PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 4 W SUWAŁKACH na rok szkolny 2013/2014 żeby kłosy naszego życia nie okazały się puste w dzień żniwa ks. K. A. Hamerszmit Niniejszy Pogram powstał w oparciu o obowiązujące akty prawne i wewnątrzszkolne dokumenty: Konstytucję Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (DzU 1997 nr 78, poz. 483 ze zm.); Ustawę z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: DzU 2004 nr 256, poz. 2572 ze zm.); Ustawę z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jedn.: DzU 2006 nr 97, poz. 674 ze zm.); Powszechną Deklarację Praw Człowieka z 10 grudnia 1948 r.; Konwencję o Prawach Dziecka przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r.; Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (DzU 2009 nr 4, poz. 17); Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (DzU 2007 nr 83, poz. 562 ze zm.); Statut Szkoły i Misję Szkoły; Program Rozwoju Szkoły Program Wychowawczy Szkoły na rok szkolny 2012/2013 Program Wychowawczy Szkoły powstał w trosce o wszechstronny rozwój osobowy uczniów w wymiarze intelektualnym, emocjonalnym, społecznym, moralnym oraz zdrowotnym, po uprzednim zdiagnozowaniu potrzeb uczniów, nauczycieli i rodziców. Opisuje on w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym podejmowane w szkole i jest realizowany przez wszystkich nauczycieli. Diagnoza środowiska wychowawczego szkoły Szkoła Podstawowa nr 4 w Suwałkach liczy 24 oddziały (w tym 2 oddziały przedszkolne), do których uczęszcza 551 uczniów(stan na czerwiec 2013r.). Sytuacja materialna większości rodzin znajduje się na przeciętnym poziomie, jednak dużą część uczniów objęła jest opieka MOPS, korzysta ze stypendiów. Rodzice większości uczniów pracują zawodowo, dlatego duża grupa dzieci korzysta ze świetlicy szkolnej. Szkoła zlokalizowana jest na obrzeżach miasta, co w dużej mierze czyni ją bezpieczną. W niedalekiej odległości od szkoły zlokalizowane są basen i stadion szkolny. Rodzice oczekują od szkoły bogatej oferty zajęć pozalekcyjnych i zajęć dydaktyczno -wyrównawczych, bowiem ważny dla nich problem stanowi pomoc uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, a w szczególności z uczniem zdolnym i mającym trudności w nauce oraz poprawy wyników sprawdzianów klas szóstych. Społeczność szkolna oczekuje od szkoły zapewnienia uczniom bezpiecznych warunków edukacyjnych i wychowawczych oraz promowania zdrowego stylu życia.
Wartości wybrane przez społeczność szkolną Celem Programu Wychowawczego Szkoły jest kształtowanie odpowiedzialnej osobowości ucznia w oparciu o: empatię wobec drugiego człowieka; znajdowanie swojego miejsca w rodzinie grupie koleżeńskiej, społeczności lokalnej i narodowej; wykorzystywanie wiadomości i w rozwiązywaniu problemów; samodzielność; dbanie o zdrowie swoje i innych; potrzebę obcowania z kulturą i szacunek do dorobku kulturowego regionu i narodu. Zadania wychowawcze 1. Kształtowanie potencjału intelektualnego - przezwyciężanie bierności myśliwej na rzecz myślenia twórczego, poszerzanie zainteresowań, umiejętność organizacji procesu uczenia się, poszukiwania informacji z różnych źródeł, ciekawość poznawcza, rozbudzanie zainteresowań i pasji. 2. Rozwijanie uczuć i emocji - kształtowanie wrażliwości emocjonalnej, poznawanie własnej sfery uczuciowej, kształtowanie kontrolowania i asertywnego wyrażania własnych emocji i świadomego dokonywania wyborów. 3. Komunikacja społeczna przygotowanie i wdrażanie i harmonijnego funkcjonowania w społeczności klasowej i szkolnej, kształtowanie komunikacyjnych w kontaktach z rówieśnikami i dorosłymi, poszanowanie dla drugiego człowieka, akceptacja praw drugiego człowieka, asertywność, kształtowanie dyscypliny, pracy w zespole, przyjmowania odpowiedzialności za powierzone zadania i swoje czyny. 4. Kształtowanie systemu wartości nabywanie oceny własnych zachowań i działań, świadome podporządkowywanie się obowiązującym normom, kształtowanie zdolności do głębokiego kontaktu z drugim człowiekiem (przyjaźni), tworzenia hierarchii wartości, wypracowywanie twórczych postaw, kształtowanie wrażliwości na walory estetyczne i wartości moralne. 5. Dojrzałość fizyczna - dbanie o własne ciało, zapoznawanie uczniów z zasadami przestrzegania higieny osobistej, higieny pracy oraz motywowanie do ich przestrzegania, propagowanie zdrowego odżywiania, uświadamianie zagrożeń związanych z nałogami, kształtowanie prawidłowych postaw wobec przyrody, umiejętność radzenia sobie z zagrożeniami, pedagogizacja rodziców w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom.
do Zadania 1. Rozwijanie zainteresowań uczniów Diagnoza, rozpoznanie i rozwijanie pedagog uzdolnień uczniów lekcje z wychowawcą, szkolny, spotkania nauczycieli w zespołach prowadzący zajęcia wychowawczych, realizacja zadań pozalekcyjne, wynikających z Programu Poprawy świetlicy, biblioteki, Efektywności Kształcenia zajęcia rozwijające uzdolnienia, zainteresowania i pasje uczniów: koła przedmiotowe, artystyczne, sportowe, konkursy promowanie osiągnięć uczniów: udział w konkursach przedmiotowych, artystycznych, sportowych, eksponowanie prac uczniów w gablotach szkolnych, pracowniach przedmiotowych, gazetce lokalnej, stronie internetowej szkoły Zaplanowanie i realizacja działań wspierających dla uczniów: zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, dydaktycznowyrównawcze, logopedyczne, socjoterapeutyczne i inne pozalekcyjne również realizowane w ramach projektu unijnego prowadzący zajęcia pozalekcyjne n-le odpowiedzialni za konkursy, zespoły zadaniowe, wychowawcy wychowawcy klas, pedagog szkolny, przedmiotów szkolny i wg. potrzeb 2. Kształtowanie poszukiwania informacji i poszerzania wiedzy porady i konsultacje dla uczniów, rodziców Stwarzanie warunków do wszechstronnego rozwoju osobistego uczniów: - wykorzystanie pracowni komputerowej w trakcie procesów lekcyjnych i pozalekcyjnych - korzystanie z pracowni przedmiotowych - wykorzystanie zasobów biblioteki szkolnej, ICIM, Internetu - zachęcanie do korzystania z zasobów Biblioteki Publicznej - motywowanie uczniów do zindywidualizowanej pracy pod kierunkiem, rozpoznawania swoich zainteresowań, pasji pedagog szkolny wszyscy, a w szczególności biblioteki, przedmiotowcy wg. potrzeb 3.Kształtowanie pracy w zespole udział uczniów w zawodach sportowych, konkursach przedmiotowych, tematycznych, interdyscyplinarnych, artystycznych, projektach edukacyjnych działania samorządu uczniowskiego, imprezy, uroczystości, uaktualnianie gablot i gazetek, organizacja dyżurów praca w zespołach zadaniowych podczas lekcji i projektów edukacyjnych przedmiotów, opiekunowie kół zainteresowań, opiekunowie projektów opiekun samorządu, wychowawcy
4. Doskonalenie komunikacji międzyludzkiej 5. Kształtowanie kultury języka nabywanie nawyków kulturalnego wszyscy zachowania i stosowania dobrych manier i pracownicy oraz prowadzenia rozmowy z szkoły, pedagog szkolny wykluczeniem wulgaryzmów kształtowanie zdolności rozwiązywania pedagog szkolny, konfliktów i asertywnego sposobu obrony wychowawcy i pozostali swoich praw nabywanie zasad właściwej komunikacji kształtowanie aktywnego i empatycznego słuchania innych utrwalanie zasad poprawnego posługiwania się językiem w mowie i piśmie udział w konkursach literackich, recytatorskich, ortograficznych, czytelniczych, lekcje biblioteczne wyjścia i wyjazdy do kina, teatru, muzeum, filharmonii, centrów nauki języka polskiego, n-le biblioteki 6. Kształtowanie postawy przynależności do środowiska szkolnego, lokalnego, narodowego i europejskiego promowanie sylwetki patrona szkoły, uwewnętrznianie wartości, którymi kierował się nasz patron (odwaga, bezinteresowność, miłość, służba drugiemu człowiekowi, patriotyzm): Współudział w organizacji i udział w uroczystościach szkolnych, lokalnych i państwowych: - organizowanie apeli, akademii - organizowanie imprez szkolnych: andrzejki, jasełka, dzień matki, dzień babci dyrekcja, samorząd uczniowski, wszyscy, a w szczególności: historii, przyrody, j. polskiego, religii, Zespół ds. Programu Wychowawczego Aktywna praca Samorządu Uczniowskiego i Szkolnego Koła Caritas: - organizacja wyborów przewodniczącego samorządu szkolnego - inicjowanie i udział w akcjach charytatywnych opiekun samorządu szkolnego, opiekun Koła Caritas, wychowawcy wrzesień Kultywowanie tradycji i obyczajów szkolnych i lokalnych oraz kształtowanie postaw patriotycznych: - Święto Szkoły, uroczystość szkolna tej okazji (przeniesiona na dzień imienin patrona) - nauka oraz przypominanie hymnu państwowego - udział i pomoc w organizacji spotkań wigilijnych, wielkanocnych - uczestnictwo w obchodach świąt państwowych, np. Święta Niepodległości, Rocznica Konstytucji 3 Maja, rocznica wybuchu II Wojny Światowej religii, nauczyciel historii, zespół nauczycieli wyznaczony do organizacji uroczystości i imprez szkolny i uroczystości szkolnych
6. Kształtowanie postawy przynależności do środowiska szkolnego, lokalnego, narodowego i europejskiego 7. Kształtowanie postawy tolerancji i poszanowania innych kultur i wyznań Poznawanie symboli narodowych i nauczyciel historii, kształtowanie nawyku okazywania im biblioteki, przyrody, szacunku: języków, wychowawcy - udział w apelach i uroczystościach szkolnych, organizowanie wycieczek do miejsc pamięci narodowej Nabywanie i poszerzanie wiedzy o krajach Unii Europejskiej Zapoznanie z prawami i obowiązkami ucznia: - zapoznanie ze Statutem, WSO, PSO - zapoznanie ze Szkolnym Kodeksem Norm i Zachowań, tworzenie kodeksów klasowych, odwoływanie się do tych norm w przypadku niewłaściwych zachowań Kształtowanie właściwego rozumienia postawy tolerancji, rozpoznawania jej granic, odwoływanie się do sytuacji sprzyjających wyszukiwaniu w codziennym życiu przypadków nietolerancji i tragicznych skutków jej braku (wojny religijne, odrzucenie ludzi chorych ) poznawanie innych kultur, religii, tradycji innych narodów nabywanie akceptacji osób niepełnosprawnych, wyjaśnianie roli integracji poszczególnych przedmiotów biblioteki, historii, przyrody klas, pedagog szkolny pedagog, poszczególnych przedmiotów, n-le biblioteki, języków obcych rozkładem materia wrzesień 2013r. i 8.Ukierunkowanie uczuć i emocji 9. Rozwijanie u uczniów życiowych umożliwiających rozwiązywanie problemów i sytuacji trudnych, stwarzanie działań alternatywnych wobec zachowań destrukcyjnych kształtowanie okazywania własnych uczuć i emocji nauka kontroli własnych emocji umiejętność budowania właściwych relacji z rówieśnikami i otoczeniem zdobywanie radzenia sobie ze stresem Realizacja programów wychowawczoprofilaktycznych, planów pracy wychowawczej w poszczególnych klasach, planu pracy pedagoga szkolnego, realizacja ścieżek edukacyjnych, indywidualne rozmowy z pedagogiem szkolnym i wychowawcami: - nabywanie postaw asertywnych, nauka stosownego używania słowa nie jako postawy, dzięki której możemy zachować swoją tożsamość i poczucie własnej wartości (jestem otwarty, stanowczy, nie obrażam) spotkania z psychologiem, pedagogiem szkolnym, zajęcia wychowawcze w ramach programów wychowawczych klas, grupy wsparcia, dramy, spotkania okolicznościowe w klasach dyrekcja szkoły, samorząd uczniowski, pedagog, przedmiotów, Zespół ds. Programu Wychowawczego i Profilaktyki, w ramach współpracy - Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna i Świetlica Środowiskowa im. Dzieciątka Jezus i według mu
9. Rozwijanie u uczniów życiowych umożliwiających rozwiązywanie problemów i sytuacji trudnych, stwarzanie działań alternatywnych wobec zachowań destrukcyjnych - nabywanie i rozwijanie rozwiązywania problemów w grupie - rozwijanie zachowania się sytuacjach nietypowych/trudnych - wskazywanie sposobów pomagania rówieśnikom, przeciwdziałanie odrzuceniu rówieśniczemu 10. Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa w szkole i poza nią Kształtowanie prawidłowego stosowania zasad bezpieczeństwa obowiązujących w klasie, szkole i środowisku oraz prawidłowego reagowania w sytuacjach zagrożenia: - pogadanki, warsztaty, prelekcje, zajęcia w terenie, próbne alarmy Nabywanie udzielania pierwszej pomocy: - udział uczniów w zajęciach z zakresu pierwszej pomocy dyrekcja szkoły, pedagog szkolny, pielęgniarka szkolna, pozostali i Nabywanie w obszarze edukacji komunikacyjnej: - udział w kursie na kartę rowerową, zdobycie karty rowerowej, spotkania z policją, zajęcia w terenie, gry symulacyjne nauczyciel prowadzący BRD, wychowawcy rozkładem materiału techniki 11. Współpraca z rodzicami i instytucjami wspomagającymi szkołę Kształtowanie integralnych działań wychowawczych szkoły i rodziny: - zebrania z rodzicami - współpraca z rodzicami w organizowaniu imprez klasowych i szkolnych, a w szczególności przygotowań do Dnia Rodziny - uświadamianie rodzicom ich roli w kształtowaniu postaw moralnych dzieci i motywowania ich do nauki dyrekcja, pedagog, n-le biblioteki pozostali i i obowiązują cymi terminami Wzmacnianie prawidłowego rozwoju intelektualnego, emocjonalnego i społecznego uczniów: - pomoc materialna dla potrzebujących uczniów (stypendia, dofinansowanie do zakupu podręczników) współpraca z Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną, MOPS, Świetlicą Środowiskową im. Dzieciątka Jezus, SOK, Biblioteką Publiczną, parafią dyrekcja, pedagog szkolny, biblioteki według potrzeb i
12. Dbamy o zdrowie Rozbudzanie potrzeby ochrony środowiska według naturalnego: przyrody, planu pracy - realizowanie edukacji ekologicznej - wycieczki do miejsc ochrony pomników przyrody, parków narodowych Diagnozowanie swoich potrzeb, nawyków i kształtowanie określania ich wpływu na zdrowie, promowanie wartości zdrowego stylu życia: - pogadanki, dyskusje - spotkania z pielęgniarką szkolną - realizacja zadań wynikających z Programu Wychowawczego i Profilaktyki, oraz Promocji Zdrowia Doskonalenie sprawności fizycznej - udział w pozalekcyjnych i pozaszkolnych zajęciach sportowych - zajęcia na basenie - udział w zawodach sportowych - rajdy rowerowe wychowania fizycznego, pielęgniarka szkolna, Zespół ds. Promocji Zdrowia, Zespół ds. Programu Wychowawczego i Profilaktyki dyrekcja, n-le wych. fizycznego Zespół ds. Programu Wych. i Profilaktyki,, Zespół ds. Promocji Zdrowia i przyjętym Monitoring i ewaluacja Monitoring Programu Wychowawczego prowadzony jest na bieżąco przez dyrektora szkoły, wychowawców klasowych, pedagoga. Poddawany jest systematycznej ewaluacji i modyfikowany zaistniałymi sytuacjami, ma charakter otwarty. Ewaluacja programu dokonywana będzie na zakończenie roku szkolnego. Bieżący monitoring i roczna ewaluacja pozwala na określenie mocnych i słabych stron podjętych oddziaływań wychowawczych i dokonanie aneksów. Narzędzia monitorujące: obserwacja zachowań uczniów, aktywności, dyskusje z uczniami i z rodzicami, analiza wytworów uczniów, dokumentów szkolnych, wywiady z mi i innymi pracownikami szkoły. Narzędzia ewaluacyjne: informacje udzielane przez nauczycieli, uczniów i rodziców, sprawozdania wychowawców z planów wychowawczych, sprawozdania zespołów zadaniowych, informacje zebrane podczas spotkań z rodzicami, informacje dotyczące współpracy z instytucjami wspomagającymi, sprawozdania opiekunów kółek, ankiety dla uczniów, ankiety dla rodziców, wywiady, obserwacja i ocena zachowań. Program Wychowawczy szkoły został zaopiniowany przez Radę Pedagogiczną 29 sierpnia 2013 roku. Opracował zespół w składzie: Barbara Kaplińska s. Agnieszka s. Joanna Beata Wysocka Dorota Śliwińska Katarzyna Sztukowska