KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Biomechanika sportu KOD S/I/st/22 2. KIERUNEK: Sport 3. POZIOM STUDIÓW 1 : I stopień studia stacjonarne 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: III rok/v semestr 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 3 6. LICZBA GODZIN: 15/30 7. TYP PRZEDMIOTU 2 : obowiązkowy 8. JĘZYK WYKŁADOWY: polski/angielski 9. FORMA REALIZACJI PRZEDMIOTU 3 : / 10. WYMAGANIA WSTĘPNE I DODATKOWE (np. przedmioty poprzedzające): Wiedza anatomiczna z budowy układu mięśniowo-szkieletowego i nerwowego człowieka, wykorzystanie arkusza kalkulacyjnego nabyte na zajęciach z technologii informacyjnej. 1 Stacjonarny, niestacjonarny, e-learning 2 Obowiązkowy, fakultatywny. 3 Wykłady,, laboratoria, projekty, warsztaty, samodzielne prowadzenie zajęć przez studenta.
11. CEL PRZEDMIOTU: Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawową problematyką dotyczącą zastosowań mechaniki do opisu zjawisk związanych z funkcjonowaniem układu ruchu człowieka w obrębie róznych dyscyplin sportu oraz przygotowanie do samodzielnego formułowania problemów i ich rozwiązywania na drodze obliczeń rachunkowych. 12. PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA 4 Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia (symbol) P_W01. Definiuje czynniki decydujące o K_W01 możliwościach ruchowych człowieka. Zna zasady K_W02 obiegu energii i informacji. P_W02. Zna zasady tworzenia modeli ruchów człowieka, analizę sił działających podczas różnych ruchów, metody oceny techniki ruchu, kryteria oceny techniki, zna podstawy analizy techniki ruchu w wybranych konkurencjach sportowych. P_W03. Zna mechanizm czynności elektrycznej mięśni. Identyfikuje wybrane parametry aktywności bioelektrycznej mięśni.. Potrafi weryfikować kryteria oceny techniki w sporcie, analizuje i dobiera obiektywne wskaźniki techniki ruchu.. Potrafi wykorzystywać rejestratory ruchu jako narzędzia do oceny techniki oraz potrafi wyznaczać niezbędne wskaźniki do oceny techniki w wybranych czynnościach ruchowych. P_U03. Potrafi diagnozować aktywność elektryczną mięśni za pomocą urządzeń wzmacniających potencjały bioelektryczne mięśni (elektromiograf). P_K01. Rozumie potrzebę ustawicznego uczenia się. K_W10 K_W04 K_W10 K_W04 K_U21 K_U02 K_U06 K_U11 K_U02 K_U06 K_U11 K_K07 K_K10 Odniesienie do obszarowych efektów kształcenia (symbol) M1_W01 M1_W02 M1_W01 M1_W02 M1_U01 M1_U02 M1_U08 M1_U02 M1_U08 M1_K01 4 Efekty kształcenia w zakresie wiedzy (P_W), umiejętności (P_U) i kompetencji społecznych (P_K).
13. METODY OCENY EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Symbol przedmiotowego efektu kształcenia Metody (sposoby) oceny 5 Typ oceny 6 Forma dokumentacji P_W01 zaliczenie pisemne podsumowująca praca pisemna P_W02 zaliczenie pisemne podsumowująca praca pisemna P_W03 zaliczenie pisemne podsumowująca praca pisemna praca semestralna podsumowująca praca pisemna zaliczenie pisemne podsumowująca praca pisemna P_U03 zaliczenie pisemne podsumowująca praca pisemna P_K01 zaliczenie pisemne podsumowująca praca pisemna 14. TREŚCI PROGRAMOWE Treść zajęć Forma zajęć 7 (liczba godz.) 1. Zapoznanie studenta z celami, efektami kształcenia i sposobami ich weryfikacji, treściami programowymi, literaturą oraz sprawami organizacyjnymi. Czynniki decydujące o możliwościach ruchowych człowieka. Obieg energii i informacji. 2. Lokomocyjne formy ruchu. Parametry biomechaniczne wskazujące na różnice i podobieństwa działających sił podczas chodu i biegu. Pokonywanie sił bezwładności i reakcji podłoża przez główne zespoły mięśniowe. 3. Rozkład sił podczas startu niskiego i wysokiego. Symbol przedmiotowych efektów kształcenia P_W01, P_K01 P_W01, P_K01 P_W01, P_K01 5 Ocenianie ciągłe (bieżące przygotowanie do zajęć), śródsemestralne zaliczenie pisemne, śródsemestralne zaliczenie ustne, końcowe zaliczenia pisemne, końcowe zaliczenia ustne, egzamin pisemny, egzamin ustny, praca semestralna, ocena umiejętności ruchowych, praca dyplomowa, projekt, kontrola obecności 6 Formująca, podsumowująca. 7 Wykłady,, laboratoria, samodzielne prowadzenie zajęć przez studenta.
4. Wpływ siły odśrodkowej na ułożenie ciała w trakcie przemieszczania po torze krzywoliniowym. 5. Biomechaniczne kryteria oceny skoków lekkoatletycznych (w dal, wzwyż, o tyczce). Przebieg sił reakcji podczas odbicia w skokach. 6. Biomechaniczna analiza rzutów. Pojęcie kąta wylotu. Zasięg rzutu ukośnego. 7. Obrotowe formy ruchu wokół osi rzeczywistej (np. drążka) i swobodnej (np. w locie lub przy punktowym podparciu ciała). 8. Charakterystyka działania sił w skokach wolnych i z oporowaniem. Pojęcie pary sił i momentu obrotowego. 9. Zasada zachowania pędu i krętu przy działaniu sił centralnych. Działanie siły dośrodkowej i odśrodkowej. Zmiana form energii mechanicznej. Rola zamachów i zmiany momentów bezwładności ciała przy zapoczątkowaniu ruchów obrotowych 10. cd. Zasada zachowania pędu i krętu przy działaniu sił centralnych. Działanie siły dośrodkowej i odśrodkowej. Zmiana form energii mechanicznej. Rola zamachów i zmiany momentów bezwładności ciała przy zapoczątkowaniu ruchów obrotowych 11. Efekt żyroskopowy. Pojęcie zasięgu rzutu oraz wpływ na niego kąta wyrzutu i kąta ataku oraz prędkości i kierunku wiatru. 12. Kryteria oceny rzutów do celu i uderzeń (gry zespołowe, boks): celność, zaskoczenie przeciwnika i przekazanie pędu. Wpływ rotacji piłki na kierunek jej lotu. Kryteria oceny postawy ciała w grach i sportach walki 13. cd. Kryteria oceny rzutów do celu i uderzeń (gry zespołowe, boks): celność, zaskoczenie przeciwnika i przekazanie pędu. Wpływ rotacji piłki na kierunek jej lotu. Kryteria oceny postawy ciała w grach i sportach walki P_W01, P_K01
14. Potencjały elektryczne związane ze spoczynkową i wysiłkową czynnością mięśni. Zdolność przenikania jonów przez błonę komórki. 15. Czynniki wpływające na wielkość potencjału elektrycznego generowanego przez mięśnie. EMGbiofeedback w treningu sportowym. Zastosowanie EMG w ocenie zmęczenia. 1. Ogólne zasady miernictwa. Analiza błędów pomiarowych. Opracowanie statystyczne i archiwizacja danych pomiarowych. 2. Kalibracja toru pomiarowego na przykładzie stanowiska do wyznaczania wartości momentów sił wybranych grup mięśniowych. 3. Analiza ruchu na podstawie zapisów video. Omówienie i uzasadnienie wymogów, jakie musi spełniać film. Wyliczanie drogi, czasu ruchu, prędkości, przyspieszenia i siły bezwładności 4. Wyliczenie pracy, energii, mocy, pędu i impulsu siły jako średnich wartości, charakteryzujących dany ruch. Ocena skuteczności techniki sportowej na podstawie filmu. 5. Ustalenie kryteriów oceny skuteczności techniki ruchu w wybranych ch sportowych. 6. Porównawcza analiza techniki wzorcowej mistrza z techniką początkujących zawodników. 7. Analiza aktywności mięśniowej w oparciu o zapis RAW EMG. 8. Analiza EMG za pomocą wskaźników charakteryzujących amplitudę sygnału EMG oraz jego częstotliwość. 9. Normowanie wartości momentów sił, zróżnicowanie topografii siły mięśniowej u zawodników reprezentujących różne dyscypliny sportu. P_W03, P_K01 P_W03, P_K01, P_U03
10. Wyznaczanie charakterystyk siłowoszybkościowych wybranych grup mięśni. Ocena predyspozycji szybkościowych i wytrzymałościowych wybranych zespołów mięśni. 11. Zastosowanie tensometrii oporowej i piezoelektrycznej w diagnostyce układu ruchu zawodników. 12. Wykorzystanie stymulacji elektrycznej w ocenie możliwości siłowych zawodnika. Optymalizacja parametrów prądu stymulacyjnego. 13. Metody oceny powtarzalności wyników testów diagnostycznych z wykorzystaniem platform dynamograficznych. 14. Zastosowanie trenażera bokserskiego BTS do oceny możliwości regulacji intensywności wybranych aktów ruchowych. 15. Sprawdzian wiedzy, P_W03, P_U03 P_W01, P_W02, P_W03,, P_U03, P_K01 15. NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE: 1. Rzutnik multimedialny. 2. Kamery video, system do analizy ruchu (3D), elektromiograf, elektrostymulator, trenażer bokserski BTS, platforma Kistlera, platforma stabilograficzna AMTi, Biodex System 3 Pro, Mięśniotest, dynamometry tensometryczne. 16. WARUNKI ZALICZENIA: zaliczenie końcowego kolokwium pisemnego, ocenianie ciągłe protokołów pomiarowych z zajęć laboratoryjnych, zdanie końcowego egzaminu pisemnego.
17. PRZYKŁADOWE ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE (ZALICZENIOWE): 1. Opisz obieg energii i informacji w biomechanicznym modelu człowieka. 2. Opisz biomechaniczne kryteria skoków lekkoatletycznych 3. Wyjaśnij pojęcie zasięgu rzutu oraz wpływ na niego kąta wyrzutu i kąta ataku oraz prędkości i kierunku wiatru. 4. Wylicz prędkość i przyspieszenia środka ciężkości zawodnika na podstawie jego położenia zarejestrowanego kamerą filmową. 5. Jakie wskaźniki EMG charakteryzują siłę i wytrzymałość mięśniową. 18. LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA 8 : 1. Doński D. (1963). Biomechanika ćwiczeń fizycznych. Sport i Turystyka. Warszawa. 2. Fidelus K.:(1989). Zarys biomechaniki ćwiczeń fizycznych. AWF Warszawa. 3. Morecki A., Ekiel J., Fidelus K.:(1979). Cybernetyczne systemy ruchu kończyn zwierząt i robotów. PWN Warszawa. 4. Bober T., Zawadzki J. (2001). Biomechanika układu ruchu człowieka. BK. Wrocław. 5. Mastalerz A. (2008). Reakcja układu mięśniowego na wysiłki o maksymalnej intensywności. AWF Warszawa. 6. Urbanik C. Mastalerz A. (red.) (2009). Biomechanika sportu i rehabilitacji.wybrane zagadnienia. AWF Warszawa. 7. Grimshaw P., Lees A., Fowler N. (2010). Krótkie. Biomechanika sportu. PWN Warszawa. 8 Dostępna w czytelni, bibliotece, Internecie.
Zajęcia wymagające udziału prowadzącego Samokształcenie 19. OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności a) realizacja przedmiotu: Liczba godzin na zrealizowanie aktywności w semestrze 15 b) realizacja przedmiotu: 30 c) realizacja przedmiotu: laboratoria 0 d) egzamin 2 e) inne godziny kontaktowe z nauczycielem 10 Łączna liczba godzin zajęć realizowanych z udziałem prowadzącego (pkt. a +b + c + d + e) f) przygotowanie się do zajęć 57 10 g) przygotowanie się do zaliczeń/kolokwiów 4 h) przygotowanie się do egzaminu/zaliczenia 4 końcowego i) wykonanie zadań poza uczelnią 0 Łączna liczba godzin zajęć realizowanych we własnym zakresie (pkt. f + g +h + i) Razem godzin (zajęcia z udziałem prowadzącego + samokształcenie) Liczba punktów ECTS 3 18 75 20. PROWADZĄCY PRZEDMIOT (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL, KATEDRA, ZAKŁAD, NR POKOJU) 1. doc. dr Janusz Jaszczuk, janusz.jaszczuk@awf-bp.edu.pl, (Katedra Nauk Przyrodniczych, Zakład Biomechaniki i Informatyki, Pokój 236)