RAPORT. Przedmiot ewaluacji: SZKOŁA WSPOMAGA ROZWÓJ UCZNIÓW Z UWZGLĘDNIENIEM ICH INDYWIDUALNEJ SYTUACJI

Transkrypt

1 RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ PRZEPROWADZONEJ W ZESPOLE SZKÓŁ W KLUKOWIE - SZKOŁA PODSTAWOWA W ROKU SZKOLNYM 2014/2015 Przedmiot ewaluacji: SZKOŁA WSPOMAGA ROZWÓJ UCZNIÓW Z UWZGLĘDNIENIEM ICH INDYWIDUALNEJ SYTUACJI Cel ewaluacji: 1. Zebranie informacji na temat działań szkoły służących wyrównywaniu szans edukacyjnych. 2. Zebranie informacji dotyczących wspomagania rozwoju uczniów w zależności od ich indywidualnej sytuacji. 3. Zebranie informacji na temat dostosowania oferty zajęć do potrzeb uczniów. 4. Zebranie informacji na temat działań szkoły służących motywowaniu uczniów do samorozwoju. Badaniom poddano działania szkoły w następujących obszarach:

2 1. W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia. 2. Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno- wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia. 3. W szkole lub placówce realizowane są działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki. 4. Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno- pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną. 5.W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia. Metody badawcze: rozmowa z uczniem i rodzicem, ankieta do uczniów, do rodziców, do nauczycieli, analiza dokumentacji wychowawców klas, analiza dokumentów pedagoga, analiza dokumentacji nauczycieli zajęć rewalidacyjnych, analiza dokumentacji logopedy, analiza dokumentacji szkolnej: program wychowawczy i program profilaktyki.

3 Grupa badawcza:stosownie do potrzeb: 100% uczniów klas IV-VI, 50% rodziców każdej klasy, wszyscy nauczyciele uczący w szkole, pedagog szkolny, logopeda, 100% uczniów i ich rodziców objętych pomocą psychologiczno- pedagogiczną, nauczyciele zajęć rewalidacyjnych. Analiza danych uzyskanych w wyniku ankietowania i analizy dokumentacji: Diagnoza ma na celu ocenę poziomu różnych sprawności uczniów, w stosunku do wymagań programu szkolnego. Nie powinna ograniczać się jedynie do sprawdzania i oceniania stanu osiągnięć ucznia, lecz obejmować także wyjaśnienie przyczyn ( genezy) danego stanu i przewidywanie rozwoju osiągnięć (prognozę). Głównym odbiorcą diagnozy jest sam uczeń, który powinien w niej świadomie uczestniczyć, poznać jej wyniki oraz mieć pewien, stosowny do wieku udział w podejmowanych decyzjach. Natomiast pełnoprawnymi użytkownikami diagnoz są rodzice, nauczyciele i wychowawcy. Im więcej wiedzą o uczniu, tym większą mają szansę na dobranie stosownych oddziaływań. Zdiagnozowaniu, na ile w szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia, pomogły odpowiedzi na postawione pytania kluczowe: - W jaki sposób nauczyciele rozpoznają potrzeby psychofizyczne i rozwojowe każdego ucznia?

4 - W jaki sposób nauczyciele rozpoznają potrzeby ucznia w zakresie sposobów uczenia się? - W jaki sposób placówka rozpoznaje sytuację społeczną każdego ucznia? Z analizy przeprowadzonych rozmów i ankiet wynika, że nauczyciele rozpoznają potrzeby psychofizyczne i rozwojowe każdego ucznia, badają potrzeby i możliwości uczniów. Dokonują tego poprzez różnorodne badania diagnostyczne: ankietowanie, rozmowy z uczniami i ich rodzicami, obserwacje uczniów, prowadzenie lekcji różnymi metodami, stosowanie analiz badań i wniosków z lekcji, analizę dokumentacji i zaleceń PP-P. Działania takie prowadzą zarówno wychowawcy klas, jak i nauczyciele przedmiotów, a także pedagog szkolny. Istotnym czynnikiem w poznaniu możliwości ucznia jest poznanie jego sytuacji społecznej, która ma niewątpliwie wpływ na całokształt funkcjonowania ucznia w szkole. Z badań wynika, że wszyscy nauczyciele rozpoznają sytuację społeczną swoich wychowanków, bez informowania ich o tym. Większość rodziców wie, że wychowawcy rozpoznają sytuację materialną i rodzinną ich dzieci. Znane im są też sposoby rozpoznawania sytuacji materialnej i rodzinnej uczniów. Według nauczycieli i uczniów najczęstszym sposobem rozpoznawania sytuacji materialnej i rodzinnej jest rozmowa z uczniem bądź jego rodzicem. Istotnym źródłem informacji jest też obserwacja uczniów i ich zachowań i pozyskiwanie informacji z GOPS. Istotnym elementem polityki wyrównywania szans edukacyjnych, powinno być wzmocnienie działań szkoły ukierunkowane na pomoc uczniom, którzy ze względu na czynniki ekonomiczne, społeczne czy kulturowe nie funkcjonują prawidłowo w systemie oświaty. Do grupy takich uczniów można zaliczyć tych o niskich osiągnięciach szkolnych,

5 niepełnosprawnych oraz dotkniętych patologiami społecznymi. Zapytaliśmy respondentów na ile zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno - wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia.uzyskaliśmy odpowiedzi na pytania: Jakie działania podejmuje szkoła celem wyrównywania braków i zaległości? Jakie działania podejmują nauczyciele, uwzględniając zróżnicowane potrzeby rozwojowe uczniów? Jakie formy pomocy organizuje szkoła w zakresie specyficznych trudności w nauce? Zdaniem ankietowanych uczniów, rodziców i nauczycieli stwarzane są uczniom możliwości nadrabiania zaległości i braków w nauce. Znaczna większość uczniów korzysta z takich możliwości stwarzanych przez nauczycieli. Najpowszechniejszą formą pomocy oferowaną przez szkołę są zajęcia wyrównawcze. Uczniowie mogą też liczyć na różnorodną pomoc ze strony nauczycieli i wychowawców, pomoc specjalistyczną pedagoga, logopedy i pomoc koleżeńską organizowaną w poszczególnych klasach. Nauczyciele organizują różne formy pracy uwzględniające potrzeby i możliwości uczniów. Z analizy ankiet i dokumentacji dydaktyczno- wychowawczej wynika, że wszyscy nauczyciele dostosowują wymagania do możliwości i potrzeb uczniów. Znaczna większość nauczycieli różnicuje pracę na lekcji, umożliwia udział uczniów w przedstawieniach szkolnych. Najważniejszym wyznacznikiem tych działań są zalecenia zawarte w opiniach i orzeczeniach PP-P. Uczniowie z dysfunkcjami i posiadający opinie lub orzeczenia PP-P objęci są pomocą psychologiczno-pedagogiczną. Z

6 dokumentacji pedagoga wynika, iż wszyscy ci uczniowie mają założoną stosowną dokumentację zgodną z wymaganiami rozporządzenia o pomocy psychologiczno-pedagogicznej i objęci są pomocą poprzez: udział w zajęciach dydaktycznowyrównawczych, indywidualnych zajęciach rewalidacyjnych, zajęciach logopedycznych i działaniach zindywidualizowanych w czasie zajęć szkolnych, zajęciach umożliwiających rozwijanie zdolności i zainteresowań, przygotowanie do konkursów, przedstawień i zawodów sportowych. W zależności od możliwości, predyspozycji i potrzeb uczniów i ich rodziców organizowane są formy zajęć pozalekcyjnych: zajęcia wyrównawcze, koła zainteresowań, zawody sportowe, wycieczki edukacyjne i projekty związane z zainteresowaniami uczniów. W szkole organizowane są też zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów. Wie o tym znaczna większość ankietowanych uczniów. Uczniowie naszej szkoły uczestniczą w kołach zainteresowań: artystycznym, informatycznym, regionalnym, zajęciach konsultacyjnych z matematyki, języka angielskiego, zajęciach sportowych w tym w grze w szachy i organizowanych w ramach projektu,,twój rozwój dziś szansą na lepsze jutro nasze. Uczestnictwo w wymienionych zajęciach umożliwia rozwijanie zdolności i zainteresowań, przygotowanie do konkursów, przedstawień i zawodów sportowych. Wsparcie szkoły powinno obejmować nie tylko realizację programów edukacyjnych (dodatkowych zajęć pozalekcyjnych) skierowanych do powyższych grup uczniów, ale także wsparcie pedagogiczno psychologiczne, skoncentrowane na eliminacji czynników lokujących uczniów w niekorzystnej sytuacji edukacyjnej. Niejednokrotnie jest to spowodowane czynnikami dyskryminującymi ucznia w środowisku szkolnym z różnych powodów. Badając, na ile w szkole

7 realizowane są działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły szukaliśmy odpowiedzi na pytania: Jakie działania podejmuje szkoła w zakresie rozpoznawania przypadków dyskryminacji? Jakie działania antydyskryminacyjne podejmuje szkoła? W jakim stopniu podejmowane działania przynoszą pożądany efekt? Z analizy badań wynika, że w szkole podejmowane są działania mające na celu rozpoznawanie przypadków dyskryminacji. Największy procent ankietowanych uczniów, rodziców i nauczycieli wskazuje rozmowy indywidualne, ankietowanie i pogadanki na godzinach do dyspozycji wychowawcy jako sposoby badania tego zjawiska. Zajmują się tym wychowawcy i pedagog szkolny. Najistotniejszym źródłem informacji odnośnie omawianego zjawiska są dla nauczycieli rozmowy z rodzicami. Najczęstszymi powodami poczucia dyskryminacji uczniów w ich opinii są osiągane wyniki w nauce i sposób ubierania się; podobne opinie na ten temat wyrazili rodzice. W opinii rodziców istotnym powodem dyskryminacji ucznia jest jego sposób zachowania w grupie; ów czynnik jest równie istotny w opinii nauczycieli. Obserwując relacje rówieśnicze w czasie zajęć i przerw między lekcjami zauważa się takie zjawisko wśród dzieci. Celem eliminowania tego zjawiska nauczyciele i wychowawcy podejmują z uczniami tematykę uwrażliwiającą na potrzeby pomocy osobom dyskryminowanym. Propagowane są zachowania tolerancyjne, a ważność tych działań podkreśla znaczna większość ankietowanych uczniów. Zdaniem rodziców najlepsze rezultaty przynosi uwrażliwianie na potrzeby innych, zarówno przez organizowane pogadanki, jak i prowadzone akcje charytatywne. Tego samego zdania są wszyscy ankietowani nauczyciele. Przeciwdziałania dyskryminacji uczniów dokumentowane są przez wpisy tematów zajęć z wychowawcą, wpisy objętych pogadankami z pielęgniarką, spotkań prewencyjnych z policją. Uczniowie są zachęcani do aktywności fizycznej (udział w

8 zajęciachi zawodach sportowych), rozwijania zainteresowań i poszerzenia wiedzy (konkursy, wycieczki edukacyjne), działania integracyjne (zabawy, inscenizacje), angażowanie uczniów dyskryminowanych do prac prowadzonych zespołowo i przydzielanie im ważnych ról. Realizowane są programy profilaktyczne poszerzające ofertę szkoły w ramach działań SK PCK i SU. Prowadzone działania przynoszą pożądany efekt. Szkoła, celem spełnienia swoich zadań dydaktyczno-wychowawczych, trafnego i rzetelnego diagnozowania potrzeb i możliwości, właściwego stosowania działań pomocowych powinna wspierać swe działania na współpracy z instytucjami świadczącymi poradnictwo.szkoła współpracuje z wieloma podmiotami wspomagającymi proces nauczania i wychowania, na różnych płaszczyznach. Największy procent nauczycieli współpracuje z PP-P, wykorzystując zalecenia do pracy z uczniem, korzysta z konsultacji indywidualnych wg potrzeb, tworzeniu programów profilaktycznych. Nauczyciele podkreślają ważność wymiany informacji. Nauczyciele współpracują też z GOPS-em, ODN-em, Policją, Strażą Pożarną, KRUS- em i GKRPA. Ankietowani rodzice najczęściej współpracują z PP-P w zakresie badań diagnostycznych swoich dzieci oraz organizowanych zajęciach logopedycznych. Nieliczni rodzice korzystają z konsultacji, zajęć z pedagogiem i psychologiem. Największy procent ankietowanych rodziców współpracuje z GOPS-em, w zakresie finansowania dożywiania dzieci. Zadowolenie ze współpracy wyrazili wszyscy ankietowani. Kto i w jakiej formie w szkole przeprowadza diagnozę uczniów?w jaki sposób dokumentowana jest indywidualizacja procesu edukacyjnego?jakie działania związane z indywidualizacją procesu nauczania podejmują nauczyciele?jaka jest skuteczność podjętych działań?analizaodpowiedzi na te pytania kluczowe pozwoliła jednoznacznie określić

9 na ile w szkole są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia. Najbardziej wszechstronną techniką gromadzenia materiałów dotyczących ucznia jest obserwacja i ankietowanie. Właśnie ten sposób diagnozowania możliwości uczniów jest najbardziej popularny wśród nauczycieli. Wysoki odsetek badanych jako sposób diagnozowania ucznia ceni sobie rozmowy indywidualne i grupowe. Znaczna większość uczniów uważa, że najczęściej diagnozę przeprowadzają nauczyciele przedmiotów. Zdaniem rodziców to wychowawca najczęściej przeprowadza diagnozy. Podobne zdanie wyrazili nauczyciele. Nauczyciele indywidualizują proces edukacyjny stosując: metody angażujące uczniów na lekcji, dostosowanie tempa pracy na zajęciach, dostosowanie metod i środków dydaktycznych, przygotowanie zadań o różnym stopniu trudności, a także modyfikowanie metod pracy według potrzeby. Uczniowie deklarują, że nauczyciele pomagają im się uczyć gdy mają trudności w nauce motywują ich do aktywnego uczenia się, oceniają zaangażowanie w czasie lekcji, dostosowują trudność zadania do każdego ucznia, różnicują metody pracy i wymagania edukacyjne. Uczniowie osiągają sukcesy edukacyjne na miarę swoich możliwości. Wiedzą, że mogą liczyć na wsparcie ze strony nauczycieli, pomoc w przezwyciężaniu trudności edukacyjnych. Zdaniem rodziców ich dzieci mogą liczyć w szkole na odpowiednie wsparcie w pokonywaniu trudności, rozwijanie swoich zainteresowań oraz indywidualizację procesu edukacyjnego.

10 Mocne strony szkoły: - w szkole diagnozuje się potrzeby psychofizyczne i rozwojowe uczniów; - działania podejmowane w szkole służą wyrównywaniu szans edukacyjnych; - w szkole rozpoznaje się sytuację społeczną każdego ucznia; - szkoła wspomaga rozwój uczniów poprzez organizowanie i prowadzenie zajęć dodatkowych; - zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczne i wychowawcze, specjalistyczne dla uczniów wymagających wsparcia lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są adekwatne do rozpoznawanych potrzeb każdego ucznia; - prowadzone są działania w zakresie rozpoznawania przypadków dyskryminacji i antydyskryminacyjne; działania te przynoszą pożądany efekt; - uczniowie mają możliwość wyboru zajęć, w których chcą uczestniczyć; - systematyczne uczęszczanie na zajęcia wspomaga postępy uczniów w nauce, rozwija ich uzdolnienia i zainteresowania. Zagadnienia wymagające doskonalenia: -nauczyciele powinni zapoznawać uczniów i ich rodziców z celowością, tematyką i wynikami prowadzonych badań i diagnoz, - zachęcać rodziców do współpracy z instytucjami świadczącymi poradnictwo pedagogiczne ( zajęcia profilaktyczne dla uczniów, spotkania dla rodziców połączone z pedagogizacją) - informować uczniów i rodziców o prowadzonych w szkole

11 badaniach diagnostycznych - zachęcać wszystkich uczniów do aktywnego uczestniczenia w zajęciach, - informować rodziców o prowadzonych zajęciach pozalekcyjnych, gdyż nie wszyscy rodzice wiedzą o możliwościach udziału i nie dostrzegają potrzeby udziału dzieci w organizowanych zajęciach, - liczba zajęć wyrównawczych jest zbyt mała (większe oczekiwania ze strony uczniów i rodziców) mimo zagospodarowania godzin z art. 42, - brak dostosowania dowozów uniemożliwia nauczycielom organizowanie zajęć dodatkowych, a dzieciom w nich uczestniczenia -nauczyciele powinni zapoznawać uczniów i ich rodziców z celowością, tematyką i wynikami prowadzonych badań i diagnoz. Załącznikami do niniejszego raportu są: 1. Projekt ewaluacji. 2. Opracowanie zbiorcze wyników ankiet.

12 Raport został opracowany przez zespół ewaluacyjny w składzie: Ewa Sabak- przewodnicząca Halina Kuźmińska- członek Ewa Adamska- członek Celina Choińska- członek Mariusz Gregorczuk- członek