Ćwiczenie 10. Wpływ nieliniowego układu rezystancyjnego na kształt sygnału i jego widmo

Podobne dokumenty
Kier. MTR Programowanie w MATLABie Laboratorium

Prąd sinusoidalny. najogólniejszy prąd sinusoidalny ma postać. gdzie: wartości i(t) zmieniają się w czasie sinusoidalnie

XXX OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP III Zadanie doświadczalne

Sprawozdanie powinno zawierać:

LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI Badanie obwodów prądu sinusoidalnie zmiennego

Projekt 6 6. ROZWIĄZYWANIE RÓWNAŃ NIELINIOWYCH CAŁKOWANIE NUMERYCZNE

TRANZYSTOR BIPOLARNY CHARAKTERYSTYKI STATYCZNE

Badanie funktorów logicznych TTL - ćwiczenie 1

Wyznaczanie współczynnika sztywności zastępczej układu sprężyn

Metody analizy obwodów

Laboratorium komputerowe oraz Ćwiczenia rachunkowe z przedmiotu Metody obliczeniowe Prowadzący: L. Bieniasz

ROZDZIAŁ 6. Elektrotechnika podstawowa 109

Ćwiczenie 2. Parametry statyczne tranzystorów bipolarnych

EUROELEKTRA. Ogólnopolska Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej. Rok szkolny 2013/2014

PROBLEM ODWROTNY DLA RÓWNANIA PARABOLICZNEGO W PRZESTRZENI NIESKOŃCZENIE WYMIAROWEJ THE INVERSE PARABOLIC PROBLEM IN THE INFINITE DIMENSIONAL SPACE

Hipotezy o istotności oszacowao parametrów zmiennych objaśniających ˆ ) ˆ

zestaw laboratoryjny (generator przebiegu prostokątnego + zasilacz + częstościomierz), oscyloskop 2-kanałowy z pamięcią, komputer z drukarką,

XI Konferencja Naukowa WZEE Rzeszów - Czarna, wrzesień 2013 r.

Całka nieoznaczona Andrzej Musielak Str 1. Całka nieoznaczona

Metody gradientowe poszukiwania ekstremum. , U Ŝądana wartość napięcia,

ĆWICZENIE NR 43 U R I (1)

PARAMETRY ELEKTRYCZNE CYFROWYCH ELEMENTÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH

E5. KONDENSATOR W OBWODZIE PRĄDU STAŁEGO

LABORATORIUM Z ELEKTRONIKI

WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA LEPKOŚCI CIECZY METODĄ STOKESA

DYNAMIKA KONSTRUKCJI

± Δ. Podstawowe pojęcia procesu pomiarowego. x rzeczywiste. Określenie jakości poznania rzeczywistości

Pomiar mocy i energii

Podstawy Elektroniki dla Elektrotechniki

Ćwiczenie 6 WŁASNOŚCI DYNAMICZNE DIOD

LABORATORIUM PODSTAW ELEKTRONIKI PROSTOWNIKI

Matematyka ubezpieczeń majątkowych r.

Proces narodzin i śmierci

Gr.A, Zad.1. Gr.A, Zad.2 U CC R C1 R C2. U wy T 1 T 2. U we T 3 T 4 U EE

POMIARY CZĘSTOTLIWOŚCI I PRZESUNIĘCIA FAZOWEGO SYGNAŁÓW OKRESOWYCH

III. Przetwornice napięcia stałego

Laboratorium ochrony danych

Pracownia Automatyki i Elektrotechniki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie 3. Analiza obwodów RLC przy wymuszeniach sinusoidalnych w stanie ustalonym

Wykład z Podstaw matematyki dla studentów Inżynierii Środowiska. Wykład 8. CAŁKI NIEOZNACZONE. ( x) 2 cos2x

POLITECHNIKA ŚLĄSKA W GLIWICACH WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA i ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN i URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH

POMIARY CZĘSTOTLIWOŚCI I PRZESUNIĘCIA FAZOWEGO SYGNAŁÓW OKRESOWYCH. Cel ćwiczenia. Program ćwiczenia

5. CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWE

4.2. Obliczanie przewodów grzejnych metodą dopuszczalnego obciążenia powierzchniowego

Podstawy elektrotechniki

2.1 Zagadnienie Cauchy ego dla równania jednorodnego. = f(x, t) dla x R, t > 0, (2.1)

KURS STATYSTYKA. Lekcja 6 Regresja i linie regresji ZADANIE DOMOWE. Strona 1

Zaawansowane metody numeryczne Komputerowa analiza zagadnień różniczkowych 1. Układy równań liniowych

Rozwiązywanie zadań optymalizacji w środowisku programu MATLAB

Wydział Elektryczny, Katedra Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Laboratorium Przetwarzania i Analizy Sygnałów Elektrycznych

Laboratorium z PODSTAW AUTOMATYKI, cz.1 EAP, Lab nr 3

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA ĆWICZENIA LABORATORYJNE Z FIZYKI. SPRAWOZDANIE Z PRACY LABORATORYJNEJ nr 0. Badanie rozkładu rzutu śnieżkami do celu

Styczniki i przekaźniki Styczniki pomocnicze

Elementy i Obwody Elektryczne

Równania różniczkowe. Lista nr 2. Literatura: N.M. Matwiejew, Metody całkowania równań różniczkowych zwyczajnych.

PAlab_4 Wyznaczanie charakterystyk częstotliwościowych

BADANIE STATYCZNYCH WŁAŚCIWOŚCI PRZETWORNIKÓW POMIAROWYCH

METODY KOMPUTEROWE 10

Ruch płaski. Bryła w ruchu płaskim. (płaszczyzna kierująca) Punkty bryły o jednakowych prędkościach i przyspieszeniach. Prof.

WYZNACZENIE CHARAKTERYSTYK DYNAMICZNYCH PRZETWORNIKÓW POMIAROWYCH

) będą niezależnymi zmiennymi losowymi o tym samym rozkładzie normalnym z następującymi parametrami: nieznaną wartością 1 4

APROKSYMACJA QUASIJEDNOSTAJNA

POMIAR WSPÓŁCZYNNIKÓW ODBICIA I PRZEPUSZCZANIA

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA ĆWICZENIA LABORATORYJNE Z FIZYKI. SPRAWOZDANIE Z PRACY LABORATORYJNEJ nr 0. Badanie rozkładu rzutu śnieżkami do celu

Ćwiczenie 403. Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu metodą rezonansu akustycznego. f [m/s] Wyznaczanie długości fali dźwiękowej o częstotliwości

LABORATORIUM PODSTAW OPTOELEKTRONIKI WYZNACZANIE CHARAKTERYSTYK STATYCZNYCH I DYNAMICZNYCH TRANSOPTORA PC817

SZACOWANIE NIEPEWNOŚCI POMIARU METODĄ PROPAGACJI ROZKŁADÓW

BADANIE ZABEZPIECZEŃ CYFROWYCH NA PRZYKŁADZIE PRZEKAŹNIKA KIERUNKOWEGO MiCOM P Przeznaczenie i zastosowanie przekaźników kierunkowych

( 3 ) Kondensator o pojemności C naładowany do różnicy potencjałów U posiada ładunek: q = C U. ( 4 ) Eliminując U z równania (3) i (4) otrzymamy: =

Twierdzenie Bezouta i liczby zespolone Javier de Lucas. Rozwi azanie 2. Z twierdzenia dzielenia wielomianów, mamy, że

Wydział Mechaniczno-Energetyczny Laboratorium Elektroniki. Badanie zasilaczy ze stabilizacją napięcia

E2. BADANIE OBWODÓW PRĄDU PRZEMIENNEGO

dy dx stąd w przybliżeniu: y

3. ŁUK ELEKTRYCZNY PRĄDU STAŁEGO I PRZEMIENNEGO

Silniki cieplne i rekurencje

ĆWICZENIE 4 Badanie stanów nieustalonych w obwodach RL, RC i RLC przy wymuszeniu stałym

Ile wynosi suma miar kątów wewnętrznych w pięciokącie?

OBWODY NIELINIOWE. A. Wprowadzenie

Maszyny prądu stałego - charakterystyki

Systemy nawigacji satelitarnej. Przemysław Bartczak

Temat: Wyznaczanie charakterystyk baterii słonecznej.

Tensorowe. Wielkości fizyczne. Wielkości i Jednostki UŜywane w Elektryce Wielkość Fizyczna to właściwość fizyczna zjawisk lub obiektów,

Zasada pędu i popędu, krętu i pokrętu, energii i pracy oraz d Alemberta bryły w ruchu postępowym, obrotowym i płaskim

Grupa: Elektrotechnika, wersja z dn Studia stacjonarne, II stopień, sem.1 Laboratorium Techniki Świetlnej

ZASTOSOWANIE WZMACNIACZY OPERACYJNYCH DO LINIOWEGO PRZEKSZTAŁCANIA SYGNAŁÓW. Politechnika Wrocławska

Wyznaczanie charakterystyk częstotliwościowych

4. Modulacje kątowe: FM i PM. Układy demodulacji częstotliwości.

Regulatory. Zadania regulatorów. Regulator

gdzie E jest energią całkowitą cząstki. Postać równania Schrödingera dla stanu stacjonarnego Wprowadźmy do lewej i prawej strony równania Schrödingera

SPRAWDZANIE PRAWA MALUSA

LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI I ELEKTRONIKI. Ćwiczenie 1. Podstawowe prawa obwodów prądu stałego

( ) ( ) ( τ) ( t) = 0

Rys.1. Podstawowa klasyfikacja sygnałów

ψ przedstawia zależność

u L ŁĄCZNIKI ŹRÓDŁA STEROWNIK LUB SYGNAŁ STERUJĄCY Rys Impulsowe układy transformujące napięcia przemienne, a) jednofazowy, b) trójfazowy

PODSTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH

ĆWICZENIE 2. Autor pierwotnej i nowej wersji; mgr inż. Leszek Widomski

Reprezentacja krzywych...

... nazwisko i imię ucznia klasa data

Diagnostyka układów kombinacyjnych

Zestaw zadań 4: Przestrzenie wektorowe i podprzestrzenie. Liniowa niezależność. Sumy i sumy proste podprzestrzeni.

Transkrypt:

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene /5 Ćwczene Wpływ nelnowego układu rezysancyjnego na kszał sygnału jego wdmo. Wsęp W układach lnoch zdolność oddzaływana na wdmo sygnału ograncza sę do jego flracj. W układach nelnoch sneją znaczne szersze możlwośc przekszałcana wdma sygnałów. W szczególnośc jes możlwe przesuwane wdma na os częsolwośc worzene noch składoch wdma. Możlwośc ake sneją dzęk sępowanu w układze elemenów nelnoch j. elemenów o nelnoch charakerysykach elekrycznych. W prakyce wększość spoykanych elemenów o elemeny nelnowe np. ndukory kazują nelnową zależność B ( H) maerału magneycznego użyego do konana rdzen. Kondensaory kazują nelnową zależność D ( E ) ceramk delekrycznej pełnającej przesrzeń mędzy okładznam kondensaora. Przyrządy elekronowe mają nelnowe zależnośc prądowo-napęcowe oraz nelnowe pojemnośc. W zależnośc od zasosowana układu elekroncznego wpływ nelnowośc jes albo efekem pasożynczym (wzmacnacze lnowe wzmacnaczo-flry) albo efekem pożądanym (modulaory meszacze ograncznk demodulaory). Podsawom meodam analzy układów nelnoch jes meoda grafczna oraz meoda analyczna w kórej sosuje sę aproksymację welomanową charakerysyk nelnowej. W nnejszym ćwczenu będą korzysywane obe e meody do badana nelnoch układów rezysancyjnych przy pobudzenu sygnałem harmoncznym sygnałem dwuharmoncznym. Do badań brano układy nelnowe z ak ypom przyrządam jak doda półprzewodnkowa ranzysor bpolarny ranzysor unpolarny.. Podsa eoreyczne.. Elemeny nelnowe Najczęścej spoykane w układach elekroncznych przyrządy z nelnom charakerysykam o doda półprzewodnkowa ranzysor bpolarny ranzysor unpolarny. W zakrese dosaeczne małych częsolwośc przyrządy e są modelowane jako elemeny rezysancyjne (bezpamęcowe). Elemeny ake opsuje sę przez podane zależnośc mędzy prądem napęcem na odpowednch końcówkach elemenu. Doda półprzewodnkowa ma charakerysykę prądowo-napęcową D f ( D ) zblżoną do funkcj kładnczej. Na rys.. kreślono charakerysykę dody krzemowej BAY5.

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene /5 D 5mA ma ma D D BAY5 ma ma 6 8 D Rys... Charakerysyka dody krzemowej BAY5 Tranzysor polo złączo ma charakerysykę przejścową D f ( G ) aką jak o pokazano na rys... Jes o charakerysyka przejścowa ranzysora BF5 z uwzględnenem snena dody zabezpeczającej przed pojawenem sę na złączu bramkaźródło nadmernego napęca polaryzującego o złącze w kerunku przewodzena. D ma ma k D G ma ma Rys... Charakerysyka przejścowa ranzysora polowego złączowego BF5 Para różncowa z ranzysoram bpolarnym BC7B ma charakerysykę przejścową f ( ) aką jak o pokazano na rys... Charakerysyka a jes opsana wzorem R R kt gh 6 T (.) T q exp R T G

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene /5 R BC7B 8 6 Rys... Charakerysyka przejścowa pary różncowej na ranzysorach bpolarnych R Elemeny o podanych pożej charakerysykach zosaną zasosowane w prosych układach w kórych będze badany wpływ nelnowośc na kszał wdmo sygnału jścowego przy pobudzenu sygnałem harmoncznym lub dwuharmoncznym... Meoda grafczna analzy Jeżel charakerysyka nelnowa układu jes zadana kreślne o przebeg odpowedz może być znaczony grafczne poprzez przerzuowane przez ą charakerysykę przebegu pobudzena. Z kole znajomość odpowedz pozwala przeprowadzć analzę wdmową sygnału nawe jeśl jes o ylko znajomość przebegu w forme grafcznej a ne analycznej. Meoda grafczna pęcopunkowa analzy zosane jaśnona za pomocą konsrukcj grafcznej z rys.. gdze przyjęo że nelnową zależnoścą jes zależność prądowonapęcowa f v v.. Pobudzene jes napęcowe a odpowedź jes prądowa

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene /5 f v 5 v 6 9 5 6 9 8 v cos 8 Rys... Konsrukcja grafczna do meody pęcopunkowej Dwójnk rezysancyjny o charakerysyce napęcom harmoncznym v f jes pobudzony sygnałem v ( ) cos (.) Odpowedź prądowa jes okresowa ale ne jes już harmonczna jes odkszałcona. Wyprowadzmy meodę aproksymacj odpowedz za pomocą obcęego szeregu Fourera ( ). Nech odpowedź będze aproksymowana przebegem o czerech apr harmoncznych apr ( ) cos cos cos cos (.) Pęć poszukwanych welkośc znacza sę przyrównując w pęcu do przebegu aproksymującego ( ). Dlaego meoda a punkach przebeg rzeczywsy nos nazwę meody pęcopunkowej. Wyberając pęć punków odpowadających kąom 6 9 8 (są one równoodległe o warość na os v ) układa sę pęć równań: apr

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene 5/5. 8 9 6 5 (.) Rozwązując en układ pęcu równań lnoch względem pęcu newadomych orzymuje sę wzory na poszukwaną składową sałą ampludy harmoncznych:. 6 6 ) 6 5 5 5 5 5 (.5) Po konanu oblczeń lczboch zaleca sę sprawdzene ch poprawnośc przez podsawene oblczonych warośc do perwszego z równań (.). Poższe posępowane można uogólnć na dowolną lczbę punków (popularne są jeszcze meody rzypunkowa sedmopunkowa). Meodą rzypunkową jeseśmy w sane znaczyć ampludy harmoncznych do drugej włączne meodą pęcopunkową do czwarej włączne a meodą sedmopunkową do szósej włączne. Jeżel wemy że w badanym układze pąa ższe harmonczne mają pomjalne małe ampludy o do analzy układu sarczy meoda pęcopunkowa. Uzyskany nk wskazuje że na elemence nelnom jes możlwe wzbogacene wdma sygnału o dodakowe składowe nazywane produkam nelnowośc. W pewnych układach jes o efek pożądany jak np. w powelaczach częsolwośc. W nnych przypadkach jes o efek pasożynczy jak na przykład we wzmacnaczach welkosygnałoch. Wówczas marą znekszałceń jes zawarość poszczególnych harmoncznych h h (.6) rażana częso w procenach. Podaje sę równeż padkową marę znekszałceń jaką jes współczynnk zawarośc harmoncznych h h h (.7) Ten współczynnk jes akże częso rażany w procenach.

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene 6/5 Przykład.. Układ z rys..5 jes szeregom połączenem dody półprzewodnkowej rezysora. Układu en zosane przeanalzowany meodą pęcopunkową. BAY5 v v vwe R v v f v we 5 8 5 Q v we 698 6 9 v we cos 8 Rys..5. Analza układu z dodą za pomocą meody pęcopunkowej Pobudzenem jes napęce v we a odpowedzą jes napęce v ( ). Zależność nelnową v f v ) kreśla sę na podsawe znajomośc charakerysyk dody BAY5 ( we (rys..). Dokonuje sę ego berając pary warośc prądu dody D napęca dody D a nasępne oblczając napęce jścowe v DR oraz napęce wejścowe vwe D v Przyjęo że czyl punk pracy Q znajduje sę w począku układu współrzędnych wokół ego punku zmena sę kosnusodalne pobudzene o ampludze. Przebeg napęca v ( ) znaczono poprzez grafczne przerzuowane pobudzena przez charakerysykę nelnową v f v ). Warośc przebegu v ( ) w ( we pęcu punkach porzebne do meody pęcopunkowej są nasępujące: v 5 v 8 v v v v. 5 Z zależnośc (.5) oblcza sę składową sałą ampludy harmoncznych przebegu jścowego: 65 98 575 96 875. Zawarośc poszczególnych harmoncznych noszą odpowedno:

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene 7/5 h 57 ( 5 7%) h 9 ( 9 %) h 89 ( 8 9%) oraz współczynnk zawarośc harmoncznych h 566 (566%).. Aproksymacja welomanowa charakerysyk Nelnowe układy rezysancyjne są opsywane równanam nelnom algebracznym. Zależność sygnału jścowego y od wejścowego x jes funkcją nelnową y f (x) (.8) Jeżel zależność (.8) jes zadana kreślne o aby odpowedź układu znaczyć meodam analycznym a ne grafcznym należy dokonać aproksymacj charakerysyk (.8). Sosuje sę różne aproksymacje: lną łamaną krzym kładnczym funkcjam sklejanym zapewnającym cągłość perwszej pochodnej nne. Szeroko sosowana jes aproksymacja welomanowa. Aproksymacja welomanowa polega na przyblżenu funkcj y f x welomanem n-ego sopna n n k y a ax a x an x ak x (.9) k Współczynnk a k welomanu aproksymującego mogą być znaczone na przykład poprzez mnmalzację błędu średnokwadraowego mędzy welomanem a przebegem rzeczywsym. Rozwązane akego zadana maga jednak zasosowana meod opymalzacj eracyjnej. Prosszym chocaż mnej dokładnym sposobem aproksymacj jes zasosowane nerpolacj welomanowej. Nech funkcja nelnowa y f x przechodząca przez począek układu współrzędnych (rys..6) będze nerpolowana welomanem czwarego sopna y a (.) x a x ax a x y y y f x y y y x Rys..6. Konsrukcja grafczna do nerpolacj welomanem -ego sopna

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene 8/5 W neresującym zakrese zmennośc welkośc x rozmeszcza sę pęć węzłów nerpolacyjnych odległych mędzy sobą na os x o warość żąda sę aby w ych węzłach warośc welomanu (.) były dokładne równe waroścom zadanej funkcj y f x. Środko węzeł nerpolacyjny znajduje sę w począku układu współrzędnych. Dla czerech pozosałych węzłów orzymuje sę czery równana: y a a 8 a 6 a y a a a a y a a a a y a a 8 a 6 a. (.) Rozwązując układ równań (.) znacza sę poszukwane współczynnk nerpolacyjnego: a k welomanu a y y y y a y y y y a y y y y ( ) 6 a y y y y ( ) 6. Uzyskany rezula ławo można rozszerzyć na przypadek gdy funkcja przez począek układu współrzędnych. x (.) y f ne przechodz Przykład.. Dla układu z rys..5 przyjęo że punk pracy Q leży w począku układu współrzędnych rozmeszczono węzły nerpolacyjne w zakrese v we z odsępem 5. Odczyujemy z charakerysyk układu współrzędne węzłów nerpolacyjnych: v v 85 v v. Współczynnk welomanu nerpolacyjnego a k znacza sę ze wzorów (.) osaeczne zależność v f v ) jes aproksymowana welomanem ( we v 5v we 9v we 8v we 9v we.. Odpowedź układu na pobudzene harmonczne welomanem Nech zależność mędzy sygnałem wejścom v we jścom v będze opsana

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene 9/5 v a n av we avwe anvwe (.) Jeżel sygnał wejśco jes harmonczny v we cos (.) o sosując nasępujące zwązk rygonomeryczne cos x ( cos ) x cos x ( cos cos ) x x cos x ( cos cos ) 8 x x d. (.5) ławo kazujemy że sygnał jśco ma nasępującą posać gdze v ( ) cos cos n cos n (.6) d. 5 6 5 a a a a6 a8 8 6 8 5 5 5 7 a a a5 a7 8 6 5 6 7 8 a a a6 a8 6 5 5 7 a a5 a7 6 6 6 7 8 a a6 a8 8 6 8 (.7) Najższy rząd harmoncznej możlwej do oblczena ą meodą równa sę sopnow n welomanu opsującego charakerysykę nelnową. Jeżel wemy że w badanym układze pąa ższe harmonczne mają pomjalne małe ampludy o do analzy układu sarczy aproksymacja welomanem czwarego sopna. Przykład.. Dla układu z rys..5 jes znana posać welomanu aproksymującego charakerysykę nelnową (przykład.). Zakładamy że punk pracy Q znajduje sę w począku układu współrzędnych a ampluda pobudzena harmoncznego równa sę. Wzory (.7) przyjmą eraz nasępującą posać:

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene /5 a a a 5 75 8 a a 5 a a 5 5 a 7 a 5. 8 Z ych wzorów znacza sę przy ampludze pobudzena harmonczne napęca jścowego: (.8) składową sałą 6 958 58 87 7. Zawarośc poszczególnych harmoncznych noszą h 57 ( 57 %) h 87 ( 8 7%) h 75 ( 7 5%) a współczynnk zawarośc harmoncznych ma warość h 58(58%) Uzyskane nk są w przyblżenu zgodne z nkam uzyskanym meodą grafczną pęcopunkową (przykład.). Wykres zależnośc ampludy perwszej drugej rzecej harmoncznej w funkcj ampludy harmoncznego pobudzena kreślono w merze decybelowej na rys..7. Przy dosaeczne małych ampludach pobudzena we wzorach (.8) przeważają perwsze razy sum kresy są lnam prosym. Wprawdze przy wększych ampludach pobudzena kresy przesają być lnam prosym ale przedłużając kresy jako lne prose orzymujemy punky przecęca nazywane punkam przechu P P. Na rys..7 nanesono warośc współrzędnych punków przechu. Są o ważne paramery dla projekana układu. Znając je możemy oblczyć dopuszczalną ampludę pobudzena przy kórej ne zosaną przekroczone z góry narzucone warośc zawarośc harmoncznych.

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene /5 db OP 6dB db P OP 5dB db 6 P db db db db db db db db db db db db db db db db P 76 db Rys.7. Punky przechu analzowanego układu z dodą db db P 8dB 8 db.5. Odpowedź układu na pobudzene dwuharmonczne Zosane przeprowadzona analza układu nelnowego o charakerysyce welomanowej (.) przy pobudzenu nnym nż harmonczne. Nech pobudzene będze dwuharmonczne v we ( ) cos cos (.9) Podsawając pobudzene (.9) do rażena (.) sosując wzory rygonomeryczne orzymuje sę sygnał jśco o posac

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene /5 v n k l ( ) a kl n n k n k vwe ( ) k k k a ( cos k k k l cos cosl cos( k l ) cos( k l ) n o cos ) o (.) Ze wzoru (.) nka że sygnał jśco v zawera składową sałą oraz nasępujące składowe wdma: - składowe harmonczne o pulsacjach k gdze k =...n - składowe harmonczne o pulsacjach l gdze l =...n - składowe kombnacyjne sumacyjne różncowe o pulsacjach k l gdze k + l =...n. Lczba k + l jes rzędem składowej kombnacyjnej zarówno sumacyjnej jak różncowej. Najższy rząd składowej harmoncznej kombnacyjnej możl do oblczena ą meodą równa sę sopnow welomanu n. Zakładając że sopeń welomanu n składowa sała składowe harmonczne kombnacyjne będą rażały sę ponższym wzoram: 9 a a a 9 a a a a a a 8 a a a a a. (.) Przykład.. Dla układu z rys..5 przy założenu że punk pracy Q znajduje sę w począku układu współrzędnych a ampluda pobudzena dwuharmoncznego równa sę ze wzorów (.) orzymuje sę

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene /5 76 6 56 5 6 8 7 88. Na rys..8 pokazano nermodulacyjny punk przechu P. Zgodne z przewdywanam eoreycznym jes on przesunęy o 77 db w lewo w dół w porównanu z punkem przechu P przy pobudzenu harmoncznym. db db OP 6dB db P db db db db db db db db db db db db db db db P 7 db 8 Rys.8. nermodulacyjny punk przechu analzowanego układu z dodą db

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene /5. Ops zesawu ćwczenowego.. Ops badanego układu Na płyce obwodu drukowanego znajdują sę rzy różne układy nelnowe (rys..9). BAY5 6 6 v we R R we k BAY5 v 9 k k k BF5 v k v we 8k 8 k 7 xbc7b 6 ma BC7B 8 k 9 k 5 6 6 v F F F 5 8 Rys..9. Schemay badanych układów nelnoch Perwszy układ o doda półprzewodnkowa BAY5 połączona szeregowo z rezysorem R. Układy ake są częso korzysywane jako deekory ampludy. Drug układ o wzmacnacz welkosygnało z ranzysorem polom złączom BF5. Tranzysor posada prakyczne neskończene dużą mpedancję wejścową. W obwodze wejścom umeszczono rezysor k dodę półprzewodnkową zabezpeczające ranzysor przed uszkodzenem w przypadku spolaryzowana bramk ranzysora nadmerne dużym napęcem dodanm. snene ych przyrządów zosało już uwzględnone na krese charakerysyk przejścowej ranzysora BF5 zameszczonej na rys... Trzec układ o para różncowa z ranzysoram bpolarnym BC7B ze źródłem sałoprądom. Należy zwrócć uwagę na o że w porównanu ze zkłą parą różncową umeszczono w obwodze wejścom dzelnk rezysancyjny łumący -cokrone napęce wejścowe. snene ego dzelnka mus być wzęe pod uwagę przy znaczanu charakerysyk v f v ). Układy z ranzysorom param różncom mogą być ( we korzysywane w układach nelnoch jako ograncznk ampludy lub powelacze częsolwośc. Wszyske rzy układy umeszczono na jednej płyce obwodu drukowanego ze wspólnym gnazdem napęca wejścowego v we. Napęca zaslające są doprowadzone do płyk z zewnęrznego zaslacza za pośredncwem przedłużacza zakończonego z obu sron złączam welokonakom.

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene 5/5.. Zesaw pomaro meoda pomaru Badane nelnowego układu rezysancyjnego w kórym zachodz przekszałcane wdma sygnałów przeprowadza sę w zesawe pomarom pokazanym na rys... Generaor sygnałów dwuharmoncznych L9 Wolomerz cyfro L6 Mkrowolomerz selekywny L7 Oscyloskop kaodo 5kHz khz 6 6 R vwe Płyka z badanym układam v Y Zaslacz L Rys... Schema bloko układu pomarowego Generaor L9 warza sygnał będący sumą składowej sałej (regulowanej w zakrese od 6 do 6 ) harmoncznych o częsolwoścach khz 5 khz (ampludy regulowane w zakrese ). Charakerysykę nelnową v f v ) badanego układu merzy sę zmenając napęce sałe z generaora L9 (przy zeroch ampludach sygnałów harmoncznych). Wolomerzem cyfrom merzy sę napęce wejścowe v we jścowe v układu. Oscyloskop kaodo z sondą pozwala obserwować kszał napęca wejścowego v we () (usawene punku pracy amplud harmoncznych) jścowego v (). Mkrowolomerz selekywny służy do merzena amplud składoch dyskrenych wdma (a ne częsolwośc jego mechanczna skala częsolwośc jes mało dokładna). Z naz przyrządu nka że jego wskazana są odnesone do warośc. Przykładowo odczyane z przyrządu warośc 8 db oznacza że ampluda ma warość μ m przy czym jes o warość skueczna a ne szczyowa. ( we. Program konana ćwczena A) Przygoowane ćwczena. Wyberz do badań jeden z rzech układów nelnoch. Dla branego układu kreśl przewdywaną sayczną charakerysykę nelnową v f v ).. Na charakerysyce nelnowej berz punk pracy Q ampludę pobudzena harmoncznego ake aby sąpły znekszałcena nelnowe sygnału. Przeprowadź analzę grafczną meodą pęcopunkową. Narysuj przebeg jśco (). Oblcz zawarośc ( we v

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene 6/5 poszczególnych harmoncznych współczynnk zawarośc harmoncznych. Wykreśl wdmo przyjmując f khz lub 5 khz. W przypadku gdy brano do badań układ z dodą BAY5 przyjmj punk pracy Q różny od użyego w przykładach oblczenoch j. punk leżący poza począkem układu współrzędnych.. Dla charakerysyk nelnowej v f v ) znacz weloman nerpolacyjny sopna n. Węzły nerpolacyjne rozmeść symeryczne wokół punku pracy Q w zakrese odpowadającym pobudzenu harmoncznemu o ampludze akej jak w p. A. Wykreśl znaczony weloman nerpolacyjny na le charakerysyk v f v ).. Korzysając z welomanu nerpolacyjnego oblcz ampludy składoch wdma napęca jścowego v () przy pobudzenu przebegem harmoncznym (ampluda częsolwość f punk pracy Q jak w p.a). Oblcz zawarość poszczególnych harmoncznych współczynnk zawarośc harmoncznych. Wykreśl oblczone wdmo. 5. Korzysając z welomanu nerpolacyjnego oblcz ampludy składoch wdma napęca jścowego v () przy pobudzenu dwuharmoncznym o ampludze = =. Wykreślć oblczone wdmo przyjmując dla przebegu dwuharmoncznego częsolwośc f = khz f =5 khz. B) Eksperymeny pomary. W układze nelnom branym w punkce A zmerz charakerysykę v f v ) kreśl we wspólnym układze współrzędnych z charakerysyką ( we przewdywaną eoreyczne.. Przy pobudzenu harmoncznym (ampluda częsolwość f punk pracy Q jak w p.a) odrysuj oscylogram napęca jścowego v () nanosząc go we wspólnym układze współrzędnych z przebegem przewdywanym eoreyczne w punkce A..Przy pobudzenu harmoncznym (ampluda częsolwość f punk pracy Q jak w p.a) zmerz ampludy składoch wdma napęca v do czwarej harmoncznej włączne. Wynk pomarów naneś we wspólnym układze współrzędnych z nkam oblczeń z punku A.. Przy pobudzenu dwuharmoncznym o ampludze akej jaką brano ( we w p. A5 zmerz ampludy składoch wdma napęca wspólnym układze współrzędnych z nkam oblczeń z punku A5. C) Opracowane nków dyskusja v ( we. Wynk pomarów naneś we. Porównaj charakerysykę nelnową v f v ) oblczoną w punkce A z charakerysyką zmerzoną w punkce B.. Porównaj kszał przebegu v () przy pobudzenu harmoncznym znaczony grafczne (punk A) pomerzony (punk B).. Porównaj nk oblczeń wdma sygnału jścowego przy pobudzenu harmoncznym z punków A A z nkam pomarów z punku B.. Porównaj nk oblczeń wdma sygnału jścowego przy pobudzenu dwuharmoncznym z punku A5 z nkam pomarów z punku B. Zaznaczyć kóre prążk są harmoncznym kóre sumacyjne kóre różncowe jakego rzędu? ( we

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene 7/5 5. Przedyskuuj wpływ sosowanych meod analzy meod pomaroch na zaobserwowane rozbeżnośc mędzy nkam oblczeń pomarów. 6. Przedyskuuj zależność mędzy sopnem grafcznej meody welopunkowej welomanu aproksymującego a rzędem najższej harmoncznej składowej kombnacyjnej możlwej do znaczena daną meodą analzy. Jakego sopna meodę welopunkową weloman aproksymujący należałoby zasosować aby znaczyć harmonczne składowe kombnacyjnego do rzędu szósego włączne? 7. Podaj przykłady prakycznego zasosowana badanego układu nelnowego wskaż jake paramery układu mogą być znaczone meodam analzy sosowanym w konanym ćwczenu. 5. Kompuerowe przygoowane ćwczena CW. P. UKLAD Z DODA POLPRZEWODNKOWA BAY5 *POBUDZENE HARMONCZNE E ALUE={.8*SN(6.88*kHz*TME)} N ; Zrodlo korz. do zn. char. salopradowej R ohm D BAY5.MODEL BAY5 D(S=uA N=.5 RS=ohm TT=ns CJO=pF).DC LN N -..TRAN us 6us.FOUR 5kHz ().PROBE.OPTONS RELTOL=..END POBUDZENE DWUHARMONCZNE E ALUE={.8*SN(6.88*kHz*TME)+.8*SN(6.88*5kHz*TME)} N R ohm D BAY5.MODEL BAY5 D(S=uA N=.5 RS=ohm TT=ns CJO=pF).TRAN us 6us.FOUR 5kHz ().PROBE.OPTONS RELTOL=..END

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene 8/5.5 BAY5..5..5 we -.5 -. -.5 -. -.5 -. -.5.5..5..5. () N Rys... Charakerysyka nelnowa układu z dodą BAY5. v() Przy vwe()=.8sn(pkhz*) BAY5..6..8. -. s us us 6us 8us us us us 6us 8us us () Tme Rys... Odpowedź układu z dodą BAY5 na pobudzene harmonczne

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene 9/5. =.6 Przy vwe()=.8sn(pkhz*)..8 =.65.6 =.5.. =.7 =.85 fo fo fo fo Hz 5KHz KHz 5KHz KHz 5KHz KHz 5KHz KHz 5KHz 5KHz () Frequency..6.6 Przy vwe()=.8sn(pkhz*)+.8sn(p5khz*)..89.8.68.68.6..5..7.7 f-f.5 f-f f-f f-f f f-f f f f f+f f f+f f Hz 5KHz KHz 5KHz KHz 5KHz KHz 5KHz KHz 5KHz 5KHz () Frequency. Rys... Wdmo sygnału jścowego w układze z dodą BAY5 przy pobudzenu harmoncznym dwuharmoncznym (prążk wdma są przedsawane jako rójkąy dokładny odczy amplud z abelk plku OUT) CW. P. UKLAD Z TRANZYSTOREM POLOWYM ZLACZOWYM BF5 *POBUDZENE HARMONCZNE E 5 ALUE={.8*SN(6.88*kHz*TME)} N 5 ; Zrodlo korz. do zn. char. salopradowej DD RG kohm RD.kohm D BAY5.MODEL BAY5 D(S=uA N=.5 RS=ohm TT=ns CJO=pF) J BF5

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene /5.MODEL BF5 NJF(TO=-. BETA=.6 LAMBDA=. CGD=pF CGS=pF).DC LN N -..TRAN us 6us.FOUR 5kHz ().OPTONS RELTOL=..PROBE.END POBUDZENE DWUHARMONCZNE E 5 ALUE={.8*SN(6.88*kHz*TME)+.8*SN(6.88*5kHz*TME)} N 5 DD RG kohm RD.kohm D BAY5.MODEL BAY5 D(S=uA N=.5 RS=ohm TT=ns CJO=pF) J BF5.MODEL BF5 NJF(TO=-. BETA=.6 LAMBDA=. CGD=pF CGS=pF).TRAN us 6us.FOUR 5kHz ().OPTONS RELTOL=..PROBE.END BF5 9 8 7 6 we 5 -. -.5 -. -.5 -. -.5.5. () N Rys... Charakerysyka nelnowa układu z ranzysorem BF5

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene /5 v() Przy vwe()=.8sn(pkhz*) BF5 8 6 s us us 6us 8us us us us 6us 8us us () Tme Rys..5. Odpowedź układu z ranzysorem BF5 na pobudzene harmonczne =9.6 Przy vwe()=6.8sn(pkhz*) BF5 8 6 =. =.7 =. =.8 fo fo fo fo Hz 5KHz KHz 5KHz KHz 5KHz KHz 5KHz KHz 5KHz 5KHz () Frequency

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene /5 Przy vwe()=.8sn(pkhz*)+.8sn(p5khz*) BF5 8 8. 6.8.8.77.76.8. f-f. f-f.. f-f f f-f f f-f f f f f+f f f+f Hz 5KHz KHz 5KHz KHz 5KHz KHz 5KHz KHz 5KHz 5KHz () Frequency Rys..6. Wdmo sygnału jścowego w układze z ranzysorem BF5 przy pobudzenu harmoncznym dwuharmoncznym CW. P. UKLAD Z PARA ROZNCOWA TRANZYSTOROW BPOLARNYCH BC7 *POBUDZENE HARMONCZNE E ALUE={*SN(6.88*kHz*TME)} N ; Zrodlo korz. do zn. char. salopradowej CC 6 6 EE 9-6 R 9kohm R kohm R 6.kohm R 5 6.kohm R5 7 8.kohm R6 7 9 8.kohm R7 8 9.kohm Q BC7 Q 5 BC7 Q 7 8 BC7.MODEL BC7 NPN(S=nA BF=5 RB=ohm CJE=.pF CJC=.pF TF=ns).DC LN N -..TRAN us 6us.FOUR 5kHz (5).OPTONS RELTOL=..PROBE.END POBUDZENE DWUHARMONCZNE E ALUE={.8*SN(6.88*kHz*TME)+.8*SN(6.88*5kHz*TME)} N CC 6 6 EE 9-6 R 9kohm

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene /5 R kohm R 6.kohm R 5 6.kohm R5 7 8.kohm R6 7 9 8.kohm R7 8 9.kohm Q BC7 Q 5 BC7 Q 7 8 BC7.MODEL BC7 NPN(S=nA BF=5 RB=ohm CJE=.pF CJC=.pF TF=ns).TRAN us 6us.FOUR 5kHz (5).OPTONS RELTOL=..PROBE.END 6. BC7 5.... we. -. -.5 -. -.5 -. -.5.5..5..5. (5) N Rys..7. Charakerysyka nelnowa pary różncowej z ranzysoram BC7

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene /5 6. v() Przy vwe()=.8sn(pkhz*) BC7 5..... s us us 6us 8us us us us 6us 8us us (5) Tme Rys..8. Odpowedź pary różncowej z ranzysoram BC7 na pobudzene harmonczne. = Przy vwe()=.8sn(pkhz*). =.5.. =.6 5=. =. fo =. fo fo fo 5fo Hz 5KHz KHz 5KHz KHz 5KHz KHz 5KHz KHz 5KHz 5KHz (5) Frequency

Andrzej Leśnck Laboraorum Sygnałów Analogoch Ćwczene 5/5. Przy vwe()=.8sn(pkhz*)+.8sn(p5khz*)...6.6..5.8 f-f f-f..8 f-f.5 f-f f f-f f f f f+f f f+f f Hz 5KHz KHz 5KHz KHz 5KHz KHz 5KHz KHz 5KHz 5KHz (5) Frequency.9.57 Rys..9. Wdmo sygnału jścowego w parze różncowej z ranzysoram BC7 przy pobudzenu harmoncznym dwuharmoncznym