KARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) Odnowa biologiczna (nazwa specjalności) Nazwa Nazwa w j. ang. Farmakognozja Pharmacognosy Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator Dr Agnieszka Greń Zespół dydaktyczny Opis kursu (cele kształcenia) Zapoznanie z roślinnymi surowcami leczniczymi i związkami biologicznie czynnymi odpowiedzialnymi za ich działanie farmakologiczne oraz metodami identyfikacji i oceny jakości surowców pochodzenia naturalnego. Zapoznanie z surowcami roślinnymi stosowanymi w terapii chorób człowieka. Opanowanie umiejętności prawidłowego zbioru roślin i przygotowania ekstraktów roślinnych. 1
Efekty kształcenia Wiedza Efekt kształcenia dla kursu W01 Zna historię rozwoju farmakognozji. W02 Dokonuje podziału i charakterystyki chorób człowieka. W03 Orientuje się w podstawowych metodach diagnostycznych i leczeniu chorób występujących w organizmie człowieka. W04 Ma wiedzę dotyczącą najczęściej stosowanych w leczeniu surowców roślinnych. W05 Ma świadomość znaczenia badań doświadczalnych nad odkryciem nowych, leczniczych preparatów pochodzenia roślinnego. Odniesienie do efektów dla specjalności (określonych w karcie programu studiów dla modułu specjalnościowego) W09, W11 W09 W05,W09 W05, W09, W11 W09, W11 Umiejętności Efekt kształcenia dla kursu U01 Klasyfikuje choroby w zależności od miejsca występowania w organizmie człowieka. U02 Charakteryzuje metody diagnostyki chorób człowieka. U03 Wykonuje różne ekstrakty z wykorzystaniem wybranych roślin. U04 Charakteryzuje składniki biologicznie czynne zawarte w wybranych roślinach o potencjalnym znaczeniu terapeutycznym. U05 Analizuje statystyczne uzyskane wyniki badań po podaniu zwierzętom wybranych ekstraktów roślinnych. Odniesienie do efektów dla specjalności (określonych w karcie programu studiów dla modułu specjalność) U06, U07 U06, U07 U07 U07 U07 2
Kompetencje społeczne Efekt kształcenia dla kursu K01 Realizuje zadania w sposób profesjonalny z zachowaniem zasad etyki właściwej dla zdrowia publicznego K02 Ma świadomość odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania przez dany zespół. Odniesienie do efektów dla specjalności (określonych w karcie programu studiów dla modułu specjalnościowego) K02 K03 Organizacja Forma zajęć Wykład (W) Ćwiczenia w grupach A K L S P E Liczba godzin 10 5 Opis metod prowadzenia zajęć Metody podające: wykłady wprowadzające, rozwijające i podsumowujące zagadnienia oraz systematyzujące pojęcia; objaśnienia; opisy. Metody problemowe (aktywizujące): dyskusja na temat wykładu burza mózgów Prezentacje multimedialne ilustrujące zagadnienie. Praca z materiałem roślinnym oraz wynikami badań laboratoryjnych. Formy sprawdzania efektów kształcenia 3
E learning Gry dydaktyczne Ćwiczenia w szkole Zajęcia terenowe Praca laboratoryjna Projekt indywidualny Projekt grupowy Udział w dyskusji Referat Praca pisemna (esej) Egzamin ustny Egzamin pisemny Inne W01 X X X W02 X X X W03 X X X W04 X X X W05 X X X U01 X X X U02 X X X U03 X X X U04 X X X U05 X X X K01 X X X K02 X X X Kryteria oceny Zaliczenie na podstawie aktywnego udziału w dyskusjach, wykonania prezentacji multimedialnej oraz herbarza. Uwagi Treści merytoryczne (wykaz tematów) 4
Wykłady: 1. Wprowadzenie. Badania biologiczne i farmakologiczne wyizolowanych zespołów związków biologicznie czynnych i jednorodnych składników, celem określenia ich aktywności biologicznej i potencjalnego wykorzystania w lecznictwie, jako antyoksydantów, fitohormonów, leków cytostatycznych i immunostymulujących. 2. Główne grupy związków naturalnych stosowane w leczeniu chorób układu oddechowego (saponiny, alkaloidy, olejki, śluzy), mechanizm ich działania. 3. Substancje roślinne (i ich składniki czynne), wpływające na układ pokarmowy. 4. Związki naturalne i substancje roślinne stosowane we wspomagającej terapii insulinoniezależnej cukrzycy (typu 2). 5. Składniki biologicznie czynne roślinnych preparatów przeciwnowotworowych. 6. Preparaty roślinne stosowane w chorobach układu moczowego. 7. Grupy związków naturalnych i substancje roślinne stosowane w chorobach układu krążenia. 8. Leki roślinne stosowane w schorzeniach układu nerwowego 9. Związki naturalne, substancje roślinne i preparaty, należące do grupy leków roślinnych stosowanych w schorzeniach skóry i błon śluzowych. 10. Leki roślinne o właściwościach immunotropowych oraz adaptogennych. Ćwiczenia: Warunki przygotowania i rodzaje ekstraktów roślinnych. Analiza wpływu składników biologicznie czynnych zawartych w wybranych roślinach na parametry biochemiczne myszy. Znaczenie badań doświadczalnych nad odkryciem nowych preparatów pochodzenia roślinnego. Przygotowanie herbarza przedstawiającego rośliny z ich leczniczym działaniem. Wykaz literatury podstawowej 1. Kohlmünzer S. Farmakognozja podręcznik dla studentów farmacji. PZWL, Warszawa, 1998. 2. Matławska I. (red) Farmakognozja podręcznik dla studentów farmacji. AM, Poznań, 2005. 3. Heinrich M., Barnes J., Gibbons S., Williamson E.M. Fundamentals of Pharmacognosy and Phytoterapy. wyd. Churchill Livingstone, 2004. 4. Lamer-Zarawska E., Kowal-Gierczak B., Niedworok J. Fitoterapia i leki roślinne. PZWL, Warszawa, 2007. 5. Ożarowski - Leksykon leków naturalnych. Agencja Wydawnicza Comes 1993. 6. Lutomski J., Alkiewicz J. Leki roślinne w profilaktyce i terapii. PZWL, 1993. 7. Bilski B. Vademecum ziół i preparatów ziołowych. CEFRAM Rzeszów 1998. 5
Wykaz literatury uzupełniającej 1. Pisulewka E., Janeczko Z. - Krajowe surowce olejkowe "Know-How", 2008. 2. Hasik J, Lutomski J. Ziołolecznictwo w chorobach wewnętrznych. Wyd. Borgis, 2000. 3. Lutomski J. Ziołolecznictwo-Tradycja i przyszłość. Tower Press Gdańsk, 2003. 4. Agnieszka Greń. Antioxidant activities of white mulberry, phaseolus vulgaris and ginkgo biloba preparations in streptozotocin diabetic mice. Postępy Fitoterapii, 2012, 4: 220-225. 5. Agnieszka Greń: Wybrane witaminy, flawonoidy oraz karotenoidy pochodzenia naturalnego w walce z wolnymi rodnikami Edukacja Biologiczna i Środowiskowa 2(34)2010. 6. Agnieszka Greń, Magdalena Krzelowska, Danuta Halwa, Danuta Woźnica: Ochronne działanie iscadoru preparatu pochodzenia roślinnego w zwierzęcym modelu cukrzycy typu I Edukacja Biologiczna i Środowiskowa 2(34)2010. Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta) Ilość godzin w kontakcie z prowadzącymi Wykład 10 Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.) 5 Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym 3 Lektura w ramach przygotowania do zajęć 3 Ilość godzin pracy studenta bez kontaktu z prowadzącymi Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu po zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany temat (praca w grupie) Przygotowanie do egzaminu 2 5 Ogółem bilans czasu pracy 28 Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika 1 6