PROGRAM PROFILAKTYKI Zespołu Szkół Sportowych nr 1 im. Janusza Korczaka w Krapkowicach Program profilaktyczny jest uzupełnieniem programu wychowawczego szkoły i ukierunkowany na wszechstronny rozwój ucznia. Obejmuje działania podejmowane wobec uczniów Publicznej Sportowej Szkoły Podstawowej nr 5, Publicznego Sportowego Gimnazjum nr 1 nauczycieli i rodziców. Zdrowie to nie wszystko, ale, wszystko jest niczym bez zdrowia 1
Podstawa prawna. Ustawy i rozporządzenia: Ustawa o systemie oświaty z 7 IX 1991 r. wraz z późniejszymi zmianami. Ustawa z dnia 10 czerwca 2010 o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniami. Rozporządzenie MEN z dnia 27 sierpnia 2012r. w sprawie podstawy programowej wychowania przed oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół Rozporządzenie MEN z 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego. Rozporządzenie MEN z dnia 2 sierpnia 2013r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych Dokumenty wewnętrzne: Statut Szkoły Program wychowawczy Szkoły Przepisy poza oświatowe: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Art.72. Konwencja o Prawach Dziecka, Art.33. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawie nieletnich (tj. Dz. U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109). Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535). Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35, poz. 230 z późniejszymi. zm.). 2
Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomani (Dz. U. z 2003 r. Nr 24, poz. 198). Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. nr 10, poz. 55). Program Polityki Prorodzinnej Państwa Założenia Programu Profilaktycznego. Profilaktyka, jest ochroną człowieka przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Obejmuje eliminację lub redukcję czynników ryzyka oraz wzmacnianie czynników chroniących. Niniejszy Program Profilaktyczny to ogół działań mających na celu wspomaganie wychowawczej roli rodziny, ochronę uczniów przed zakłóceniami w rozwoju oraz działań interwencyjnych w sytuacji pojawiających się zagrożeń. czyli: Obejmuje przede wszystkim działania z zakresu profilaktyki pierwszorzędowej, Promującej zdrowy styl życia, opóźnienie wieku inicjacji, Dostarczającej informacji nt. skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwiającej dokonanie racjonalnego wyboru, Wspierającej rozwój umiejętności psychologicznych i społecznych (umiejętności zaspokajania potrzeb np. przynależności, miłości, umiejętności nawiązywania kontaktów, radzenia sobie ze stresem, rozwiązywania konfliktów, opierania się naciskom ze strony otoczenia itp.), Stwarzającej możliwości zaangażowania się w działalność pozwalającą na realizowanie potrzeb, rozwijanie zainteresowań aktywności, sukcesu, itp. W ramach profilaktyki drugorzędowej podejmowane będą działania mające na celu wczesną identyfikację, czyli ujawnienie osób z grupy podwyższonego ryzyka (tych, którzy podjęli, choć jedno zachowanie ryzykowne). Dalsze działania interwencyjne podejmowane będą przy współpracy ze specjalistami w danej dziedzinie. Zakładamy, iż profilaktyka to nie tylko specjalnie prowadzone zajęcia. W ramach powyższych oddziaływań za bardzo ważny uważamy również codzienny kontakt ucznia z nauczycielem. Oczekujemy, że postawy nauczycieli charakteryzowane, jako profilaktyczne, tj. stawianie 3
wymagań na miarę możliwości uczniów, współudział w budowaniu grupy, zachęcanie do współpracy, motywowanie przez odkrywanie mocnych stron uczniów, uczenie metodami aktywizującymi, twórcze i kreatywne podejście do tematu, zaowocują zmniejszeniem ilości niepowodzeń i problemów szkolnych uczniów. Cele Programu Profilaktycznego. Cele główne: Dostarczenie uczniom i nauczycielom wiedzy i umiejętności do skutecznego przeciwdziałania i radzenia sobie z zagrożeniami dla zdrowia i jakości życia, Osłabienie czynników ryzyka, Zacieśnienie współpracy ze środowiskiem domowym ucznia, jak również instytucjami wspomagającymi rodzinę i promującymi zdrowy styl życia, Sprawne reagowanie na terenie szkoły w sytuacji pojawienia się zagrożenia. Cele szczegółowe: Stworzenie warunków bezpiecznej, wolnej od zagrożeń szkoły, Budowanie prawidłowych relacji z uczniami, Troska o właściwą adaptację uczniów (dzieci 6-letnich) w nowym dla nich środowisku, Budowanie samoświadomości, wdrażanie uczniów do samooceny Uczenie ważnych umiejętności psychologicznych i społecznych potrzebnych w kontaktach z innymi ludźmi i radzenia sobie w sytuacji presji otoczenia, Zmniejszanie u młodzieży destrukcyjnych sposobów radzenia sobie ze stresem, niepowodzeniami, brakiem akceptacji, miłości ze strony rodziców, otoczenia, Promocja zdrowego stylu życia, Troska o właściwe zagospodarowanie czasu wolnego, Zapobieganie poprzez działalność profilaktyczną takim uzależnieniom jak: alkoholizm, narkomania, nikotynizm, lekomania; informowanie o zagrożeniach m.in. HIV i AIDS, uzależnienie od komputera i Internetu Zmiana obiegowych przekonań na temat stosowania środków psychoaktywnych, Współdziałanie z rodzicami w zakresie profilaktyki - wczesna interwencja - udzielanie 4
pomocy, Powiększanie poczucia bezpieczeństwa i kompetencji rodziców poprzez wskazanie, co robić i gdzie szukać pomocy w sytuacji problemowej. Bezpieczeństwo w sieci, ochrona danych osobowych. W ramach poszczególnych klas Szkoły Podstawowej oraz Gimnazjum kładzie się nacisk na wybrane działania skierowane do uczniów. Forma i sposób ich realizacji dostosowana jest do wieku rozwojowego uczniów. Szkoła Podstawowa klasy 1-3 Zintegrowanie i zaadaptowanie w nowym środowisku, Budowanie poczucia bezpieczeństwa i pozytywnych relacji Integracja dziecka niepełnosprawnego z zespołem klasowym, Wspieranie rozwoju dobrych relacji rodzinnych. Rozwijanie zainteresowań i promowanie zdrowego Trybu życia Wspieranie dzieci z rodzin dysfunkcyjnych Wdrażanie do zachowania bezpieczeństwa Szkole i poza nią Integracja dzieci 6-letnich ze środowiskiem szkolnym Eliminacja zachowań agresywnych. Szkoła Podstawowa Klasy 4-6 Budowanie poczucia więzi z klasą i szkołą Uczenie się akceptacji siebie i innych, Działanie na rzecz środowiska - prace charytatywne. Rozwój empatii, tolerancji i akceptacji Eliminacja zachowań agresywnych. Rozwijanie zainteresowań i promowanie zdrowego stylu życia Gimnazjum Wpływanie na własne życie - preorientacja zawodowa, Wdrażanie do konstruktywnego rozwiązywania problemów, 5
Kształcenie umiejętności rozpoznawania, nazywania uczuć i mówienia o nich Działanie na rzecz środowiska - prace charytatywne (wolontariat) Eliminacja zachowań agresywnych. Wskazanie sposobów radzenia sobie z napięciem emocjonalnym; Kształtowanie świadomości na temat zmian zachodzących w procesie dojrzewania; W ramach programu podjęte zostaną działania: informacyjne, edukacyjne, integracyjne, wdrażające określone umiejętności, interwencyjne. Formy realizacji programu. Zadania programu realizowane są w różnych formach. Oddziaływania profilaktyczne prowadzone są m.in. w ramach: Lekcji wychowania fizycznego i lekcji wychowawczych, Zajęć warsztatowych z uczniami, Projektów edukacyjnych Zajęć pozalekcyjnych, Udziału w uroczystościach szkolnych, apelach, imprezach kulturalnych, Przeprowadzanych wycieczkach szkolnych, Spotkań z pielęgniarką szkolą Spotkań ze specjalistami (m.in. psychologami, pedagogami, kuratorami sądowymi, funkcjonariuszami policji i in. według potrzeb), Spotkań z rodzicami, indywidualnych kontaktów, Współpracy z instytucjami wspomagającymi pracę szkoły(poradnią Psychologiczno - Pedagogiczną Komendą Powiatową Policji, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, Ośrodkiem Pomocy Społecznej i in.). 6
Przewidywane efekty podjętych działań profilaktycznych. W wyniku realizacji programu profilaktycznego uczeń: Uzyskuje pomoc psychologiczno - pedagogiczną Uwiadamia sobie zagrożenia i potrafi im się przeciwstawić, Identyfikuje się ze środowiskiem szkolnym i dostrzega korzyści płynące z prowadzenia zdrowego stylu życia, Osiąga dojrzałą osobowość psychospołeczną Nauczyciele posiadają wiedzę z zakresu profilaktyki, Występuje niski wskaźnik uczniów opuszczających zajęcia lekcyjne, Rodzice chętnie biorą udział w oferowanych im programach, warsztatach. Ewaluacja: Po dokonuje się ewaluacji wybranych obszarów zagrożeń, Całościową ewaluację przeprowadza się po 3 letnim etapie edukacyjnym, Ewaluacji dokonuje zespół powołany przez Dyrektora Szkoły. 7
Działania profilaktyczne skierowane do uczniów wszystkich klas Zespołu Szkół Sportowych nr 1 (Szkoła Podstawowa, Gimnazjum). Obszar działań profilaktycznych obejmujący rodziców oraz nauczycieli. Publiczna Sportowa Szkoła Podstawowa nr 5 Zadania szkoły Sposoby realizacji Odpowiedzialni 1. Zapoznanie uczniów z obowiązującym regulaminem. 2. Integracja zespołu klasowego 3. Rozwijanie zainteresowań i promowanie zdrowego trybu życia. zapoznanie uczniów na godzinach wychowawczych ze Statutem Szkoły (z akcentem na prawa i obowiązki ucznia), Szkolnym Programem Wychowawczym i Szkolnym Programem Profilaktyki zapoznanie uczniów z procedurami obowiązującymi na terenie szkoły (usprawiedliwiania, postępowania w sytuacjach kryzysowych, złamania zakazu palenia papierosów). Regulamin korzystania z telefonów komórkowych. Zapoznanie ze szkołą i jej pracownikami. Urządzenie sali lekcyjnej, zagospodarowanie Szafek, utworzenie kącików zainteresowań, Imprezy i wycieczki klasowe, uroczystości szkolne, Realizacja bloków tematycznych i programów edukacyjnych Udział w akcjach promujących zdrowy styl życia: Owoce i warzywa w szkole, akcja picia mleka, profilaktyka dotycząca grypy: A/H1N1 Realizacja programów edukacyjnych z zakresu zdrowia: Wolność oddechu-zapobiegaj astmie, Profilaktyka jamy ustnej, fluoryzacja, inne Wychowawcy klas Wychowawcy klas nauczyciele Terminy realizacji IX Cały rok Wychowawcy klas nauczyciele klas I-III, pielęgniarka szkolna Ocena realizacji, uwagi 8
4.Wspieranie dzieci z rodzin dysfunkcyjnych 5.Budowanie pozytywnych relacji u dzieci 6-letnich rozpoczynających naukę szkolną. 6.Wdraźanie do zachowania bezpieczeństwa w szkole i poza nią. Diagnozowanie sytuacji rodzinnej wychowanków, współpraca z rodzicami i instytucjami. Giełda używanych podręczników, zakup podręczników do biblioteki szkolnej, Bezpłatne podręczniki, dożywianie w świetlicy szkolnej, stypendia i pomoc materialna, Wyprawka dla pierwszaka Organizacja wyjazdów do teatru, kina, muzeum, Organizowanie pomocy koleżeńskiej, Współpraca z rodzicami instytucjami, udzielanie wskazówek do pracy z dzieckiem, Wychowanie w duchu wartości poprzez realizację tematów Wchodzenie w świat-uczymy się odpowiedzialności i współdziałania: - czuje się dumny, gdy. - lepszy świat, - dbanie o własny kącik, - staram się jak mogę, - myślenie o obowiązkach, - moje obowiązki domowe, - pomaganie innym, - współdziałanie i integracja poprzez gry i zabawy, Udział nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej w różnych formach doskonalenia w związku z obniżeniem wieku dzieci w klasach 1 3 Udział nauczycieli uczących w klasach 4-6 w różnych formach doskonalenia w związku z obniżeniem wieku dzieci w klasach 4-6 Udział w wycieczkach pieszych, Spotkania z policjantem, koordynatorem ds. bezpieczeństwa w naszej szkole, Propozycje ciekawych zajęć z nauczania zintegrowanego, Poznanie regulaminów obowiązujących w naszej szkole. Propozycje ciekawych zajęć z nauczania zintegrowanego, i lekcji wychowawczych Pedagog szkolny, Wychowawcy klas nauczyciele klas I-III, Wszyscy nauczyciele 9
7. Uczeń niepełnosprawny w klasie i w szkole. 8. Rozwój empatii, tolerancji i akceptacji. Integracja dziecka niepełnosprawnego z zespołem klasowym, wspólna praca i nauka Kształcenie tolerancji zrozumienia dla zachowań odmiennych, wspólne wycieczki, imprezy klasowe, Zajęcia wyrównawcze, korekcyjno-kompensacyjne itp. Zajęcia pozalekcyjne-sportowe, muzyczne, biblioteczne, plastyczne, teatralne, rytmiczne, językowe Aktywny sposób prowadzenia godzin wychowawczych, Mój niepełnosprawny kolega: lekcje wychowawcze, współpraca z rodzicami i instytucjami ŚDS i WTZ, Wspólne wycieczki, imprezy klasowe, szkolne, Diagnoza przyczyn trudności w nauce, współpraca z PPP i rodzicami, Indywidualizacja procesu kształcenia: organizacja odpowiednich zajęć dydaktyczno-wyrównawczych, zajęć pozalekcyjnych, Dziecięcy wolontariat-pomoc koleżeńska, Dożywianie w świetlicy szkolnej, stypendia i pomoc materialna, Zebrania, konsultacje, wskazówki do pracy z dzieckiem. 9. Przeciw agresji. Zajęcia integracyjno-poznawcze, wypracowanie i konsekwentne przestrzeganie kontraktu klasy, Zajęcia psychoedukacyjne w oparciu o programy profilaktyczne, Gry i zabawy przeciwko agresji, Zapewnienie pomocy specjalistycznej i indywidualnej opieki wychowawczej uczniom z zaburzeniami zachowania, Pomoc zespołu interwencyjnego i zespołów oddziałowych (klasowych) Spotkania informacyjno-dyskusyjne z rodzicami Wszyscy nauczyciele, Pedagog szkolny Wszyscy nauczyciele, Pedagog szkolny Wszyscy nauczyciele, Pedagog szkolny 10
10. Profilaktyka uzależnień-życie bez nałogów. 11. Prawa i obowiązki ucznia, człowieka i postępowanie w przypadku łamania prawa. Zajęcia psychoedukacyjne w oparciu o programy profilaktyczne, prelekcje Godziny wychowawcze biblioterapia Spotkania z pielęgniarką, terapeutą, psychologiem, itp. Dostarczanie wiadomości na temat uzależnień i współuzależnienia/ogólnopolskie kampanie, plakaty, ulotki, programy profilaktyczne/ Wycieczki, koła zainteresowań, Działania interwencyjne, Współpraca z PPP, OPS, PCPR, komisją ds., rozwiązywania problemów alkoholowych Pedagogizacja rodziców- np. zagrożenia ze strony Internetu, dopalaczy itp., Zapoznanie z Deklaracją Praw Człowieka, Konwencją Praw Dziecka, Statutem Szkoły, Procedurami i regulaminami obowiązującymi w szkole, lekcje wychowawcze, Udział w apelach wychowawczych, Praca w samorządzie klasy i szkoły. Wszyscy nauczyciele, Pedagog szkolny Wszyscy nauczyciele, wychowawcy SU, pedagog szkolny 11
Publiczne Sportowe Gimnazjum nr 1 Zadania szkoły Sposoby realizacji Odpowiedzialni 1. Zapoznanie uczniów z obowiązującym Regulaminem. 2. Szerzenie wśród młodzieży znajomości prawa i wyrabianie nawyku poszanowania go. 3. Troska o realizację obowiązku Przeciwdziałanie wagarom oraz dbanie o dyscyplinę. 4. Poznanie systemu rodzinnego i środowiska, w którym przebywa uczeń, mój niepełnosprawny kolega zapoznanie uczniów na godzinach wychowawczych ze Statutem Szkoły (z akcentem na prawa i obowiązki ucznia), Szkolnym Programem Wychowawczym Szkolnym Programem Profilaktyki zapoznanie uczniów z procedurami obowiązującymi na terenie szkoły (usprawiedliwiania, postępowania w sytuacjach kryzysowych, złamania zakazu palenia papierosów). Korzystanie z telefonów- regulamin spotkania z policją klas I (m.in. nt. Odpowiedzialności karnej nieletniego), godziny wychowawcze dotyczące obowiązków ucznia, odpowiedzialności za ich lekceważenie, ochrona danych osobowych- np. umieszczanie w Internecie zdjęć kolegi bez jego zgody konsekwentne postępowanie zgodne z procedurami zachowania się w sytuacjach kryzysowych, konsekwentne stosowanie kar i nagród zgodnie z regulaminem szkoły, lekcje historii i WOS-u dotyczące praw człowieka, aktualizowanie zapisów prawa wewnątrz przy współudziale przedstawicieli sprawdzanie obecności samorządu na uczniowskiego. każdej lekcji, systematyczne informowanie o frekwencji z godne z procedurami rozliczanie opuszczonych godzin lekcyjnych, prowadzenie ciekawych lekcji metodami aktywizującymi, punktualne zaczynanie i kończenie lekcji, spotkania informacyjne z rodzicami. analiza dokumentacji szkolnej uczniów, sporządzenie listy uczniów wymagających pomocy, integracja dzieci niepełnosprawnych i zdrowych rozmowy z uczniami, rozmowy z rodzicami, wywiady środowiskowe, współpraca z OPS i in. Instytucjami wspierającymi rodzinę. Wychowawcy klas pedagog szkolny, nauczyciele WOS, historii Wszyscy nauczyciele pedagog szkolny Terminy realizacji IX, wg potrzeb Ocena realizacji, uwagi 12
5. Pomoc uczniom mającym trudności w nauce oraz sprawiającym problemy wychowawcze. 6. Budowanie wśród uczniów motywacji do nauki. pomoc korekcyjno - kompensacyjna dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce (dysleksja dysgrafia, dysortografia), zajęcia rewalidacyjne wspierające rozwój dla uczniów niepełnosprawnych, zajęcia wyrównawcze z poszczególnych przedmiotów, indywidualne konsultacje z nauczycielami przedmiotów, wspieranie rodziców w nawiązywaniu kontaktu z poradniami specjalistycznymi, spotkania indywidualne z rodzicami, spotkania indywidualne z uczniami, współpraca stwarzanie uczniom z policją możliwości kuratorami, prezentowania Sądem Rodzinnym. umiejętności, zainteresowań, hobby na lekcjach wychowawczych i przedmiotowych, zajęciach pozalekcyjnych oraz imprezach klasowych i szkolnych, włącznie uczniów biernych do większej aktywności intelektualnej, artystycznej, sportowej (konkursy, olimpiady, zawody, imprezy klasowe, szkolne), zajęcia z zakresu metod efektywnego uczenia się, organizacja kół zainteresowań oraz kół przedmiotowych, indywidualizacja procesu nauczania i oceniania stosunku do wybranych uczniów, częstsze stosowanie pochwał wobec uczniów i klasy (przed klasą, na zebraniach rodziców -również w formie pisemnej), preorientacja zawodowa wśród uczniów klas III. Nauczyciele, Pedagog szkolny, Dyrekcja Nauczyciele, pedagog szkolny, wg potrzeb, wg potrzeb 7. Budowanie pozytywnych relacji koleżeńskich, zapobieganie agresji, mobbingowi itp. zajęcia integrujące w klasach I, gry i zabawy psychologiczne, lekcje wychowawcze na temat rozwiązywania konfliktów i mediacji, budowania poczucia własnej wartości, asertywności, komunikacji interpersonalnej, wycieczki, rajdy, ogniska i biwaki. pedagog szkolny 13
8. Propagowanie zdrowego stylu życia (anoreksja, bulimia, zdrowe żywienie, i inne zajęcia integracyjne, zajęcia pozalekcyjne, wycieczki, rajdy zajęcia antystresowe (Relaksacyjne, Stres pod kont rolą), zajęcia z pielęgniarką szkolną nt. higienicznego trybu życia, zdrowego żywienia, zaburzeń odżywiania itp., promowanie sportów - zapewnienie uczniom aktywnego udziału w różnorodnego typu zawodach sportowych na różnych szczeblach, koła zainteresowań, wspierające wszechstronny rozwój ucznia, zapewnienie możliwości alternatywnych form spędzania wolnego czasu, współpraca z instytucjami promującymi zdrowy styl życia (m.in. Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna), propagowanie czytelnictwa czasopism, broszur itp. promujących zdrowy styl życia. Nauczyciele WF-u, Nauczyciel biologii, i in., pedagog szkolny, pielęgniarka szkolna, Opiekunowie poszczególnych kół zainteresowań 9. Uwrażliwianie młodzieży na zagrożenia współczesnego świata, kształtowanie odpowiedzialności za własne życie i zdrowie. obchodzenie w szkole ogólnoświatowych dni dotyczących uzależnień i AIDS, m.in.: - 31 maj Światowy Dzień bez Tytoniu, - 20 listopad Rzuć Palenie Razem z Nami, - 01 grudzień Kampania Profilaktyczna HIV/AIDS, profilaktyka chorób nowotworowych Różowa Wstążeczka, - spektakle profilaktyczne, plakaty, filmy edukacyjne, gazetki, tematyczne, broszury, ulotki informacyjne, spotkania ze specjalistami, współpraca z Poradnią Uzależnień, zapoznanie rodziców z możliwościami leczenia młodzieży, informowanie uczniów podczas lekcji wychowawczych oraz wybranych lekcji przedmiotowych o negatywnych skutkach sięgania po środki uzależniające. Pedagog szkolny, Pielęgniarka Szkolna, zgodnie z planem 14
10. Uwrażliwienie młodzieży na niesienie pomocy słabszym i pokrzywdzonym. Przygotowanie uczniów do podejmowania pracy wolontariusza. prowadzenie akcji charytatywnych na terenie szkoły, udział chętnych uczniów w akcjach charytatywnych podejmowanych przez organizacje pozarządowe lekcje wychowawcze na temat wolontariatu, zbiórka darów dla wychowanków Domu Dziecka, i in. Opiekun wolontariatu Pedagog szkolny Wg potrzeb 11. Współpraca z rodzicami. za poznanie rodziców z programem wychowawczym i programem profilaktyki wymiana informacji - stały kontakt z wychowawcą (telef. lub osobisty), współpraca z pedagogiem szkolnym, udział w wywiadówkach, wspólne organizowanie imprez szkolnych, pedagogizacja rodziców, (ogólnoszkolne zebranie z rodzicami, ) zaangażowanie rodziców w poszukiwaniu konstruktywnych rozwiązań i środków zaradczych. Pedagog szkolny, wychowawcy klas, rodzice uczniów 12. Współdziałanie wszystkich pracowników szkoły i rodziców w zakresie profilaktyki i interwencji. doskonalenie się nauczycieli w dziedzinie profilaktyki w ramach WDN, współpraca z ośrodkami doskonalenia nauczycieli konferencje, warsztaty, spotkania z Radą Rodziców, indywidualne konsultacje, wzajemna wymiana informacji. Dyrektor szkoły, wszyscy nauczyciele Wg potrzeb W programie zakłada się możliwość dokonywania bieżących korekt i uzupełnień w ciągu. Program zatwierdzony 19.03.2015r. uchwałą Rady Rodziców i przyjęty do realizacji od 2014/15 po pozytywnym zaopiniowaniu przez SU i Radę Pedagogiczną. 15