SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNO-WYCHOWAWCZY DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. KAWALERÓW ORDERU UŚMIECHU W DŹWIERSZNIE MAŁYM
W programie profilaktycznym uwzględniono specyfikę okresu rozwojowego dziecka, jego doświadczenia, wpływy, którym ulegają, normy społeczne obowiązujące w danej grupie, a także indywidualne różnice wśród odbiorców. W ten sposób powstał program profilaktyki dla uczniów klas I-III oraz uczniów klas IV-VIII. Chodzi o to, aby nie wyprzedzać etapu rozwojowego dzieci i młodzieży i nie przekazywać takich treści, które w ich przypadku miałyby znaczenie antyprofilaktyczne. Dziecko w okresie wczesnoszkolnym zaczyna doznawać intensywnego oddziaływania świata zewnętrznego, uczy się nawiązywania relacji z osobami spoza rodziny, bazuje na osobistym doświadczeniu, nabywa wiele sprawności. Na etapie klas IV-VIII nasilają się wpływy rówieśnicze, przemoc i agresja rozpowszechniane za pomocą mediów, bunt przeciw dorosłym, eksperymentowanie z alkoholem i tytoniem, a niekiedy z innymi środkami odurzającymi. Niebagatelny wpływ na zachowania dysfunkcyjne u dzieci ma powszechne przeświadczenie o bezkarności za swoje postępowanie. Często nie korzystną sytuacją w procesie wychowania jest brak systematycznego nadzoru rodziców nad dziećmi, tolerowanie nieuzasadnionych późnych powrotów do domu, nie reagowanie na popełniane przez dzieci drobne wykroczenia, stosowanie zbyt niskich wymagań wobec dzieci jak również nieporozumienia, kłótnie i przemoc w rodzinie. W związku z powyższym należy uświadomić dzieciom jakie mają prawa i obowiązki. Głównymi problemami wychowawczymi w naszej szkole są: 1. zachowania agresywne (agresja słowna) 2. używanie wulgaryzmów 3. kradzieże 4. poszanowanie mienia Obserwując wzrost agresji u wychowanków w naszej szkole, chcemy podjąć działania, które pomogą dziecku radzić sobie ze zjawiskiem strachu, presji. Program ma uczyć również asertywności i rozwiązywania konfliktów i problemów bez przemocy.
Zadania programu pracy profilaktycznej dla uczniów kl. I-III: 1. profilaktyka oparta na metodach aktywizujących dostosowanych do możliwości dzieci; 2. promocja zdrowia, prawidłowe żywienie i zdrowe nawyki; 3. umiejętność dostrzegania różnicy między pożywieniem, lekami, trucizną i środkami odurzającymi; 4. informacja jak unikać potencjalnie niebezpiecznych przedmiotów, substancji i osób; 5. możliwości szukania pomocy w trudnych sytuacjach u odpowiedzialnych dorosłych; 6. informowanie dorosłych o wszystkim co zagraża zdrowiu i bezpieczeństwu dzieci; 7. akceptowanie i rozumienie faktu, że każdy człowiek jest osobą niepowtarzalną i wartościową; 8. tworzenie więzi z rówieśnikami, opieka nad młodszymi; 9.doświadczenie, że własny rozwój jest wielką przygodą i że najlepiej się ją przeżywa w poczuciu bezpieczeństwa, obecności bliskich, w pełni zdrowia 10. rozwijanie zainteresowań, odkrywanie i rozwijanie uzdolnień uczniów; 11. monitorowanie osiągnięć uczniów na etapie edukacji wczesnoszkolnej; 12. pomoc psychologiczno-pedagogiczna zgodnie z rozporządzeniem MEN z dnia17 listopada 2010r. w sprawie udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach; 13. rozwijanie współpracy szkoły z domem i środowiskiem społecznym; 14. dostarczanie uczniom właściwych wzorców i norm postępowań; 15. stworzenie uczniom możliwości odnoszenia sukcesu; 16. kształtowanie postaw tolerancji; 17. budowanie więzi między klasami - wychowankami klas; 18. zapoznanie uczniów z ich prawami i obowiązkami.
Zadania programu pracy profilaktycznej dla uczniów kl. IV-VIII: 1. Propagowanie zdrowia i higienicznego trybu życia; 2. Kształtowanie osobowości dziecka zagrożonego wpływem środowiska; 3. Rozwijanie osobistej odpowiedzialności; 4. Ukazywanie skutków oddziaływania reklam; 5. Sposoby przeciwstawiania się presji rówieśniczej; 6. przeciwdziałanie różnym formom agresji; 7. rozwijanie zainteresowań, odkrywanie i rozwijanie uzdolnień uczniów; 8. monitorowanie osiągnięć uczniów na etapie klas IV-VIII ze wszystkich przedmiotów; 9. pomoc psychologiczno-pedagogiczna zgodnie z rozporządzeniem MEN z dnia17 listopada 2010r. w sprawie udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach; 10.rozwijanie współpracy szkoły z domem i środowiskiem lokalnym; 11.uczenie umiejętności samokontroli i samodyscypliny; 12. dostarczenie uczniom właściwych wzorców i norm postępowań; 13. jak radzić sobie z przeżywanymi lękami i trudnościami osobistymi; 14. pomoc w rozwoju pozytywnego, realistycznego obrazu siebie, swoich możliwości i zdolności; 15. modyfikowanie niepożądanych lub nieodpowiednich zachowań; 16. uczenie przyjmowania odpowiedzialności za własne zachowanie; 17. ukazywanie właściwego uszeregowania wartości moralnych i społecznych; 18. uczenie właściwego korzystania z mediów (telewizor, komputer, gry, muzyka); 19. ukazanie szkodliwości środków audiowizualnych na psychikę dziecka; 20. zapoznanie z Konwencją Praw Dziecka. Program pracy profilaktycznej jest zgodny z opracowanym dla szkoły programem wychowawczym zawierającym naczelny cel wychowania: Wychowanie ucznia wszechstronnie rozwiniętego, szanującego wartości ogólnoludzkie, promującego zdrowy tryb życia.
METODY PRACY Najbardziej znaczącą w tworzeniu szkolnego programu profilaktyki jest osoba samego nauczyciela. Jest on zarówno współtwórcą jak i jego ważnym podmiotem realizacyjnym. W realizacji programu profilaktyki nie można pominąć rodziców dziecka, ponieważ dobra współpraca rodziców i nauczyciela przyczynie się do pożądanych efektów. Metody pracy przewidziane dla realizacji programu profilaktyki dla uczniów klas I -III: 1. zabawy integracyjne; 2. gry i zabawy ruchowe; 3. zajęcia sportowe; 4. zajęcia rozwijające uzdolnienia; 5. zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze; 6. zajęcia logopedyczne; 7. gimnastyka korekcyjna; 8. scenki, psychodramy, krąg uczuć; 9. wyjazdy do kina, teatru; 10. pogadanki, prelekcje; 11. prace plastyczne, artystyczne, literackie; 12. prowadzenie indywidualnych kart osiągnięć ucznia; 13. prowadzenie kart indywidualnych potrzeb ucznia; 14. spotkania z ciekawymi ludźmi; 15.spotkania i zajęcia praktyczne z pracownikami służby zdrowia, Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej, policjantami.
Metody pracy przewidziane dla realizacji programu profilaktyki dla uczniów klas IV-VIII: 1. zajęcia prowadzone w ramach poszczególnych przedmiotów - rozwijające uzdolnienia oraz dydaktyczno-wyrównawcze; 2. prowadzenie kart indywidualnych potrzeb ucznia; 3. pogadanki, prelekcje; 4. rozmowy z pracownikami służby zdrowia, Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej, policjantem; 5. spotkania z rodzicami; 6. gry i zabawy interakcyjne; 7. warsztaty poznawczo - doskonalące; 8. spotkania z ciekawymi ludźmi; 9. zajęcia w kółkach zainteresowań 10.zajęcia sportowe; 11.organizowanie wycieczek i biwaków. PRZEWIDYWANE EFEKTY 1. uczniowie są tolerancyjni wobec siebie i osób ze swojego otoczenia; 2. rozwój zainteresowań; 3. osiąganie lepszych wyników w nauce; 4. nauczenie się zdrowego stylu życia; 5. znajomość zachowań w sytuacjach trudnych i niebezpiecznych; 6. nabycie rzetelnej wiedzy z zakresu profilaktyki uzależnień 7. nauczenie dbałości o swoje zdrowie psychiczne i fizyczne; 8. korekta wad postawy i wymowy; 9. lepsze poznanie siebie i innych, swoich mocnych i słabych stron, poznanie zasad funkcjonowania w grupie; 10.nauczenie brania odpowiedzialności za swoje czyny; 11.nauczenie prawidłowego radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych, asertywności; 12.nauczenie właściwego komunikowania się interpersonalnego; 13.kontrolowanie swoich osiągnięć w nauce.
PLAN REALIZACJI DZIAŁAŃ SZKOLNEJ PROFILAKTYKI KLASY I - III Blok Lp. Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzialni tematyczny Żyjmy zdrowo 1 Zdrowo się odżywiamy. pogadanka Wychowawcy, higienistka 2 Gdzie i jak należy jeść i pić. Spożywanie posiłków w szkolnej Wychowawcy, pracownicy stołówce obsługa szkoły 3 Przestrzegamy zasad higieny osobistej. pogadanki wychowawcy 4 Dbamy o zdrowie - choroby brudnych rąk. pogadanki Wychowawcy, higienistka 5 Wypowiadamy wojnę próchnicy. pogadanka, realizacja programu nauczyciele I-III fluoryzacja, filmy eduk., plakaty pielęgniarka, rodzice 6 Udział w programie zdrowotnym pt."nie pal przy mnie proszę'. pogadanki, spotkania z rodzicami, wychowawcy, pedagog broszury, plakaty 7 Udział w ogólnopolski projekcie zdrowotnym pt."zdrowo jem, wychowawcy więcej wiem". 8 Udział w konkursie BEZPIECZNA SZKOŁA- spotkania z ciekawymi ludźmi, wychowawcy, pedagog BEZPIECZNY UCZEŃ 9 Udział w policyjnym programie dla dzieci pt."bezpiecznie to Spotkania z przedstawicielami policji wychowawcy, pedagog wiedzieć i znać" Ruch i 1 Aktywność fizyczna. Ćwiczenia korekcyjne. zajęcia ruchowe, zajęcia korekcyjne wychowawcy, nauczyciele wypoczynek w-f 2 Zabawy na świeżym powietrzu, marsze, biegi, piesze wędrówki, tor przeszkód, gry i zabawy na wychowawcy klas, ścieżki zdrowia, gry i zabawy na wesoło, gry i zabawy na śniegu powietrzu i w sali gimnastycznej, nauczyciele, nauczyciele w-f 3 Organizowanie wycieczek krajoznawczo - turystycznych wycieczki wychowawcy klas, 4 Organizacja konkursów o tematyce zdrowotnej konkurs plastyczny Sport to zdrowie nauczyciele kl. I - III Żyjmy 1 Bezpieczeństwo w drodze do szkoły i podczas zabaw pogadanka, inscenizacja, działalność wychowawcy, policjant bezpiecznie 2 Znaki drogowe, które znamy i których przestrzegamy gazetka wychowawcy 3 Przestrzeganie regulaminu dotyczącego bezpieczeństwa podczas zajęcia z uczniami z wykorzystaniem wychowawcy kl. I - III przerw metody niedokończonych zdań 4 Zapoznanie dzieci z drogą ewakuacyjną szkoły ćwiczenia ewakuacyjne wychowawcy 5 Wykonanie gazetki z najważniejszymi numerami telefonów: policja, metoda działalności praktycznej nauczyciele, nauczanie straż, pogotowie zintegrowane 6 Udzielenie pierwszej pomocy w nagłych wypadkach: omdlenia, pogadanka, ćwiczenia praktyczne wychowawcy, higienistka krwotoki, oparzenia, sposoby opatrywania ran Zdrowie 1 Czego się boję i jak sobie z tym poradzić? Skrzynka zaufanej korespondencji wychowawcy klas,
psychiczne pedagog szkolny 2 Model zdrowego dnia, co lepiej wybrać - gry komputerowe, oglądanie rozmowy, spotkanie z rodzicami, wychowawcy, bajek i filmów czy czytanie książek? bibliotekarka, rodzice Kształtujemy 1 Rozpoznawanie i nazywanie uczuć: pozytywnych i negatywnych pogadanka, drama, metoda działalności wychowawcy, opiekun swoją postawę praktycznej (rysowanie, malowanie - świetlicy poprzez dialog terapia rysunkiem) 2 Dostrzeganie swych zalet i przywar burza mózgów: Jaki jestem? Jaki nauczyciele nauczania chciałbym być zintegrowanego 3 Właściwe porozumiewanie się w grupie zajęcia wychowawcze, gry stolikowe, wychowawcy, opiekun gry i zabawy sportowe świetlicy, pedagog szkolny Ja w grupie i 1 Integrowanie zespołu klasowego. metody aktywne, zabawy wychowawcy rodzinie 2 Uczymy porozumiewać się ze sobą. ustalenie klasowego regulaminu wychowawcy 3 Budowanie współpracy w zespole. gry i zabawy wychowawcy Prawa dziecka 1 Poznawanie praw dziecka i ucznia zajęcia wychowawcze nauczyciele kl. I - III i ucznia 2 Aktywne uczestniczenie w życiu klasy i szkoły. praktyczna działalność nauczyciele kl. I - III 3 Uczenie szacunku do rodziców, ludzi starszych obchodzimy Dzień Seniora, Festyn nauczyciele rodzinny 4 Uczestniczenie w zajęciach dodatkowych Praktyczna działalność nauczyciele Reagujemy na 1 Jesteśmy tolerancyjni wobec inności pogadanki, film edukacyjny nauczyciele kl. I - III otaczające zło 2 Miłość, przyjaźń, koleżeństwo zamiast agresji i zła. konkurs plastyczny nauczyciele kl. I - III, opiekun świetlicy 3 Szkolny dzień przeciw przemocy rozmowy, bajki, filmy, gry dyrektor, wychowawcy komputerowe, plakaty pedagog szkolny Ja przeciw 1 Jakie są zasady przyjmowania leków i kto może mi je podać. spotkanie z higienistką higienistka, wychowawcy używkom 2 Czy mogę zawsze przyjmować to, czym poczęstuje mnie kolega? rozmowa kierowana, pogadanka pedagog szkolny, higienistka, wychowawcy, policjant 3 Szkodliwe działanie tytoniu Program profilaktyczny Nie pal przy SANEPID, wychowawcy mnie, proszę Doskonalimy 1 Rozwiązywanie problemów Dyskusje, debaty, burza mózgów Pedagog, nauczycie siebie 2 Rozwijanie swoich zdolności i umiejętności Zajęcia rozwijające uzdolnienia Nauczyciele, pedagog 3 Podnoszenie swoich wyników w nauce Zajęcia wyrównawcze, logopedyczne Nauczyciele, logopeda 4 Korekta wad postawy i wymowy Zajęcia gimnastyki korekcyjnej Nauczyciele, logopeda i logopedyczne
KLASA IV - VIII Blok tematyczny Lp. Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzialni Żyjmy zdrowo 1 Codzienna toaleta. przegląd czystości, pogadanka, wychowawcy, pielęgniarka 2 Jak dbamy o zęby? fluoryzacja wychowawcy, pielęgniarka, rodzice 3 Higiena okresu dojrzewania. pogadanka Pielęgniarka, nauczyciele 4 Ubieramy się odpowiednio do pogody. pogadanka, wychowawcy, nauczyciel w-f 5 Zasady prawidłowego odżywiania się. lekcje przyrody, spotkania z nauczyciel przyrody, pielęgniarką, konkursy plastyczne techniki, higienistka,. wychowawcy 6 Skutki niewłaściwego odżywiania się. pogadanka (nadwaga, anoreksja, wychowawcy, bulimia) pielęgniarka 7 Higiena przygotowywania i spożywania posiłków. przygotowywanie potraw, lekcje wychowawcy, nauczyciel techniki techniki 8 Udział w programie profilaktycznym pt."znajdź właściwe pogadanki, warsztaty z pedagogiem pedagog rozwiązanie" Ruch i 1 Jak ruch wpływa na budowę ciała? pogadanka, zajęcia w-f nauczyciel w-f wypoczynek 2 Wady postawy - podstawowe ćwiczenia korekcyjne. zapoznanie z ćwiczeniami nauczyciele w-f korekcyjnymi na lekcjach w-f 3 Jak i kiedy korzystać z TV, gier komputerowych? pogadanka pedagog szkolny, nauczyciel informatyki, wychowawcy 4 Ruch sposobem na dobre samopoczucie. mecze, rozgrywki w ramach zajęć wychowawcy rekreacyjno - sportowych 5 Jak wypoczywają członkowie mojej rodziny? lekcje wychowawcze nauczyciel plastyki 6 Organizowanie wycieczek krajoznawczo - turystycznych. Wycieczki piesze, rowerowe Wychowawcy, rodzice Żyjmy 1 Poznajemy znaki drogowe. Praktyczna nauka rozpoznawania Wychowawcy, nauczyciel bezpiecznie znaków, rozpoznawanie znaków w techniki okolicy 2 Zasady bezpiecznego poruszania się pieszego i rowerzysty. pogadanka, egzamin na kartę rowerową, nauczyciel techniki, policjant, wychowawca spotkanie z policjantem 3 Organizowanie bezpiecznych zabaw i gier w różnych porach roku. wybór właściwych zabaw, nauczyciel w-f organizowanie gier na zajęciach
rekreacyjno - sportowych 4 Pierwsza pomoc w drobnych urazach. pokaz, demonstracja pielęgniarka 5 Zapoznanie z numerami alarmowymi: pogotowie, straż, policja. Wychowawcy 6 Bezpieczeństwo w kontaktach z osobami obcymi. prelekcje pedagog szkolny 7 Jestem bezpieczny w szkole. stworzenie klasowych regulaminów wychowawcy 8 Udział konkursie BEZPIECZNA SZKOŁA- spotkania z ciekawymi ludźmi, wychowawcy, pedagog BEZPIECZNY UCZEŃ Zdrowie 1 Co to jest stres? Jak można sobie z nim radzić! pogadanka pedagog szkolny psychiczne 2 Jak mogę radzić sobie ze stresem? warsztaty pedagog szkolny 3 Moje wady i zalety - czy potrafię je zaakceptować? zajęcia praktyczne, wypowiedzi, wychowawcy, katecheta zabawy, uczymy się samooceny, lekcje wychowawcze, 4 Autoportret - czy akceptuję siebie? rozmowy, rysunki, wykonywanie wychowawcy, nauczyciel autoportretu plastyki 5 W jaki sposób mogę rozwiązywać swoje problemy? dyskusja, symulacja sytuacji trudnych i wychowawcy, pedagog wspólne próby ich rozwiązywania szkolny Ja w grupie i 1 Czy okazuję szacunek rodzicom i osobom starszym? Rozmowy z wychowawcą, dyskusje, Wychowawca, katecheta rodzinie uczestniczenie i przygotowanie uroczystości z okazji Dnia Matki i Ojca, Dzień Seniora 2 Tradycje rodzinne w moim domu. drzewo genealogiczne Moja rodzina wychowawcy, nauczyciel historii, j. polskiego 3 Czy jestem dobrym kolegą? lekcje wychowawcze, wychowawcy 4 Wspólne zabawy w gronie rówieśników. organizowanie imprez klasowych, wychowawcy, rodzice spotkań 5 Kultura na co dzień. Rozmowy, Nauczyciele, n-l biblioteki 6 Pomagamy słabszym, chorym i uboższym kolegom. Zbiórka starych zabawek, działalność świetlica, opiekun samorządu uczniowskiego, pomoc samorządu szkolnego koleżeńska i wspólne odrabianie zadań domowych, zbiórka przedświąteczna Reagujemy na 1 Konflikty w środowisku szkolnym - jak im zapobiegać. tematyka godzin wychowawczych klas, wychowawcy otaczające nas rozwiązywanie konfliktów, scenki zło w świetle rodzajowe naszych praw 2 Dbamy o piękną mowę ojczystą - nie używam wulgaryzmów. udział w konkursach recytatorskich, nauczyciel j. pol. opiekun przedstawieniach teatralnych kółka teatralnego 3 Chcę być wzorem do naśladowania. wybieramy Wzorowego ucznia w wychowawcy klasie, obserwacja kontrolna zeszytów
spostrzeżeń 4 Nie niszczymy mienia szkolnego dbanie o czystość i wygląd korytarzy wychowawcy, opiekun świetlicy 5 Uczymy się mówić Nie - asertywne zachowanie. warsztaty, ćwiczenia odmawiające pedagog szkolny 6 Rozumienie potrzeb i problemów uczniów Współpraca z Poradnią Psychologiczno- wychowawcy Pedagogiczną pedagog szkolny 7 Indywidualne podejście do uczniów pogadanki, dyskusja wszyscy nauczyciele Ja przeciw 1 Czy od lekarstw można się uzależnić? rozmowy, spotkanie z pielęgniarką wychowawcy, używkom pielęgniarka 2 Nie palę i nie będę zajęcia z pedagogiem szkolnym, wychowawcy, pedagog tematyka godz. wychowawczych, szkolny, pielęgniarka 3 Co wiemy o alkoholu? Jak alkohol wpływa na organizm? zajęcia z pedagogiem szkolnym, pedagog szkolny, pielęgniarka 4 Świat byłby dużo lepszy bez środków uzależniających. Program profilaktyczny "Znajdź nauczyciele, pedagog właściwe rozwiązanie" szkolny Pracujemy nad 1 Rozwiązywanie problemów Dyskusje, debaty, pogadanki nauczyciele, pedagog doskonaleniem siebie 2 Rozwijamy swoje zdolności i umiejętności Koła zainteresowań, zajęcia dodatkowe, nauczyciele konkursy. 3 Podnoszenie swoich wyników w nauce Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze nauczyciele