SZKOŁA PODSTAWOWA NR 3 Załącznik nr 9 IM. KS. JANA TWARDOWSKIEGO W SIERPCU ul. Konstytucji 3 Maja 8 09-200 Sierpc woj. mazowieckie tel./fax:+48 (24) 275 26 44 www.sp3.sierpc.pl e-mail sp3@edu.sierpc.pl PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 3 IM. KS. JANA TWARDOWSKIEGO W SIERPCU 2015/2016
Spis treści: I Wstęp II Podstawa prawna III Diagnoza szkoły IV Zadania szkoły 4.1. Zadania wychowawcy 4.2. Zadania nauczycieli 4.3. Zadania rodziców V Cele Szkolnego Programu Profilaktyki VI Priorytety VII Adresaci VIII Instytucje wspierające szkołę w działaniach profilaktycznych IX Sposoby realizacji zadań X Program Bezpieczny Internet XI Ewaluacja
I. Wstęp Profilaktykę rozumie się jako proces wspierający zdrowie psychiczne i fizyczne poprzez pomoc i towarzyszenie uczniowi w zdobywaniu wiedzy o zagrożeniach dla zdrowia oraz w nabywaniu umiejętności przeciwdziałania tym zagrożeniom. Nasz program został dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów i potrzeb środowiska lokalnego. Ma służyć ujednoliceniu działań wychowawczych i profilaktycznych oraz pozyskaniu rodziców do współpracy w dziedzinie profilaktyki domowej. Do podstawowych założeń szkolnej profilaktyki należą: - wyposażenie ucznia w wiedzę i umiejętności niezbędne do dokonywania właściwych wyborów w życiu, rozwijanie wiedzy i umiejętności w zakresie profilaktyki u nauczycieli i rodziców, doskonalenie umiejętności adaptowania się ucznia do zmian zachodzących we współczesnym świecie przy zachowaniu swej tożsamości i autonomii, zapobieganie samotności dziecka w rozwiązywaniu problemów, - poznania możliwości dziecka jako drogi do jego sukcesu. II. Podstawa prawna 1. Ustawa o systemie oświaty z dn. 07.09.1991r. (Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572 ze zmianami) art. 43 ust.1 w związku z art.54 ust.2 pkt.1 lit. b art.4 -,,Nauczyciel w swoich działaniach dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych ma obowiązek kierowania się dobrem uczniów, troską o ich zdrowie, postawę moralną i obywatelską z poszanowaniem godności osobistej ucznia. 2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dn. 31.01.2002r. (z. U. z 2002 Nr 10. poz. 96) 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dn. 26.02.2002r. (Dz. U. z 2002 Nr 51, poz. 458) 4. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich 26.X.1982r. (ze.zm.). -art. 4 -,,Każdy, kto stwierdzi istnienie okoliczności świadczących o demoralizacji nieletniego ma społeczny obowiązek przeciwdziałania temu, a przede wszystkim zawiadomienia o tym rodziców lub opiekuna Sądu Rodzinnego, Policji lub innego właściwego organu.
5. Rozporządzenie MENIS w sprawie Zasad Udzielania i Organizacji Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej(...) z 07.01.2003r. - 2, pkt 6,7 -,,Pomoc psychologiczno-pedagogiczna organizowana w szkole polega w szczególności na: podejmowaniu działań wychowawczych i profilaktycznych wynikających z programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki, prowadzeniu edukacji prozdrowotnej i promocji zdrowia. 6. Rozporządzenie MENIS z 31.0.2003, w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem.,,- 10, pkt I -,,Szkoły i placówki opracowują, zgodnie ze statutem, strategię działań wychowawczych i zapobiegawczych oraz interwencyjnych wobec dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, która uwzględnia w szczególności: systematyczne prowadzenie w środowisku szkoły edukacji prozdrowotnej, promocji zdrowia psychicznego i zdrowego stylu życia.... 7. Polska Deklaracja w Sprawie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie z 17.12.1995r. -,,Dzieci i młodzież mają prawo do wzrastania w bezpiecznym środowisku, wolnym od przemocy, a obowiązkiem dorosłych jest im to zapewnić.,, Każdy człowiek ma prawo do wiedzy potrzebnej do radzenia sobie z przemocą. 8. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lipca 2015 roku w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym. III. Diagnoza szkoły W celu zdiagnozowania sytuacji wychowawczej szkoły, zespół konstruujący Szkolny Program Profilaktyki wziął pod uwagę badania ankietowe przeprowadzone wśród uczniów klas V podczas realizacji programów społecznych. Dokonana ewaluacja Programu Profilaktyki określiła niepożądane zachowania uczniów i wyłoniła obszary zagrożeń, na jakie narażony jest współczesny młody człowiek. Istnieje ścisła zależność między wiekiem uczniów, a intensywnością pojawiających się zagrożeń i zachowań negatywnych, których największe nasilenie obserwujemy wśród uczniów klas V i VI. Z analizy ankiet przeprowadzonych na temat działań wychowawczo - profilaktycznych wynikło, że zjawiska przemocy nie można lekceważyć i należy w większym stopniu uczyć dzieci zachowań społecznie pożądanych, eliminując agresję oraz przemoc rówieśniczą.
Najważniejszym priorytetem w Szkolnym Programie Profilaktyki w roku szkolnym 2015/2016 jest przeciwdziałanie agresji, przede wszystkim agresji słownej, doskonalenie umiejętności właściwego reagowania w sytuacjach konfliktowych, będących skutkiem nadmiernej agresji w relacjach uczniowskich. Praca nauczycieli i wychowawców ma sprzyjać wszelkim działaniom na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa wszystkich uczniów. Wychowawcy klas VI Vi i pedagog realizują program Przeciw przemocy, mający na celu eliminowanie zachowań agresywnych i przemocy wśród uczniów, który przyczynia się do wzrostu poczucia bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w szkole. Drugi ważny problem, który należy zrealizować, dotyczy profilaktyki antytytoniowej. Konieczne jest przeprowadzanie cyklicznych zajęć na temat szkodliwości nikotyny. Stąd nasza szkoła nadal będzie realizować programy antytytoniowe:,,nie pal przy mnie, proszę wśród uczniów klas III i,,znajdź właściwe rozwiązanie wśród klas VI. Wzorem lat ubiegłych, uczniowie klas V będą realizować program prozdrowotny Trzymaj formę, który ma na celu promocję zdrowego stylu życia i dbania o kondycję fizyczną. Przy tworzeniu Szkolnego Programu Profilaktyki uwzględnione zostały dotychczasowe działania podejmowane przez szkołę, spostrzeżenia pedagoga, pielęgniarki, rozmowy z wychowawcami, nauczycielami i rodzicami, obserwacje zachowań uczniów oraz ankiety przeprowadzone wśród uczniów i rodziców. IV. Zadania szkoły 1. Systematyczne rozpoznawanie i diagnozowanie zagrożeń. 2. Informowanie o zagrożeniach i ich skutkach. 3. Współpraca z rodzicami w zakresie działań wychowawczych i zapobiegawczych, prozdrowotnych oraz interwencyjnych. 4. Poradnictwo w zakresie zapobiegania uzależnieniom. 5. Realizacja zaleceń zawartych w opiniach i orzeczeniach wydanych przez poradnie psychologiczno pedagogiczne. 6. Przygotowanie nauczycieli do przeciwdziałania zagrożeniom. 7. Dostosowanie treści i formy zajęć profilaktycznych do zachowań ryzykownych dzieci oraz stopnia zagrożenia. 8. Organizowanie zajęć pozalekcyjnych wspierających rozwój ucznia. 9. Współpraca z różnymi organizacjami wspierającymi działalność szkół w zakresie rozwiązywania problemów dzieci i młodzieży. 10. Określenie zadań wszystkich pracowników szkoły w zakresie profilaktyki.
4.1. Zadania wychowawcy 1. Diagnozowanie sytuacji wychowawczej klasy i rozpoznawanie zagrożeń w rozwoju ucznia. 2. Sporządzanie i wdrażanie planu realizacji zadań profilaktyczno wychowawczych w swojej klasie. 3. Rozpoznawanie indywidualnych potrzeb uczniów. 4. Budowanie prawidłowych relacji z uczniami opartych na wzajemnym szacunku i zrozumieniu. 5. Wpływ na strukturę klasy i panujący w niej klimat. 6. Włączenie do realizacji Programu Profilaktycznego innych nauczycieli i specjalistów. 7. Systematyczne dokonywanie oceny skuteczności prowadzonych przez siebie działań, modyfikowanie programu i dostosowywanie do aktualnych potrzeb. 8. Doskonalenie umiejętności zawodowych w zakresie profilaktyki w ramach WDN i zewnętrznych form doskonalenia. 4.2. Zadania nauczycieli 1. Uczestnictwo w diagnozie i planowaniu działań profilaktyczno wychowawczych w szkole. 2. Realizacja zadań profilaktyczno wychowawczych poprzez włączenie do swojego programu edukacyjnego treści o charakterze profilaktycznym. 3. Systematyczna współpraca z dyrekcją szkoły, pedagogiem, innymi wychowawcami i nauczycielami. 4. Stałe reagowanie na pojawiające się zagrożenia. 5. Reprezentowanie przez nauczycieli pozytywnych wzorów. 6. Okresowa analiza efektywności działań. 7. Doskonalenie umiejętności zawodowych w zakresie profilaktyki. 4.3. Zadania rodziców 1. Uczestnictwo w diagnozie potrzeb w zakresie profilaktyki. 2. Opiniowanie programu działań profilaktyczno wychowawczych w szkole i klasie. 3. Systematyczna współpraca z wychowawcą klasy w zakresie zaspokajania potrzeb swoich dzieci.
4. W sytuacji poważnych zagrożeń korzystanie z pomocy specjalistycznej w poradni psychologiczno pedagogicznej, centrum pomocy rodzinie, placówek służby zdrowia itp. 5. Poszerzanie swojej wiedzy dotyczącej zagrożeń i ich zapobiegania poprzez uczestnictwo w szkoleniach organizowanych przez szkołę oraz czytelnictwo literatury. V. Cele Szkolnego Programu Profilaktyki 1. Ochrona ucznia przed różnorodnymi zakłóceniami rozwoju. Działania szkoły na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa uczniów. 2. Dostarczanie odpowiednio do potrzeb i okresu rozwojowego ucznia rzetelnej wiedzy o zagrożeniach. 3. Doskonalenie przez uczniów umiejętności oceny ryzyka związanego z używaniem środków uzależniających i odurzających. 4. Umiejętność postępowania w sytuacjach zagrożenia. 5. Budowanie pozytywnych przekonań i postaw. 6. Rozwijanie ważnych umiejętności psychospołecznych. 7. Utrwalanie u uczniów postaw i zachowań społecznych, warunkujących prawidłowy rozwój. Uczenie respektowania norm społecznych. 8. Kształtowanie systemu wartości i opartego na nim sensu życia. 9. Uświadomienie życiowej użyteczności edukacji szkolnej i poznawanie reguł pracy umysłowej. 10. Uczenie dzieci spędzania wolnego czasu w sposób atrakcyjny i społecznie akceptowany. VI. Priorytety 1. Przeciwdziałanie zachowaniom patologicznym agresja, przemoc, kradzieże, kłamstwo, wagary, dyskryminacja. 2. Zagrożenia cywilizacyjne, skutki zagrożeń i obrona przed nimi. 3. Kształtowanie umiejętności dbania o zdrowie i bezpieczeństwo własne oraz innych. 4. Integracja ze środowiskiem szkolnym i lokalnym. 5. Edukacja włączająca uczniów niepełnosprawnych. VII. Adresaci - uczniowie - nauczyciele, wychowawcy - rodzice
VIII. Instytucje wspierające szkołę w działaniach profilaktycznych - współpraca z Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną, między innymi w zakresie pomocy uczniom, którzy mają trudności w nauce i w zachowaniu; - współpraca z Komendą Powiatową Policji w Sierpcu szybka interwencja w sytuacjach kryzysowych, przekazywanie wiedzy i umiejętności na temat bezpieczeństwa dzieci na drogach, w kontakcie z psem, osobą nieznaną itp. - współpraca z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej i Gminnymi Ośrodkami Pomocy Społecznej w zakresie pomocy materialnej dla uczniów i rodzin; - współpraca z Miejską Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych; - - współpraca z Powiatową Stacją Sanitarno Epidemiologiczną w Sierpcu; - współpraca z Sądem Rejonowym w Płocku z siedzibą w Sierpcu - Wydział Rodzinny i Nieletnich. - współpraca z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, PCK, Caritas, Strażą Miejską, Strażą Pożarną, Stowarzyszeniami Szansa na życie, KAI KAIROS itp. IX. Sposoby realizacji zadań - lekcje przedmiotowe i wychowawcze, - szkolenia wewnętrzne i zewnętrzne, - zajęcia pozalekcyjne: koła zainteresowań, zajęcia korekcyjnokompensacyjne, dydaktyczno - wyrównawcze, konsultacje i pomoc w uzupełnianiu wiadomości i umiejętności szkolnych; - festyny, happeningi, konkursy, quizy w związku z różnymi akcjami profilaktyczno wychowawczymi, - konkursy, imprezy szkolne, gry, zawody i zabawy sportowe, - wystawy różnorodnych prac uczniów, prezentacje osiągnięć uczniów, - realizacja treści prozdrowotnych, zawierających profilaktykę bezpieczeństwa, - przygotowanie uczniów do zdobycia karty rowerowej, - spotkania z rodzicami, specjalistami, rozmowy indywidualne,
- prelekcje, pogadanki, wykłady, pokazy filmów, prezentacje multimedialne, - wycieczki klasowe, zabawy taneczne, dyskoteki, ogniska, kuligi, - programy edukacyjne i profilaktyczne, - gazetki szkolne, plakaty, broszury, ulotki, biuletyny, tablice ogłoszeń, - organizacja akcji charytatywnych, - organizacja opieki dla uczniów z rodzin dysfunkcyjnych, - stosowanie metod aktywizujących. X. Program Bezpieczny Internet Niniejszy program adresowany jest do uczniów na I i II etapie kształcenia oraz do ich rodziców i nauczycieli. Realizowany będzie na zajęciach informatyki, godzinach wychowawczych, zajęciach pozalekcyjnych, w bibliotece szkolnej, świetlicy, podczas spotkań z rodzicami. Przykładowe sposoby realizacji i osoby odpowiedzialne za ich wykonanie: SPOSOBY REALIZACJI Zabezpieczenie komputerów podłączonych do Internetu na których pracują uczniowie przed dostępem do niewłaściwych treści, a systemu przed zniszczeniem: -oprogramowanie antywirusowe - program filtrujący Opiekun Ucznia lub inny. Przeprowadzenie w klasach pierwszych cyklu zajęć na temat bezpiecznego korzystania z Internetu z wykorzystaniem materiałów dostępnych na stronach internetowych www.necio.pl lub www.sieciaki.pl Przeprowadzenie w klasach drugich cyklu zajęć na temat bezpiecznego korzystania z Internetu z wykorzystaniem kreskówek o Sieciakach i strony http://www.sieciaki.pl/sieciomisja/ Przeprowadzenie w klasach trzecich cyklu zajęć na temat bezpiecznego korzystania z Internetu Poznaj bezpieczny Internet Przeprowadzenie w klasach czwartych cyklu zajęć na temat bezpiecznego korzystania z Internetu z wykorzystaniem Bezpieczna przygoda z komputerem OSOBY ODPOWIEDZIALNE Dyrektor szkoły, nauczyciele informatyki nauczyciele wychowawcy nauczyciele wychowawcy nauczyciele wychowawcy nauczyciele informatyki
Przeprowadzenie w klasach piątych cyklu zajęć na temat cyberprzemocy, spotkań z policjantami, upubliczniania danych osobowych, piractwa w Sieci, nadmiernego korzystania z Internetu z wykorzystaniem 3 2 1..Internet W klasach szóstych wykonanie prezentacji dotyczących zalet i wad Internetu Przeprowadzenie pogadanek, gazetek szkolnych na temat zagrożeń ze strony Internetu i ochrony przed nimi (wirusy, włamania komputerowe, reklama, uzależnienia, brak rzetelności i wiarygodności informacji) Praktyczne zapoznanie uczniów z klas IV-VI z programami antywirusowymi Nadzorowanie pracy uczniów przy komputerach na świetlicy szkolnej, bibliotece, pracowni komputerowej. Pedagogizacja Rodziców w trakcie zebrań dokonywanie prelekcji dotyczących zagrożeń cyberprzestrzeni. Udział w akcjach i programach edukacyjnych promujących bezpieczeństwo w Internecie. Współpraca z Policją w ramach działań profilaktycznych. nauczyciele informatyki, pedagog szkolny nauczyciele informatyki nauczyciele wychowawcy, nauczyciele informatyki, pedagog szkolny, wszyscy nauczyciele nauczyciele informatyki wszyscy nauczyciele nauczyciele wychowawcy wszyscy nauczyciele wszyscy nauczyciele XI. Ewaluacja Szkolny Program Profilaktyki jest zapisem swoistych oczekiwań i przewidywań, dotyczących efektów profilaktycznych. Analiza jego skuteczności będzie polegać na bieżącym monitorowaniu. Elementem ewaluacji jest stałe monitorowanie przebiegu realizacji zadań. Sprawdzenie skuteczności działań będzie końcową ewaluacją wyników.