Sylabus na rok 2013/2014 (1) Nazwa przedmiotu Podstawy opieki położniczej (2) Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Medyczny Instytut Położnictwa i Ratownictwa Medycznego Katedra: Położnictwa (3) Kod przedmiotu - (4) Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów Położnictwo Studia I stopnia Niestacjonarne (5) Rodzaj przedmiotu - Kierunkowy Nauki w zakresie Podstaw opieki położniczej (6) Rok i semestr studiów I rok, I semestr (7) Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu dr n. med. Elżbieta Kraśnianin (8) Imię i nazwisko osoby prowadzącej dr n. med. Elżbieta Kraśnianin ( osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu dr n. med. Edyta Barnaś (9)Cele zajęć z przedmiotu Celem zajęć jest: 1. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: a. teoretycznych podstaw pielęgniarstwa i pielęgnowania, b. teoretycznych podstaw pielęgniarstwa w położnictwie, ginekologii i neonatologii, c. celu i ogólnych zasad zabiegów pielęgnacyjnych, diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych i profilaktycznych wykonywanych przez położną. 2. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: a. wykonywania podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych, diagnostycznych, terapeutycznych profilaktycznych i rehabilitacyjnych będących w kompetencji położnej, b. podejmowania działań wynikających z funkcji położnej w zależności od kategorii odbiorcy, miejsca świadczonych działań. 3. Kształtowanie postawy studenta do: a. pogłębiania wiedzy i doskonalenia umiejętności z podstaw pielęgniarstwa i opieki położniczej, b. przekonania o znaczeniu podstaw pielęgniarstwa w świadczeniu opieki przez położną. (10) Wymagania wstępne Student posiada wiedzę w zakresie: - podstaw opieki położniczej z medycznej szkoły pomaturalnej (11) Efekty kształcenia Wiedza: C.W1. zna istotę zawodu położnej i sposób jej przygotowania do pełnienia samodzielnej roli zawodowej; C.W2. charakteryzuje metody, sposoby, zasady, techniki i 1
procedury stosowane w opiece nad ciężarną, rodzącą, położnicą i jej dzieckiem oraz nad kobietą zagrożoną chorobą i chorą ginekologicznie; C.W3. opisuje działania i zasady przygotowania położnej do instrumentowania oraz zabiegów diagnostycznych; C.W4. opisuje modele, standardy i procedury wykorzystywane w pracy położnej oraz istotę, cel, wskazania, przeciwwskazania, niebezpieczeństwa, obowiązujące zasady i strukturę wykonania podstawowych czynności położniczych; C.W5. omawia udział położnej w procesie diagnozowania, leczenia, rehabilitacji I pielęgnowania kobiety w różnych okresach jej życia I stanie zdrowia; C.W6. opisuje proces pielęgnowania (istota, etapy, zasady stosowania) i primary nursing (istota, odrębności) oraz wpływ pielęgnowania tradycyjnego na funkcjonowanie praktyki pielęgniarskiej; C.W7. zna etapy procesu pielęgnowania jako metody pracy położnej w opiece nad kobietą, dzieckiem i jej rodziną; C.W8. zna zasady dokumentowania stanu zdrowia odbiorcy usług medycznych i prowadzenia dokumentacji medycznej; C.W9. zna zasady postępowania aseptycznego i antyseptycznego w celu zapobiegania zakażeniom wewnątrzszpitalnym; Umiejętności: C.U1. posługuje się właściwym nazewnictwem z zakresu opieki położniczej, neonatologii i ginekologii oraz interpretuje podstawowe pojęcia z zakresu praktyki zawodowej położnej; C.U2. wykonuje oraz dokumentuje podstawowe zabiegi higieniczne, pielęgnacyjne, diagnostyczne i lecznicze, w tym: a) wykonuje zabiegi pielęgnacyjne u różnych grup podopiecznych, b) dokonuje pomiarów: temperatury ciała, tętna, ciśnienia tętniczego kiwi, pulsoksymetrii, masy ciała i wzrostu, c)ocenia stan świadomości i przytomności, d) wykonuje zabiegi ułatwiające wydalanie gazów i stalce, e) podaje leki różnymi drogami f) stosuje tlenoterapię doraźną, g) przeprowadza cewnikowanie i płukanie pęcherza moczowego, h) pobiera wymazy z pochwy, rany pooperacyjnej, ucha, nosa, gardła, odbytu, okolic cewki moczowej okolic oka noworodka, i) pobiera krew żylną i włośniczkową, j) dokonuje pomiaru poziomu glukozy we krwi, k) wykonuje wstrzyknięcia domięśniowe, podskórne, śródskórne i dożylne, l) zakłada wkłucie do żyły obwodowej, m) wykonuje cewnikowanie żyły pępowinowej, n) przeprowadza płukanie żołądka, o) wykonuje proste diagnostyczne testy paskowe, p) przygotowuje odbiorcę swoich usług, siebie i stanowisko pracy do przeprowadzenia badań i zabiegów, 2
q) przygotowuje zestawy do badań oraz zabiegów diagnostycznych, pielęgnacyjnych i leczniczych stosowanych w położnictwie, neonatologli i ginekologii, r) uczestniczy w zabiegach diagnostycznych i leczniczych stosowanych w położnictwie, neonatologil i ginekologii, s) wykonuje testy przesiewowo u noworodków; C.U3. stosuje zasady aseptyki i antyseptyki; C.U4. planuje i wdraża postępowanie w ekspozycji na zakażenie; C.U5. stosuje wybraną metodę pielęgnowania w opiece nad kobietą, noworodkiem i ich rodziną; C.U6. wykonuje pełne badanie fizykalne (podmiotowe i przedmiotowe) u kobiety ciężarnej, rodzącej, położnicy, chorej ginekologicznie i w innych okresach życia kobiety oraz u noworodka, a także interpretuje i dokumentuje uzyskane wyniki na potrzeby diagnozy położniczej; C.U7. przeprowadza zabiegi usprawniające w położnictwie, ginekologii i neonatologii; Kompetencje społeczne: D.K1. szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece oraz okazuje zrozumienie dla różnic światopoglądowych I kulturowych; D.K2. systematycznie aktualizuje wiedzę zawodową i kształtuje swoje umiejętności, dążąc do profesjonalizmu; D.K3. przestrzega wartości i powinności moralnych w opiece nad ciężarną, rodząca, położnicą i jej dzieckiem oraz kobietą zagrożoną chorobą i chorą ginekologicznie; D.K4. wykazuje odpowiedzialność za pacjenta i wykonywanie zadań zawodowych; D.K5. przestrzega praw pacjenta; D.K6. rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone obowiązki zawodowe; D.K7. zachowuje tajemnicę zawodową; D.K8. współdziała w zespole interdyscyplinarnym w rozwiązywaniu dylematów etycznych z zachowaniem zasad kodeksu etyki zawodowej; D.K9. przejawia empatię w relacji z podopieczną i jej rodziną oraz współpracownikami. (12) Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin Wykłady- 15 godz. Zajęcia praktyczne- 15 godz. Tematy wykładów: Lp. Treści merytoryczne przedmiotu (13) Treści programowe 1. System podstawowych pojęć w pielęgniarstwie. Podstawy profesjonalnego pielęgnowania. 2. Teoretyczne podstawy pielęgniarstwa. Filozofia i teorie pielęgniarstwa. 3. Wybrane modele i teorie pielęgnowania (Nightingale, Orem, Henderson i inne). Liczba godzin 3
4. Zindywidualizowane pielęgnowanie w praktyce zawodowej położnej. Gromadzenie informacji o pacjencie. Planowanie opieki pielęgniarskiej. Realizowanie zadań wynikających z planu opieki. Ocena działań pielęgniarskich. Dokumentowanie procesu pielęgnowania. 5. Odbiorca usług położnej człowiek zdrowy, chory (pacjent). Kategorie odbiorców usług położnej 6. Współczesne kierunki rozwoju opieki położniczej nad kobietą i dzieckiem w Polsce i na świecie. Współczesne problemy opieki perinatalnej. Zasady organizacji trójstopniowej opieki perinatalnej. 7. Rola i funkcje zawodowe położnej. Kompetencje i kwalifikacje położnej. 8. Rola i zadania położnej w zespole wielozawodowym. 9. Model opieki nad zdrowiem kobiety. Modele opieki nad matką i dzieckiem 10. Dokumentacja i dokumentowanie w praktyce zawodowej położnej. 11. Ogólne zasady postępowania w działaniach zawodowych położnej. 12. Procedury, algorytmy i standardy w działaniach zawodowych położnej. Jakość opieki pielęgniarskiej. 13. Rola i zadania położnej w edukacji zdrowotnej. 14. Prowadzenie wywiadu położniczo - ginekologicznego, obserwacja, pomiar i analiza dokumentacji. Razem 15 Tematy zajęć praktycznych: Oddział ginekologii Lp. Treści merytoryczne przedmiotu Liczba godzin 1. Kształtowanie umiejętności nawiązywania i podtrzymywania kontaktu z pacjentką. 2. Zasady sprawowania opieki nad pacjentką w oddziale. Organizacja opieki w oddziale. 3. Przyjęcie pacjentki do szpitala i oddziału. 4. Gromadzenie informacji o pacjencie z wykorzystaniem metod: wywiadu, obserwacji, analizy dokumentacji i pomiaru. 5. Planowanie opieki nad pacjentką w oddziale. 6. Stosowanie zasad reżimu sanitarnego. Higieniczne mycie rąk, segregacja materiału skażonego, dezynfekcja narzędzi, przestrzeganie zasad aseptyki i antyseptyki. 7. Przygotowanie psychiczne i fizyczne pacjentki do badań diagnostycznych w oddziale ginekologii: - higieniczne mycie krocza, - płukanie pochwy. 8. Przygotowanie pacjentki i asystowanie do podstawowych zabiegów ginekologicznych. - przygotowanie pacjentki, - przygotowanie zestawu do ACU, 4
- asystowanie lekarzowi, - postępowanie z materiałem skażonym, - obserwacja pacjentki po zabiegu. 9. Rola i zadania położnej w wykonywaniu zabiegów diagnostycznych w ginekologii - pobieranie materiału do badań (wymaz, mocz, krew, wycinek). 10. Rola położnej w przygotowaniu bliższym i dalszym do operacji: - wykonywanie lewatywy, - przygotowanie pola operacyjnego, - zakładanie cewnika do pęcherza moczowego, - pobieranie badań, - stosowanie diety. 11. Pielęgnowanie pacjentki po zabiegach ginekologicznych: - pomiar, obserwacja, - ocena i dokumentowanie stanu ogólnego pacjentki, - pomoc w zakresie higieny osobistej pacjentki i otoczenia, - pomoc w utrzymaniu aktywności fizycznej, - pomoc w zakresie odżywiania, wydalania, oddychania, - profilaktyka odleżyn, ŻChZZ. 12. Rola edukacyjna w zapobieganiu chorobom narządu rodnego oraz wczesnym wykrywaniu stanów nowotworowych narządu rodnego: - instruktaż w zakresie samobadania piersi i higieny intymnej. 13. Rola i zadania położnej w leczeniu farmakologicznym: wykonywanie zleceń lekarskich, podawanie leków drogą doustną, dożylną, domięśniową, podskórną. Razem 15 (14) Metody dydaktyczne Wykład: wykład konwersatoryjny z Zajęcia praktyczne: (15) Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Wykład: egzamin pisemny Zajęcia praktyczne: zaliczenie z oceną na podstawie ocen cząstkowych Zajęcia praktyczne : studenci oceniani są na podstawie uczestnictwa i aktywności na zajęciach, realizacji opieki nad pacjentem oraz współpracy z zespołem terapeutycznym oddziału. Dodatkowe kryterium oceny stanowią terminowość wykonywania zadań oraz dostosowanie się do wymagań (procedur) dotyczących sposobu ich wykonania. Ocena osiągnięcia założonych efektów w zakresie wiedzy i umiejętności: sprawdzian ustny (bieżący opis przypadków klinicznych ustalenie i prezentacja opieki położniczej), sprawdzian pisemny (prowadzenie procesu pielęgnowania pacjenta). Ocena osiągnięcia założonych efektów w zakresie postaw: przedłużona obserwacja przez opiekuna zawodowego, opiekuna dydaktycznego (nauczyciela akademickiego), personel oddziału, ocena innych studentek z grupy, samoocena. 5
Kryteria stanowią punkt odniesienia względem których opracowywane są normy opanowania czynności: organizacja pracy, jakość wykonywanych zabiegów, profesjonalna/etyczna praktyka, estetyka, komunikowanie, rozwój osobowy. Warunki zaliczenia ZP: obowiązkowa obecność na wszystkich zajęciach (dopuszczalne 10 % nieobecności z następujących powodów: zawarcie związku małżeńskiego, pogrzeb w najbliższej rodzinie, honorowe krwiodawstwo), kultura osobista, staranne umundurowanie, punktualność, zaliczenie umiejętności wg przedmiotowej karty kompetencji, prowadzenie indywidualnej dokumentacji proces pielęgnowania pacjenta, zaliczenie tematów seminariów, przestrzeganie regulaminu praktyki zawodowej. W nieobecności usprawiedliwionej praktyka zawodowa musi być zrealizowana w innym terminie ustalonym z koordynatorem przedmiotu i zajęć praktycznych. Numer efektu kształcenia Forma zajęć dydaktycznyc h - odniesienie do treści kształcenia Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia Metody i narzędzia dydaktyczne C_W1 W 1, 7, 8 C_W2 W 2, 3, 7, 8, ZP 10, 13 C_W3 W 4, 7 C_W4 W 3, 7, 9 C_W5 W 5 ZP 2, 6 C_W6 W 6 C_W7 W 13 ZP 8 B_W24 W 11 6
C_W8 W 10, 14 ZP 3-4, 12 C_W9 W 11-12 ZP 5, 14 C_U1 W 1-2 C_U2 C_U3 C_U4 ZP 6, 15-21 ZP 4-5, 14 ZP 1-2, 9 C_U5 W 3 ZP 13 C_U6 W 11-12, 14 ZP 3, 7-8, 12, 15 C_U7 ZP 4, 11 j.w. j.w. j.w. j.w. D_K1 ZP 1-21 j.w. D_K2 W 1-14 ZP 1-21 D_K3 ZP 1-21 j.w. 7
(16) Metody i kryteria oceny D_K4 ZP 1-21 j.w. D_K5 ZP 1-21 j.w. D_K6 ZP 1-21 j.w. D_K7 ZP 1-21 j.w. D_K8 ZP 1-21 j.w. D_K9 ZP 1-21 j.w. Teoretyczne zaliczenia wykładów (kolokwium testowo- opisowe) kolokwium z treści wykładowych odbywa się po zakończeniu tematyki wykładowej, kolokwium składa się z 20 pytań maksymalna ilość punktów 20; zaliczenie student uzyskuje w otrzymania 50% poprawnych odpowiedzi (10 pytań). Punktacja do zaliczenia kolokwium : Punkty Ocena 0-9 pkt. 2.0 10 11 pkt. 3.0 12 13 pkt. 3.5 14 15 pkt. 4.0 16 17 pkt. 4.5 18 20 pkt. 5.0 Egzamin końcowy obejmuje treści wykładowe: egzamin testowo opisowy składający się z 20 pytań maksymalna ilość punktów 20; zaliczenie pozytywne z egzaminu student uzyskuje w otrzymania 50% poprawnych odpowiedzi (10 pytań). Punkty Ocena 0-9 pkt. 2.0 10 11 pkt. 3.0 12 13 pkt. 3.5 14 15 pkt. 4.0 16 17 pkt. 4.5 18 20 pkt. 5.0 (17) Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia Aktywność Liczba godzin/ nakład pracy studenta 8
założonych efektów w wykład 15 godz. godzinach oraz punktach ćwiczenia -- ECTS przygotowanie do ćwiczeń --- udział w konsultacjach -- samokształcenie -- zajęcia praktyczne 15 godz. praktyki zawodowe -- przygotowanie do egzaminu -- udział w egzaminie -- SUMA GODZIN 30 LICZBA PUNKTÓW ECTS 3 (18) Język wykładowy Język polski (19) Praktyki zawodowe --- w ramach przedmiotu (20) Literatura Literatura podstawowa: 1. Ciechaniewicz W.(red.): Pielęgniarstwo. Ćwiczenia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2010. 2. Dzirba A. Wstrzyknięcia domięśniowe : podręcznik dla studiów medycznych. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2010. 3. Łepecka Klusek Celina(red). Pielęgniarstwo we współczesnym położnictwie i ginekologii. Czelej Lublin 2003. 4. Ślusarska B., Zarzycka D., Zahradniczek K.(red.): Podstawy pielęgniarstwa. Wydawnictwo Czelej. Lublin 2011. 5. Kózka M., Płaszewska-Żywko L. Procedury pielęgniarskie. Wydawnictwo Lekarskie PZWL Warszawa 2009 Literatura uzupełniająca: 1. Caus I. (red).podstawy pielęgniarstwa w ginekologii i położnictwie. SAM, Katowice 2007 2. Chrząszczewska A.: Bandażowanie. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002. 3. Ciechaniewicz W., Grochans E., Loś E.: Wstrzyknięcia śródskórne, podskórne, domięśniowe i dożylne. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007 4. Hildebrand N.: Iniekcje I infuzje. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2000. Podpis przedmiotu Podpis jednostki koordynatora kierownika 9