Program Wychowawczy Publicznego Gimnazjum w Łysych
SPIS TREŚCI I. Podstawa prawna tworzenia programu wychowawczego 2 II. III. IV. Wstęp ogólne treści programu Podstawa programowa Główne cele wychowawcze 2 3 4 V. Zadania szczegółowe i ich realizacja w poszczególnych obszarach wychowania 6 VI. Wizerunek absolwenta naszej szkoły 11 VII. Powinności wychowawcze każdego nauczyciela VIII. Powinności formalne nauczycieli wychowawców 11 12 IX. Powinności wychowawcze innych pracowników szkoły 12 X. Wychowanie w Samorządzie Uczniowskim 12 XI. Zasady współpracy wychowawczej z rodzicami 13 XII. Harmonogram imprez i uroczystości szkolnych XIII. Ustalenia końcowe 13 13 1
I. PODSTAWA PRAWNA 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r. (Dz. U. z 1997 r., nr 78, poz. 483), 2. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. 1991 r., nr 95, poz. 425), 3. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz.U. z 1982 r., nr 3, poz. 19), 4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U z 2012 r., poz. 977), 5. Statut Publicznego Gimnazjum w Łysych II. WSTĘP OGÓLNE TREŚCI PROGRAMU Każdy członek społeczności szkolnej jest osobą, człowiekiem wolnym, który świadomie wstąpił do tej wspólnoty, zdecydował się na współtworzenie i respektowanie jej zasad. Wychowanie stanowi integralną całość z nauczaniem i jest zasadniczym zadaniem szkoły i ich pracowników. Pierwszymi wychowawcami są rodzice. Szkoła w wychowaniu współpracuje z rodzicami. Szkoła jako wspólnota trzech podmiotów: uczniów, pracowników, rodziców, zajmuje w procesie wychowania szczególne miejsce. Obowiązkiem wszystkich pracowników szkoły jest tę rolę wychowawczą podjąć i jak najlepiej wypełnić. Szkolny program wychowawczy obejmuje w szczególności: powinności wychowawcze będące wymiarem pracy edukacyjnej każdego nauczyciela, określone w podstawie programowej w ramach zadań ogólnych szkoły, wartości wychowawcze uzgodnione z rodzicami i formy ich realizacji, oczekiwania wobec nauczycieli i wychowawców, wypracowanie modelu ucznia, nauczyciela i absolwenta, działalność Samorządu Uczniowskiego, zasady współpracy z rodzicami, tradycje, zwyczaje i święta szkolne obchodzone przez społeczność uczniowską. 2
III. PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO Nauczyciel w swojej pracy wychowawczej ma określone zadania do realizacji wpisane w podstawę kształcenia ogólnego: kształtowanie zintegrowanej wewnętrznej osoby wychowanka, osiąganie przez uczniów dojrzałości intelektualnej, emocjonalnej i moralnej, budowanie, pogłębianie poczucia własnej wartości, tożsamości osobowej, kulturowej, narodowej, zadomowienie ucznia w tradycji kultury europejskiej, dorastanie do poczucia odpowiedzialności za własny rozwój, rozwijanie kompetencji w różnych sytuacjach, samokształcenie wykorzystywanie różnych źródeł informacji, ich selekcji, krytyczna ocena, rozwijanie w uczniach poczucia własnej wartości oraz wiary we własne możliwości, samodzielność w procesie uczenia się, rozwijanie w uczniach postawy ciekawości, otwartości i tolerancji wobec innych kultur, rozpoznawanie własnych praw i obowiązków w szkole, wspieranie samorządności uczniowskiej, kształtowanie systemu wartości odpowiadającego naturze i godności ludzkiej, rozpoznawanie własnych uzdolnień i zainteresowań, uwrażliwienie na zagrożenia, rozbudzenie twórczej postawy wobec siebie i świata, kształtowanie postawy dbałości o własny rozwój, fizyczną sprawność i odporność organizmu oraz higienę ciała, kształcenie cech charakteru, wzmacnianie psychiki, rozwijanie umiejętności prezentacji własnego stanowiska dialogu z innymi oraz demokratycznego współdecydowania, 3
IV. CELE I ZADANIA Celem wychowania jest wskazanie uczniom określonych cech i postaw, w których młody człowiek wzrasta osobowo, a szkoła winna odsłaniać przed nim wartości i stawiać wymagania adekwatne do jego możliwości. Aby proces przebiegał prawidłowo wychowujący powinni mieć na uwadze ucznia wraz z wszystkimi sferami osobowości. W przypadku prawidłowego podejmowania działań wychowawczych, uczeń wraz z wiekiem podejmuje kontrole nad własnym rozwojem intelektualnym, dba o sprawność fizyczną i zdrowie, rozwija sferę duchową i kształci swoją wolę i harmonijnie rozwija sferę uczuć i emocji. Wychować kogoś dorosłego, czy dziecko, to znaczy przede wszystkim podnosić go w jego własnych oczach. Główne cele wychowawcze: Wychowanie dziecka w klimacie miłości do rodziny, małej i wielkiej ojczyzny oraz działanie w taki sposób, aby uczniowie uczyli się otwarcia na innych i odpowiedzialności za społeczeństwo, których są uczestnikami. Wychowanie dziecka świadomego dokonywanych wyborów i gotowych do autokreacji na drodze do właściwego dla niego sukcesu. Szkoła zapewnia uczniom wszechstronny rozwój we wszystkich sferach jego osobowości. Uczeń jako członek społeczności szkolnej posiada prawa i obowiązki. Uczeń ma prawo do: właściwie zorganizowanego procesu kształcenia, zgodnie z zasadami higieny pracy umysłowej, opieki wychowawczej i warunków pobytu w szkole zapewniających bezpieczeństwo, ochronę przed wszelkimi formami przemocy fizycznej bądź psychicznej oraz ochronę i poszanowanie jego godności, życzliwego, podmiotowego traktowania w procesie dydaktyczno wychowawczym, swobody wyrażania myśli i przekonań, w szczególności dotyczących życia szkoły a także światopoglądowych i religijnych, jeżeli nie narusza tym dobra innych, rozwijania zainteresowań i talentów, sprawiedliwej, obiektywnej i jawnej oceny oraz ustalonych sposobów kontroli postępów w nauce, 4
pomocy w przypadku trudności w nauce, korzystanie z pomieszczeń szkolnych, sprzętu, środków dydaktycznych, księgozbioru biblioteki podczas zajęć pozalekcyjnych, wpływanie na życie szkoły przez działalność samorządową oraz zrzeszeniu się w organizacjach działających w szkole. Uczeń ma obowiązek: systematycznie i aktywnie uczestniczyć w zajęciach lekcyjnych i życiu szkoły, przestrzegać zasad kultury współżycia w odniesieniu do kolegów, nauczycieli i innych pracowników szkoły, przeciwstawiać się przejawom brutalności i wulgarności, szanować wolność i godność osobistą drugiego człowieka, szanować poglądy i przekonania innych, dbać o ład i porządek w szkole oraz wspólne dobro, godnie reprezentować szkołę. Treści niniejszego programu korespondują z wytycznymi wynikającymi z podstawy programowej. W podstawie programowej wyszczególnione zostały najważniejsze umiejętności, które uczeń ma zdobywać: czytanie, myślenie matematyczne, myślenie naukowe, komunikowanie się, sprawne posługiwanie się nowymi technologiami informatycznymi i komunikacyjnymi, wyszukiwanie, selekcjonowanie i krytyczna analiza informacji, rozpoznawanie własnych potrzeb edukacyjnych. Jednym z nowych zadań dotyczących pracy wychowawczej jest przeciwdziałanie dyskryminacji. Zapisy podstawy programowej są zgodne z ideą europejskich ram kwalifikacji i zostały wyrażone w języku efektów kształcenia. Wymagania ogólne to cele kształcenia, a wymagania szczegółowe to treści nauczania i oczekiwane umiejętności uczniów. Podstawa programowa kładzie szczególny nacisk na wyrównywanie szans i nauczanie dostosowane do możliwości i tempa uczenia się oraz zdolności uczniów. Paradygmat ten przyświecał nam również w tworzeniu niniejszego Programu Wychowawczego. Program będzie realizowany w klasach I III Gimnazjum. 5
V. ZADANIA SZCZEGÓŁOWE I ICH REALIZACJA W POSZCZEGÓLNYCH OBSZARACH WYCHOWANIA A. Wychowanie do życia w społeczeństwie. B. Wychowanie do życia w rodzinie. C. Wychowanie patriotyczne. D. Wychowanie czytelniczo medialne. E. Wychowanie regionalno kulturowe. F. Wychowanie prozdrowotne. G. Wychowanie przyrodniczo ekologiczne. Wychowanie do życia w społeczeństwie Zadnia szczegółowe 1. Integracja środowiska szkolnego i klasowego Umiejętności uczniów Nawiązywanie koleżeńskich kontaktów z innymi uczniami Współdziałanie i kooperacja w grupie Kultura osobista Sposób realizacji uroczystości związane z rozpoczęciem i zakończeniem roku szkolnego organizowanie zawodów sportowych organizowanie świąt organizowanie konkursów klasowych i szkolnych wycieczki opieka psychologiczno pedagogiczna praca na rzecz klasy i szkoły metody aktywizujące Samorząd Uczniowski rozmowy wychowawcze, pogadanki 6
monitorowanie trudnych zachowań uczniów wycieczki 2. Kształtowanie właściwej postawy wobec ludzi i świata Szanowanie wspólnego dobra Dbanie o bezpieczeństwo własne i innych Rozwiązywanie problemów w sposób twórczy Dostrzeganie potrzeb własnych i potrzeb innych ludzi rozmowy wychowawcze, pogadanki udział w akcjach społecznych zapoznanie z zasadami bezpieczeństwa spotkania z policjantami, pogadanka na temat bezpieczeństwa w ruchu ulicznym przypominanie zasad bezpiecznego wypoczynku rozmowy wychowawcze pomoc w budowaniu poczucia własnej wartości pogadanki na temat: nauka dialogu i sztuki negocjacji opieka psychologiczno pedagogiczna udział w różnego rodzaju akcjach charytatywnych udział w akcjach międzyszkolnych pogadanki z psychologiem i pedagogiem Wychowanie do życia w rodzinie Zadania szczegółowe 1. Rola rodziny w życiu człowieka Umiejętności uczniów Świadomość wartości jaką jest rodzina Sposób realizacji pogadanki na lekcjach wychowawczych zajęcia w ramach przedmiotu Wychowanie do życia w rodzinie 7
2. Zapoznanie z rolami rodzicielskimi Świadomość czym jest rodzicielstwo i odpowiedzialność w rodzinie pogadanki na lekcjach wychowawczych zajęcia w ramach przedmiotu Wychowanie do życia w rodzinie 3. Moja rodzina Poprawa relacji rodzinnych włączanie rodziców w życie szkoły/ klasy: ogniska, pikniki, festyny, itp. Wychowanie patriotyczne Zadania szczegółowe Umiejętności uczniów Sposób realizacji 1. Kształtowanie więzi z krajem ojczystym oraz szacunku do własnego państwa 2. Kształtowanie świadomości europejskiej Patriotyzm Szacunek do symboli narodowych, godła, hymnu, flagi, itp. Wiedza na temat historii naszego kraju, znajomość sylwetek Wielkich Polaków Znajomość języków obcych Wiedza o krajach Unii Europejskiej uroczystości z okazji świąt państwowych i ważnych dla kraju wydarzeń wycieczki tematyczne lekcje wychowawcze, pogadanki lekcje historii, języka polskiego, WOSu gazetki tematyczne konkursy m.in. Mistrz Ortografii lekcje wychowawcze pogadanki Wychowanie czytelniczo medialne Zadania szczegółowe Umiejętności uczniów Sposób realizacji 8
1. Korzystanie z różnych źródeł informacji 2. Rozwijanie i utrwalanie zainteresowań i nawyków czytelniczych Posługiwanie się komputerem Bezpieczne korzystanie z Internetu i technologii komunikacyjnych Korzystanie z biblioteki oraz podnoszenie umiejętności czytania ze zrozumieniem zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne korzystanie z komputerowych programów edukacyjnych lekcje biblioteczne, udział w akcjach czytelniczych udział w lekcjach muzealnych opieka psychologiczno pedagogiczna Wychowanie regionalno kulturowe Zadania szczegółowe 1. Rozwijanie potrzeby kontaktu ze sztuką i kulturą 2. Kształtowanie tożsamości narodowej i regionalnej 3. Realizacja projektów edukacyjnych Umiejętności uczniów Znajomość kultury narodowej Znajomość historii i kultury własnego regionu Współpraca w grupie, umiejętność dzielenia się wiedzą, kojarzenia faktów, wnioskowania, samodzielnego podejmowania decyzji Sposób realizacji udział w lekcjach muzealnych wycieczki do kina, teatru, na wystawy udział w konkursach lekcje i zajęcia w plenerze wycieczki do Muzeum Regionalnego udział w konkursach regionalnych wicie palmy kurpiowskiej zajęcia projektowe wycieczki lekcje w terenie 9
Wychowanie prozdrowotne Zadania szczegółowe Umiejętności uczniów Sposób realizacji 1. Kształtowanie zachowań sprzyjających zdrowiu i bezpieczeństwu w szkole i poza nią 2. Profilaktyka prozdrowotna Dbanie o zdrowie, sprawność fizyczną i higienę osobistą Dbanie o prawidłową postawę i właściwe odżywianie się pogadanki na temat bezpieczeństwa pogadanki na temat zdrowia, higieny osobistej i sprawności fizycznej lekcje wychowawcze zajęcia sportowe opieka medyczna (pielęgniarka) lekcje wychowawcze pogadanki na temat odżywiania się oraz chorób związanych z zaburzeniami odżywiania prelekcje pielęgniarki 3. Uświadomienie uczniom zagrożeń płynących z nałogów Asertywność Prowadzenie zdrowego stylu życia pogadanki na tematy dotyczące nałogów propagowanie zdrowego stylu życia (zajęcia sportowe, itp.) Wychowanie przyrodniczo ekologiczne Zadania szczegółowe Umiejętności uczniów Sposób realizacji 1. Kształtowanie wrażliwości na przyrodę Świadomość roli, jaką odgrywa przyroda w życiu człowieka i potrzeby ochrony jej obcowanie z przyrodą pogadanki, wykłady lekcje przedmiotowe 10
i ochronę środowiska zasobów. przedsięwzięcia i konkursy ekologiczne udział w Akcji Sprzątania Świata Absolwent Gimnazjum: VI. WIZERUNEK ABSOLWENTA NASZEJ SZKOŁY jest ambitny, chętnie się uczy i posiada wiedzę oraz umiejętności umożliwiające kontynuację edukacji na dalszym etapie kształcenia, jest samodzielny i odpowiedzialny w swoich działaniach, świadomie przestrzega zasad kultury osobistej, odwołuje się do narodowego dziedzictwa kulturowego, ma poczucie przynależności regionalnej, narodowej i europejskiej, poszukuje autorytetów i wzorów moralnych, szanuje prawa człowieka, potrafi działać w grupie, komunikować się z otoczeniem, czuje potrzebę ciągłej pracy nad sobą, kształcenia i rozwijania własnych zainteresowań, szanuje cudze mienie i na miarę swoich możliwości przeciwstawia się aktom wandalizmu, ma świadomość zagrożeń i zjawisk patologicznych współczesnej cywilizacji oraz wie, gdzie może szukać pomocy w trudnych sytuacjach, staje w obronie słabszych i pokrzywdzonych, zna sposoby dyplomatycznego rozwiązywania konfliktów bez przemocy i agresji, rozumie i jest gotowy ponieść odpowiedzialność prawną i moralną za swoje czyny, chroni środowisko naturalne. VII. POWINNOŚCI WYCHOWAWCZE KAŻDEGO NAUCZYCIELA Zapewnienie bezpieczeństwa uczniom. Stwarzanie uczniom miłej, przyjaznej atmosfery sprzyjającej nauce i rozwojowi. Uczenie dzieci prawdy, dobra i piękna. 11
Uczenie samodzielności i poczucia własnej wartości. Uczenie szacunku dla innych ludzi. Uczenie odpowiedzialności za siebie i innych. Kształtowanie postaw patriotycznych. Uczenie słuchania innych i nawiązywania dialogu. Uczenie współpracy w grupie. Współdziałanie z wychowawcą w zakresie postępów w nauce i zagadnień wychowawczych. VIII. POWINNOŚCI FORMALNE NAUCZYCIELI WYCHOWAWCÓW Wychowawca zapoznaje uczniów i rodziców z dokumentami szkoły: Statutem Szkoły, Programem Wychowawczym, Programem Profilaktycznym oraz Wewnątrzszkolnymi Zasadami Oceniania. Informuje uczniów i rodziców o postępach w nauce. Rozpoznaje sytuację wychowawczą uczniów oraz współpracuje z innymi nauczycielami. Opracowuje Klasowy Plan Wychowawczy. Uczestniczy we wszystkich ważnych dla klasy wydarzeniach. Rozwiązuje problemy wychowawcze i dydaktyczne we współpracy z rodzicami. Prowadzi zebrania z rodzicami i rozmowy indywidualne. Systematyczne prowadzi dokumentację szkolną. IX. POWINNOŚCI WYCHOWAWCZE INNYCH PRACOWNIKÓW SZKOŁY Reagowanie na zachowanie uczniów, zarówno pozytywne, jak i negatywne. Informowanie wychowawców na temat zachowania uczniów. X. WYCHOWANIE W SAMORZĄDZIE UCZNIOWSKIM Wychowanie poprzez pracę w Samorządzie Uczniowskim ma na celu: 12
kształcenie umiejętności współdziałania i współdecydowania, kształcenie umiejętności pracy w szkole, przygotowywanie do aktywnego udziału w życiu szkoły, wpajanie odpowiedzialności za siebie, grupę i szkołę, kształcenie pozytywnych cech charakteru, takich jak: wytrwałość, systematyczność i bezinteresowność, kształtowanie umiejętności nawiązywania kontaktu między ludźmi, rozwijanie aktywności i twórczej postawy. XI. ZASADY WSPÓŁPRACY WYCHOWAWCZEJ Z RODZICAMI Rodzice uczestniczą w zebraniach szkolnych zorganizowanych przez wychowawcę klasy, w dniach otwartych. Rodzice zawiadamiają wychowawcę o nieobecności ucznia w szkole. Rodzice dbają o odpowiedni strój i wygląd ucznia. Rodzice ponoszą odpowiedzialność finansową za umyślne zniszczenie i kradzieże dokonane w szkole przez ich dzieci. Rodzice zobowiązani są do punktualnego przyprowadzania i odbierania dzieci, które wymagają tej formy opieki. XII. HARMONOGRAM IMPREZ I UROCZYSTOŚCI SZKOLNYCH /aktualny w danym roku szkolnym/ XIII. USTALENIA KOŃCOWE Tryb przeprowadzania zmian do programu wychowawczego: Program Wychowawczy Gimnazjum Publicznego w Łysych może być zmieniony wskutek wniosków uczniów, nauczycieli lub rodziców w wyniku uchwały Rady Pedagogicznej. 13
Program przyjęty do realizacji - wrzesień 2015 r. Rada Rodziców: Samorząd Uczniowski: Rada Pedagogiczna: 14