PROGRAM WYCHOWAWCZO - PROFILAKTYCZNY Szkoły Podstawowej nr 6 im. Henryka Sienkiewicza w Pruszkowie na rok szkolny 2019/2020 Wstęp Program wychowawczo - profilaktyczny Szkoły Podstawowej nr 6 im. Henryka Sienkiewicza w Pruszkowie obejmuje cele wychowawczoprofilaktyczne. Program w zakresie wychowawczym obejmuje treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów, realizowane przez nauczycieli. Program w zakresie profilaktyki dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb środowiska szkolnego, obejmuje treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Uwzględnia możliwe do zapewnienia i optymalne warunki rozwoju ucznia, zasady bezpieczeństwa oraz zasady promocji i ochrony zdrowia. Głównym celem programu jest wspieranie ucznia we wszechstronnym rozwoju, ukierunkowanym na osiągnięcie pełni dojrzałości fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej, duchowej i społecznej, które będzie wzmacniane i uzupełniane przez działania z zakresu profilaktyki. Podstawa prawna: Program wychowawczo-profilaktyczny obejmuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym i profilaktycznym, których podejmuje się szkoła. Podstawowe ukierunkowanie programu zostało określone w ustawach oświatowych i rozporządzeniach oraz innych aktach prawnych takich jak: 1
1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997r. (Dz.U. z 1997r. nr 78, poz. 483 ze zm.). 2. Konwencja o Prawach Dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych z 20 listopada 1989r. (Dz.U. z 1991r. nr 120, poz. 526). 3. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe (Dz. U. 2017r., poz. 60). 4. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016r. Prawo oświatowe (Dz. U. 2019r., poz. 1148 ze zm.). 5. Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. 2017r., poz. 2198) 6. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela (Dz. U. 2018r., poz. 967) 7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 marca 2017r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz.U. 2017r., poz.703) 8. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia z 27 sierpnia 2012r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2012r., poz. 977, Dz. U. z 2014r. poz. 803 oraz z 2016r. poz. 895) 9. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia z 14 lutego 2017r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz. U. z 2017r., poz. 356). 10. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. 2017r., poz.1591 ze zm.) 11. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz. U. 2017r., poz. 1646) 12. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 stycznia 2018r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. z 2018r., poz. 214) 13. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. MISJA SZKOŁY Chcemy być szkołą, która kształcić będzie uczniów na miarę XXI wieku, radzących sobie w zmieniającym się współczesnym świecie oraz stawiających czoła coraz bardziej wymagającej rzeczywistości. Będziemy postępować tak, by w sposób najbardziej efektywny ukształtować osobowość naszych uczniów i przygotować ich do życia. 2
WIZJA SZKOŁY Pragniemy, aby nasza szkoła była postrzegana w środowisku lokalnym jako instytucja dobra, przyjazna i życzliwa uczniom, zapewniająca im wszechstronny rozwój. Wizją naszej szkoły jest wychowanie człowieka kulturalnego, odpowiedzialnego, aktywnego, twórczego, wrażliwego, otwartego na potrzeby drugiego człowieka, mającego poczucie więzi ze swoim miastem, regionem, ze swoją Ojczyzną, człowieka prawego i tolerancyjnego. PODSTAWOWE KIERUNKI REALIZACJI POLITYKI OŚWIATOWEJ PAŃSTWA W ROKU SZKOLNYM 2019/2020 Na podstawie art. 60 ust.3 pkt 1 ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe ( Dz. U. z 2019 r. poz. 1148) Minister Edukacji Narodowej ustalił następujące kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2019/2020: Profilaktyka uzależnień w szkołach i placówkach oświatowych. Wychowanie do wartości przez kształtowanie postaw obywatelskich i patriotycznych. Wdrażanie nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych. Rozwijanie kompetencji matematycznych uczniów. Rozwijanie kreatywności, przedsiębiorczości i kompetencji cyfrowych uczniów, w tym bezpieczne i celowe wykorzystywanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w realizacji podstawy programowej kształcenia ogólnego. Diagnoza problemów występujących w społeczności szkolnej Przeprowadzona diagnoza została oparta na obserwacji rozwoju uczniów, ich funkcjonowania na terenie szkoły i poza nią, licznych rozmowach z nauczycielami i rodzicami, wniosków z realizacji programów profilaktycznych oraz analizie ankiety skierowanej do uczniów i ich rodziców na temat radzenia sobie w sytuacjach trudnych, min. sposoby reagowania w przypadkach obserwowania przemocy. Analiza ankiet pozwoliła na wyłonienie zagadnień, które należy kontynuować w roku szkolnym 2019/2020. Dotychczasowe oddziaływania wychowawcze przynoszą oczekiwane efekty, co jest wskazaniem do dalszego utrwalania wypracowanych postaw i zachowań naszych uczniów. Systematyczna realizacja planów pracy wychowawczo-profilaktycznej klas odnosi pozytywne skutki. Przeprowadzona analiza pozwoliła wyłonić najistotniejsze czynniki ryzyka. Czynniki ryzyka związane ze szkołą i środowiskiem rodzinnym ucznia to: trudności w budowaniu poprawnych relacji między uczniami (odrzucenie przez rówieśników), 3
niska kultura osobista uczniów (agresja słowna, brak szacunku wobec siebie wzajemnie oraz wobec dorosłych, lekceważenie obowiązujących norm), brak umiejętności radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych (niedostateczne kierowanie własnym zachowaniem, brak kontroli), niepowodzenia szkolne (trudności w uczeniu się wynikające z różnych przyczyn), przemoc rówieśnicza (pojedyncze przypadki stosowania agresji fizycznej oraz autoagresji), brak umiejętności organizowania i wykorzystywania wolnego czasu, nadmierna ilość czasu spędzanego przed komputerem, nieumiejętne korzystanie z portali społecznościowych, niskie kompetencje społeczne - problem z asertywnością, trudności z radzeniem sobie z problemami, konflikty między rodzicami (separacje, rozwody), Zaplanowane działania mają na celu minimalizowanie w/w zjawisk oraz zapobieganie ich powstawaniu..czynniki chroniące: silna więź emocjonalna z rodzicami, zainteresowanie nauką szkolną, odnoszenie sukcesów posiadanie zainteresowań, zamiłowań, pasji, uwewnętrzniony szacunek do norm, wartości i autorytetów, wrażliwość społeczna, wiedza na temat skutków zagrożeń, wynikających z różnych zachowań ryzykownych, poczucie przynależności do grupy rówieśniczej pełnienie ról aprobowanych społecznie, pozytywny klimat szkoły, okazje do przeżycia sukcesu i rozpoznawania własnych osiągnięć, 4
zdecydowany brak akceptacji przez szkołę dla przemocy, prospołecznie nastawiona grupa rówieśnicza, akceptująca i życzliwa postawa nauczycieli wobec uczniów. Informacja o odbiorcach programu Charakter działań wychowawczo - profilaktycznych skierowany jest do populacji dzieci i młodzieży z grupy niskiego ryzyka. Zakłada realizację profilaktyki uniwersalnej, obejmującej działania skierowane do uczniów, mającej na celu przeciwdziałanie używaniu substancji psychoaktywnych poprzez dostarczanie odpowiednich informacji Główne cele do realizacji w roku szkolnym 2019/2020: 1. Działania wychowawcze i profilaktyczne na rzecz bezpieczeństwa i tworzenia przyjaznego środowiska w szkole. 2. Wychowanie do wartości poprzez kształtowanie u uczniów postaw obywatelskich i patriotycznych, przygotowanie wychowanków do aktywnego uczestnictwa w życiu demokratycznego społeczeństwa poprzez uświadamianie roli i znaczenia samorządu uczniowskiego w życiu szkoły. 3. Promowanie zdrowego stylu życia, uświadomienie uczniom zagrożeń związanych z używaniem substancji psychotropowych, środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych. 4. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie z emocjami. Strategie oddziaływań na uczniów: 1. Działania informacyjno - edukacyjne skierowane na: 1) kształtowanie postaw, wartości i umiejętności prozdrowotnych, 2) skuteczne wykorzystywanie programów edukacyjnych realizowanych w szkole, m.in: "Czyste powietrze wokół nas" "Nie pal przy mnie proszę" "Znajdź właściwe rozwiązanie" 5
"Trzymaj formę". 2. Działania alternatywne polegające na organizowaniu zajęć pozalekcyjnych wdrażających uczniów do aktywnego i twórczego trybu życia. 3. Działania interwencyjne: 1) praca indywidualna z dzieckiem i rodziną, 2) organizowanie zajęć wspierających rozwój dziecka, 3) interwencje wychowawcze, 4) korzystanie z pomocy specjalistów. Osoby odpowiedzialne za realizację programu: Dyrektor/wicedyrektor/wychowawcy/nauczyciele/pedagog szkolny/psycholog. Realizacja programu wymaga od nauczycieli i wychowawców przeprowadzenia rozmów z uczniami, rodzicami, pedagogiem szkolnym i innymi pracownikami szkoły, aktywnego uczestnictwa w pracy zespołu wychowawczego, analizy dokumentacji. Działania wychowawczoprofilaktyczne powinny być kierowane do uczniów równolegle z ich kształceniem - przekazywaniem wiedzy, m.in. podczas zajęć z wychowawcą klasy oraz realizacji treści wielu przedmiotów, takich jak, np: edukacja wczesnoszkolna, przyroda, biologia, wychowanie fizyczne, edukacja dla bezpieczeństwa, technika, informatyka, wiedza o społeczeństwie, etyka, wychowanie do życia w rodzinie. Działania nauczycieli będą wspierane przez dyrektora szkoły, wicedyrektora, pedagoga szkolnego, psychologa, pracowników Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Pruszkowie oraz innych instytucji wspomagających pracę szkoły. Ewaluacja programu: ankiety ewaluacyjne, obserwacje, wywiady środowiskowe, rozmowy wychowawcze, opinie uczniów, rodziców, nauczycieli, pracowników szkoły, analiza dokumentacji szkoły. 6
CELE SZCZEGÓŁOWE ZADANIA TERMIN REALIZACJI REALIZATORZY 1.Tworzenie zdrowego, bezpiecznego i przyjaznego środowiska szkolnego. 1. Wzmacnianie zachowań kulturalnych i przejawów szacunku zarówno wobec rówieśników, jak i dorosłych. 2. Uczenie świadomego przestrzegania regulaminów obowiązujących w szkole oraz ponoszenia konsekwencji w przypadku złamania obowiązujących zasad i norm. 3. Dostrzeganie, docenianie i promowanie uczniów wykazujących się wysoką kulturą osobistą. 4. Dostrzeganie właściwych, zgodnych z normami współżycia społecznego zachowań uczniów. 5. Propagowanie właściwych postaw wobec osób innej narodowości i innego wyznania. 6. Eliminowanie sytuacji wpływających na powstawanie lęków i stresów szkolnych. 7. Utrwalanie nawyków bezpiecznego korzystania z pomieszczeń szkolnych. 8. Kształtowanie postaw życzliwości, szacunku i tolerancji wobec każdego człowieka. 9. Rozwijanie umiejętności współpracy w grupie. wrzesień 2019r.- czerwiec 2020 r. nauczyciele wychowawcy pedagog szkolny psycholog 2. Rozwijanie postawy szacunku dla samorządności i demokracji. 1. Uświadamianie uczniom, że podejmowane decyzje i działania mają konsekwencje osobiste i społeczno - prawne. 2. Uczenie brania odpowiedzialności za siebie i innych, w tym odpowiedzialności za dane słowo. 3. Kształtowanie świadomości przynależności społecznej do rodziny, grupy rówieśniczej oraz wspólnoty narodowej. 4. Upowszechnianie i popularyzacja wiedzy społeczno - prawnej. 5. Organizowanie różnych form życia klasowego i szkolnego w celu wrzesień 2019r.- czerwiec 2020r. nauczyciele wychowawcy pedagog szkolny psycholog 7
nauki umiejętności społecznych poprzez pracę w samorządach: klasowym i uczniowskim, pomoc koleżeńską. 6. Wychowanie do wartości, kształtowanie postaw obywatelskich i patriotycznych uczniów. 7. Uczenie szacunku dla symboli narodowych i tradycji. 8. Rozwijanie poczucia przynależności do społeczności lokalnej, narodu, państwa, społeczności europejskiej i światowej. 9. Wskazywanie autorytetów i wzorów moralnych oraz patriotycznych. 10. Propagowanie wiedzy na temat patrona naszej szkoły Henryka Sienkiewicza. 11. Upamiętnienie 100 rocznicy Bitwy Warszawskiej. 12. Propagowanie wiedzy o Janie Pawle II z okazji 100-lecia urodzin. 3. Promocja zdrowia psychicznego i fizycznego poprzez rozpoznawanie mocnych i słabych stron ucznia oraz radzenia sobie w sytuacjach trudnych; przeciwdziałanie zachowaniom ryzykownym uczniów. 1. Uświadomienie skutków zdrowotnych niebezpiecznych i brawurowych zachowań na przerwach, na lekcjach i podczas wycieczek szkolnych. 2. Uświadomienie znaczenia właściwej reakcji uczniów w przypadkach obserwowania przemocy. 3. Upowszechnienie zdrowego stylu życia i aktywności fizycznej oraz podnoszenie sprawności fizycznej uczniów. 4. Wyrabianie odpowiedzialności za własne zdrowie. Uświadomienie uczniom zagrożeń wynikających z używania substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych, alkoholu oraz palenia tytoniu. 5. Promowanie przestrzegania higieny osobistej oraz higieny pracy i odpoczynku. 6. Uświadamianie szkodliwych skutków hałasu. 7. Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z własną i cudzą agresją. 8. Kształtowanie postawy bezpiecznego i odpowiedzialnego korzystania z zasobów dostępnych w sieci. wrzesień 2019r.- czerwiec 2020r. nauczyciele wychowawcy pedagog szkolny psycholog pielęgniarka szkolna 8
4. Wzmacnianie poczucia własnej wartości i tożsamości ucznia; kształtowanie umiejętności okazywania własnych uczuć i emocji; kształtowanie umiejętności rozwiązywania problemów; kształtowanie umiejętności komunikacji międzyludzkiej. 1. Uczenie kontroli własnych emocji. 2. Zdobywanie umiejętności radzenia sobie ze stresem i zagrożeniami. 3. Organizowanie i realizowanie zajęć z zakresu rozwoju osobowości i komunikacji interpersonalnej. 4. Kształcenie umiejętności analizowania własnego postępowania. 5. Kształtowanie postawy samoakceptacji oraz rozbudzenie zainteresowania własnym rozwojem. wrzesień 2019r.- czerwiec 2020 r. nauczyciele wychowawcy pedagog szkolny psycholog Program wychowawczo-profilaktyczny szkoły na rok szkolny 2019/2020 został uchwalony w dniu 18 września 2019r. przez Radę Rodziców w porozumieniu z Radą Pedagogiczną. 9