KARTA KURSU Kierunek: TURYSTYKA HISTORYCZNA Studia stacjonarne I stopnia (licencjat), I rok, semestr zimowy Nazwa Historia podróży i podróżowania Nazwa w j. ang. History of travel and traveling Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator dr Urszula Kicińska Opis kursu (cele kształcenia) Celem kursu jest zapoznanie studentów z historią podróży i podróżowania na przestrzeni wieków. Zajęcia, które w głównej mierze opierać się będą na analizie szeroko zachowanych przekazów źródłowych na temat peregrynacji umożliwią poznanie zjawiska i skali podróżowania w różnych epokach historycznych; rodzajów i motywów podejmowania podróży w dawnych wiekach; warunków i techniki podróżowania oraz codzienności peregrynanta i towarzyszących mu zagrożeń podczas podróży. Ważnym zagadnieniem będzie również określenie kulturotwórczych i religijnych aspektów podróży, jak również wpływu podróży na mentalność ludzi w dawnych wiekach. Warunki wstępne Wiedza Umiejętności Ogólna wiedza z zakresu historii Polski i powszechnej. Student potrafi dokonać właściwej oceny zjawisk społeczno-kulturowych na przestrzeni wieków i powiązać je fenomenem podróżowania w historii. Ponadto na podstawie analizy przekazów źródłowych potrafi wskazać rodzaje i motywy podróżowania w dawnych wiekach, kulturotwórcze i religijne aspekty podróży, jak i wpływ peregrynacji na mentalność ludzi w dawnych 1
wiekach Kursy ----------- 2
Efekty kształcenia Numer efektu K_W01 Po ukończeniu kursu student: WIEDZA Rozumie powiązania wydarzeń i procesów historycznych z rozwojem cywilizacyjnym, technicznym, duchowym i kulturowym człowieka. Rozpoznaje relacje i zależności pomiędzy przeszłością a aktualnymi wydarzeniami w zakresie historii kultury, mentalności, obyczaju i życia codziennego. Odniesienie do efektów kierunkowych K_W04 P6U_W K_W02 K_- W03 K_- W04 Dysponuje wiedzą o sposobach promocji lokalnego dziedzictwa kulturowego, w tym ma wiedzę pozwalającą na zbieranie dokumentacji, analizę i interpretację źródeł historycznych, oraz innych wytworów cywilizacji i kultury. Zna zasady działania systemów instytucji branży turystycznej i kulturalnej i orientuje się w ich działalności oraz w aktualnej ofercie współcześnie działających instytucji kultury, zwłaszcza ośrodków upowszechniających i popularyzujących wiedzę historyczną i artystyczną. Rozumie terminologię fachową z zakresu turystyki historycznej i dziedzictwa kulturowego w przynajmniej jednym języku nowożytnym oraz rozumie pojęcia w języku starożytnym (j. łacińskim) i/lub dawnym występujące w źródłach/obiektach dziedzictwa kulurowego K_W05 P6U_W K_W06 P6U_W /K K_W07 P6U_W / Numer efektu UMIEJĘTNOŚCI K_U01 Samodzielnie zdobywa i systematyzuje wiedzę w sposób uporządkowany przy zastosowaniu nowoczesnych technik pozyskiwania, klasyfikowania i analizowania informacji. Definiuje, objaśnia i stosuje poprawnie w mowie i w piśmie podstawowe terminy fachowe właściwe dla turystyki historycznej. K_U02 Rozpoznaje, wykorzystuje i analizuje teksty historiograficzne, teksty źródłowe, teksty kultury oraz inne wytwory cywilizacji, kultury i sztuki. Prezentuje efekty swojej pracy w usystematyzowanej formie z zastosowaniem różnorodnych, nowoczesnych metod i technik. Odniesienie do efektów kierunkowych K_U03 P6U_U P6S_UW P6S_UW P6S_UK K_U04 P6U_U P6S_UW P6S_UW 3
Numer efektu K_K01 KOMPETENCJE SPOŁECZNE Absolwent jest gotów do odpowiedzialnego wykonywania ról zawodowych, w tym do podnoszenia kompetencji i systematycznego dokształcania się oraz przestrzegania zasad etyki zawodu Odniesienie do efektów kierunkowych K_K01 P6U_K P6S_KO K_K02 Absolwent dąży do uczestniczenia w życiu kulturalnym oraz wykazuje społeczne zaangażowanie na rzecz aktywnej ochrony dziedzictwa kultury K_K02 P6U_K P6S_KO K_K03 Absolwent jest gotów do szanowania i rozumienia różnic poglądów determinowanych zróżnicowanym podłożem narodowym, etnicznym i kulturowym K_K03 P6U_K P6S_KO Organizacja Forma zajęć Wykład (W) Ćwiczenia w grupach A K L S P E Liczba godzin 15 Opis metod prowadzenia zajęć Kurs obejmuje 15 godzin ćwiczeń w grupach audytoryjnych, gdzie podstawową metodą jest dyskusja nad wybranymi zagadnieniami związanymi z historią podróży i podróżowania. W trakcie zajęć przewidziane są również krótkie referaty (czas wystąpienia: 5-7 minut) oraz dyskusja. Kurs zakłada ponadto przygotowanie projektu indywidualnego. Zaliczenie zajęć z oceną (po wcześniejszym ustaleniu warunków) stanowi formę zakończenia 4
E learning Gry dydaktyczne Ćwiczenia w szkole Zajęcia terenowe Praca laboratoryjna Projekt indywidualny Projekt grupowy Udział w dyskusji Referat Praca pisemna (esej) Egzamin ustny Egzamin pisemny Inne formy kursu. Formy sprawdzania efektów kształcenia W0 1 W0 2 W0 3 W0 4 x x x x x x x x x x x x x x x x U01 x x x x U02 x x x x K01 x x x x K02 x x x x K03 x x x x Dostateczny student opanował w sposób zadowalający założone efekty kształcenia. Kryteria oceny Dobry student swobodnie orientuje się w głównych zagadnieniach związanych z historią podróży i podróżowania, zna dorobek cywilizacyjny poszczególnych epok i proces kształtowania się mentalności poszczególnych grup i kręgów społecznych, potrafi charakteryzować zachowania społeczne, umie formułować własne opinie w oparciu o przygotowane źródła i literaturę tematu. Bardzo dobry student biegle operuje treściami z zakresu historii podróży i podróżowania, potrafi samodzielnie przeprowadzić ich krytykę, formułować i uzasadniać swoje poglądy, wykazuje się pogłębioną znajomością literatury tematu. Uwagi Zaliczenie z oceną 5
Sposób oceny: 1) obecność na zajęciach (10% oceny) 2) aktywność na zajęciach (40% oceny) 3) referat/prezentacja na zajęciach (10% oceny) 4) projekt indywidulany (40% oceny) Treści merytoryczne (wykaz tematów) 1. Zajęcia organizacyjne 2. Podróż i podróżowanie w źródłach historycznych 3. Zjawisko i skala podróżowania w różnych epokach historycznych 4. Rodzaje i motywy podejmowania podróży w dawnych wiekach 5. Podróże edukacyjne i Grand Tour 7. Podróże do wód i kurortów w XIX i XX wieku 6. Codzienność peregrynanta technika i ryzyko podróżowania 7. Kulturotwórcze i religijne aspekty podróży 8. Wpływ podróży na mentalność ludzi w dawnych wiekach Wykaz literatury podstawowej (5 prac do wyboru) 1. Bratuń M., Ten wykwintny, wykształcony Europejczyk. Zagraniczne studia i podróże edukacyjne Michała Jerzego Wandalina Mniszcha w latach 1762-1768, Opole 2002 2. Bratuń Marek, Podróże edukacyjne na podstawie nie wydanej korespondencji Michała Jerzego Wandalina i Józefa Mniszchów obejmującej lata 1761-1768, [w:] Duktem czasów. Księga pamiątkowa ku czci profesora Mariana Kaczmarka, Opole 1996, s. 39-58 3. Dziechcińska H., Podróż jej miejsce w świadomości społecznej, Odrodzenie i Reformacja w Polsce, t.33:1988, s. 27-51 4. Kaczorowski W., Wychowanie Janusza Radziwiłła w świetle instrukcji rodzicielskiej, Sprawozdania. Opolskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Wydział I Nauk Historyczno- Społecznych nr 19, 1984 5. Kulturotwórcze i religijne aspekty podróży duchownych, pod red. D. Quirini-Popławskiej, Ł. Burkiewicza, Kraków 2014 6. Lanhaus J., Opis podróży. Itinerarium (1768-1769), oprac., B. Rok, M. Chachaj, Kraków 2014 6
7. Mączak A., Peregrynacje. Wojaże. Turystyka, Warszawa 1984 8. Mączak A., Życie codzienne w podróżach po Europie w XVI-XVIII wieku, Warszawa 1978 9. Peregrinationes: pielgrzymki w kulturze dawnej Europy, red. H. Manikowska, H. Zaremska, Warszawa 1995 10. Pietrzyk Z., W kręgu Strasburga. Z peregrynacji młodzieży z Rzeczypospolitej polskolitewskiej w latach 1538-1621, Kraków 1997 11. Przyboś A., Podróż królewicza Władysława Wazy do krajów Europy Zachodniej w latach 1624-1625 w świetle ówczesnych relacji, Kraków 1977 12. Samotrzeć, w kompanii czy z orszakiem. Społeczne aspekty podróżowania w średniowieczu i czasach nowożytnych, pod red. M. Saczyńskiej, E. Wółkiewicz, Warszawa 2012 13. Sokołowski W., Studia i peregrynacje Janusza i Krzysztofa Radziwiłłów w latach 1595-1603 (Model edukacji syna magnackiego na przełomie XVI i XVII wieku), Rozprawy z Dziejów Oświaty 35:1992, s. 3-35 14. Żołądź D., Podróże edukacyjne Polaków w XVI i XVII wieku, [w:] J. Hellwig, W. Jamrożek, D. Żołądź, Z prac poznańskich historyków wychowania, Poznań 1994, s. 29-63 15. Żołądź-Strzelczyk D., Instrukcje rodzicielskie jako źródło do badania dziejów wychowania XVI i XVII wieku, [w:] Konteksty i metody w badaniach historyczno-pedagogicznych, red. T. Jałmużna, I. Michalska, G. Michalski, Łódź 2004, s. 161-171 Wykaz literatury uzupełniającej 1. Cassone L., Starożytni żeglarze Basenu Morza Śródziemnego, Warszawa 1965 2. Freylichówna J., Ideał wychowawczy szlachty polskiej w XVI i początku XVII w., Warszawa 1938 3. Kurdybacha Ł., Pedagogika szlachecka XVI i XVII wieku w świetle instrukcji rodzicielskich, [w:] Ł. Kurdybacha, Pisma wybrane, t. 3, Warszawa 1976, s. 33-56 4. Manikowska H., Jerozolima Rzym Compostella: wielkie pielgrzymowanie u schyłku średniowiecza, Warszawa 2008 7
5. Ohler N., Życie pielgrzymów w średniowieczu. Między modlitwą a przygodą, Kraków 2000 6. Olędzka-Frybesowa A., Drogami średniowiecznej Europy, Kraków 1997 7. Sajkowski A., Nad staropolskimi pamiętnikami, Poznań 1962 8. Sajkowski A., Włoskie przygody Polaków. Wiek XVI-XVIII, Warszawa 1973 9. Strzelczyk J., Średniowieczny obraz świata, Warszawa 2004 10. Targosz K., Jana Sobieskiego nauki i peregrynacje, Warszawa 1985 11. Żołądź D., Przyczyny "dziatek do Niemiec wysyłania", Przegląd Edukacyjny 1:1994, s. 5-15 Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta) Wykład 0 Ilość godzin zajęć w kontakcie z prowadzącymi Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.) 15 Konsultacje indywidualne 3 Uczestnictwo w egzaminie/zaliczeniu 2 Lektura w ramach przygotowania do zajęć 10 Ilość godzin pracy studenta bez kontaktu z prowadzącymi Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu po zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany temat (praca w grupie) 10 10 Przygotowanie do egzaminu / kolokwium 10 Ogółem bilans czasu pracy 60 Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika 2 8