Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum im. Powstańców Wielkopolskich w Dusznikach opracowany przez zespół ds. profilaktyki. Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum w Dusznikach uwzględnia ważne z punktu widzenia psychoprofilaktyki treści zapisane w podstawie programowej kształcenia ogólnego. Dotyczą one promocji zdrowego stylu życia, rozwijania najważniejszych umiejętności psychologicznych i społecznych, prawidłowości i trudności rozwojowych okresu dojrzewania oraz problematykę uzależnień. Szkolny Program Profilaktyki to integralna część planu pracy szkoły i jako taki jest ściśle związany z programem wychowawczym szkoły. W naszym rozumieniu profilaktyka to chronienie człowieka w rozwoju fizycznym i psychospołecznym oraz reagowanie na pojawiające się zagrożenia. Wspieranie zdrowia psychicznego i fizycznego naszych wychowanków odbywać się będzie poprzez towarzyszenie mu w zdobywaniu wiedzy o zagrożeniach i nabywaniu umiejętności radzenia sobie z tymi zagrożeniami. główne programu profilaktyki gimnazjum 1. Budowanie bezpiecznej atmosfery w szkole, tworzenie klimatu dla koleżeństwa oraz szacunku dla człowieka. 2. Rozwijanie umiejętności psychospołecznych poprzez zdobywanie prawidłowych doświadczeń we współżyciu i współdziałaniu w grupie rówieśniczej. 3. Wskazywanie na szkodliwość używania środków psychoaktywnych oraz ukazywanie zagrożeń, jakie niosą ze sobą uzależnienia. 4. Kształtowanie zdrowego stylu życia 1
Zadania środowiska szkolnego sprzyjające profilaktyce SPP obejmuje wszystkie osoby tworzące środowisko szkolne, czyli uczniów i ich rodziców i nauczycieli. Każda z tych grup kieruje się określonymi zadaniami. Zadania każdego nauczyciela Zadania wychowawców klas Zadania a szkolnego 1. Wprowadzanie do tematyki swojego przedmiotu elementów SPP. 2. Współtworzenie bezpiecznej atmosfery w szkole. 3. Propagowanie zdrowego stylu życia. 4. Wskazywanie pożądanych wzorców zachowań. 5. Reagowanie na przejawy zachowań agresywnych i przemocowych w szkole. 6. Utrzymywanie osobowych relacji z uczniami. 7. Przekształcanie przekonań normatywnych tak, aby były zgodne z prawdą o rzeczywistości. 8. Uczenie alternatywnych sposobów przeżywania codziennego życia. 9. Podnoszenie umiejętności wychowawczych i dydaktycznych oraz w zakresie profilaktyki. 10.Konstruktywne współpracowanie w zespole icznym. 1. Integrowanie zespołu klasowego. Dbanie o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji uczniów w klasie. 2. Identyfikowanie osób będących w grupie podwyższonego ryzyka ( osoby, u których pojawią się pierwsze przejawy zaburzeń ). 3. Uczenie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach. 4. Dostarczanie wiedzy o konsekwencjach zachowań ryzykownych. 5. Wspomaganie rodziców w ich zasadniczej roli pierwszych wychowawców. 6. Współdziałanie z nauczycielami uczącymi w ich klasie, współpraca z iem szkolnym oraz innymi specjalistami. 1. Identyfikuje i sprawuje opiekę nad uczniami znajdującymi się w grupie podwyższonego ryzyka. 2. Współpracuje z nauczycielami, wychowawcami klas, rodzicami i uczniami. 3. Współpracuje z placówkami specjalistycznymi udzielającymi pomocy osobom zagrożonym patologią i uzależnionym, m.in. poradnie psych. iczna, zdrowia psychicznego, OPS, sąd, policja, kurator itp. 4. Informuje o możliwości pomocy. 5. Propaguje treści profilaktyczne. 6. Gromadzi wiedzę na temat profesjonalnych programów profilaktycznych. 2
Zadania dyrekcji gimnazjum Zadania rodziców Zadania gimnazjalistów 1. Planowanie i sprawne organizowanie działań profilaktycznych. 2. Czuwanie nad spójnością oddziaływań profilaktycznych i wychowawczych wszystkich pracowników. 3. Motywowanie pracowników 1. Znajomość przestrzeganie norm społecznych. 2. Zdobywanie wiedzy nt. zachowań ryzykownych ( agresja, przemoc, środki psychoaktywne, itp. ). Doskonalenie swoich i do podnoszenia wiedzy, umiejętności radzenia sobie z umiejętności i kwalifikacji w zakresie profilaktyki. przemocą i 1. Podejmowanie wspólnych ze szkołą celów i zadań w zakresie profilaktyki. 2. Wzrost wiedzy i umiejętności w zakresie profilaktyki poprzez aktywne uczestniczenie w realizacji programu ( m.in. prelekcje, rozmowy ). 3. Dostarczanie wzorców konstruktywnego stylu życia. 4. Wzmacnianie więzi emocjonalnej w rodzinie. 5. Wzmacnianie mocnych stron osobowego rozwoju dziecka. uzależnieniami. 3. Doskonalenie swoich umiejętności panowania nad emocjami, radzenia sobie ze stresem i w trudnych sytuacjach. 4. Uczenie się mówienia o tym, o czym myślą, wyrażania swoich uczuć oraz szanowanie uczuć innych. 5. Dokonywanie sensownych i wartościowych wyborów. 6. Funkcjonowanie w konstruktywnej grupie rówieśniczej. 7. Podejmowanie wysiłku samowychowawczego i samokształceniowego. Zainteresowanie nauką szkolną. 8.Poczucie odpowiedzialności za własne zdrowie. 9.W sytuacjach trudnych zwracanie się o pomoc do nauczycieli i rodziców oraz innych osób, do których mają zaufanie. Metody i sposoby działania Formy i środki działania 1. Lekcje dydaktyczne uwzględniające problematykę profilaktyczną. 2. Godziny wychowawcze związane z tematyką SPP. 3. Prelekcje dla nauczycieli, rodziców, uczniów wygłaszane przez osoby kompetentne w zakresie profilaktyki. 4. Indywidualne rozmowy z uczniami. 5. Spotkania z rodzicami. 6. Współpraca z Poradnią Psych. Pedagogiczną, Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (GKRPA), Policją, Sądem, Ośrodkiem Pomocy Społecznej (OPS). 7. Projekcje filmów o tematyce profilaktycznej. 8. Realizowanie profesjonalnych programów profilaktycznych (według potrzeb szkoły): 9. Zajęcia pozalekcyjne i pozaszkolne: - kółka zainteresowań 3
- wycieczki przedmiotowe, rekreacyjne, turystyczne. 10. Wydarzenia szkolne o charakterze wychowawczo profilaktycznym: - konkursy: wiedzy o uzależnieniach, - ogniska i spotkania integracyjne - warsztaty profilaktyczno - edukacyjne w zakresie profilaktyki uzależnień w Charcicach - imprezy sportowe - imprezy o charakterze wychowawczo profilaktycznym Metody i formy pracy 1. Oddziaływanie werbalne ( rozmowy, pogadanki ). 2. Dyskusje, dzielenie się doświadczeniami. 3. Praca indywidualna i w grupach. 4. Warsztaty poznawcze i doskonalące. 5. Scenki rodzajowe. 6. Gry i zabawy. 7. Twórczość plastyczna i artystyczna. 8. Wycieczki. Program działań profilaktycznych Centralne miejsce w programie zajmuje uczeń. To na jego rozwój psychospołeczny i fizyczny jest ukierunkowane działanie szkoły w obrębie obszarów: I. Brak motywacji do nauki, niskie potrzeby edukacyjne, wagary. II. III. Zachowania agresywne i przemocowe w szkole i poza nią. Dyscyplina szkolna, niska kultura słowa. IV. Używanie środków psychoaktywnych przede wszystkim palenie papierosów i picie alkoholu, środki uzależniające). Brak motywacji do nauki, niskie potrzeby edukacyjne, wagary 4
Cel Cel Wzrost kultury osobistej uczniów Zapobieganie niepowodzenio m szkolnym, motywowanie do działania. Uczeń : 1. Kulturalnie zachowuje się w różnych sytuacjach w szkole i w domu, miejscach publicznych. 2. Zna zasady dobrego zachowania. Uczeń : 1. Wskazuje swoje i innych niepowodzenia szkolne. 2. Rozróżnia przyczyny zaistniałych niepowodzeń. 3. Potrafi znaleźć sposób rozwiązywania problemów szkolnych. 4. Dostrzega przydatność swojej edukacji, umie się uczyć. 5. Wyciąga wnioski ze swoich niepowodzeń, potrafi zmienić sposób postępowania. 6. Ma potrzebę i odwagę zwrócić się o pomoc do nauczycieli, rodziców i kolegów. Informacyjna Edukacyjna : - umiejętności kulturalnego zachowania się. Informacyjna Edukacyjna: umiejętności stawiania celów, podejmowania decyzji, poczucia wartości, radzenia sobie ze stresem pomagania, życiowych umiejętności, zaangażowania osobistego. Alternatyw Stała kontrola zachowań pozytywnych i negatywnych uczniów. Realizacja zagadnień związanych z kulturą zachowania na godzinach wychowawczych. Analiza wpisów do uwag o uczniach do dziennika lekcyjnego. Organizowanie w ramach czasu wolnego zajęć wychowawczych ogniska integracyjne, wycieczki, dyskoteki. Zajęcia wyrównywania wiedzy, rewalidacyjne Konsultacje indywidualne dla uczniów i rodziców. Porady, konsultacje oraz terapia indywidualna. Realizacja cykli lekcji wychowawczych, pogadanki nt. trudności szkolnych i sposobów ich przezwyciężania. Nauka technik uczenia się. Mobilizacja zespołu klasowego. Zorganizowanie pomocy koleżeńskiej. Kto Termin Sposób Kto Termin Sposób Obserwacja : wychowawca przedmiotowi grupa rówieśnicza przedm. psych. PPP samorząd klasowy Ankieta diagnozująca Obserwacja dokonań przez ucznia, nauczycieli, dyrekcję. Diagnoza prowadzona przez wychowawców, nauczycieli przedmiotowyc h. 5
Stała kontrola frekwencji na wszystkich zajęciach. Pedagogizacja rodziców. specjalista wg potrzeb Stosowanie aktywnych metod nauczania, wykorzystywanie multimedialnych środków dydaktycznych, stosowanie technologii informacyjnej. Dostosowywanie wymagań edukacyjnych do indywidualnych możliwości ucznia. Ćwiczenia wspomagające skuteczne komunikowanie się i aktywność twórczą. we współpracy z pracownikami PPP Zachowania agresywne i przemocowe w szkole i poza nią Cel Zmniejszenie zachowań agresywnych i przemocowych wśród uczniów gimnazjum 1. Uczeń wie, co to są zachowania agresywne. 2. Rozróżnia rodzaje zachowań. 3. Przewiduje skutki zachowań agresywnych. 4. Potrafi dokonać selekcji właściwego zachowania. 5. Ocenia negatywne zachowania rówieśników. 6. Informacyjna: - normatywna Edukacyjna: - umiejętności podejmowania decyzji - radzenia sobie ze stresem - umiejętności życiowych - podejmowania decyzji Szybkie reagowanie na wszelkie przejawy agresji. Zwiększenie czujności w czasie pełnienia dyżurów. Spotkanie z pracownikiem Policji, psychologiem PPP. Przeprowadzenie lekcji wychowawczych dotyczących w/w problemu. Kto wszyscy wszyscy zespół ds. profilaktyki Termin Sposób Obserwacja : rodzice, wszyscy, inni pracownicy szkoły, uczniowie, sąsiedzi, rodzice innych uczniów. Ankiety diagnozujące Pogadanki 6
Zaproponuje alternatywne zachowanie w sytuacji problemowej. Analiza właściwych zachowań na podstawie lektur, tekstów omawianych na zajęciach lekcyjnych. j. polskiego zespól ds. profilaktyki Dyscyplina szkolna, niska kultura słowa Cel Wzrost kultury osobistej uczniów Uczeń : 1. Kulturalnie zachowuje się w różnych sytuacjach w szkole i w domu, miejscach publicznych. 2. Zna zasady dobrego zachowania. Informacyjna Edukacyjna : - umiejętności kulturalnego zachowania się. Stała kontrola zachowań pozytywnych i negatywnych uczniów. Realizacja zagadnień związanych z kulturą zachowania na godzinach wychowawczych. Analiza wpisów do uwag o uczniach do dziennika lekcyjnego. Organizowanie w ramach czasu wolnego zajęć wychowawczych ogniska integracyjne, wycieczki, dyskoteki. Kto Termin Sposób Obserwacja : wychowawca przedmiotowi grupa rówieśnicza Ankieta diagnozująca 7
Używanie środków psychoaktywnych. Cel Zapobieganie nałogom : - alkohol, nikotyna, narkotyki Uczeń : 1. Wie co, to nałóg. 2. Rozróżnia substancje powodujące uzależnienia. 3. Przewiduje negatywny wpływ nałogu na zdrowie człowieka. 4. Potrafi wybrać zdrowy styl życia. 5. Umie wpłynąć pozytywnie na nałogowe zachowania rówieśników. 6. Potrafi zachować się asertywnie. Informacyjna : - normatywna - informująca o konsekwencjac h rozwijania umiejętności życiowych; nawiązywanie relacji z innymi, rozwiązywania problemów, określenie celów, budowanie pozytywnego obrazu siebie. Alternatyw; - kształtowania form odpowiedniego spędzania czasu np. zajęcia sportowe, teatr, plastyczne Powołanie zespołu ds. profilaktyki uzależnień. Realizacja na lekcjach wychowawczych tematyki mówiącej o szkodliwości używania środków psychoaktywnych Spektakle, występy profilaktyczne Pogadanki i prelekcje dla rodziców, nauczycieli i uczniów. Promocja działań profilaktycznych poprzez plakat, gazetkę, konkurs itp. Promocja pozycji profilaktycznych: książka, film, prezentacja multimedialna warsztaty profilaktyczno edukacyjne Zakład Leczenia Uzależnień w Charciacach. Kto Termin Sposób VIII Ankiety sondażowe, pogadanki. GKRPA Wychowawcy, PZPPP, nauczyciel biologii, wdż nauczyciel bibliotekarz GKRPA wg potrzeb V - VI Obserwacja : Rodzice, klas,, grupa uczniowska. Diagnoza prowadzona przez zespół ds. profilaktyki. 8
Cel Promocja zdrowia oraz zapobieganie chorobom. Profilaktyka zdrowotna Uczeń zna: Informacyjna Źródła zagrożeń, - edukacyjna Wie jak - normatywna zapobiegać - informująca o chorobom, konsekwencjach rozumie potrzebę - zwiększenie dbania o świadomości zdrowie, potrafi zdrowotnej kontrolować stan uczniów zdrowia poprzez prowadzenie działalności w zakresie promocji zdrowia oraz upowszechniani a zachowań prozdrowotnych Powołanie zespołu ds. profilaktyki uzależnień, współdziałanie z higienistką szkolną, lekarzem, współpraca z PZPPP, Powiatową Stacją Sanitarno- Epidemiologiczną Kto Dyrekcja, pracownicy PZPPP, higienistka szkolna, Termin Sposób Cały Ankiety sondażowe, pogadanki, prezentacja, wykład, plakaty, zajęcia warsztatowe Program opracowany przez Radę Pedagogiczną Gimnazjum im. Powstańców Wlkp. w Dusznikach oraz zatwierdzony przez Radę Rodziców gimnazjum w dniu 21 października 2013 r. 9