PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Kierunek Forma studiów Poziom kwalifikacji AUDYTOWANIE SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA BHP I OCHRONĄ ŚRODOWISKA Bezpieczeństwo i Higiena Pracy Niestacjonarne I stopnia Rok 3 Semestr Jednostka prowadząca Osoba sporządzająca Profil Rodzaj przedmiotu VI Katedra Systemów Technicznych i Bezpieczeństwa Dr inż. Tadeusz Wrona Ogólnoakademicki Specjalnościowy (specjalność: Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy) Liczba punktów ECTS 4 RODZAJ ZAJĘĆ LICZBA GODZIN W SEMESTRZE Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium 9 E 9
OPIS PRZEDMIOTU.CEL PRZEDMIOTU C. Przedstawienie i omówienie audytu jako narzędzia doskonalenia systemu bhp oraz ochroną środowiska w polskich C2. Rozwój praktycznych umiejętności w zakresie opracowywania modeli audytu bhp oraz audytu ochrony środowiska dla potrzeb doskonalenia systemu bezpieczeństwem pracy oraz ochroną środowiska. 2.WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI. określić i zdefiniować kluczowe wymogi bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska w organizacji gospodarczych. 2. zinterpretować pojęcia: zarządzanie bhp, zarządzanie ochroną środowiska, audyt jako narzędzie nadzoru i kontroli zarządczej. (z uwzględnieniem następujących perspektyw: prakseologicznej, koordynacyjnej, procesowej, systemowej), koncepcje, metody i techniki. 3. Student posiada podstawowe wiadomości o istocie i strukturze działalności audytorskiej w dziedzinie bhp oraz ochrony środowiska. 3.EFEKTY KSZTAŁCENIA EK Student zna podstawy teoretyczne organizacji i procesem audytowania w zakresie bhp oraz ochrony środowiska. EK 2 samodzielnie zaprojektować model audytu bhp oraz model audytu ochrony środowiska jako narzędziowego wsparcia doskonalenia systemu bezpieczeństwem pracy i ochroną środowiska w wybranych EK 3 opracować zasady wdrożenia zaprojektowanych przez siebie modeli audytu bhp oraz audytu ochrony środowiska do praktyki w wybranych 4.TREŚCI PROGRAMOWE Forma zajęć WYKŁADY 9 godzin W - Wprowadzenie do przedmiotu. Przedstawienie podstawowych pojęć: zarządzanie bhp oraz ochroną środowiska (ujęcie procesowe oraz systemowe), zintegrowany system, rozwój zrównoważony, audyt systemu definicja. W 2 Zarządzanie bhp oraz zarządzanie ochroną środowiska w organizacji gospodarczych (funkcje, zadania, aspekt narzędziowy i organizacyjny). W 3 Audyt jako narzędziowe wsparcie doskonalenia w organizacji gospodarczych systemu bhp oraz ochroną środowiska. W 4, W5 Normatywny aspekt audytowania systemów bezpieczeństwem pracy oraz ochroną środowiska (PN-N 800, PN-EN ISO 4 00, EMAS). W 6 Model audytowania systemu wg normy PN-N-800. Studia Liczba godzin przypadków. W 7 Model audytowania wg normy PN-EN ISO 400. Studia przypadków. W 8 Model audytowania wg założeń EMAS. Studia przypadków. W 9 Przykłady wykorzystania audytu bhp oraz ochrony środowiska dla potrzeb 2 2
doskonalenia systemu rozwojem zrównoważonym. Liczba Forma zajęć PROJEKT 9 godzin godzin P Zajęcia wprowadzające: przedstawienie i omówienie programu zajęć projektowych oraz podanie wymagań odnośnie zaliczenia tych zajęć. Utworzenie 2-3 osobowych zespołów projektowych, podanie uczestnikom zasad współpracy. Przydział zespołom tematów prac projektowych. P2, P3 Budowa struktury zadaniowej audytu aspekt praktyczny. Zasady 2 opracowania programu audytu, planu i organizacji audytu, struktury i metodyki przeprowadzania audytu, procedury i wzorcowych dokumentów audytu, raportu z audytu. P 4 Różne podejścia do auditingu systemów bezpieczeństwem i higieną pracy:. PN-N serii 8000 - jako podstawa auditingu bezpieczeństwem i higieną pracy. Geneza norm. Zapoznanie się ze strukturą norm. 2. ISRS (International Safety Rating System), 3. SCC (Safety Certificate Contractors) system bezpieczeństwem, zdrowiem i środowiskiem przy pracach o zwiększonym ryzyku wypadków, 4. OHSAS 800:2007. P 5, P 6 BHP-on line zapoznanie się z praktycznym wykorzystaniem programów 2 Centralnego Instytut Ochrony Pracy Państwowego Instytutu Badawczego.. PN-N-8 00:2004 Systemy bezpieczeństwem i higieną pracy. Wymagania. 2. PN-N-8 004:200 Systemy bezpieczeństwem i higieną pracy. Wytyczne. 3. PN-N-8 002:20 Systemy bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego. 4. PN-N-8 0:2006 Systemy bezpieczeństwem i higieną pracy. Wytyczne auditowania. P 7 Normatywny aspekt ochroną środowiska oraz audytowania 2 ochrony środowiska.. Różne podejścia do auditingu systemów ochrony środowiska (normy PN-EN ISO 4 00, system EMAS). 2. Środowiskowe cechy funkcjonowania przedsiębiorstwa jako element oceny środowiska pracy (przykłady mierników środowiskowych). 3. Model audytu systemu ochrony środowiska wg kryteriów normy PN-EN ISO 4 00. P 8, P 9 Prezentacja i zaliczenie projektów. 5.NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE. Podręczniki 2. Poradniki i opracowania branżowe 3. Sprzęt audiowizualny 6.SPOSOBY OCENY (F FORMUJĄCA, P PODSUMOWUJĄCA) F. Aktywny udział w zajęciach F2. Prezentacja opracowań własnych wyznaczonych tematów P. Egzamin pisemny 3
7.OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Średnia liczba godzin/punktów Forma aktywności na zrealizowanie aktywności [h] ECTS Godziny kontaktowe z prowadzącym wykłady 9 0,4 Godziny kontaktowe z prowadzącym projekty 9 0,4 Obecność na konsultacjach 5 0,2 Obecność na egzaminie 2 0, Przygotowanie się do projektu (poza zajęciami) 5 0,6 Przygotowanie się do zaliczenia 5 0,2 Opracowanie projektu (poza zajęciami) 30,2 Zapoznanie się ze wskazaną literaturą (poza zajęciami) 5 0,6 Przygotowanie się do egzaminu 0 0,4 SUMARYCZNA LICZBA GODZIN / PUNKTÓW ECTS DLA PRZEDMIOTU 00 4 8.LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA Podstawowa:. Gajdzik B., Wyciślik A., Jakość, środowisko i bezpieczeństwo pracy w zarządzaniu przedsiębiorstwem, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 200. 2. Nowosielski R., Spilka M., Kania M., Zarządzanie środowiskowe i systemy środowiskowego, Oficyna Wydawnicza Politechniki Śląskiej, Gliwice 200. 3. Podgórski D.: Analiza uwarunkowań menadżerskich dotyczących wdrażania systemów bezpieczeństwem i higieną pracy, Wyd. CIOP 20. 4. Ejdys J., Kobylińska U., Lulewicz-Sas A.: Zintegrowane systemy jakością, środowiskiem i bezpieczeństwem pracy, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok 202. Uzupełniająca:. Poskrobko B., Poskrobko T.: Zarządzanie środowiskiem w Polsce, PWE 202. 2. Hamrol A., Zymonik Z., Grudowski P.: Zarządzanie jakością i bezpieczeństwem, PWE 202. 3. Gajdzik B., Wyciślik A., Wybrane aspekty ochrony środowiska i środowiskowego, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 200. 4. Kowal E., Kucińska-Landwójtowicz A., Misiołek A.: Zarządzanie środowiskowe, PWE 203. 9. PROWADZĄCY PRZEDMIOT ( IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) dr inż. Tadeusz Wrona, tadeuszwrona7@gmail.com 0.MACIERZ REALIZACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Efekt kształcenia EK Student zna podstawy teoretyczne organizacji i procesem audytowania w zakresie bhp oraz ochrony Odniesienie danego efektu do efektów zdefiniowanych dla całego programu (PEK) K_W0, K_W02 K_U0, K_U02 K_K0, K_K03 Cele przedmiotu Treści programowe C W W 2, P - P 3 Narzędzia dydaktyczne Sposób oceny, 2, 3 F, F2, P 4
środowiska. EK 2 samodzielnie zaprojektować model audytu bhp oraz model audytu ochrony środowiska jako narzędziowego wsparcia doskonalenia systemu bezpieczeństwem pracy i ochroną środowiska w wybranych EK 3 opracować zasady wdrożenia zaprojektowanych przez siebie modeli audytu bhp oraz audytu ochrony środowiska do praktyki w wybranych K_W04, K_W05, K_W06, K_W08 K_U02, K_U05, K_U08 K_K04, K_K05 K_W06, K_W08, K_U02, K_U08 K_K04, K_K05 C, C2 W 3 W7, P 4 P 6 C, C2 W8 W 9, P 7 P 9, 2, 3 F, F2, P, 2, 3 F, F2, P. FORMY OCENY SZCZEGÓŁY Efekt Student zna podstawy teoretyczne organizacji i procesem audytowania w zakresie bhp oraz ochrony środowiska. Efekt 2 samodzielnie zaprojektować model audytu bhp oraz model audytu ochrony środowiska jako narzędziowego wsparcia doskonalenia Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 Student nie, w ujęciu potrafi omówić omówić strukturę teoretycznym, budowy struktury organizacyjną scharakteryzować 3 organizacyjnej procesu spośród czterech procesu audytowania w elementów systemu audytowania w obszarze bhp oraz przebiegiem obszarze bhp oraz ochrony procesu auditowania w ochrony środowiska zakresie bhp oraz środowiska ochrony środowiska. Student nie potrafi uzasadnić opinii o przydatności audytów jako narzędzi doskonalenia systemów bezpieczeństwem omówić wady i zalety audytowania jako narzędziowego wsparcia doskonalenia systemu bezpieczeństwem określić zasady, którymi należy się kierować przy opracowywaniu projektu audytu bhp oraz audytu ochrony środowiska dla potrzeb doskonalenia systemu bezpieczeństwem pracy, w ujęciu teoretycznym, scharakteryzować elementy systemu przebiegiem procesu audytowania w zakresie bhp oraz ochrony środowiska (tj. podsystem audytujący, przedmiot i zakres audytowania, podsystem funkcjonalny oraz podsystem informacji zwrotnej w procesie audytowania). samodzielnie opracować projekt audytu bhp oraz projekt audytu ochrony środowiska dla potrzeb doskonalenia systemu bezpieczeństwem pracy i systemu ochrona środowiska w 5
systemu bezpieczeństwem pracy i ochroną środowiska w wybranych Efekt 3 opracować zasady wdrożenia zaprojektowanych przez siebie modeli audytu bhp oraz audytu ochrony środowiska do praktyki w wybranych pracy. pracy. oraz systemu ochrona środowiska w wybranego Student nie zna podstaw teoretycznych wdrażania projektu audytu bhp oraz projektu audytu ochrony środowiska do praktyki w wybranego ocenić przydatność wzorcowego wdrożenia audytu bhp oraz audytu ochrony środowiska do praktyki w wybranego podać zasady wdrożenia opracowanego przez siebie projektu audytu bhp oraz audytu ochrony środowiska do praktyki w wybranego wybranego wskazać zalety i wady podanych przez siebie zasad wdrożenia opracowanego projektu audytu bhp oraz audytu ochrony środowiska do praktyki w wybranego 2. INNE PRZYDATNE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE. Pomocnicze materiały dydaktyczne takie jak opisy przypadków i teksty przewodnie, są doręczane studentom drogą elektroniczną na e-mailowy adres grupy dziekańskiej lub bezpośrednio na zajęciach, z co najmniej jednotygodniowym wyprzedzeniem. 2. Informacje na temat harmonogramu wykładów i ćwiczeń są podane na stronie internetowej Wydziału Zarządzania P.Cz w zakładce Informacje dla studentów / Plany zajęć (http://www.zim.pcz.pl/plan). 3. Informacja na temat konsultacji (terminy i miejsce) prowadzącego wykłady i ćwiczenia - jest podawana studentom na pierwszych zajęciach a także znajduje się na stronie internetowej Wydziału Zarządzania P.Cz w zakładce Informacje dla studentów / Konsultacje pracowników.. Podpis osoby sporządzającej 6