Opracował zespól nauczycieli w składzie: 1. Marek Grobelski 2. Dorota Thom 3. Monika Sucharzewska Szkolny Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej im. dra Ludwika Rydygiera w Dusocinie na lata 2012-2014
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. DRA LUDWIKA RYDYGIERA W DUSOCINIE Na lata : wrzesień 2012 czerwiec 2014 Obejmuje wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Jest dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb naszego środowiska szkolnego, stanowi spójną całość z Programem Wychowawczym Szkoły i Szkolnym Zestawem Programów Nauczania. Program ten odpowiada na realne problemy i zagrożenia pojawiające się w szkole i jej środowisku. Ma też przemyślane cele główne: 1. Życie w harmonii ze sobą i innymi. 2. Współdziałanie. 3. Poszanowanie norm i wartości. 4. Kształtowanie właściwych postaw wobec tematyki zdrowia, uzależnień i przejawów agresji. Program opracowany został w oparciu o: 1. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 roku, w sprawie działalności wychowawczej i zapobiegawczej dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem ( Dz. U. Nr 26, poz.226) 2. Aktualne Podstawy Programowe dla Szkoły Podstawowej 3. Program Wychowawczy Szkoły Podstawowej im. dra Ludwika Rydygiera w Dusocinie 4. Dotychczasowy Szkolny Program Profilaktyki. 5. Wyniki badań ewaluacyjnych przeprowadzonych wśród uczniów, rodziców. 6. Analizy sytuacji wychowawczej, systematycznie dokonywanej przez dyrektora szkoły. 2
WSTĘP : Program dzięki celom głównym czyni uczniów odpowiedzialnych za swoje zachowania, przygotowuje ich do życia w rodzinie oraz konstruktywnego uczestnictwa w życiu indywidualnym i społecznym. Warunkiem osiągnięcia założonych celów jest zaangażowanie wszystkich nauczycieli, wychowawców i rodziców. Może być dobrze zrealizowany przy współpracy z pracownikami różnych instytucji działającymi na rzecz dziecka tj. : Poradnia Psychologiczna, Ośrodek Pomocy społecznej, Policja,Sąd Rodzinny, Straż Pożarna, Kościół, Ośrodek Zdrowia. I wnioski z ewaluacji Programu Profilaktyki za lata 2010-2012 1. Porównanie agresywnych zachowań uczniów w poszczególnych miesiącach roku szkolnego w oparciu o zeszyt uwag oraz rozmowy z wychowawcami i uczniami. 2. Analiza dokumentacji wypadków na terenie szkoły oraz informacji od rodziców o wypadkach w domu. 3. Przeprowadzenie ankiety wśród uczniów, nauczycieli, rodziców dotyczącej poczucia bezpieczeństwa w szkole. 4. Analiza dokumentacji pedagogiczno-psychologicznej i metodycznej dzieci objętych działaniami profilaktycznymi II Założenia Szkolnego Programu Profilaktyki Szkoła, obok domu rodzinnego, jest środowiskiem wychowawczym, które w bezpośredni sposób wywiera wpływ na rozwój dziecka. Z chwilą osiągnięcia przez dziecko dojrzałości szkolnej, pełni ono swoją nową rolę społeczną - rolę ucznia i zaczyna wchodzić w interakcje rówieśnicze. Cała społeczność szkolna wpływa na kształtowanie u dziecka współdziałania i współpracy, poczucia odpowiedzialności i obowiązku, a więc na całokształt rozwoju jego osobowości. 3
Reasumując naczelnym celem profilaktyki jest z jednej strony poznanie poszczególnych uczniów, ich środowiska rodzinnego a z drugiej analiza uwarunkowań wychowawczych i działań eliminacyjnych zagrożenia bezpieczeństwa i niedostosowanie społeczne uczniów. III Oczekiwane efekty: 1. Polepszenie funkcjonowania uczniów w zespole klasowym, 2. Polepszenie komunikacji między uczniami w klasie, 3. Zwiększenie motywacji do osiągania lepszych wyników i osiągnięć w nauce, uzyskanie świadomości z zagrożeń wynikających z zażywania środków uzależniających. 4. Wyrobienie nawyku dbałości o własne zdrowie, 5. Wyrobienie umiejętności asertywnego odmawiania, 6. Wzrost poczucia własnej wartości i znajomości swoich słabych i mocnych stron, 7. Wykazywanie większej dojrzałości i samodzielności w podejmowaniu decyzji, 8. Wzmocnienie poczucia bezpieczeństwa i wzajemnego zaufania w zespole klasowym, 9. Zwiększenie aktywności rodziców przy współdziałaniu ze szkołą. IV Cele główne 1) Diagnoza potrzeb i problemów uczniów w środowisku szkolnym, 2) Poznanie środowiska rodzinnego uczniów i sposobów spędzania czasu wolnego bez nałogów i przemocy, 3) Aktywny udział uczniów w zajęciach profilaktycznych, 4
4) Dostosowanie treści i form zajęć profilaktycznych do potrzeb, stopnia zagrożenia i wieku uczniów, 5) Pomoc psychologiczno - pedagogiczną dla dzieci i młodzieży, 6) Edukacja prozdrowotna, promocja zdrowia psychicznego i zdrowego stylu życia bez nałogów, 7) Edukacja współżycia w zespole, podnoszenia kultury osobistej i dobrego zachowania w grupie, sposobów rozwiązywania konfliktów pomiędzy uczniami, 8) Współdziałanie z rodzicami w rozwiązywaniu problemów dzieci i młodzieży, 9) Edukacja rodziców w okresie problemów wychowawczych, 10) Współdziałanie z poradniami i jednostkami specjalistycznymi działającymi na rzecz dziecka. Mocne obszary pracy profilaktycznej szkoły 1. Opracowane procedury postępowania w sytuacjach zachowań antyspołecznych, 2. System rozwiązań organizacyjnych służących zwiększaniu bezpieczeństwa 3. Wysoki poziom samoświadomości uczniów w zakresie zdrowego odżywiania 4. Dobra baza lokalowa do zajęć sportowo-ruchowych 5. Konstruktywna i stała współpraca z Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną w Grudziądzu i instytucjami wspierającymi rozwój ucznia. Obszary działań, którymi w sposób szczególny należy się zająć są : 1. Zwiększenie oferty zajęć sportowo- ruchowych szczególnie w młodszej grupie wiekowej. 2. Zwiększenie znajomości procedur szkolnych wśród uczniów i rodziców. 5
3. Zwiększenie skuteczności działań eliminujących zachowania agresywne. 4. Edukacja rodziców i dzieci w zakresie zagrożeń płynących z nowych mediów oraz nowych pojawiających się substancji uzależniających i szkodliwych dla zdrowia / dopalacze i napoje energetyzujące/. Sposoby ewaluacji Programu Profilaktyki. 1. Analiza efektów pracy wychowawców klas dwa razy w roku szkolnym. 2. Ilościowa i jakościowa analiza problemów dydaktyczno-wychowawczych w oparciu o dokumentację wychowawczą / zeszyty wychowawcy/ - dwa razy w roku. 3. Analiza i ocena podjętych działań na rzecz świadomego korzystania uczniów z mediów, przeprowadzenie ankiet wśród uczniów i rodziców odpowiedzialny: nauczyciel informatyki - dwa razy w roku. 4. Ocena poziomu poczucia bezpieczeństwa uczniów w szkole odpowiedzialny : opiekun Samorządu Uczniowskiego dwa razy w roku. 5. Ewaluacja końcowa programu badania ankiety skierowane do uczniów i rodziców - odpowiedzialny :Marek Grobelski. 6. Poszczególne treści Programu mogą ulec zmianie spowodowanej sytuacją wychowawczą w szkole oraz wytycznymi organu prowadzącego szkołę i nadzorującego szkołę, a także na umotywowany wniosek pisemny rodziców, uczniów i nauczycieli. 6
Działania profilaktyczne w poziomie klas I - III Cel Działania Kto realizuje Kryterium sukcesu Sposób ewaluacji Prowadzący ewaluację Promocja zdrowego stylu życia I. Higiena osobista Blok zajęć psychoedukacyjnych Dbamy o zdrowie Z programu Spójrz inaczej. Działania pielęgniarki szkolnej. Wychowawca Pielęgniarka szkolna Uczeń jest schludny, czysty, dba oswój wygląd. Zna podstawy higieny intymnej. Dba o zdrowe zęby. Obserwacja Wychowawca II. Zdrowe odżywianie Akcje promujące zdrowe odżywianie. Program Owoce w szkole przyrody realizatorzy Programów Uczeń potrafi wskazać składniki diety służące zdrowiu. Świadomie spożywa warzywa i owoce. Rezygnuje z niezdrowej żywności. Rozmowa, Obserwacja spożywanych posiłków na stołówce Realizatorzy działań Osoba wydająca posiłki w szkole. 7
III. Ruch bramą do Zdrowia fizycznego psychicznego Zajęcia wychowania fizycznego, pozalekcyjne zajęcia sportowe i ruchowe. Gimnastyka korekcyjna, Propagowanie turystyki pieszej. Wyjścia i wyjazdy na ścieżkę leśną do Białochowa e w-f klas Zwiększenie oferty sportowo -ruchowych zajęć pozalekcyjnych. Analiza jakościowa i ilościowa oferty sportowo ruchowych zajęć pozalekcyjnych.. e w-f klas. IV.Profilaktyka uzależnień Bloki zajęć psychoedukacyjnych wg. programu Spójrz inaczej : - Postrzeganie swoich uczuć i radzenie sobie z trudnymi uczuciami - Zajęcia dotyczące substancji uzależniających / w tym napoje energetyzujące/ Zajęcia dotyczące zagrożeń płynących z nowych mediów. - Modelowanie zachowań związanych z dokonywaniem wyborów. Filmy i Spektakle profilaktyczne. prowadzący, Katechetka Zaproszeni goście Realizatorzy spektaklu klas Uczeń potrafi nazywać uczucia, akceptuje uczucia trudne i uczy się nad nimi panować. Uczeń zna na czym polega szkodliwe działanie różnych substancji Uczeń potrafi oceniać postępowanie bohaterów. Deklaruje podejmowanie Właściwych wyborów w różnych omawianych sytuacjach Rundy informacji zwrotnych od dzieci. Obserwacja zachowań dzieci. Współdziałanie z rodzicami, celem Rozwiązywania pojawiających się problemów. Psycholog, pedagog PPP w Grudziądzu. 8
Zajęcia Gospodarowanie czasem Spotkanie z psychologiem Dla rodziców Pomaganie dziecku w jego codziennych troskach Uczeń doświadcza aktywnej uwagi rodziców. Bezpieczeństwo w szkole i poza nią Rodzice współpracują ze szkołą z celu wyeliminowania sytuacjach problemowych. I. Bezpieczeństwo w świetle przepisów szkolnych. Podnoszenie standardów związanych z bezpieczną szkołą /organizacja pracy szkoły dyżury nauczycieli. Zapoznanie uczniów z regulaminami dotyczącymi bezpieczeństwa w szkole /w tym regulaminami pracowni i wycieczek./ Zajęcia na temat : Bezpieczne wakacje, Bezpieczne ferie Udział w Programach O bezpieczeństwie. Podstawowa wiedza na temat zagrożeń płynących z nowych mediów. Dyrektor, Koordynator ds. bezpieczeństwa e i nauczyciele przedmiotowi Psycholog. Współpraca z Policją. 9 Uczniowie czują się w szkole Bezpieczni. Rodzice uczniów mają przekonanie o bezpieczeństwie w szkole. Uczniowie posiadają wiedzę na temat zachowań zagrażających bezpieczeństwu. Mają samoświadomość odpowiedzialności za słowa. Badania Ankiety Bezpieczna Szkoła dla rodziców i dzieci Zbieranie informacji od uczniów Koordynator ds. bezpieczeństwa Ewa Gehrke
Wspieranie dziecka I. Wyrównywania szans edukacyjnych II. Wyrównywania szans rozwoju społecznego Diagnozowanie dzieci w Poradni Psychologicznej Praca dydaktyczna w oparciu o opracowane wymagania zgodnie ze wskazaniami poradni. Zorganizowanie pomocy Psychologicznej dzieciom o specjalnych Potrzebach edukacyjnych praca Zespołów w oparciu o Ustawę Pomoc psychologiczna I pedagogiczna w szkole. Kierowanie dzieci do GOPS Pomoc materialna w tym: dofinansowanie obiadów, zapomogi losowe, wnioskowanie o pomoc do Ośrodka Pomocy Społecznej, wnioskowanie o wgląd w sytuację rodzinną, realizacja rządowych programów pomocowych i innych. Dyrektor, e Psycholog, pedagog z PPP w Grudziądzu., Pedagog, psycholog, Rada Rodziców, Kurator rodzinny. 10 Uczeń pokonuje trudności w uczeniu się w oparciu o proponowany system pomocy Uczeń ze specyficznymi trudnościami otrzymuje pomoc Dziecko otrzymuje wsparcie od instytucji szkolnej. Rodzice są motywowani do pracy nad zmianą sytuacji dziecka lub sytuacji rodzinnej. Rodzice otrzymują wsparcie przy rozwiązywaniu problemów rodzinnych. Analiza oferty pomocowej pod względem dostosowania do potrzeb. Ewaluacja założeń w dokonanych planach IPET i PDW Monitorowanie indywidualnych przypadków. Dyrektor Psycholog, pedagog Z PPP w Grudziądzu. Członkowie Zespołów Dyrektor Psycholog, pedagog z PPP w Grudziądzu, Kurator rodzinny.
Działania profilaktyczne w poziomie klas IV VI Cel Działania Kto realizuje Kryterium sukcesu Promocja zdrowego stylu życia Sposób ewaluacji Prowadzący ewaluację I. Higiena osobista Pogadanki wychowawcy Lekcje przyrody Działania pielęgniarki szkolnej, Działania nauczyciela w-f, nauczyciela wychowania do życia w rodzinie; uświadamianie, kontrolowanie, konsekwencje. e w-f, wychowania do życia w rodzinie przyrody, Wychowawca Uczeń jest schludny, czysty, dba oswój wygląd. Zna podstawy higieny intymnej. Dba o zdrowe zęby. Obserwacja Wychowawca II Zdrowe odżywianie Lekcje przyrody Akcje promujące zdrowe odżywianie. przyrody, wychowania fizycznego Wychowawca Uczeń potrafi wskazać składniki diety służące zdrowiu. Świadomie spożywa warzywa i owoce. Rezygnuje z niezdrowej żywności. Rozmowa, obserwacja spożywanych posiłków na stołówce i dokonywanych wyborów w sklepach. Realizatorzy działań, e i wychowawcy, Osoba wydająca posiłki w szkole III. Ruch bramą do Zdrowia fizycznego psychicznego Zajęcia wychowania fizycznego, pozalekcyjne zajęcia sportowe i ruchowe. Propagowanie turystyki e w-f wychowawcy klas Zwiększenie oferty Sportowo - ruchowych zajęć pozalekcyjnych. Analiza jakościowa i ilościowa oferty sportowo ruchowych zajęć e w-f, klas. 11
IV. Profilaktyka uzależnień pieszej Wyjścia i wyjazdy na ścieżkę przyrodniczo leśną do Białochowa. Film i zajęcia psychoedukacyjne na podstawie programu profilaktycznego Spójrz inaczej na agresję Nikotyna legalny narkotyk i odmawianie kl. V Wpływ alkoholu na organizm młodego człowieka. Konsekwencje ryzykownych zachowań -kl..vi Media a uzależnienia / tel. komórkowe, komputer, internet Nowe substancje uzależniające napoje energetyzujące dopalacze Pogadanki w kl. IV VI Badanie ankietowe Postępowanie zgodne z informatyki przepracowanie tematu Zaproszeni trenerzy Pedagog gminny 12 Uczeń zna na czym polega szkodliwe działanie nikotyny Deklaruje podejmowanie Właściwych wyborów Uczeń zna na czym polega szkodliwe działanie alkoholu Deklaruje podejmowanie Właściwych wyborów Uczeń potrafi ocenić swoje podejście do komputera. Ocena na podstawie karty pracy Ja i media Uczeń doświadcza działań dorosłych mających ochronić go przed zachowaniami ryzykownymi. pozalekcyjnych.. Rundy informacji zwrotnych od dzieci Określenie poziomu Zagrożenia wśród uczniów. Ilość spraw prowadzonych zgodnie z procedurami i efekty tych działań. Uczeń potrafi rozmawiać o dylematach akcentowanych w spektaklu. Rodzice współpracują ze szkołą z celu wyeliminowania zachowań ryzykownych uczniów.. informatyki, wychowania fizycznego, nauczyciel przyrody, Pielęgniarka szkolna
procedurami względem dzieci podejmujących próby palenia lub picia. Pomoc dzieciom z symptomami uzależnienia od mediów Współpraca z i ich rodzicami Spektakl profilaktyczny lub Udział w stosownych Kampaniach Uczeń poznaje jak radzą sobie Bohaterowie z konfliktem wewnętrznym Spotkanie z psychologiem Dla rodziców Radzenie sobie z ryzykownymi zachowaniami dziecka Podniesienie poziomu motywacji rodziców do Brania odpowiedzialności za losy dziecka Bezpieczeństwo w szkole i poza nią I. Bezpieczeństwo w świetle przepisów szkolnych. Podnoszenie standardów związanych z bezpieczną szkołą /organizacja pracy szkoły dyżury nauczycieli, Zapoznanie uczniów z regulaminami dotyczącymi bezpieczeństwa w szkole w tym regulaminami pracowni i wycieczek.. Dyrektor, Koordynator ds. bezpieczeństwa e i e Przedmiotowi 13 Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie Rodzice uczniów Mają przekonanie o bezpieczeństwie w szkole Ankiety Bezpieczna Szkoła / dla rodziców i dzieci/ Koordynator ds. bezpieczeństwa
II. Zapobieganie przemocy i zachowaniom agresywnym Zajęcia bezpieczne wakacje i ferie. Zajęcia psychoedukacyjne dotyczące agresji zawarte w programie Spójrz inaczej i Spójrz inaczej na agresję Zapoznanie ze szkolnymi Procedurami dotyczącymi czynów agresywnych. Prewencyjne spotkania Z policjantem na temat : : odpowiedzialność nieletnich za swoje czyny Modelowanie sposobów rozwiązywania konfliktów przy pracy z indywidualnym przypadkiem praca na kontrakcie, interwencje W klasach lub grupach., przyrody i wychowania fizycznego Uczeń ma wiedzę jak radzić sobie z trudnymi emocjami, I konfliktami I wykorzystuje ta wiedzę w praktyce. Uczeń otrzymuje pomoc dorosłych przy rozwiązywaniu Poważnych konfliktów. Uczeń wie, że ponosi konsekwencje za nieadekwatne zachowania i wie ma prawo do uczenia się na błędach. Obserwacja zachowań uczniów, Analiza efektów Pracy na procedurach dot. Agresywnych zachowań i efektów kontraktów. Dyrektor Wspieranie dziecka II. Wyrównywania szans rozwoju społecznego Pomoc psychologiczna I pedagogiczna w szkole. Kierowanie dzieci do GOPS. Pomoc materialna w tym: Dofinansowanie obiadów Zapomogi losowe Wnioskowanie o pomoc do Ośrodka Pomocy, Rada Rodziców Dyrektor 14 Dziecko otrzymuje wsparcie od instytucji szkolnej. Rodzice są motywowani do pracy nad zmianą sytuacji dziecka lub sytuacji Monitorowanie indywidualnych przypadków. Dyrektor e przedmiotów
Społecznej Wnioskowanie do Sądu o wgląd w sytuację rodzinną Realizacja Rządowych Programów pomocowych I innych. rodzinnej. Rodzice otrzymują wsparcie przy rozwiązywaniu problemów rodzinnych. Uchwalono na wspólnym posiedzeniu Rady Pedagogicznej w dniu 13 września 2012 r. i Rady Rodziców w dniu 13 września 2012 r., zapoznano uczniów w dniu 14 września 2012 r. Zapoznano rodziców dnia 18 września 2012 r. 15