II LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Z DODATKOWĄ NAUKĄ JĘZYKA BIAŁORUSKIEGO W HAJNÓWCE SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Rok szkolny 2016/17
I. WSTĘP Program profilaktyki jest programem specyficznych oddziaływań wychowawczych, nastawionych na przeciwdziałanie zagrożeniom występującym w danym środowisku. Wspomaga on szkolny program wychowawczy. Przy wdrażaniu programu profilaktyki należy bazować na identyfikacji problemów oraz wszechstronnej diagnozie środowiska szkolnego (danej grupy rówieśniczej). Zdrowy rozwój i prawidłowe funkcjonowanie człowieka jest wartością społeczną, dlatego w środowisku szkolnym promocja działań profilaktycznych powinna być ważniejsza niż akceptacja dysfunkcjonalności. Ze względu na to, że istnieje wiele czynników wpływających na występowanie zaburzeń w społecznym funkcjonowaniu człowieka, nasz program profilaktyki akcentuje szerokie oddziaływania na wszystkie zidentyfikowane czynniki sprzyjające dysfunkcji życia osób zaangażowanych w życie szkoły (nauczycieli, uczniów, rodziców). Szkolny program profilaktyki zakłada osobistą odpowiedzialność za własne życie oraz dzielenie się odpowiedzialnością za jakość życia społeczności szkolnej: każdy, stosownie do swojej roli społecznej, możliwości i potrzeb ponosi współodpowiedzialność za ograniczanie dysfunkcjonalności oraz promocję zdrowego stylu życia.
II. PODSTAWY PRAWNE 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. 2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach, placówkach. 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lipca 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. 4. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. 5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 lutego 2007r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznych przedszkoli oraz publicznych szkół. 6. Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzoną w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. 7. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie 8. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 9. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem 10. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego 11. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z późniejszymi zmianami. 12. Ustawa z dnia 7 września 1991r o systemie oświaty z późniejszymi zmianami. 13. Konwencję o prawach dziecka, przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r 14. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
III. DIAGNOZA ZAKRESU POTRZEB I PROBLEMÓW Diagnozy potrzeb i problemów dokonał zespół zadaniowy na podstawie: analizy dokumentów szkolnych (dzienniki lekcyjne i zajęć pozalekcyjnych, protokoły Rad Pedagogicznych) analizy wyników badań: wywiad z dyrektorem szkoły, spotkania diagnozujące problemy z radą pedagogiczną, Radą Rodziców oraz Samorządem Uczniowskim obserwacji zachowania uczniów w szkole, na terenie wokół szkoły, podczas wycieczek szkolnych; analizy uwag rodziców pod adresem szkoły zgłaszane na zebraniach z wychowawcami klas oraz na spotkaniach Rady Rodziców Problemy wynikające z przeprowadzonej diagnozy: 1. Wysoka i często nieusprawiedliwiona absencja uczniów na zajęciach szkolnych. 2. Używanie telefonów na lekcjach. 3. Niekulturalne zachowanie i wulgarny język uczniów. 4. Zagrożenia związane z piciem alkoholu, paleniem papierosów
Cel główny: Zwiększenie skuteczności działań wychowawczych, edukacyjnych, informacyjnych i profilaktycznych wśród uczniów, ich rodziców(opiekunów) oraz nauczycieli i pracowników szkoły na rzecz bezpieczeństwa i tworzenia przyjaznego środowiska w szkole. Cele szczegółowe: 1. Kreowanie zdrowego, bezpiecznego i przyjaznego środowiska szkoły, m.in. przez: - kształtowanie przyjaznego klimatu w szkole, budowanie prawidłowych relacji rówieśniczych oraz relacji uczniów i nauczycieli, a także nauczycieli, rodziców i uczniów, - wzmacnianie wśród uczniów więzi z białorusem oraz społecznością lokalną, - zwiększanie świadomości uczniów na temat powstawania, funkcjonowania, przejawów i skutków wszelkiej dyskryminacji oraz narzędzi ich zwalczania, - integrowanie środowiska szkoły, w tym uczniów z niepełnosprawnościami, przewlekle chorych, odmiennych kulturowo, - rozwijanie kompetencji społecznych uczniów, wspieranie ich działalności wolontariackiej, - rozwijanie potencjału szkoły w zakresie bezpiecznego funkcjonowania uczniów, - rozwijanie kompetencji wychowawczych nauczycieli i rodziców, - wzmacnianie roli rodziców w szkole, - współpraca z instytucjami wspierającymi działania szkoły z zakresu profilaktyki i bezpieczeństwa: policją, praturą, poradnią psychologiczno iczną, Miejską Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Powiatową Stacją Sanitarno Epidemiologiczną, PCK
2. Zapobieganie problemom i sytuacjom problemowym młodzieży, m.in. przez: - przeciwdziałanie sięganiu po środki odurzające i substancje psychoaktywne (alkohol, nikotyna, dopalacze, leki psychotropowe, itp.) - profilaktykę agresji i przemocy, w tym cyberprzemocy - profilaktykę uzależnień behawioralnych (od gier, internetu, hazardu, zakupów, pracy, telefonu, itp.) - kształtowanie umiejętności uczniów w zakresie prawidłowego funkcjonowania w środowisku cyfrowym, w szczególności tzw. nowych mediów - pomoc w pokonywaniu kryzysów rozwojowych i życiowych uczniów (przemoc w rodzinie, alkoholizm, wyjazdy zarobkowe rodziców, itp.) - rozwijanie i wzmacnianie umiejętności psychologicznych, społecznych i życiowych wśród uczniów (samokontrola, radzenie sobie ze stresem, rozpoznawanie i wyrażanie własnych emocji, okazywanie empatii, umiejętność współpracy w grupie, dbanie o więzi rodzinne, itp.). 3. Promowanie zdrowego stylu życia wśród młodzieży, m.in. przez: - motywowanie do zdobywania przez uczniów wiedzy i umiejętności pozwalających na prowadzenie zdrowego stylu życia i podejmowania działań prozdrowotnych - ukierunkowanie uczniów na zbudowanie równowagi i harmonii psychicznej, ukształtowanie postaw sprzyjających wzmacnianiu zdrowia własnego i innych ludzi, - tworzenie warunków do działań w zakresie zdrowego żywienia i aktywności fizycznej w szkole, - tworzenie warunków do prawidłowego rozwoju emocjonalnego i społecznego uczniów.
4. Motywowanie uczniów do systematycznego uczęszczania na zajęcia lekcyjne, m. in. przez: - bieżące monitorowanie frekwencji uczniów, - poznanie czynników wpływających na niską frekwencję uczniów i indywidualizacja działań wspierających - stosowanie w szkole jednolitego systemu usprawiedliwień nieobecności i zwolnień z zajęć, - zapoznanie uczniów i rodziców z zasadami usprawiedliwiania nieobecności i zwolnień z zajęć oraz systemem kar i nagród związanych z frekwencją, - uświadomienie uczniom szczególnego wpływu liczby godzin nieusprawiedliwionych na osiągane wyniki w nauce oraz na ocenę zachowania, - uświadomienie wpływu nieobecności na możliwość nieuzyskania promocji do następnej klasy, - informowanie rodziców na bieżąco o nieusprawiedliwionych nieobecnościach dziecka. - dyplomy na koniec szkolnego dla uczniów o 100% frekwencji. Spodziewane zmiany: 1. Podwyższanie wyników w nauce i wzrost frekwencji na zajęciach szkolnych. 2. Umiejętność dokonywania właściwych wyborów w trudnych sytuacjach życiowych. 3. Świadomy udział uczniów w różnych formach spędzania czasu wolnego. 4. Uczniowie rozwijają swoje pasje i zainteresowania, potrafią współpracować w zespole, są wrażliwi na potrzeby innych. 5. Wzrost bezpieczeństwa na terenie szkoły. 6. Większa dbałość o kulturę osobistą i kulturę języka. 7. Lepsze relacje między uczniami nauczycielami rodzicami 8. Większa świadomość zagrożeń wynikających z uzależnienia od papierosów, alkoholu, narkotyków. 9. Zwrócenie większej uwagi uczniów na dbałość o swoje zdrowie i podejmowanie środków zaradczych w sytuacjach zagrożenia.
10. Wyeliminowanie korzystania z telefonów podczas lekcji. 11.Wyższa frekwencja rodziców na zebraniach. Ewaluacja: Ocena jakościowa realizowanych zadań będzie przeprowadzona pod koniec szkolnego i obejmie: frekwencję uczniów na zajęciach lekcyjnych, frekwencję rodziców na zebraniach realizację na godzinach wychowawczych tematyki z zakresu profilaktyki analizę treści uwag w dzienniku obserwację zachowań uczniów przez wszystkich pracowników szkoły
Kierunki i realizacja działań profilaktycznych NAUCZYCIELE: Zadania Formy realizacji Realizatorzy Termin 1. Systematyczne podnoszenie wiedzy nauczycieli na temat - szkolenia w ramach CEN bibliotekarze, prawidłowości rozwoju i zaburzeń zdrowia psychicznego - studiowanie literatury - MKRPA młodzieży, rozpoznawania wczesnych objawów używania środków - szkolenia własne szkolny odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nauczycieli (kursy, warsztaty) nowych substancji psychoaktywnych. - zespół wychowawczy 2. Podejmowanie przez nauczycieli działań profilaktycznych w klasach i w indywidualnej pracy z uczniami: - wspieranie wszystkich uczniów w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia oraz podejmowanie działań, których celem jest ograniczanie zachowań ryzykownych, niezależnie od poziomu ryzyka używania przez nich substancji psychoaktywnych (p. uniwersalna), - wspieranie uczniów, którzy ze względu na swoją sytuację rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych (p. selektywna), - wspieranie uczniów, u których rozpoznano wczesne objawy używania środków psychoaktywnych (p. wskazująca) - realizacja programów profilaktycznych - rozmowy indywidualne - zajęcia w kołach zainteresowań - wychowawcy 3. Podejmowanie działań integrujących, szczególnie w klasach pierwszych. - zajęcia w kołach zainteresowań - wychowawcy 4. Współpraca nauczycieli ze specjalistami w zapobieganiu zachowaniom ryzykownym wśród młodzieży. Omówienie konsekwencji prawnych zachowań niezgodnych z prawem (takich jak: cyberprzemoc, przemoc fizyczna i psychoczna) - spotkania z przedstawicielami policji, pratury, MKRPA - pracownicy PPP 5. Pomoc w pokonywaniu trudności dydaktycznych - zajęcia korekcyjno- Na bieżąco
kompensacyjne, wyrównawcze z poszczególnych przedmiotów - konsultacje indywidualne 6. Walka ze zjawiskiem absencji w szkole. - rozpoznawanie i monitorowanie uczniów z dużą absencją - częste kontakty z rodzicami - konsekwentne stosowanie procedur przez wychowawców - wychowawcy Do 10 dnia każdego miesiąca 7. Kształtowanie przez nauczycieli zachowań i postaw wśród uczniów: - otwartości w życiu społecznym w tym działalności wolontariackiej, - ukierunkowanych na zdobycie stabilnego i konstruktywnego systemu wartości, - wzmacniających więzi ze szkołą oraz społecznością lokalną - realizacja programów profilaktycznych - imprezy szkolne, konkursy, - zajęcia przedmiotowe - treningi, imprezy sportowe, - - wycieczki - opiekun wolontariuszy 8. Dbanie o prawidłowe relacje interpersonalne w kontaktach nauczyciel-uczeń, oparte na życzliwości, zaufaniu, porozumieniu. - praca indywidualna - uczestnictwo w imprezach szkolnych, klasowych - zajęcia integracyjne w kl. I 9. Zapewnienie uczniom bezpieczeństwa. Reagowanie w sytuacjach zagrożenia uczniów i innych pracowników szkoły. Nabywanie umiejętności udzielania pierwszej pomocy i edb - rozmowy indywidualne - przestrzeganie procedur dotyczących bezpieczeństwa - działalność PCK - dyżury nauczycielskie - opiekun PCK - policja 10.Systematyczne diagnozowanie sytuacji wychowawczej klasy i wczesne rozpoznanie zagrożeń. - obserwacja i rozmowy z
Dokonywanie systematycznej oceny skuteczności prowadzonych działań wychowawczych i modyfikowanie programu działań wychowawczo- profilaktycznych, dostosowując go do aktualnych potrzeb uczniów. uczniami i rodzicami 11. Podejmowanie działań w zakresie profilaktyki chorób epidemiologicznych bakteryjnych i wirusowych, chorób odkleszczowych oraz chorób cywilizacyjnych (cukrzyca, nowotwory, anoreksja, bulimia, depresje i nerwice, itp.) - spotkania ze specjalistami ds. profilaktyki chorób - pielęgniarka - pracownicy SANEPIDU 12. Współpraca z instytucjami wspierającymi nauczycieli w zakresie działań profilaktycznych: poradnią psychologicznopedagogiczną, policją, praturą, MKRPA - spotkania z przedstawicielami poradni psychologicznopedagogicznej, policji, pratury, - organizacja Szkolnego Dnia Profilaktyki - wychowawca klasy - przedstawiciele Poradni psychologiczno- Pedagogicznej 13. Realizacja tematów z zakresu profilaktyki antydyskryminacyjnej 14. Dostarczanie aktualnych informacji rodzicom i uczniom na temat : - sposobów prowadzenia działań wychowawczych i profilaktycznych związanych z przeciwdziałaniem uzależnieniom - konsekwencje prawne zachowań ryzykownych młodzieży, - bezpiecznego korzystania z mediów przez uczniów, - promowania zdrowego stylu życia wśród uczniów, - o obowiązujących procedurach postępowania nauczycieli oraz metodach współpracy szkół z policją w sytuacjach zagrożenia - zebrania klasowe - spotkania profilaktyczne z przedstawicielami policji, - wychowawcy - specjaliści ds. profilaktyki, - pracownicy SANEPIDU 15. Przygotowanie oferty zajęć rozwijających zainteresowania i uzdolnienia uczniów jako alternatywnej formy działalności zaspakajającej ważne potrzeby, w szczególności potrzebę - zajęcia pozalekcyjne
podniesienia samooceny, sukcesu, przynależności i satysfakcji życiowej. RODZICE Zadania Formy realizacji Realizatorzy Termin - zebrania klasowe - spotkania ze specjalistami ds. profilaktyki 1. Rozwijanie kompetencji wychowawczych i profilaktycznych rodziców. Przygotowanie do profilaktyki domowej - pielęgniarka - specjaliści ds. profilaktyki 2. Nastawienie na czynną współpracę rodziców ze szkołą. Angażowanie się w życie szkoły. - działalność Rady Rodziców - inicjatywy rodziców i nauczycieli na rzecz środowiska szkolnego - konsultacje, spotkania indywidualne, - wykorzystanie wiedzy i doświadczenia rodzicówspecjalistów, zapraszanie na prelekcje, pogadanki - Rada Rodziców 3. Wspólna z rodzicami analiza problemów wychowawczych uczniów mająca na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań wśród uczniów. - kontakty wychowawców i nauczycieli z rodzicami (frekwencja, oceny, problemy wychowawcze) - zebrania klasowe - spotkania ze specjalistami - pracownicy PPP - inni specjaliści 4. Współpraca z rodzicami w zakresie podejmowania działań dotyczących bezpieczeństwa warunków nauki i pracy w szkole. - praca Rady Rodziców - współpraca trójek klasowych - Rada Rodziców
z wychowawcą - dyrekcja 5. Stałe podnoszenie jakości wzajemnych kontaktów z rodzicami. Współpraca rodziców i nauczycieli w zakresie budowania postawy prozdrowotnej i zdrowego stylu życia wśród młodzieży. - zebrania klasowe - spotkania indywidualne z rodzicami - imprezy klasowe i szkolne - dyrekcja - rodzice 6. Systematyczne informowanie rodziców o sukcesach ich dzieci, prezentacja wytworów pracy twórczej uczniów, listy gratulacyjne i inne - zebrania klasowe - spotkania indywidualne z rodzicami - imprezy klasowe i szkolne - Szkolne Dni Talentów - uroczyste zakończenie nauki w klasach trzecich - uroczystość wręczenia stypendiów naukowych, sportowych i artystycznych - wychowawcy - dyrekcja Starostwo Powiatowe UCZNIOWIE Zadania Formy realizacji Realizatorzy Termin 1. Wyposażenie uczniów w wiedzę dotyczącą konsekwencji zachowań ryzykownych. - spotkania z prawnikami - spotkania z pracownikiem MKRPA - spotkania ze specjalistami - policjant - terapeuta uzależnień 2. Zapoznanie uczniów z: - systemem pomocy specjalistycznej (szkolnej i instytucjonalnej) w sytuacjach zagrożeń, - konsekwencjami prawnymi związanymi z naruszeniem - spotkania indywidualne - konsultacje z wicedyr. - policjant
obowiązujących przepisów, w tym drogowych. - obowiązującymi procedurami postępowania nauczycieli oraz o metodach współpracy szkół z policją. 3. Uświadomienie uczniom negatywnych skutków absencji na zajęciach. - spotkania indywidualne - rozmowy z pedagogiem - rozmowy dyr. ds. wychowawczych 4. Zdrowy obraz siebie - profilaktyka zaburzeń żywienia oraz stosowania dopingu farmakologicznego i diet stymulujących - kształtowanie nawyków dbania o higienę osobistą - wzmacnianie umiejętności radzenia sobie ze stresem, agresją własną i innych - indywidualna praca z uczniem - zajęcia psychoedukacyjne - psycholog 5. Wybrane aspekty seksualności człowieka - uświadomienie znaczenia miłości w budowaniu więzi rodzinnych uświadomienie konsekwencji przedwczesnego współżycia płciowego, pornografii - wskazanie dróg przenoszenia i sposobów zapobiegania zakażeniom wirusem HIV i chorób wenerycznych - lekcje przedmiotowe - konkurs/ olimpiada wiedzy o AIDS/HIV - pielęgniarka 6. Aktywizowanie uczniów na rzecz działań promujących zdrowy styl życia w szkole i w środowisku. - imprezy klasowe (wycieczki, biwaki) - koła zainteresowań - praca Samorządu Uczniowskiego - Szkolny Dzień Profilaktyki - opiekunowie kół zainteresowań 7. Promowanie aktywnego spędzania czasu wolnego. Podnoszenie sprawności fizycznej i stanu zdrowia uczniów. - radiowęzeł - opiekunowie kół
8. Zachęcanie uczniów do rozwijania własnych zainteresowań i uzdolnień. 9. Wyposażenie uczniów w umiejętności rozwiązywania sytuacji problemowych i stresowych wynikających z codziennego życia. 10. Wspieranie inicjatyw młodzieży związanych z działalnością na rzecz innych ludzi. 11. Budowanie atmosfery bezpieczeństwa w środowisku szkolnym. Zapobieganie zjawiskom dyskryminacji w szkole. - lekcje przedmiotowe - koła zainteresowań - zajęcia pozaszkolne -treningi, zajęcia sportowe - koła przedmiotowe i zainteresowań - zajęcia pozaszkolne - zajęcia sportowe - Szkolne Dni Talentów - zajęcia edukacyjne - indywidualna praca z uczniem - imprezy klasowe i szkolne - WOŚP - wolontariat - Mobilny Punkt Krwiodawstwa - pomoc koleżeńska - indywidualna praca z uczniem - dyżury nauczycielskie na przerwach - koła zainteresowań zainteresowań - opiekunowie kół zainteresowań - psycholog - opiekunowie szkolnego wolontariatu - opiekun SU - opiekun PCK - dyrekcja - pracownicy szkoły 12. Aktywizowanie uczniów do współpracy w grupie - godz. wychowawcze - zajęcia pozalekcyjne 13. Zajęcia z zakresu preorientacji zawodowej. - godz. wychowawcze - doradca zawodowy
14. Udział młodzieży w kampaniach i programach profilaktycznych : - Różowa wstążeczka - Światowy Dzień bez Tytoniu - Mam haka na raka - STOP uzależnieniom behawioralnym - Stres pod kontrolą - Rakoobrona - ARS czyli jak dbać o miłość - Światowy Dzień Rzucania Palenia - Światowy Dzień Walki z AIDS - STOP cukrzycy - Szkolny Dzień profilaktyki - konkursy / olimpiady wiedzy - godz. wychowawcze - lekcje przedmiotowe - konkursy plastyczne - wychowawcy - pielęgniarka - SANEPID Program opracował zespół w składzie: Nina Łukasik - przewodnicząca Alina Ławrynowicz Elżbieta Seweryn Alina Plis Kamil Kulik BożenaSzokało - Jefimiuk Samorząd Uczniowski pozytywnie zaopiniował dnia Rada Rodziców uchwaliła na posiedzeniu w dniu Powyższy program zatwierdzono uchwałą Rady Pedagogicznej z dnia