RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ rok szkolny 2017 / 2018 WYMAGANIE 6: Szkoła wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. Skład zespołu ds. ewaluacji: 1. Magdalena Filipek 2. Małgorzata Wilk 3. Katarzyna Tomczyk 4. Marzena Musiał 5. Wiesław Nowak 6. Krzysztof Stankiewicz Jaworzno, czerwiec 2018 1
Spis treści: 1. Cel i zakres ewaluacji wewnętrznej: 1.1. Obszar diagnozowania. 1.2. Cel ewaluacji. 1.3. Przedmiot ewaluacji. 1.4. Pytania kluczowe. 1.5. Kryteria ewaluacji. 2. Organizacja ewaluacji: 2.1. Szczegółowy harmonogram działań ewaluacyjnych. 2.2. Metody, narzędzia badawcze i źródła informacji. 3. Wyniki ewaluacji: 3.1. Badania ankietowe: 3.1.1. Ankieta z nauczycielami (34 nauczycieli); 3.1.2. Ankieta z uczniami (79 uczniów); 3.1.3. Ankieta z rodzicami (30 rodziców); 3.1.4. Wywiad z psychologiem szkolnym. 3.2. Analiza dokumentacji szkolnej. 4. Analiza słowna przeprowadzonych badań własnych. 5. Wnioski z ewaluacji wewnętrznej. 6. Rekomendacje. 7. Załączniki wykresy. 2
1. Cel i zakres ewaluacji wewnętrznej 1.1. Obszar diagnozowania: Wymaganie 6 Szkoła wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 1.2. Cel ewaluacji: Analizowanie informacji o efektach działalności szkoły. Sformułowanie wniosków służących podniesieniu jakości pracy szkoły. 1.3. Przedmiot ewaluacji: W szkole rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia. W szkole prowadzi się indywidualizację procesu edukacji w odniesieniu do potrzeb uczniów. Szkoła pomaga przezwyciężyć trudności ucznia wynikające z sytuacji społecznej. Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów z niepełnosprawnością są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia. 1.4. Pytania kluczowe: 1. W jaki sposób nauczyciele rozpoznają potrzeby rozwojowe uczniów? 2. W jaki sposób nauczyciele indywidualizują procesy edukacyjne i motywują uczniów do pracy? 3. Czy organizowane zajęcia służące rozwojowi uczniów są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia? 4. Jakie formy pomocy organizuje szkoła dla uczniów z trudnościami w nauce i uczniów zdolnych? 3
5. Czy w opinii rodziców i uczniów uczniowie otrzymują wsparcie odpowiadające ich potrzebom? 6. W jaki sposób szkoła współpracuje z PPP i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną? 7. Jakie działania antydyskryminacyjne realizowane są w szkole? 1.5. Kryteria ewaluacji: Nauczyciele rozpoznają potrzeby uczniów; Nauczyciele uwzględniają zróżnicowane potrzeby uczniów; Szkoła stwarza warunki do prawidłowego rozwoju uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnych sytuacji; Szkoła organizuje pomoc dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. 2. Organizacja ewaluacji 2.1. Szczegółowy harmonogram działań ewaluacyjnych: Szczegółowy harmonogram ewaluacji: Lp. Przebieg czynności/zadania: Czas/termin Osoby wykonania: odpowiedzialne: 1. Określenie obszaru badania, celu ewaluacji. wrzesień 2017 Dyrektor szkoły 2. Formułowanie pytań kluczowych, kryteriów, październik-listopad Magdalena Filipek określenie metod badawczych, próby badawczej, podział zadań. Wstępne tworzenie narzędzi badawczych. 3. Analiza dokumentacji szkolnej statut szkoły, program wychowawczy szkoły, programy profilaktyczne, przydział czynności dodatkowych nauczycieli, kalendarz uroczystości szkolnych i inne. 4. Tworzenie kwestionariuszy - ankiety z nauczycielami ZSP nr 4 w Jaworznie, z uczniami, z rodzicami oraz kwestionariusza 2017 listopad-grudzień 2017 grudzień-styczeń 2017/2018 Krzysztof Stankiewicz Magdalena Filipek wywiadu z psychologiem szkolnym. 5. Kwestionariusze ankiet online styczeń-luty 2018 Małgorzata Wilk 6. Przeprowadzenie badania ankietowego z styczeń 2018 Małgorzata Wilk, 4
nauczycielami naszej szkoły. 7.. Przeprowadzenie badania ankietowego z uczniami naszej szkoły 8. Przeprowadzenie badań ankietowych z rodzicami 9. Przeprowadzenie badania ankietowego z psychologiem szkolnym 10. Zebranie i podsumowanie danych z badań ankietowych marzec-kwiecień 2018 marzec-kwiecień 2018 marzec-kwiecień 2018 kwiecień-maj 2018 Magdalena Filipek Katarzyna Tomczyk Marzena Musiał Wiesław Nowak osoby odpowiedzialne za dany obszar badania, 11. Wykresy z badań ankietowych maj-czerwiec 2018 Małgorzata Wilk, 12. Napisanie raportu z ewaluacji. maj-czerwiec 2018 Magdalena Filipek, 13. Wnioski. Określenie słabych i mocnych stron czerwiec 2018 zespół ewaluacyjny badanych obszarów. Rekomendacje. 15. Przedstawienie wniosków z raportu na RP. czerwiec 2018 Marzena Musiał 2.2. Metody, narzędzia badawcze i źródła informacji: W trakcie zbierania danych zastosowane zostały następujące metody badawcze: analiza dokumentacji szkolnej, ankieta z nauczycielami szkoły, ankieta z uczniami szkoły, ankieta z rodzicami, ankieta z psychologiem szkolnym. Narzędzia służące realizacji przedstawionych powyżej metod badawczych, to: kwestionariusz ankiety z nauczycielami szkoły, kwestionariusz ankiety z uczniami szkoły, kwestionariusz ankiety z rodzicami, kwestionariusz wywiadu z psychologiem szkolnym. Źródła informacji: Dyrektor ZSP nr 4 w Jaworznie, W-ce dyrekcja, nauczyciele ZSP nr 4 w Jaworznie, 5
uczniowie szkoły, rodzice, psycholog szkolny, dokumentacja szkolna: o statut szkoły, o program wychowawczy szkoły, o programy profilaktyczne szkoły, o sprawozdania zespołów przedmiotowych, o kalendarz uroczystości szkolnych, o przydział czynności dodatkowych i inne; strona internetowa szkoły. 6
3. Wyniki ewaluacji: 3.1. Badania ankietowe: 3.1.1. Ankieta z nauczycielami: ANKIETA DLA NAUCZYCIELI nr 1: (badanie ankietowe przeprowadzone zostało w styczniu 2018 roku; w badaniu udział wzięło 34 nauczycieli ZSP nr 4 w Jaworznie; nie wszyscy udzielili odpowiedzi na wszystkie pytania;) 1. Czy diagnozuje Pani / Pan możliwości edukacyjne swoich uczniów? a) tak (31) (91,2%) b) raczej tak (3) (8,8%) c) raczej nie (0) d) nie (0) 2. Jeśli tak, to jakie działania w celu zdiagnozowania możliwości edukacyjnych swoich uczniów podejmuje Pan/ Pani najczęściej? a) diagnoza wstępna klas pierwszych (19) b) diagnoza klas maturalnych (7) c) bieżąca obserwacja uczniów (29) d) rozmowa z innymi nauczycielami, z psychologiem szkolnym (26) e) rozmowy z rodzicami (22) f) rozmowa indywidualna z uczniem (28) g) analiza osiągnieć (24) h) testy diagnozujące (12) i) zapoznanie się z orzeczeniami i opiniami PPP (27) j) spotkania zespołów przedmiotowych (14) k) bieżące ocenianie (27) l) analiza konkursów (9) ł) analiza egzaminów próbnych (1) 7
m) konsultacje przygotowujące do egzaminu zawodowego (1) ł) inne, jakie? analiza egzaminów próbnych (1) konsultacje przygotowujące do egzaminu zawodowego (1) 3. W jaki sposób indywidualizuje Pani / Pan swoje procesy edukacyjne? a) odpowiedni dobór ćwiczeń, zadań dostosowanych do możliwości uczniów (26) b) odpowiedni dobór metod i środków dydaktycznych (27) c) zróżnicowane zadania na lekcji (22) d) zróżnicowane zadania domowe (11) e) dostosowanie tempa pracy na lekcji (28) f) stopniowanie trudności (25) g) prace dodatkowe o różnym stopniu trudności (12) h) dodatkowe zajęcia z uczniami mającymi trudności w uczeniu się (23) i) dodatkowe zadania dla chętnych (16) j) dodatkowe zadania dla ucznia zdolnego (18) k) praca z wykorzystaniem programów komputerowych (10) l) praca indywidualna lub grupowa z uczniem zdolnym (16) ł) inaczej, jak? (0) 4. W jaki sposób motywuje Pani / Pan swoich uczniów do pracy? a) poprzez miłą atmosferę na lekcjach (25) b) prowadzę ciekawe zajęcia (15) c) organizuję wycieczki turystyczno krajoznawcze, przedmiotowe, rozwijające wiedzę o kulturze i sztuce (koncerty, kino, teatr, muzeum) i inne (13) d) stosuję metody aktywizujące (26) e) przygotowuję dodatkowe zadania dla uczniów chętnych (19) f) dostosowuję sprawdziany dla uczniów z dysfunkcjami (15) g) daję szansę poprawy oceny (28) h) stosuję pochwały i zachęcam do pracy (29) i) stosuję nagrody (na przykład ocena z aktywności) (28) j) korzystam z multimediów (20) k) przygotowuję lub organizuję konkursy / zawody (11) 8
l) stosuję elementy oceniania kształtującego (19) ł) inaczej, jak? (0) 5. Czy prowadzi Pani / Pan zajęcia dodatkowe dla uczniów z trudnościami w nauce? a) tak (26) (83,9%) b) nie (5) (16,1%) 6. Jeśli TAK, to jakie? a) konsultacje przedmiotowe (19) (37,2%) b) konsultacje dla uczniów przygotowujących się do matury, do egzaminu zawodowego (16) (31,4%) c) indywidualna praca z uczniem (16) (31,4%) d) inne, jakie? (0) 7. Jakie jeszcze inne formy pomocy w szkole organizuje Pani / Pana dla uczniów, którzy napotkają na trudności w nauce? a) pomoc koleżeńska (23) b) moja pomoc (29) c) praca na lekcjach w odpowiednio dobranych grupach (21) d) łatwiejsze wersje ćwiczeń do pracy na lekcjach (19) e) inne, jakie? (0) 8. Czy prowadzi Pani / Pan zajęcia dodatkowe dla uczniów zdolnych? a) tak (22) (71%) b) nie (9) (29%) 9. Jeśli TAK, to jakie? a) konsultacje przedmiotowe (11) b) konsultacje dla uczniów przygotowujących się do matury, egzaminu zawodowego (14) 9
c) zajęcia pozalekcyjne dla uczniów zdolnych przygotowujących się do konkursów, olimpiad (14) d) koła zainteresowań (2) e) inne, jakie? dodatkowe zajęcia sportowo-rekreacyjne dla uczniów (1) 10. Jakie inne formy pracy organizuje Pani / Pana dla uczniów w celu rozwijania ich zainteresowań? a) wycieczki turystyczno krajoznawcze (5) b) wycieczki przedmiotowe (15) c) wycieczki rozwijające wiedzę o kulturze i sztuce (koncerty, kino, teatr, muzeum) (12) d) warsztaty (8) e) dodatkowe programy i projekty (4) f) zróżnicowane ćwiczenia na lekcjach (25) g) inne, jakie? działania w obrębie wolontariatu (1) zajęcia z profilaktyki zdrowia (1) 11. Czy uważa Pani/Pan, że jej/jego oferta edukacyjna dotycząca zajęć pozalekcyjnych jest atrakcyjna dla uczniów? a) tak (6) (20,7%) b) raczej tak (20) (69%) c) raczej nie (3) (10,3%) d) nie (0) 12. Czy uczniowie systematycznie korzystają z Pani / Pana zajęć dodatkowych? a) tak (4) (12,9%) b) raczej tak (11) (35,5%) c) raczej nie (11) (35,5%) d) nie (5) (16,1%) 13. Ilu uczniów skorzystało z Pani / Pana zajęć pozalekcyjnych od początku roku szkolnego? (proszę podać konkretną liczbę): 10
w pierwszym półroczu z zajęć pozalekcyjnych korzystało u każdego ankietowanego nauczyciela średnio 16-17 uczniów (odpowiedzi - od 0 do 63 uczniów u jednego nauczyciela); 14. Ilu uczniów uczęszczało na Pani / Pana zajęcia dodatkowe systematycznie? (proszę podać ile procent w stosunku do wszystkich uczniów uczęszczających na zajęcia dodatkowe): wg ankietowanych nauczycieli w pierwszym półroczu średnio około 13% uczniów uczęszczających na zajęcia pozalekcyjne uczęszczało na nie systematycznie (odpowiedzi - od 0% do 50% uczniów); 15. Ile godzin od początku roku szkolnego poświęciła Pani / Pan na zajęcia dodatkowe? (proszę podać konkretną liczbę): w sumie w pierwszym semestrze badani nauczyciele poświęcili 448 godziny na dodatkowe zajęcia pozalekcyjne; średnio każdy nauczyciel przepracował dodatkowo około 14-15 godzin (odpowiedzi - od 0 do 42 godzin na jednego nauczyciela); 16. Czy Pani / Pana zajęcia pozalekcyjne są adekwatne co do oczekiwań uczniów? a) tak (8) (25,8%) b) raczej tak (18) (58,1%) c) raczej nie (0) d) nie (0) e) nie wiem (5) (16,1%) 17. Czy uczniowie chętnie korzystają z zaproponowanych przez Panią / Pana zajęć dodatkowych? a) tak (3) (9,7%) b) raczej tak (20) (64,5%) c) raczej nie (6) (19,3%) d) nie (2) (6,5%) 11
18. Czy prowadząc zajęcia dodatkowe, uwzględnił/a Pani/Pan potrzeby i możliwości rozwojowe uczniów oraz zalecenia zawarte w opiniach / orzeczeniach PPP? a) tak (21) (80,8%) b) raczej tak (4) (15,4%) c) raczej nie (0) d) nie (1) (3,8%) 19. Z kim Pani / Pan współpracuje w celu zapewnienia pomocy uczniom zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną? a) dyrekcja (21) b) psycholog szkolny (29) c) doradca zawodowy (16) d) inni nauczyciele (27) e) rodzice (21) f) Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna (6) g) wychowawcy (25) h) pielęgniarka szkolna (9) i) nauczyciele prowadzący zajęcia dodatkowe (4) j) MOPS (3) k) doradca metodyczny (3) l) inni, jacy? (0) 20. Czy realizowała Pani / Pan działania antydyskryminacyjne? a) tak (23) (74,2%) b) nie (8) (25,8%) 21. Jeśli TAK, to jakie? b) pogadanki na lekcjach wychowawczych (12) c) programy profilaktyczne (3) d) zajęcia z psychologiem szkolnym, z doradcą zawodowym (6) 12
e) zajęcia integracyjne z klasą (11) f) indywidualne rozmowy z uczniami (22) g) inne, jakie? prelekcje filmów profilaktycznych na zastępstwach (1) w korelacji z różnorodnymi tekstami kultury (1) 13
ANKIETA DLA NAUCZYCIELI nr 2: (planowana do ewentualnego przeprowadzenia i porównania wyników w przyszłym roku szkolnym po feriach zimowych, jako badanie uzupełniające): 1. Czy uważa Pani/Pan, że Pani/Pana oferta edukacyjna dotycząca zajęć pozalekcyjnych jest atrakcyjna dla uczniów? a) tak, b) raczej tak, c) raczej nie, d) nie. 2. Czy uczniowie systematycznie korzystają z Pani / Pana zajęć dodatkowych? a) tak, b) raczej tak, c) raczej nie, d) nie. 3. Ilu uczniów skorzystało z Pani / Pana zajęć pozalekcyjnych od początku roku szkolnego? (proszę podać konkretną liczbę):.. 4. Ilu uczniów uczęszczało na Pani / Pana zajęcia dodatkowe systematycznie? (proszę podać ile procent w stosunku do wszystkich uczniów uczęszczających na zajęcia dodatkowe):. 14
3.1.2. Ankieta z uczniami: ANKIETA DLA UCZNIÓW naszej szkoły (badanie ankietowe przeprowadzono w marcu-kwietniu 2018 roku na populacji 79 uczniów) 1. Czy nauczyciele rozmawiają z Tobą o Twoich potrzebach i możliwościach? a) tak, 27 34% b) nie. 52 66% 2. Czy na lekcjach nauczyciele traktują Cię indywidualnie? a) tak, 1 1% b) raczej tak, 16 20% c) raczej nie, 37 47% d) nie. 25 32% 3. Jeśli TAK, to w jaki sposób? (można wybrać kilka odpowiedzi): (21 odpowiedzi) a) dostaję zróżnicowane zadania na lekcjach, 3 14% b) dostaję zróżnicowane zadania domowe, 2 9,5% c) mam więcej czasu na wykonanie zadań / kartkówek / sprawdzianów, 5 24% d) uczestniczę w dodatkowych zajęciach pozalekcyjnych, 2 9,5 % e) dostaję dodatkowe zadania dla chętnych, 5 24% f) dostaję dodatkowe zadania dla uczniów zdolnych, 1 4,5% g) otrzymuję pomoc od nauczyciela, 10 48% h) pracuję indywidualnie z nauczycielem lub w grupie uczniów, 5 24% i) inaczej, jak?. 4. W jaki sposób nauczyciele zachęcają Cię do nauki i pracy na lekcji / w domu? (można wybrać kilka odpowiedzi): a) poprzez miłą atmosferę na lekcjach, 21 26,5% b) prowadzą ciekawe zajęcia, 21 26,5% 15
c) organizują wycieczki, 20 25% d) stosują metody aktywizujące (pobudzające aktywność uczniów), 2 2,5% e) przygotowują dodatkowe zadania dla uczniów chętnych, 11 14% f) dostosowują sprawdziany do uczniów z dysfunkcjami, 3 4% g) dają szansę poprawy oceny, 62 78,5% h) stosują pochwały i zachęcają do pracy, 15 19% i) stosują nagrody (np. ocena z aktywności), 13 16,5% j) korzystają z multimediów, 23 29% k) organizują pomoc koleżeńską, 2 2,5% l) przygotowują lub organizują konkursy / zawody, 5 6% ł) stosują pracę w grupach, 29 37% m) inaczej, jak? jesli nie zrobię grozi mi ocena ndst. 1 1% - nie zachęcają 3 4% 5. Czy uczestniczysz w szkole w zajęciach pozalekcyjnych, które pomagają Ci pokonywać trudności w nauce? a) tak, 14 18% b) nie. 65 82% 6. Jeśli TAK, to w jakich? (17 odpowiedzi) a) konsultacje przedmiotowe dla uczniów z kłopotami w nauce, 7 41% b) zajęcia rewalidacyjne, 2 12% c) konsultacje dla uczniów zdolnych przygotowujących się do konkursów, olimpiad, 0 d) konsultacje dla uczniów przygotowujących się do matury, 0 e) konsultacje dla uczniów przygotowujących się do egzaminu zawodowego, 3 17,5% f) koła zainteresowań, 1 6% g) zajęcia z psychologiem szkolnym, 2 12% h) zajęcia sportowe, 3 17,5% i) inne, jakie? - 7. Z jakich jeszcze innych form pomocy w szkole korzystasz, gdy napotkasz na trudności w nauce? a) pomoc koleżeńska, 63 80% 16
b) dodatkowa indywidualna pomoc nauczyciela, 10 13% c) praca w grupach, 6 7,5% d) łatwiejsze wersje ćwiczeń do pracy na lekcjach, 8 10% e) inne, jakie? Internet 1, 1% rodzice 1 1% 8. Czy uczestniczysz w szkole w zajęciach rozwijających Twoje uzdolnienia i zainteresowania? a) tak, 6 7,5% b) nie. 73 92,5% 9. Jeśli TAK, to w jakich? (8 odpowiedzi) a) zajęcia sportowe, 4 50% b) zajęcia przygotowujące do konkursów, olimpiad, 0 0% c) koła pozalekcyjne, 2 25% d) konsultacje pozalekcyjne, 0 0% d) zajęcia artystyczne, 2 25% e) inne (jakie?) : - 0% 10. Czy ilość i oferta zajęć dodatkowych (pozalekcyjnych) jest wystarczająca? a) tak, 41 52% b) nie. 38 48% 11. Jeśli NIE, to na jakie zajęcia pozalekcyjne chętnie byś chodził/chodziła? (27 odpowiedzi) j. angielski -2 (7,5%), j. niemiecki -2 (7,5%), językowe 2 (7,5%), japoński -2, (7,5%) matematyka 6 (22%), konsultacje przedmiotowe 2 (7,5%), kółko filmowe 1 (3,5%), taniec 3 (11%), zajęcia integracyjne (gry grupowe) 1 (3,5%), SKS 2 (7,5%), zajęcia plastyczne 1 (3,5%), zajęcia turystyczne 1 (3,5%), zajęcia muzyczne 1 (3,5%), dodatkowe zajęcia z przedmiotów zawodowych 1(3,5%), dodatkowe dla maturzystów 1(3,5%), fitness 1(3,5%), gotowanie 1(3,5%), siatkówka 1(3,5%), zajęcia psychologiczne 1(3,5%), gra na gitarze 1(3,5%), w szkole żadne 2 (7,5%), historia II wojny światowej, aktualne wydarzenia z kraju 1(3,5%), koło polityczne 1(3,5%), joga 1(3,5%), j. polski 1(3,5%), geografia 1(3,5%), biologia - 1(3,5%). 17
12. Czy nauczyciele pomagają Ci w pokonywaniu trudności w nauce? a) tak, 4 5% b) raczej tak, 37 47% c) raczej nie. 22 28% d) nie. 16 20% 13. Czy nauczyciele pomagają Ci w rozwijaniu uzdolnień i zainteresowań? a) tak, 3 4% b) raczej tak, 13 16,5% c) raczej nie, 36 45,5% d) nie. 27 34% 14. Czy wychowawca i inni nauczyciele służą Ci radą i wsparciem w sytuacjach trudnych? (np. konflikt z rówieśnikami, zła ocena, problemy rodzinne, itp.)? a) tak, 12 15% b) raczej tak, 26 33% c) raczej nie, 17 21,5% d) nie, 24 30,5% e) nie ma takiej potrzeby. 0% 15. Czy uważasz, że w naszej szkole uczniowie są dyskryminowani? (np. ze względu na: wygląd, ubiór, oceny, niepełnosprawność, wyznanie religijne ): a) tak, 13 16,5% b) raczej tak, 12 15% c) raczej nie, 24 30,5% d) nie. 30 38% 16. W jakich działaniach antydyskryminacyjnych w szkole uczestniczyłeś / aś? a) pogadanki na lekcjach, 39 49% b) pogadanki na lekcjach wychowawczych, 45 57% c) przedstawienia, spotkania, warsztaty, 12 15% d) projekty, 3 4% e) zajęcia z psychologiem szkolnym, 26 33% f) zajęcia z doradcą zawodowym, 11 14% g) zajęcia integracyjne, klasowe, imprezy klasowe, 9 11% h) indywidualne rozmowy z wychowawcą, dyrekcją, 3 4% 18
i) w innych, jakich? nie było takich - 1 1% 17. Czy Ty czujesz się dyskryminowany? a) tak, często, 5 6,5% b) tak, czasami, 15 19% c) raczej nie, 19 24% d) nie. 40 50,5% 18. Jeśli TAK, to czy szkoła przeciwdziałała tej dyskryminacji? a) tak, 17 21,5% b) raczej tak, 25 32% c) raczej nie, 12 15% d) nie. 25 31,5% 19. Jeśli przeciwdziałała, to w jaki sposób? (44 odpowiedzi) a) rozmawiał ze mną wychowawca lub inny nauczyciel, 18 41% b) pani psycholog rozmawiała ze mną na temat zaistniałej sytuacji, 4 9% c) pani dyrektor przeprowadziła rozmowę ze mną, 1 2% d) moi rodzice uczestniczyli w rozmowie z nauczycielem, wychowawcą, psychologiem lub dyrekcją, 3 7% e) wychowawca przeprowadził pogadankę w klasie, 15 34% f) inaczej, jak? nie wiem - 1 2% 19
3.1.3. Ankieta z rodzicami ANKIETA DLA RODZICÓW (badanie ankietowe przeprowadzone w marcu-kwietniu 2018 roku na populacji 30 rodziców) 1. Czy nauczyciele rozmawiają i informują Pana / Panią o możliwościach i potrzebach Pani / Pana dziecka? a) przynajmniej kilka razy w roku, 19 63,3% b) przynajmniej raz w roku, 7 23,3% c) rzadziej niż raz w roku, 1 1,3% d) nigdy. 3 10% 2. Z jakiego rodzaju kontaktów z nauczycielami korzysta Pani / Pan najczęściej? (można udzielić kilka odpowiedzi): a) spotkania z wychowawcą (wywiadówki), 24 80% b) dni otwarte, 16 53,3% b) konsultacje, 1 3,3% c) spotkania indywidualne, 5 16,7% d) rozmowy telefoniczne, 14 46,7% e) smsy, 6 20% f) portale społecznościowe, 1 3,3% g) inne, jakie? Librus 1 3,3% 3. W jaki sposób nauczyciele indywidualizują procesy edukacyjne na zajęciach szkolnych? (można wybrać kilka odpowiedzi): a) zróżnicowane zadania na lekcjach, 14 46,7% b) zróżnicowane zadania domowe, 3 10% c) dostosowanie tempa pracy do możliwości uczniów, 10 33,3% d) stopniowanie trudności, 9 30% e) prace dodatkowe o różnym stopniu trudności, 3 10% f) dodatkowe zajęcia z uczniami mającymi trudności w uczeniu się, 7 23,3% 20
g) dodatkowe zadania dla chętnych, 11 36,7% h) dodatkowe zadania dla ucznia zdolnego, 4 13,3% i) praca z wykorzystaniem programów komputerowych, multimediów, 9 3% j) praca indywidualna lub grupowa z uczniem, 2 6,7% k) inne, jakie? nic.. 1 3,3% 4. W jaki sposób nauczyciele motywują uczniów do pracy? (można wybrać kilka odpowiedzi): a) poprzez miłą atmosferę na lekcjach, 11 36,7% b) prowadzą ciekawe zajęcia, 14 46,7% c) organizują wycieczki turystyczno krajoznawcze, przedmiotowe, rozwijające wiedzę o kulturze i sztuce (kino, teatr, muzeum) i inne, 17 56,7% d) stosują metody aktywizujące (pobudzające aktywność uczniów), 5 16,7% e) przygotowują dodatkowe zadania dla uczniów chętnych, 3 10% f) dostosowują kartkówki / sprawdziany do uczniów z dysfunkcjami, 2 6,7% g) dają szansę poprawy oceny, na przykład ze sprawdzianu, 20 66,7% h) stosują pochwały i zachęcają do pracy, 7 23,3% i) stosują nagrody (np. ocena z aktywności), 7 23,3% j) korzystają z multimediów, 3 10% k) organizują pomoc koleżeńską, 4 13,3% l) przygotowują lub organizują konkursy, zawody, 4 13,3% m) inaczej, jak? nie umiesz 1 3,3% 5. Czy państwa dziecko korzysta w szkole z zajęć w ramach pomocy psychologiczno pedagogicznej? a) tak, 4 13,3% b) nie. 26 86,7% 6. Jeśli tak, to z jakich? a) zajęcia z panią psycholog, 4 100% b) inne, jakie? 7. Z jakich jeszcze innych form pomocy w szkole korzysta Pani / Pana dziecko, gdy napotka na trudności w nauce? a) pomoc koleżeńska, 22 73,3% 21
b) dodatkowa pomoc nauczyciela, 12 40% c) praca w odpowiednio dobranych grupach,0 0% d) łatwiejsze wersje ćwiczeń do pracy na lekcjach. 4 13,3% e) inne, jakie? Prywatne lekcje 1 3,3% 8. Czy Pani / Pana dziecko korzysta w szkole z zajęć rozwijających uzdolnienia i zainteresowania? a) tak, 10 33,3% b) nie, 20 66,7% 9. Jeśli TAK, to z jakich? a) zajęcia sportowe, 0 0% b) zajęcia przygotowujące do konkursów, olimpiad, 3 30% c) koła zainteresowań, 4 40% d) konsultacje przedmiotowe, 3 30% e) zajęcia pozalekcyjne. 3 30% 10. Z jakich innych form pracy w szkole korzysta Pani / Pana dziecko w celu rozwijania swoich zainteresowań? a) wycieczki turystyczno krajoznawcze, 13 43,3% b) wycieczki przedmiotowe, 17 56,7% c) wycieczki rozwijające wiedzę o kulturze i sztuce (kino, teatr, muzeum), 11 36,7% d) warsztaty, 14 46,7% e) udział w dodatkowych projektach,7 23,3% g) zróżnicowane ćwiczenia na lekcjach, 6 20% h) inne, jakie? 11. Czy zajęcia pozalekcyjne w naszej szkole są dostosowane do potrzeb i zainteresowań Pani / Pana dziecka?: a) tak, 10 33,3% b) raczej tak, 12 40% c) raczej nie, 2 6,7% d) nie, 3 10% e) nie wiem. 3 10% 22
12. Czy ilość zajęć pozalekcyjnych jest wystarczająca? a) tak, 10 33,3% b)raczej tak, 17 56,7% c) nie. 3 10% 13. Jeśli nie, to o jakie zajęcia należy wzbogacić ofertę szkoły? Na jakie zajęcia dodatkowe chętnie chodziłoby Pani/Pana dziecko? (koła literacko poetyckie, żadne, ponieważ ma zbyt dużo lekcji), 14. Czy Państwa zdaniem szkoła wspiera ucznia w osiąganiu sukcesu szkolnego na miarę jego możliwości? a) tak, 14 46,7% b) raczej tak, 14 46,7% c) raczej nie, 2 6,6% d) nie, 0 0% e) nie wiem. 0 0% 15. Czy nauczyciele uczący Pani / Pana dziecko służą mu radą i wsparciem w sytuacjach trudnych? a) tak, 16 53,3% b) raczej tak, 9 30% c) raczej nie 0 0% d) nie, 1 3,3% e) nie ma takiej potrzeby. 4 13,4% 16. Czy wychowawca wspiera Panią / Pana w sytuacjach trudnych dla Pani / Pana dziecka? a) tak, 20 66,7% b) raczej tak, 8 26,7% c) raczej nie, 0 d) nie,0 e) nie ma takiej potrzeby. 2 6,6% 17. Jeśli Tak, to w jaki sposób? (odpowiedziało 25 osób) a) pociesza, 4 16% b) swoją postawą, zrozumieniem i wsparciem,11 44% c) telefonem i rozmową, 11 44% 23
d) rozmowa i ustalenie jak pomóc, 8 32% e) telefony do specjalistów, psychologa szkolnego, 1 4% f) porady, 6 24% g) dobrym słowem i wyrozumiałością, 6 24% h) jest zawsze do dyspozycji 10 40% i) pomaga w rozwiązywaniu problemów, 6 24% j) pomaga dziecku w nauce, 0 0% k) indywidualne spotkania pozalekcyjne, 3 12% l) wspiera rodzica i dziecko, 2 8% m) wspólne ustalenie rozwiązywania problemu, 5 20% n) informuje rodzica o problemach dziecka, 9 36% o) obserwuje dziecko, 8 32% p) inaczej, jak? 18. Czy korzysta Pani / Pan z pomocy Poradni Psychologiczno Pegagogicznej? a) tak, 3 10% b) nie. 27 90% 19. Czy w szkole dostrzega Pani / Pan przypadki dyskryminacji wśród uczniów? (np. ze względu na: wygląd, ubiór, oceny, niepełnosprawność, wyznanie religijne ): a) tak, 3 10% b) raczej tak, 0 0% c) raczej nie, 9 30% d) nie. 18 60% 20. Jeśli tak, to czy podejmuje się w szkole jakieś działania mające na celu zmianę tej sytuacji? a) tak, 8 26,7% a) raczej tak, 3 10% b) raczej nie, 1 3,35 c) nie, 6 20% d) nie wiem. 12 40% 21. W jakich działaniach antydyskryminacyjnych w szkole uczestniczyło Pani / Pana dziecko? 24
b) pogadanki na lekcjach, 17 56,7% c) lekcje wychowawcze poświęcone dyskryminacji, 9 30% d) przedstawienia, programy profilaktyczne, 4 13,3% e) projekty, 0 0% f) zajęcia z psychologiem szkolnym dotyczące dyskryminacji, 3 10% g) zajęcia integracyjne w klasie, imprezy klasowe, 5 16,7% h) indywidualne rozmowy z wychowawcą / psychologiem lub dyrekcją, 5 16,7% i) w innych (jakich?) 1 3,3% j) nie wiem. 5 16,7% 22. Czy Pani / Pana dziecko było dyskryminowane w szkole? a) tak, 2 6,7% b) nie. 28 93,3% 23. Jeśli Tak, to czy szkoła przeciwdziałała tej dyskryminacji? a) tak, 10 33,3% b) raczej tak, 10 33,3% c) raczej nie, 1 3,3% d) nie. 9 30% 24. Jeśli Tak, to w jaki sposób szkoła przeciwdziałała tej dyskryminacji? a) wychowawca przeprowadził rozmowę z uczniami, 8 72,7% b) przeprowadzono rozmowę z psychologiem, 2 18,2% c) przeprowadzono rozmowę z dyrekcją, 0 0% d) przeprowadzono rozmowę z rodzicami uczniów, 1 9,1% e) przeprowadzono pogadankę w klasie. 2 18,2% 25
3.1.4.Wywiad z psychologiem szkolnym Kwestionariusz wywiadu przeprowadzonego z psychologiem szkolnym: 1. W jaki sposób w szkole rozpoznaje się potrzeby rozwojowe uczniów? Potrzeby rozwojowe uczniów rozpoznaje się na podstawie prowadzonej diagnozy w oparciu o wywiad, obserwację, ankiety skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców, analizę dokumentacji dostarczonej przez rodziców do szkoły, w tym opinii i orzeczeń z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. 2. Jakie działania podejmowane są przez szkołę w ramach wspierania uczniów z trudnościami w nauce i uczniów zdolnych? Uczniowie z trudnościami w nauce obejmowani są (na podstawie opinii i orzeczeń z PPP oraz wniosków nauczycieli) pomocą psychologiczno-pedagogiczną, kierowani są na badania psychologiczne i pedagogiczne do PPP. Organizowane są spotkania o charakterze edukacyjnym i konsultacyjnym wspólnie z PPP i innymi instytucjami pomocowymi dla rodziców i uczniów. Uczniowie mogą uczestniczyć w zajęciach dodatkowych organizowanych przez szkołę oraz korzystać ze wsparcia nauczycieli i z porad, z konsultacji prowadzonych przez psychologów szkolnych. 2. Czy organizowane zajęcia dodatkowe służące rozwojowi uczniów są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia? Szkołę charakteryzuje szczególna dbałość o celowość podejmowanych działań w zakresie organizowania dodatkowych zajęć dla uczniów z trudnościami w nauce. Proponowany jest im udział w kółkach zainteresowań, konsultacjach prowadzonych przez nauczycieli. Uczniowie posiadający orzeczenia do kształcenia specjalnego uczestniczą w zajęciach rewalidacyjnych dostosowanych do rodzaju niepełnosprawności. W szkole na bieżąco zgodnie z potrzebami określa się potrzeby uczniów i rodziców dotyczące dodatkowych zajęć wspierających. 26
4. W jaki sposób szkoła współpracuje z Poradnią Psychologiczno - Pedagogiczną? Szkoła współpracuje z PPP w zakresie: kierowania uczniów z trudnościami w nauce i emocjonalnymi na badania psychologiczne i/lub pedagogiczne, organizowanie spotkań konsultacyjnych dla rodziców i uczniów, omawiania zaleceń zawartych w opiniach i orzeczeniach, monitorowania pozaszkolnej terapii uczniów, organizowania konsultacji przez pracowników PPP, wdrażania do realizacji obowiązków wynikających z nowych aktów prawnych. 5. Z jakimi innymi instytucjami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną współpracuje szkoła? Jakie działania prowadzone są w ramach tej współpracy i czy są one adekwatne do potrzeb i sytuacji społecznej uczniów? Szkoła współpracuje - poza PPP także z OIK-iem, OPS (rozpoznawanie środowiska ucznia, udzielanie najbardziej potrzebującym pomocy finansowej i rzeczowej), kuratorami sądowymi, Powiatowym Biurem Pośrednictwa Pracy, Centrami Kariery, uczelniami wyższymi, udział w projekcie Falochron (program profilaktyki wczesnej wobec zachowań ryzykownych dzieci i młodzieży), władzami lokalnymi i samorządowymi (nawiązywanie kontaktów z władzami przez spotkania z nauczycielami i uczniami z okazji uroczystości szkolnych, dofinansowania do projektów edukacyjnych, czy programów profilaktycznych). 6. Jakie działania antydyskryminacyjne prowadzone są w szkole? W celu zapobiegania dyskryminacji w szkole wszystkie podmioty szkolne (nauczyciele, rodzice, pracownicy szkoły) oraz instytucje pozaszkolne integrują działania w zakresie przeciwdziałania dyskryminacji. Prowadzone są: szkoleniowe rady pedagogicznej, pedagogizacja rodziców, lekcje wychowawcze, organizowane są zawody sportowe, konkursy, imprezy szkolne, interwencje wobec sprawców dyskryminacji, w przypadku wystąpienia jej przejawów, 27
obejmuje się pomocą osoby doświadczające dyskryminacji - jeśli wystąpią jej przejawy. 3.2. Analiza dokumentacji szkolnej Przeprowadzona analiza dokumentacji szkolnej potwierdziła spełnianie przez szkołę wymagania 6 - Szkoła wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 28
4. Analiza słowna przeprowadzonych badań Z ankiety przeprowadzonej wśród nauczycieli wynika, że praktycznie wszyscy badani diagnozują możliwości edukacyjne uczniów. W tym celu m.in.: na bieżąco obserwują uczniów, rozmawiają indywidualnie z uczniami, zapoznają się z orzeczeniami i opiniami PPP, prowadzą bieżące ocenianie. Nauczyciele indywidualizują swoje procesy edukacyjne na przykład poprzez: dostosowanie tempa pracy na lekcji, odpowiedni dobór metod i środków dydaktycznych, odpowiedni dobór ćwiczeń, zadań dostosowanych do możliwości uczniów, stopniowanie trudności. Chcąc zmotywować swoich uczniów do pracy nauczyciele m.in.: stosują pochwały i zachęcają do pracy, dają szansę poprawy oceny, stosują nagrody (na przykład oceny z aktywności), stosują metody aktywizujące. Większość nauczycieli prowadzi zajęcia dodatkowe dla uczniów z trudnościami w nauce (84% ankietowanych), jak i dla uczniów zdolnych (71% badanych). Dla uczniów z trudnościami w nauce są to głównie: konsultacje przedmiotowe oraz konsultacje dla uczniów przygotowujących się do matury i egzaminów zawodowych. Dla uczniów zdolnych są to przede wszystkim: zajęcia pozalekcyjne dla uczniów przygotowujących się do konkursów, olimpiad oraz konsultacje dla uczniów przygotowujących się do matury egzaminów zawodowych. W celu rozwijania zainteresowań uczniów nauczyciele organizują także m.in. wycieczki przedmiotowe. Przy planowaniu i organizowaniu tego typu zajęć pozalekcyjnych uwzględniane są potrzeby i możliwości rozwojowe młodzieży oraz zalecenia zawarte w opiniach i orzeczeniach PPP. Większość nauczycieli uważa, że ich oferta edukacyjna dotycząca zajęć pozalekcyjnych jest raczej atrakcyjna dla uczniów a ich zajęcia dodatkowe są raczej adekwatne co do oczekiwań uczniów. Z ankiety wynika, że uczniowie raczej chętnie korzystają z tych zajęć. W pierwszym półroczu z zajęć pozalekcyjnych korzystało u każdego ankietowanego nauczyciela średnio 16-17 uczniów (odpowiedzi od 0 do 63 uczniów u jednego nauczyciela). Według ankietowanych nauczycieli w pierwszym półroczu średnio około 13% uczniów uczęszczających na zajęcia pozalekcyjne - uczęszczało na nie systematycznie (odpowiedzi od 0% do 50% uczniów). Trudno ocenić czy jest to dużo czy mało. Wydaje się, że takie jest zapotrzebowanie ze strony uczniów. W sumie w pierwszym semestrze badani nauczyciele poświęcili łącznie 448 godzin na dodatkowe zajęcia pozalekcyjne. 29
W celu zapewnienia uczniom pomocy zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną, nauczyciele m. in.: współpracują z psychologiem szkolnym, ze sobą, z wychowawcami, z dyrekcją oraz z rodzicami. Zdecydowana większość badanych (ponad 74% nauczycieli) podejmuje różnego rodzaju działania antydyskryminacyjne. Najczęściej są to: indywidualne rozmowy z uczniami oraz pogadanki na lekcjach wychowawczych. Badaniem objęto także 79 uczniów z klas I-IV. Ankieta była anonimowa i składała się z 19 pytań. Z ankiety przeprowadzonej wśród uczniów wynika, że nauczyciele nie zawsze rozmawiają z uczniami o ich potrzebach i możliwościach. Większość badanych uważa, że nie jest traktowana indywidualnie na zajęciach szkolnych. Pozostała część uczniów (21%) dostrzega indywidualne podejście nauczycieli w określaniu ich potrzeb i możliwości na lekcjach, które przejawia się m.in. w korzystaniu z pomocy nauczyciela na zajęciach, otrzymywaniu dodatkowych zadań dla chętnych, indywidualnej pracy z nauczycielem lub w grupie uczniów czy dostosowaniem czasu wykonywania zadań do możliwości uczniów. Uczniowie czują się zmotywowani do pracy na lekcjach i w domu, gdy nauczyciele dają im szansę poprawy oceny, stosują pracę w grupach, korzystają z multimediów, gdy na zajęciach panuje miła atmosfera, gdy prowadzą zajęcia w ciekawy sposób oraz organizują wycieczki. Tylko 18% ankietowanych uczniów zadeklarowało, że uczestniczy w szkole w zajęciach pozalekcyjnych. Są to głównie: konsultacje przedmiotowe dla uczniów z trudnościami w nauce, konsultacje dla uczniów przygotowujących się do egzaminów zawodowych, zajęcia sportowe, rewalidacyjne oraz zajęcia z psychologiem szkolnym. W razie problemów w nauce, uczniowie korzystają także z pomocy koleżeńskiej oraz z dodatkowej indywidualnej pomocy nauczyciela. Tylko 7,5% badanych uczniów korzysta w szkole z zajęć rozwijających uzdolnienia i zainteresowania, a są to głównie zajęcia sportowe. Jednocześnie wyniki ankiety pokazują, że większość (ponad połowa uczniów) uznaje ofertę i ilość zajęć pozalekcyjnych za wystarczającą. Uczniowie deklarowali, że chętnie chodziliby na zajęcia dodatkowe, takie jak na przykład: zajęcia językowe, konsultacje przedmiotowe (na które nie chodzą). Wydaje się, że po prostu nie wiedzą, że takie zajęcia aktualnie w szkole się odbywają. Dlatego należy ulepszyć w szkole przepływ informacji w zakresie zajęć pozalekcyjnych. Propozycja aktualna tablica w szkole z informacją o zajęciach dodatkowych pozalekcyjnych. Problemem wydają się także względy organizacyjne. Nie zawsze nauczyciel jest w stanie zorganizować konsultacje o tej godzinie 30
o której kończy lekcję dana klasa. Z kolei uczniowie niechętnie czekają po lekcjach na konsultacje. Te dwa aspekty nie zawsze da się pogodzić. Uczniowie deklarowali ponadto chęć udziału na terenie szkoły w takich zajęciach dodatkowych, jak: joga, fitness, taniec, nauka gry na instrumentach, zajęcia plastyczne. Większość uczniów uważa, że nauczyciele pomagają im w pokonywaniu trudności w nauce, ale raczej nie pomagają w rozwijaniu uzdolnień i zainteresowań. 33% uczniów uważa, że wychowawca i inni nauczyciele raczej służą im radą i wsparciem w sytuacjach trudnych. Uczniowie odczuwają potrzebę wsparcia i dobrej rady ze strony nauczycieli. Zdecydowana większość uczniów uważa, że w naszej szkole uczniowie nie są dyskryminowani. Uczniowie uczestniczyli w różnorodnych działaniach antydyskryminacyjnych na terenie placówki, z których większość wymienia pogadanki na lekcjach wychowawczych i innych lekcjach, spotkania z psychologiem szkolnym, przedstawienia, spotkania i warsztaty lub też zajęcia z doradcą zawodowym. Na pytanie Czy Ty czujesz się dyskryminowany? większość odpowiedziało, że nie. Jednocześnie te nieliczne osoby, które czują się dyskryminowane uważają, że szkoła przeciwdziała tej dyskryminacji. Przeciwdziała głównie poprzez to, że: rozmawiał z nim/nią wychowawca lub inny nauczyciel, wychowawca przeprowadził pogadankę w klasie. Z ankiety przeprowadzonej wśród rodziców wynika, że nauczyciele (wychowawcy) przynajmniej kilka razy w roku informują o możliwościach i potrzebach ich dziecka. Najczęstszą formą kontaktów z wychowawcą, nauczycielem jest: wywiadówka, dzień otwarty, rozmowa telefoniczna, sms, rozmowa indywidualna. Według badanych rodziców, nauczyciele indywidualizują procesy edukacyjne na zajęciach szkolnych m. in. poprzez: zróżnicowane zadania na lekcjach, dodatkowe zadania dla chętnych, dostosowanie tempa pracy do możliwości ucznia, stosowanie stopniowania trudności. Wg rodziców, nauczyciele motywują uczniów do pracy głównie poprzez: możliwość poprawy oceny, wycieczki przedmiotowe i turystyczne oraz rozwijające wiedzę o kulturze (kino, teatr), poprzez ciekawe zajęcia i miłą atmosferę na lekcji. Ponad 13% rodziców odpowiedziało, że ich dziecko korzysta w szkole z zajęć w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Są to głównie zajęcia z psychologiem szkolnym. Dodatkowo dzieci w szkole korzystają z pomocy koleżeńskiej oraz z dodatkowej pomocy nauczyciela. 31
Według 33% rodziców, ich dzieci korzystają w szkole z zajęć rozwijających uzdolnienia i zainteresowania. Są to przede wszystkim: wycieczki przedmiotowe, turystyczno-krajoznawcze, warsztaty, koła zainteresowań, konsultacje przedmiotowe, zajęcia przygotowujące do konkursów i olimpiad. Większość rodziców uważa, że zajęcia pozalekcyjne w naszej szkole są dostosowane do potrzeb i zainteresowań ich dzieci, a ilość tych zajęć jest wystarczająca. Rodzice uważają, że szkoła wspiera ucznia w osiąganiu sukcesu szkolnego na miarę jego możliwości, a nauczyciele służą mu wsparciem i radą w sytuacjach trudnych. Około 13% badanych rodziców uważa, że nie ma takiej potrzeby. Zdecydowana większość rodziców czuje się wspierana przez wychowawcę w sytuacjach trudnych. Około 7% rodziców uważa, że nie ma takiej potrzeby. Rodzice czują się wspierani głównie poprzez to, że wychowawca (nauczyciel) wspiera go swoją postawą, zrozumieniem, rozmową, pomocą, jest zawsze dyspozycyjny, informuje go o problemach dziecka, obserwuje dziecko. Istnieje dobra współpraca rodzic-wychowawca. 10% ankietowanych rodziców korzysta z pomocy PPP. Zdecydowana większość rodziców nie dostrzega w szkole przypadków dyskryminacji wśród uczniów. Około 27% rodziców wie o działaniach antydyskryminacyjnych stosowanych w szkole. 40% nie ma informacji na ten temat. Zdecydowana większość rodziców deklaruje (ponad 93% ankietowanych), że jego/jej dziecko nie było dyskryminowane w szkole. Według większości rodziców szkoła przeciwdziała dyskryminacji, głównie poprzez wychowawców, którzy rozmawiają z uczniami. Dużą rolę w szkole odgrywa wg rodziców wychowawca. 32
5. Wnioski z ewaluacji wewnętrznej Na podstawie przeprowadzonej ewaluacji wewnętrznej w ZSP nr 4 w Jaworznie, można sformułować następujące wnioski: 1. Praktycznie wszyscy nauczyciele diagnozują możliwości edukacyjne uczniów, indywidualizują swoje procesy edukacyjne, motywują uczniów do pracy. 2. Nauczyciele w różnorodny sposób rozpoznają potrzeby swoich uczniów i wykorzystują te informacje w swojej pracy dydaktycznej i wychowawczej. 3. Różnorodne działania nauczycieli indywidualizujące proces edukacyjny mają charakter powszechny i są adekwatne do potrzeb i możliwości uczniów. 4. Nauczyciele w sposób różnorodny motywują uczniów do wszechstronnego rozwoju. 5. Większość nauczycieli prowadzi zajęcia dodatkowe (pozalekcyjne) dla uczniów z trudnościami w nauce oraz dla uczniów zdolnych. Szkoła podejmuje adekwatne działania służące przezwyciężaniu trudności w nauce. Oferta zajęć pozalekcyjnych jest wystarczająca. 6. Przy planowaniu i organizowaniu tego typu zajęć pozalekcyjnych uwzględniane są potrzeby i możliwości rozwojowe młodzieży oraz zalecenia zawarte w opiniach i orzeczeniach PPP. W szkole stwarzane są warunki do wszechstronnego rozwoju uczniów. 7. Tylko 18% ankietowanych uczniów uczęszcza na zajęcia dodatkowe (pozalekcyjne). Jednocześnie większość (ponad połowa) uczniów uznała ofertę i ilość zajęć pozalekcyjnych w szkole za wystarczającą. Część uczniów deklaruje jednak brak informacji w tej kwestii. 8. Nauczyciele nie zawsze rozmawiają wystarczająco z uczniami o ich potrzebach i możliwościach, nie zawsze traktują ich indywidualnie, a uczniowie odczuwają potrzebę takiego dialogu. Jednocześnie większość uczniów uważa, że nauczyciele pomagają im w pokonywaniu trudności w nauce, że wychowawcy (i inni nauczyciele) raczej służą im radą i wsparciem w sytuacjach trudnych. 9. Większość uczniów i rodziców jest zadowolona z ilości zajęć zaproponowanych przez szkołę. Z analizy przeprowadzonych ankiet wynika, że uczniowie i rodzice nie są świadomi wszystkich zajęć pozalekcyjnych prowadzonych w szkole. 10. Uczniowie i rodzice mogą liczyć w szkole na wsparcie nauczycieli, wychowawców i dyrekcji. 33
11. Współpraca szkoły z PPP oraz innymi instytucjami jest efektywna i adekwatna do potrzeb i sytuacji społecznej. 12. Zdecydowana większość nauczycieli podejmuje różnego rodzaju działania antydyskryminacyjne. W opinii nauczycieli, psychologa szkolnego, rodziców, w szkole realizowane są różnorodne działania antydyskryminacyjne. 13. Zdecydowana większość uczniów uważa, że w naszej szkole nie są dyskryminowani. Uczniowie wiedzą, jakie działania antydyskryminacyjne prowadzi szkoła oraz w sposób świadomy w nich uczestniczą. 14. Szkoła podejmuje szereg działań mających na celu propagowanie tolerancyjnych zachowań i równego traktowania wszystkich uczniów bez względu na ich status materialny, wyznanie religijne, cechy osobowościowe, uzdolnienia, stwierdzone dysfunkcje. 34
6. REKOMENDACJE: 1. Należy w dalszym ciągu indywidualizować pracę z uczniami stosownie do ich możliwości i potrzeb, wzbogacając ją o nowe narzędzia, metody i formy pracy. 2. Należy częściej indywidualnie rozmawiać z uczniem o jego potrzebach i możliwościach, służyć mu dobrą radą i wsparciem w sytuacjach trudnych. Być może nie wszyscy dostają takie wsparcie w domu. 3. Część uczniów nie wie, jakie zajęcia dodatkowe są w szkole. Należy więc poprawić przepływ informacji do tych uczniów. Propozycja w widocznym miejscu umieścić tablicę z aktualną informacją dotyczącą zajęć dodatkowych w szkole. Informacje powinny być na bieżąco aktualizowane. 4. Należy nadal wzmacniać motywację uczniów do odnoszenia sukcesów edukacyjnych na miarę ich możliwości. 5. Należy informować rodziców i uczniów o tym, że uczniowie z dysfunkcjami otrzymują dostosowane do swoich możliwości sprawdziany (testy, zadania, pytania). 6. Należy przeanalizować możliwość wprowadzenia zaproponowanych przez uczniów innych zajęć dodatkowych, które nie są zbieżne ze specyfiką szkoły. W miarę możliwości należy rozważyć wprowadzenie w szkole zajęć pozalekcyjnych rozwijających uzdolnienia i zainteresowania uczniów, takich jak: joga, fitness, taniec, gra na instrumentach, zajęcia plastyczne. 7. Należy doskonalić umiejętności, wzbogacać wiedzę, która umożliwi nauczycielom prowadzenie odpowiednich zajęć oraz stwarzać optymalne warunki do pracy z uczniami, prowadzące do ich wszechstronnego rozwoju. 8. Nadal monitorować ofertę zajęć pozalekcyjnych, dostosowując ją do zainteresowań i potrzeb uczniów. 9. Należy informować rodziców o innych formach pomocy w szkole (innych niż zajęcia pozalekcyjne), jak na przykład: łatwiejsze wersje ćwiczeń, zadań, pytań, dobieranie w odpowiednie grupy itp.). 10. Należy nadal podejmować działania w celu zapobiegania dyskryminacji wśród uczniów. Kontynuować działania związane z propagowaniem zachowań tolerancyjnych. Nauczyciele powinni rzetelnie informować rodziców o podejmowanych przez szkołę profilaktycznych działaniach antydyskryminacyjnych. 35
7. Załączniki wykresy Dane na wykresach mogą nieznacznie odbiegać od danych faktycznych. Wynika to ze specyfiki programu, w którym były tworzone wykresy. Ankieta z nauczycielami: 1. 36
2. Pełna wersja odpowiedzi: analiza osiągnięć -26 rozmowy z rodzicami - 24 analiza egzaminów próbnych -1 testy diagnozujące -13 bieżące ocenianie - 30 konsultacje przygotowujące do egzaminu zawodowego - 1 zapoznanie się z orzeczeniami i opiniami PPP - 30 diagnoza klas maturalnych - 8 analiza konkursów - 10 rozmowa z innymi nauczycielami, z psychologiem szkolnym - 29 37
diagnoza wstępna klas pierwszych - 20 spotkania zespołów przedmiotowych - 16 bieżąca obserwacja uczniów - 32 rozmowa indywidualna z uczniem - 31 38
3. Pełna wersja odpowiedzi: zróżnicowane zadania domowe -13 dostosowanie tempa pracy na lekcji - 30 zróżnicowane zadania na lekcji - 25 odpowiedni dobór ćwiczeń, zadań dostosowanych do możliwości uczniów - 29 dodatkowe zajęcia z uczniami mającymi trudności w uczeniu się - 24 odpowiedni dobór metod i środków dydaktycznych - 29 prace dodatkowe o różnym stopniu trudności - 15 dodatkowe zadania dla chętnych - 17 stopniowanie trudności - 27 praca indywidualna lub grupowa z uczniem zdolnym - 17 praca z wykorzystaniem programów komputerowych - 11 39
dodatkowe zadania dla ucznia zdolnego - 20 40
4. Pełna wersja odpowiedzi: poprzez miłą atmosferę na lekcjach - 26 organizuję wycieczki turystyczno krajoznawcze, przedmiotowe, rozwijające wiedzę o kulturze i sztuce (koncerty, kino, teatr, muzeum) i inne - 14 stosuję metody aktywizujące - 28 przygotowuję dodatkowe zadania dla uczniów chętnych - 20 przygotowuję lub organizuję konkursy / zawody - 12 stosuję nagrody (na przykład ocena z aktywności) - 29 dostosowuję sprawdziany dla uczniów z dysfunkcjami - 17 stosuję elementy oceniania kształtującego - 20 stosuję pochwały i zachęcam do pracy - 30 daję szansę poprawy oceny - 29 41
korzystam z multimediów - 22 prowadzę ciekawe zajęcia - 16 42
5. 43
6. 44
7. 8. 45
9. Pełna wersja odpowiedzi: konsultacje przedmiotowe - 12 koła zainteresowań - 3 konsultacje dla uczniów przygotowujących się do matury, egzaminu zawodowego - 15 zajęcia pozalekcyjne dla uczniów zdolnych przygotowujących się do konkursów, olimpiad - 16 dodatkowe zajęcia sportowo-rekreacyjne dla uczniów - 1 46
10. 11. 47
12. 48
16. 17. 49
18. 19. 50
20. 21. 51
Ankieta z uczniami: 1 Object 3 52
2. Object 6 53
3. a) uczestniczę w dodatkowych zajęciach pozalekcyjnych b) dostaję zróżnicowane zadania domowe c) otrzymuję pomoc od nauczyciela, d) dostaję dodatkowe zadania dla uczniów zdolnych, e) pracuję indywidualnie z nauczycielem lub w grupie uczniów, f) inaczej, Nauczyciele nie traktują mnie indywidualnie g) dostaję zróżnicowane zadania na lekcjach, h) mam więcej czasu na wykonanie zadań / kartkówek / sprawdzianów i) dostaję dodatkowe zadania dla chętnych. 54
4. a) inaczej, jak? jeśli nie zrobię grozi mi ocena ndst. b) korzystają z multimediów, c) przygotowują dodatkowe zadania dla uczniów chętnych, d) przygotowują lub organizują konkursy / zawody, e) stosują pochwały i zachęcają do pracy, f) organizują pomoc koleżeńską, g) stosują pracę w grupach, h) nie zachęcają, i) poprzez miłą atmosferę na lekcjach, j) dają szansę poprawy oceny, 55
k) prowadzą ciekawe zajęcia, l) stosują nagrody (np. ocena z aktywności), m) dostosowują sprawdziany do uczniów z dysfunkcjami, n) organizują wycieczki, o) stosują metody aktywizujące (pobudzające aktywność uczniów), 56
5. Object 9 57
6. j) konsultacje dla uczniów przygotowujących się do egzaminu zawodowego k) inne, jakie? -nie uczestniczę l) konsultacje dla uczniów zdolnych przygotowujących się do konkursów, olimpiad, m) zajęcia rewalidacyjne, n) konsultacje przedmiotowe dla uczniów z kłopotami w nauce, o) zajęcia z psychologiem szkolnym, p) koła zainteresowań, q) zajęcia sportowe, 58
7. Object 12 59
8. Object 15 60
9. Object 18 61
10. Object 21 62
12. Object 24 63
13. Object 27 14. Object 30 64
15. Object 33 16 65
Object 36 66
17. Object 39 18. Object 42 67
19. Object 45 a) rozmawiał ze mną wychowawca lub inny nauczyciel, b) pani psycholog rozmawiała ze mną na temat zaistniałej sytuacji, c) pani dyrektor przeprowadziła rozmowę ze mną, d) moi rodzice uczestniczyli w rozmowie z nauczycielem, wychowawcą, psychologiem lub dyrekcją, e) wychowawca przeprowadził pogadankę w klasie f) inaczej, jak? nie wiem 68
Ankieta z rodzicami: 1. 69
2. 70
3. a) praca indywidualna lub grupowa z uczniem, b) prace dodatkowe o różnym stopniu trudności, c) dodatkowe zajęcia z uczniami mającymi trudności w uczeniu się d) zróżnicowane zadania na lekcjach, e) dodatkowe zadania dla ucznia zdolnego, f) dostosowanie tempa pracy do możliwości uczniów, g) inne, jakie? nic h) zróżnicowane zadania domowe, i) praca z wykorzystaniem programów komputerowych, multimediów j) stopniowanie trudności, 71
k) dodatkowe zadania dla chętnych, 72
4. a) inaczej, jak? nie umiesz b) korzystają z multimediów, c) przygotowują dodatkowe zadania dla uczniów chętnych, d) stosują pochwały i zachęcają do pracy, e) organizują pomoc koleżeńską, f) inaczej, jak? nie wszyscy g) organizują wycieczki turystyczno krajoznawcze, przedmiotowe, rozwijające wiedzę o kulturze i sztuce (kino, teatr, muzeum) i inne, h) dostosowują kartkówki / sprawdziany do uczniów z dysfunkcjami, i) przygotowują lub organizują konkursy, zawody, j) poprzez miłą atmosferę na lekcjach, k) prowadzą ciekawe zajęcia, l) dają szansę poprawy oceny, na przykład ze sprawdzianu, m) stosują nagrody (np. ocena z aktywności), n) stosują metody aktywizujące (pobudzające aktywność uczniów), 73
5. Object 48 6. Jeśli tak, to z jakich? c) zajęcia z panią psycholog, 4 d) inne, jakie? brak 74
7. a) dodatkowa pomoc nauczyciela, b) pomoc koleżeńska, c) inne, jakie? Prywatne lekcje d) praca w odpowiednio dobranych grupach, e) łatwiejsze wersje ćwiczeń do pracy na lekcjach. f) inne, jakie? Internet 75
8. 9. Jeśli TAK, to z jakich? 76
10. a) wycieczki rozwijające wiedzę o kulturze i sztuce (kino, teatr, muzeum), b) udział w dodatkowych projektach, c) warsztaty, d) wycieczki przedmiotowe, e) zróżnicowane ćwiczenia na lekcjach, f) wycieczki turystyczno krajoznawcze, 77
11. Object 51 12. 78
Object 54 79
13. Jeśli nie, to, o jakie zajęcia należy wzbogacić ofertę szkoły? Na jakie zajęcia dodatkowe chętnie chodziłoby Pani/Pana dziecko? Koła literacko poetyckie\żadne, ponieważ ma zbyt dużo lekcji 14. Object 57 80
15. Object 60 81
16. Object 63 82
17. q) indywidualne spotkania pozalekcyjne, r) wspólne ustalenie rozwiązywania problemu, s) pomaga w rozwiązywaniu problemów, t) jest zawsze do dyspozycji, u) swoją postawą, zrozumieniem i wsparciem, v) pomaga dziecku w nauce, w) dobrym słowem i wyrozumiałością, x) wspiera rodzica i dziecko, y) telefonem i rozmową, z) rozmowa i ustalenie jak pomóc, aa) informuje rodzica o problemach dziecka, bb) telefony do specjalistów, psychologa szkolnego, cc) pociesza, dd) porady, 83
ee) obserwuje dziecko, 84
18. Object 66 19. Czy w szkole dostrzega Pani / Pan przypadki dyskryminacji wśród uczniów? (np. ze względu na: wygląd, ubiór, oceny, niepełnosprawność, wyznanie religijne ): 85
Object 69 86
20. Object 71 87
21. a) przedstawienia, programy profilaktyczne, b) nie wiem, c) zajęcia integracyjne w klasie, imprezy klasowe, projekty, d) indywidualne rozmowy z wychowawcą / psychologiem lub dyrekcją, e) zajęcia z psychologiem szkolnym dotyczące dyskryminacji, f) lekcje wychowawcze poświęcone dyskryminacji, g) pogadanki na lekcjach, 88
22. Object 74 89
23. Object 77 90
24. a) przeprowadzono pogadankę w klasie b) przeprowadzono rozmowę z rodzicami uczniów c) wychowawca przeprowadził rozmowę z uczniami d) przeprowadzono rozmowę z dyrekcją e) przeprowadzono rozmowę z psychologiem 91