SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM IM. JANA PAWŁA II W OCIĄŻU
Wstęp Prawdziwa cywilizacja nie polega na sile, ale jest owocem zwycięstw nad samym sobą, nad mocami niesprawiedliwości, egoizmu, nienawiści, które są zdolne zniekształcić prawdziwe oblicze człowieka Jan Paweł II Profilaktyka jest chronieniem człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Jej celem jest ochrona człowieka, ucznia, wychowanka przed wszelkimi zakłóceniami rozwoju. Oddziaływania profilaktyczne mają szczególne znaczenie w odniesieniu do dzieci i młodzieży w okresie dorastania. Jest to faza stanowiąca pomost pomiędzy dzieciństwem a dorosłością, w czasie której dokonuje się wiele intensywnych jakościowych zmian w osobowości człowieka. Niemałe znaczenie ma też fakt, że żyjemy w czasach szybkiego rozwoju cywilizacyjnego, którego negatywnym następstwem jest ciągły wzrost zagrożenia człowieka takimi zjawiskami jak: uzależnienia, przemoc, wczesna aktywność seksualna, psychomanipulacje różnego rodzaju grup nieformalnych oraz negatywny wpływ środków masowego przekazu. Profilaktyka podejmowana przez szkołę ma za zadanie ochronę młodzieży przed tymi zjawiskami. Szkoła prowadzi działania wzmacniające czynniki chroniące i osłabiające czynniki ryzyka poprzez systematyczną działalność: - wychowawczą - edukacyjną - informacyjną - profilaktyczną I. Adresaci programu Adresatami Szkolnego Programu Profilaktyki Gimnazjum im. Jana Pawła II w Ociążu będą uczniowie, rodzice i nauczyciele.
II. Cel ogólny programu Wspieranie uczniów w ich rozwoju psychicznym, fizycznym i społecznym i aksjologicznym; ochrona przed zagrożeniami poprzez osłabianie czynników ryzyka, a wzmacnianie czynników chroniących. III. Cele szczegółowe 1. Stwarzać bezpieczną, ciepłą atmosferę, utrzymywać przyjazny klimat szkoły. 2. Dbać o szeroko pojęte bezpieczeństwo. 3. Wdrażać uczniów do przestrzegania norm i zachowań dotyczących kultury osobistej, wskazywać pozytywne wzorce zachowań. Kształtować hierarchę systemu wartości. 4. Eliminować agresywne zachowania uczniów i stosowaną przez nich przemoc. 5. Wskazywać na szkodliwość używek oraz ukazywać konsekwencje uzależnień. 6. Propagować zdrowy styl życia. 7. Wskazywać różne sposoby spędzania wolnego czasu. 8. Wzmacniać poczucie własnej wartości. 9. Rozwijać umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach oraz nieulegania presji grupy. 10. Integrować uczniów, rodziców i pracowników szkoły w celu budowania wzajemnego zaufania. 11. Kontynuować i podejmować współpracę z instytucjami działającymi na rzecz profilaktyki. 12. Informować rodziców o możliwościach uzyskania pomocy w sytuacjach szczególnie trudnych. 13. Uczyć odpowiedzialnego korzystania ze zdobyczy cywilizacji. 14. Zapoznawać uczniów z ich prawami i obowiązkami oraz przestrzegać realizacji zarówno praw, jak i obowiązków ucznia. 15. Wzmacniać wśród uczniów więź ze szkołą i środowiskiem lokalnym. 16. Rozwijać i wspierać działalność wolontarystyczną. 17. Doskonalić kompetencje nauczycieli i wychowawców w zakresie profilaktyki i wychowania.
18. Dostarczać rzetelne i aktualne informacje na temat różnego typu zagrożeń i możliwości rozwiązywania problemów uczniom, rodzicom i nauczycielom. IV. Formy realizacji 1. Zajęcia warsztatowe. 2. Praca w grupach. 3. Mini-wykłady. 4. Dyskusja klasowa. 5. Pogadanki. 6. Spotkania z rodzicami. 7. Drama. 8. Gry i zabawy. 9. Filmy edukacyjne. 10. Burza mózgów. 11. Rysunki i plakaty. 12. Ankiety, i inne V. Treści programu 1. Prawidłowe normy zachowań. 2. Asertywność. 3. Zasady zdrowego stylu życia (właściwe odżywianie, ruch) 4. Czy jestem odpowiedzialny? 5. Co warto wiedzieć o substancjach uzależniających i ich oddziaływaniu na rozwój psychiczny, fizyczny i społeczny młodego człowieka? 6. Konsekwencje łamania obowiązującego prawa. 7. Presja grupy jak sobie z tym radzić. 8. Kim być? Mój zawód moja przyszłość. 9. Metody radzenia sobie z agresją własną i cudzą. 10. Metody radzenia sobie w sytuacjach trudnych, stresowych. 11. Z kim i jak spędzać czas wolny? 12. Komunikacja werbalna i pozawerbalna. Jak rozumieć uczucia i je wyrażać?
13. Gdzie, do kogo zwracać się w sytuacjach problemowych? 14. Prawa i obowiązki człowieka, w szczególności ucznia. VI. Planowane efekty 1. Zmniejszenie przypadków zachowań agresywnych, łamania kodeksu ucznia, ulegania negatywnym wpływom rówieśników. 2. Poszerzenie wiedzy uczniów z zakresu ich praw i obowiązków. 3. Kształtowanie nawyku solidnego spełniania swoich obowiązków oraz szczególnego dbania o przestrzegania praw człowieka, a dziecka w szczególności. 4. Zmniejszenie zagrożenia sięgania po środki uzależniające. 5. Uczestniczenie społeczności szkolnej w promocji zdrowego stylu życia. 6. Kształtowanie umiejętności wartościowego spędzania czasu wolnego. 7. Kształtowanie umiejętności odpowiedzialnego korzystania ze środków masowego przekazu. 8. Poprawa relacji uczeń-uczeń, nauczyciel-uczeń, nauczyciel-rodzic. 9. Wzbogacenie wiedzy uczniów, rodziców i nauczycieli z zakresu profilaktyki. VII. Ewaluacja 1. Ankiety. 2. Obserwacje. 3. Wywiady środowiskowe. 4. Rozmowy indywidualne i grupowe. VIII. Szczegółowy plan działań Szczegółowy plan działań będzie stanowił odrębny dokument w każdym roku szkolnym po przeprowadzeniu ewaluacji poprzedniego.
PLAN DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH W GIMNAZJUM IM. JANA PAWŁA II W OCIĄŻU NA ROK SZKOLNY 2015/2016 Diagnoza sytuacji wychowawczej i profilaktycznej w Zespole Szkół w Ociążu. Diagnozy dokonali nauczyciele Zespołu Szkół w Ociążu na podstawie: - obserwacji, wywiadów, rozmów z uczniami i ich rodzicami oraz przeprowadzonej dyskusji w gronie pedagogicznym, - rozmów z dzielnicowymi, pracownikami socjalnymi, asystentami rodziny - analizy skuteczności całorocznych działań profilaktycznych, -ankiet ewaluacyjnych Do diagnozy wykorzystana została także analiza sytuacji w Gminie i Mieście Nowe Skalmierzyce opracowana na potrzeby Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2016-2020. Mocne strony: - uczniowie czują się w szkole bezpiecznie - wiedzą do kogo mogą się zwrócić w trudnych sytuacjach - zdają sobie sprawę z zagrożeń, które niosą z sobą papierosy, alkohol i narkotyki - uważają, że wiedza i umiejętności z zakresu profilaktyki przydają im się w codziennym życiu - biorą czynny udział we wszelkiego typu zajęciach, warsztatach, akcjach, podczas których realizowane są zagadnienia profilaktyczne - nie stwierdzono przypadków zażywania substancji psychoaktywnych
Słabe strony/problemy - niektórzy uczniowie nadal nie umieją wyrażać emocji w społecznie akceptowany sposób - utrzymuje się dość niska integracja niektórych klas - w szkole są dzieci odrzucone, nieakceptowane przez grupę - istnieją rodziny niewydolne wychowawczo i obarczone nałogami (alkoholizm) Dostosowanie Programu Profilaktyki do przepisów Rozporządzenia MEN z dnia 18 sierpnia 2015 roku w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. 1. Diagnoza: Przeprowadzona została diagnoza w zakresie występujących w środowisku czynników chroniących i czynników ryzyka. Diagnoza została sporządzona na podstawie wcześniejszych ankiet dla uczniów, rodziców i nauczycieli. W jej opracowaniu wykorzystano także wyniki ankiety prowadzonej w środowisku lokalnym przy tworzeniu Gminnej Strategii Rozwiązywania problemów Społecznych. Podstawą diagnozy były również rozmowy z uczniami, rodzicami, nauczycielami, policjantami, pracownikami socjalnymi, przedstawicielami służby zdrowia. Ważnym czynnikiem pomocnym w tworzeniu diagnozy były obserwacje zachowań uczniów. Na podstawie diagnozy można wskazać następujące czynniki chroniące: - pozytywny klimat szkoły - silna więź zdecydowanej większości uczniów z rodzicami, - wychowanie, zarówno w szkole jak i w domu, w duchu wartości chrześcijańskich
Na podstawie diagnozy można wskazać następujące czynniki ryzyka: - pochodzenie z rodzin dysfunkcyjnych: Z problemem alkoholowym Niewydolnych wychowawczo Brak wartości w wychowaniu - nieumiejętne spędzanie czasu wolnego 2. Zakres dostosowania programu profilaktyki Na podstawie diagnozy nie stwierdzono regularnego przyjmowania przez młodzież substancji psychoaktywnych w związku z powyższym w programie profilaktyki dominować będzie profilaktyka uniwersalna adresowana do całej populacji, mająca na celu wspieranie wszystkich uczniów w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia oraz podejmowanie działań ograniczających zachowania ryzykowne. W związku z istnieniem w społeczności lokalnej i środowisku rodzinnym uczniów czynników ryzyka w programie profilaktycznym znajdą się również elementy profilaktyki selektywnej, której celem jest wspieranie uczniów, którzy ze względu na sytuacje rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych. 3. Adresaci programu profilaktyki Adresatami programu profilaktyki są uczniowie, nauczyciele i rodzice 4. Realizowane działania Szkolenia dla rodziców i nauczycieli na temat substancji psychoaktywnych
Zajęcia profilaktyczne dla uczniów z zakresu zapobiegania zażywaniu substancji psychoaktywnych ( spotkania z policjantami, zajęcia na godzinach wychowawczych, lekcje biologii, chemii, zajęcia z pielęgniarką szkolną i pedagogiem szkolnym, spotkanie z sędzią Anną Marią Wesołowską i inspektorem Romanem Szelągiem) Nauka asertywności zajęcia z psychologiem szkolnym Kontunuowanie dotychczasowych działań prozdrowotnych NIEUMIEJETNOŚĆ RADZENIA SOBIE Z WŁASNYMI EMOCJAMI, ZŁOŚCIĄ, AGRESJĄ Zajęcia warsztatowe na godzinach wychowawczych Zajęciach z pedagogiem, psychologiem lub prowadzone przez specjalistów spoza szkoły, (uczniowie, rodzice, nauczyciele) Cały rok Wychowawcy kl. I-III Pedagog szkolny Psycholog szkolny Indywidualne rozmowy z wychowawcą, pedagogiem, psychologiem(uczniowie, rodzice, nauczyciele) Trening radzenia sobie z własnymi emocjami prowadzony przez psychologa szkolnego ZACHOWANIA NIEPOŻĄDANE I ICH KONSEKWENCJE, ODRZUCENIE, WYKLUCZENIE Zajęcia warsztatowe z wychowawcami, pedagogiem i psychologiem szkolnym i specjalistami (uczniowie, rodzice, nauczyciele) pod hasłem Ja OK, Ty OK Cały rok Wychowawcy klas I-III Pedagog, psycholog, szkolny Wszyscy
Konsekwentne reagowanie na niewłaściwe zachowanie nauczyciele Współpraca z rodzicami Realizacja programów profilaktycznych, współpraca z Ośrodkiem Profilaktyki i Terapii Uzależnień w Ostrowie Wlkp. Spotkania przedstawicielami (uczniowie, nauczyciele) z Policji rodzice, Przedstawienia teatru profilaktycznego, wraz z omówieniem PROMOWANIE POZYTYWNYCH ZACHOWAŃ Kącik Prawny Konkurs pod patronatem Dyrektora Szkoły na najbardziej kulturalnego ucznia szkoły podstawowej i gimnazjum. Konkurs na najlepszy plakat zniechęcający do stosowania przemocy. Wyróżnianie uczniów i ich osiągnięć (zdobywanych na miarę ich możliwości psychofizycznych) w różnorodny sposób na forum grupy, klasy, szkoły. Działalność charytatywna.
PROWADZENIE ZDROWEGO BEZPIECZNEGO TRYBU ŻYCIA i Zajęcia na godzinach wychowawczych, biologii, wychowaniu fizycznym poświęcone prawidłowemu odżywianiu się, piramida pokarmowa, właściwa dieta w okresie dojrzewania, zaburzenia łaknienia anoreksja i bulimia oraz higiena umysłu Cały rok Nauczyciele biologii, wychowania fizycznego, wychowawcy, pielęgniarka, pedagog szkolny Zajęcia prowadzone przez szkolą pielęgniarkę Warsztaty prowadzone przez specjalistów z Ośrodka Terapii i Profilaktyki Uzależnień Działania w ramach programów - Szkoła promująca zdrowie, - Trzymaj formę, - Mleko w szkole Spotkania przedstawicielami Policji z Zajęcia pozalekcyjne (koła zainteresowań, SKS, UKS Zryw) Aktywne spęczanie czasu z rodzicami w szkole (ogniska, turnieje rodzinne, korzystanie z boiska wielofunkcyjnego) PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ Zajęcia warsztatowe na godzinach wychowawczych Cały rok Wychowawcy klas, nauczyciele,
Cykl zajęć projektu Remedium wkładki edukacyjne NieBo Tak, poruszający problem używania alkoholu oraz problemów młodych ludzi, które w konsekwencji mogą prowadzić do sięgania po substancje psychoaktywne. pedagog szkolny Zajęcia Szkoła w profilaktyce i edukacji FAS Lekcje biologii, chemii Realizacja programów Sanepidu Znajdź właściwe rozwiązanie, Trzymaj formę