia w grupie. 3. Poznawanie zasad dobrej komunikacji. 4. Rozpoznawanie uczuć i radzenie sobie z nimi. 5. Poznawanie sposobów radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych. 6. Wzmacnianie wiary we własne możliwości. 7. Rozwijanie umiejętności rozróżniania dobra od zła. 8. Budowanie własnego systemu wartości. 9. Przygotowanie ucznia do pełnienia określonych ról społecznych i zawodowych. 10. Uczenie kultury zachowania, tolerancji i szacunku dla innych. 11. Rozwijanie samodzielności, przedsiębiorczości i poczucia odpowiedzialności. 12. Kształtowanie postaw patriotycznych i uczenie szacunku dla symboli narodowych. 13. Uczenie asertywnych zachowań w walce z nałogami. 14. Kształtowanie nawyków dbałości o zdrowie i rozwój fizyczny. 15. Akcentowanie wartości życia w rodzinie. 16. Kształtowanie nawyków dbałości o środowisko, zdrowego stylu życia i inspirowanie harmonijnego rozwoju. 17. Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów z organizacjami i instytucjami lokalnymi. Integracja szkoły ze środowiskiem lokalnym. 4
III. GŁÓWNE CELE WYCHOWAWCZE DLA POSZCZEGÓLNYCH KLAS SZKOŁY PODSTAWOWEJ I GIMNAZJUM Klasa I Szkoły Podstawowej 1. Dziecko odróżnia dobro od zła. 2. Żyje w zgodzie w grupie rówieśniczej. 3. Ma poczucie przynależności do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej. 4. Dba o otoczenie. 5. Chętnie pomaga innym. Klasa II Szkoły Podstawowej 1. Uczeń współpracuje z innymi w zabawie, nauce szkolnej. 2. Przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej i świecie dorosłych (formy grzecznościowe). 3. Stara się przeciwstawiać kłamstwu i obmowie. 4. Niesie pomoc potrzebującym. 5. Chroni i szanuje otoczenie. Klasa III Szkoły Podstawowej 1. Znajomość pojęć: prawo, obowiązek, tolerancja, godność. 2. Tolerancja wobec innych ludzi. 3. Rozróżnianie dobra i zła w sytuacjach codziennych, właściwe reagowanie. 4. Świadomość swoich praw i obowiązków. 5. Umiejętność szukania pomocy w szkole i poza szkołą. 5
Klasa IV Szkoły Podstawowej 1. Znajomość i stosowanie w praktyce zasad aktywnego słuchania. 2. Umiejętność konstruowanie jasnych wypowiedzi. 3. Dbałość o własne zdrowie i higienę. 4. Umiejętność wyrażania swoich próśb, sądów i oczekiwań. Klasa V Szkoły Podstawowej 1. Odpowiedzialność za własne zachowanie w różnych sytuacjach. 2. Świadomość ucznia swoich zalet i wad. 3. Dostrzeganie wpływu innych osób na kształtowanie osobowości i drogi życiowej, umiejętność prawidłowej oceny tych zjawisk. 4. Wyrabianie postawy krytycyzmu wobec wzorców proponowanych przez środki masowego przekazu. 5. Umiejętność pozytywnej autoprezentacji. Klasa VI Szkoły Podstawowej 1. Rozumienie wagi wyznaczania celów, umiejętność ich określania i dążność do ich osiągnięcia. 2. Wrażliwość na potrzeby innych, aktywna pomoc bliźnim. 3. Kultura postępowania i zachowania w różnych sytuacjach. 4. Umiejętność dokonywania samokontroli i samooceny. 6
Klasa I Gimnazjum 1. Omówienie profilu wychowawczego szkoły. Regulamin szkoły, prawa i obowiązki ucznia. 2. Umiejętność radzenia sobie ze stresem. 3. Kultura bycia, stroju, języka, spędzania wolnego czasu (próba ograniczenia nadmiernego wpływu kultury obrazkowej, zabawy bezalkoholowe), obcowanie z innymi ludźmi z zachowaniem zasad otwartości i tolerancji. 4. Przystosowanie do życia w społeczeństwie (wybory do samorządu klasowego i szkolnego, aktywność na terenie szkoły). Klasa II Gimnazjum 1. Odpowiedzialność za samego siebie: zdrowie, rozwój osobowości, kształtowanie charakteru, zdolność do samooceny, rozwój zainteresowań, pasje, zdrowe ambicje; umiejętność panowania nad sobą (np. opanowanie agresji, pokonywanie trudności i stresów); umiejętność cieszenia się również małymi rzeczami, sprawami i osiągnięciami. 2. Role społeczne wynikające z płci. 3. Godność człowieka. Klasa III Gimnazjum 1. Wolność a odpowiedzialność (wolność od i wolność do ). 2. Odpowiedzialność za innych: rodzinę(obecną i przyszłą), przyjaciół, środowisko i grupę, środowisko szkolne, środowisko przyrodnicze, kraj. 3. Odpowiedzialność za mienie społeczne: gospodarność, oszczędność w szkole, domu, miejscu zamieszkania. 7
4. Wierność sobie i wyznawanym zasadom a tolerancja w grupie społecznej, w życiu rodzinnym, społecznym i politycznym. 5. Rodzina trwała, bezpieczna, wierna sobie jako podstawa życia społecznego i narodowego. IV. ZADANIA SZKOŁY JAKO ŚRODOWISKA WYCHOWAWCZEGO 1. Wspieranie rodziców posiadających pierwotne i największe prawo do wychowania zgodnie z Art. 53 ust.3 Konstytucji o prawie rodziców do wychowania swoich dzieci. 2. Podmiotowe traktowanie uczniów, szanowanie ich godności osobistej. 3. Stwarzanie sytuacji wyzwalającej aktywność młodzieży. 4. Wspomaganie rozwoju osobowego ucznia w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym i duchowym opartym na chrześcijańskim systemie wartości. 5. Budzenie wrażliwości moralnej, udzielanie pomocy w dokonywaniu właściwych wyborów i hierarchizacji wartości moralnych. 6. Kształtowanie u uczniów szacunku dla dobra wspólnego, rodziny, społeczności lokalnej, państwowej, a także rozwijanie patriotyzmu jako wartości o podstawowym znaczeniu. 7. Rozwijanie dociekliwości poznawczej otwierającej ucznia na poznanie świata, a w nim prawdy, dobra i piękna. Realizacja zadań wychowawczych odbywa się w klimacie dialogu i wzajemnego zrozumienia pomiędzy nauczycielami, pracownikami szkoły i uczniami. V. ZADANIA NAUCZYCIELA WYCHOWUJĄCEGO Nauczyciele w swojej pracy wychowawczej, wspierając w tym zakresie obowiązki rodziców winni zmierzać do tego, aby uczniowie w szczególności: 8
1. Znajdowali w szkole środowisko wszechstronnego rozwoju osobowego (w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym, duchowym). 2. Byli postrzegani podmiotowo, jako jednostki, oraz byli oceniani obiektywnie według obowiązujących kryteriów. 3. Rozwijali w sobie dociekliwość poznawczą ukierunkowaną na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna w świecie. 4. Mieli świadomość życiowej użyteczności zarówno poszczególnych przedmiotów szkolnych, jak i całej edukacji na danym etapie. 5. Potrafili dokonywać obiektywnej samooceny. 6. Stawali się coraz bardziej samodzielni w dążeniu do dobra w jego wymiarze indywidualnym i społecznym, godząc umiejętnie dążenie do dobra własnego z dobrem innych, odpowiedzialność za siebie i odpowiedzialność za innych, wolność własną z wolnością innych. 7. Poszukiwali, odkrywali i dążyli na drodze rzetelnej pracy do osiągnięcia wielkich celów życiowych i wartości ważnych dla odnalezienia własnego miejsca w świecie. 8. Uczyli się szacunku dla dobra wspólnego jako podstawy życia społecznego oraz przygotowali się do życia w rodzinie, w społeczności lokalnej i w państwie w duchu przekazu dziedzictwa kulturowego i kształtowania postaw patriotycznych i chrześcijańskich wartości. 9. Przygotowali się do rozpoznawania wartości moralnych, dokonywania wyborów i hierarchizacji wartości oraz mieli możliwość doskonalenia się. 10. Kształtowali w sobie postawę dialogu, umiejętność słuchania innych i rozumienia ich poglądów; umieli współdziałać i współtworzyć w szkole wspólnotę nauczycieli. 9
11. Poświęcali dużo uwagi edukacji medialnej, czyli wychowaniu uczniów do właściwego odbioru i wykorzystania mediów. VI. METODY I FORMY PRACY 1. Treści edukacji społeczno-moralnej w przedszkolu powinny być wprowadzane w zabawie i poprzez zabawę. Ukazują zjawiska w nowych barwach, budzą uczucia, zachęcają do działania, pobudzają wyobraźnię. 2. Tematyczne godziny wychowawcze związane z problematyką Programu wychowawczego. Równolegle wybrana tematyka winna być włączona do realizacji wszystkich przedmiotów nauczania, związana tematycznie z założeniami Programu wychowawczego. 3. Prelekcje wygłaszane przez specjalistów (psychologów, pedagogów, policjantów, działaczy organizacji charytatywnych, wolontariatu) dla rodziców, nauczycieli i uczniów. 4. Ścisła współpraca z pedagogiem w rozwiązywaniu bieżących problemów wychowawczych oraz w prowadzeniu lekcji tematycznych. 5. Częste indywidualne spotkania rodziców z nauczycielami, wychowawcą i innymi pracownikami szkoły. 6. Stworzenie możliwości swobodnego działania Samorządu Uczniowskiego oraz innych organizacji uczniowskich, mających prawo działać na terenie szkoły. 7. Pomoc w umiejętnym spędzaniu czasu wolnego ucznia. Reklamowanie, propagowanie istniejących organizacji szkolnych, kół zainteresowań oraz tworzenie nowych. 8. Przyjęcie kanonu dni częściowo lub w całości wolnych od zajęć szkolnych, zasad ich wykorzystania i organizowania. Są to; pierwszy dzień wiosny 21 III dzień bez klasówek, kartkówek i ocen, Dzień Dziecka zajęcia wychowawcze o charakterze sportowo-rekreacyjnym. 10
9. Wycieczki klasowe z wychowawcą. 10. Zajęcia pozalekcyjne i dodatkowe (zajęcia sportowe, zajęcia artystyczne, kulturalne). 11. Dbanie o miejsca spoczynku bohaterów narodowych na miejscowym cmentarzu 12. Udział w uroczystościach z okazji świąt narodowych (11 XI, 3 V) 13. Pasowanie na przedszkolaka, pasowanie na ucznia, pasowanie na gimnazjalistę. 14. I inne formy uznane przez wychowawców i nauczycieli jako wskazane. VII. WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI Aby osiągnąć zamierzone cele wychowawcze niezbędna jest współpraca i koordynacja działań szkoły i rodziców. Szkoła wspiera rodziców w procesie dydaktyczno-wychowawczym poprzez: 1. Zapewnienie kontaktów rodziców ze szkołą (wywiadówki, dni otwarte, indywidualne spotkania z wychowawcą, nauczycielem przedmiotu lub dyrektorem). 2. Dobry przepływ informacji (dzienniczek ucznia, listy, telefony, ogłoszenia, strona internetowa szkoły). 3. Integrację społeczności szkolnej z rodzicami (imprezy szkolne, wycieczki, zielone szkoły ). 4. Udzielanie rodzicom wsparcia w trudnych sytuacjach, kierowanie do specjalistów. 5. Współpracę rodziców z pedagogiem szkolnym oraz możliwość skorzystania z fachowej literatury. 6. Wspólne debaty Rady Rodziców na temat problemów szkoły i możliwości ich rozwiązania. 7. Prężnie działającą Radę Szkoły. 8. Pedagogizację rodziców: problemy wychowawcze, profilaktyka uzależnień, dysleksja, wady wymowy, postawy itp. 11
VIII. DZIAŁALNOŚĆ OPIEKUŃCZA SZKOŁY Obok zadań wychowawczych szkoła prowadzi działania opiekuńcze i profilaktyczne odpowiednio do istniejących potrzeb. 1. Pomoc materialna dla uczniów w trudnej sytuacji życiowej we współpracy z ośrodkami pomocy społecznej i sponsorami (ciepłe posiłki, wyposażenie uczniowskie, odzież). 2. Zapewnienie opieki uczniom zagrożonym patologią (monitorowanie opieki rodzicielskiej, kontakt z kuratorami uczniów oraz Sądem Rodzinnym). 3. Zapewnienie fachowej opieki podczas wycieczek, zielonych szkół, rajdów. 4. Zapewnienie pomocy psychologiczno - pedagogicznej. IX. PRZEWIDYWANE EFEKTY DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH Uczeń: 1. Dąży do prawdy, sprawiedliwości i poszanowania norm moralnych opartych na chrześcijańskim systemie wartości. 2. Zna historię i tradycję swojej miejscowości, regionu i Ojczyzny. 3. Szanuje symbole narodowe i szkolne. 4. Szanuje wartości narodowe, religijne i rodzinne. 5. Czuje potrzebę doskonalenia wewnętrznego i poszerzania swojej wiedzy i umiejętności. 6. Jest samodzielny, potrafi stawiać sobie cele i wytrwale je realizować. 7. Jest odpowiedzialny za swoje postępowanie i decyzje. 8. W działaniu bierze pod uwagę bezpieczeństwo swoje i innych. 9. Cechuje się wysoką kulturą osobistą i kulturą słowa. 10. Prowadzi zdrowy, aktywny styl życia. 12
11. Umie się komunikować stosując metody negocjacji. 12. Potrafi efektywnie pracować w zespole, ma poczucie zbiorowej odpowiedzialności, jest zdolny do kompromisu. X. OSOBY ORGANIZUJĄCE I KOORDYNUJĄCE REALIZACJĘ PROGRAMU 1. Dyrektor szkoły. 2. Wychowawcy klas. 3. Pozostali nauczyciele. 4. Rodzice uczniów. 5. Rada Rodziców. 6. Samorząd uczniowski. 7. Pedagog szkolny. XI. SPOSOBY EWALUACJI PROGRAMU Pod koniec roku szkolnego ewaluacja niniejszego program będzie następować poprzez: analizę zachowań uczniów na drodze obserwacji ich zachowań, reakcji, postaw, umiejętności oraz stopnia zainteresowań zajęciami, analizę dokumentacji, zebranie opinii uczniów, rodziców i nauczycieli. Przewodniczący Rady Rodziców Przewodniczący Rady Pedagogicznej Program został uchwalony przez Radę Rodziców Przyjęty do realizacji przez Radę Pedagogiczną - 13