KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Psychologia KOD WF/I/st/10 2. KIERUNEK: Wychowanie fizyczne 3. POZIOM STUDIÓW 1 : I stopień studia stacjonarne 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: I rok/ii semestr 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 3 6. LICZBA GODZIN: 15/30 7. TYP PRZEDMIOTU 2 : obowiązkowy 8. JĘZYK WYKŁADOWY: polski 9. FORMA REALIZACJI PRZEDMIOTU 3 : / 10. WYMAGANIA WSTĘPNE I DODATKOWE (np. przedmioty poprzedzające): psychologia 11. CEL PZEDMIOTU: Zapoznanie studentów z aktualną wiedzą z zakresu psychologii rozwoju człowieka. Zastosowanie zdobytej wiedzy dotyczącej prawidłowości oraz trudności i zaburzeń w rozwoju dziecka w pracy dydaktyczno - wychowawczej z dziećmi i młodzieżą. 1 Stacjonarny, niestacjonarny, e-learning 2 Obowiązkowy, fakultatywny. 3 Wykłady,, laboratoria, projekty, warsztaty, samodzielne prowadzenie zajęć przez studenta.
Kształtowanie i rozwój kompetencji społecznych niezbędnych w pracy nauczyciela i wychowawcy. 12. PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA 4 P_W01. Wie jak przebiega prawidłowy rozwój psychomotoryczny człowieka w okresie wczesnego, średniego i późnego dzieciństwa. P_W02. Posiada wiedzę na temat trudności i zaburzeń w rozwoju oraz rozumie potrzebę wspomagania i motywowania dziecka poprzez oddziaływania dydaktyczno-wychowawcze.. Posiada elementarną wiedzę na temat postrzegania społecznego. Wie czym są i jakie mają znaczenie kompetencje społeczne /i ich składowe/ w kształtowaniu pozytywnych relacji nauczyciela ze wszystkimi środowiskami wychowawczymi. Zna zasady skutecznego porozumiewania się. P_U01. Potrafi wykorzystać wiedzę z zakresu psychologii rozwojowej do analizowania i interpretowania zachowań dziecka oraz wspomagania jego rozwoju. P_U02. Potrafi wykorzystać wiedzę o rozwoju dziecka i dostosować formy pracy i wymagania adekwatnie do zainteresowań, potrzeb i Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia (symbol) K_W06 K_ W06 K_W06 K_W22 K_ U03 K_U08 K_U14 K_U15 K_ U03 K_U08 K_U14 K_U15 Odniesienie do obszarowych efektów kształcenia i standardów kształcenia nauczycieli (symbol) M1_W04 M1_W05 SN_Wd SN_We SN_Wf M1_W04 M1_W05 SN_Wd SN_We SN_Wf M1_W04 M1_W05 M1_W08 SN_Wd SN_We SN_Wf SN_Wm M1_U01 M1_U03 M1_U04 M1_U05 M1_U06 M1_U07 M1_U09 M1_U10 M1_U12 M1_U13 SN_Ua SN_Ud SN_Uk SN_Un SN_Uf SN_EGb M1_U01 M1_U03 M1_U04 M1_U05 M1_U06 4 Efekty kształcenia w zakresie wiedzy (P_W), umiejętności (P_U) i kompetencji społecznych (P_K).
możliwości dziecka. K_U26 M1_U07 M1_U09 M1_U10 M1_U12 M1_U13 SN_Ua SN_Ud SN_Uk SN_Un SN_Uf SN_Ul SN_EGb P_U03. Potrafi wykorzystać podstawową wiedzę z zakresu efektywnej komunikacji w pracy z uczniem i w zespole. P_K01. Posiada kompetencje społeczne niezbędne w pracy z dzieckiem w tym również z dzieckiem trudnym. Ma świadomość odpowiedzialności za rozwój wychowanków. P_K02. Jest przygotowany do nawiązywania relacji społecznych zgodnych z postawą szacunku względem samego siebie oraz innych ludzi. P_K03 Rozumie potrzebę samorozwoju i autoedukacji, ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności społecznych. K_U08 K_U26 K_ K04 K_K06 K_K07 K_K08 K_K15 K_K04 K_K07 K_K04 K_K06 K_K07 M1_U04 M1_U05 M1_U13 SN_Uk SN_Ul SN_Un M1_K01 M1_K02 M1_K03 M1_K04 M1_K05 M1_K06 M1_K07 M1_K08 M1_K09 SN_Kf SN_Kc M1_K02 M1_K03 M1_K04 M1_K05 M1_K06 M1_K07 SN_Kf M1_K01 M1_K02 M1_K03 M1_K04 M1_K05 M1_K06 M1_K07 M1_K09 SN_Kf
13. METODY OCENY EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Symbol przedmiotowego efektu kształcenia P_W01 Metody (sposoby) oceny 5 Typ oceny 6 Forma dokumentacji zaliczenie pisemne, egzamin podsumowująca praca pisemna pisemny P_W02 zaliczenie pisemne, egzamin podsumowująca praca pisemna pisemny zaliczenie pisemne, egzamin podsumowująca praca pisemna P_U01 projekt formująca plan pracy z dzieckiem trudnym P_U02 projekt formująca plan pracy z dzieckiem trudnym P_U03 ocena umiejętności formująca skala samooceny komunikacyjnych P_K01 zaliczenie ustne podsumowująca konspekt - przykład interwencji behawioralnej P_K02 zaliczenie pisemne formująca kwestionariusz psychologiczny kompetencji społecznych /KKS/ P_K03 zaliczenie pisemne formująca praca pisemna 14. TREŚCI PROGRAMOWE Treść zajęć Forma zajęć 7 1. Percepcja społeczna. Schematy poznawcze. Teorie wykorzystywane przy ocenie innych ludzi. 2. Kompetencje społeczne i ich znaczenie w pracy dydaktyczno-wychowawczej oraz życiu codziennym. Składowe kompetencji społecznych. (liczba godz.) Symbol przedmiotowych efektów kształcenia 5 Ocenianie ciągłe (bieżące przygotowanie do zajęć), śródsemestralne zaliczenie pisemne, śródsemestralne zaliczenie ustne, końcowe zaliczenia pisemne, końcowe zaliczenia ustne, egzamin pisemny, egzamin ustny, praca semestralna, ocena umiejętności ruchowych, praca dyplomowa, projekt, kontrola obecności 6 Formująca, podsumowująca. 7 Wykłady,, laboratoria, samodzielne prowadzenie zajęć przez studenta.
3. Asertywność jako styl życia i komunikowania się. Postawa względem siebie i świata. Podstawowe style komunikowania się: asertywny, agresywny, uległy. 4. Podstawowe style komunikowania się wady i zalety. Pozytywna informacja zwrotna. Komunikat typu JA i TY. 5. Konflikt. Zachowania w sytuacji konfliktowej. Zasady uczciwej kłótni. 6. Psychologia rozwojowa jako nauka i jej miejsce wśród innych dziedzin nauki. Przedmiot i zadania psychologii rozwojowej. Pojęcie rozwoju i zmiany rozwojowej- kierunki i rodzaje zmian w rozwoju ontogenetycznym człowieka. Cechy rozwoju psychicznego. 7. Periodyzacja. Tempo i rytm rozwoju, akceleracja. Mechanizmy i prawa rozwoju (współzależność dojrzewania i uczenia się). Sfera najbliższego rozwoju i okresy krytyczne w rozwoju. Optymalny okres uczenia się, skutki przedwczesnego i opóźnionego. 8.Czynniki wpływające na rozwój człowieka: czynniki wewnętrzne i zewnętrzne ze szczególnym uwzględnieniem warunków środowiska rodzinnego(m.in. nieprawidłowych postaw rodzicielskich) i kulturowego oraz aktywności własnej jednostki. 9.Wybrane teorie rozwoju umysłowego teoria rozwoju umysłowego J.Piageta. 10.Wybrane teorie rozwoju umysłowego teoria rozwoju moralnego J.Piageta. 11. Specyficzne problemy związane z zaburzeniami okresu dzieciństwa i adolescencji wprowadzenie. 12.Zaburzenia zachowania; ADHD i ODD, - przyczyny, przebieg, kryteria diagnozy oraz leczenie zaburzeń zachowania. 13.Zaburzenia odżywiania (anoreksja, bulimia, otyłość) przyczyny, przebieg, kryteria diagnozy, P_W02 P_W02 P_W02
leczenie. 14. Zaburzenia depresyjne i lękowe u dzieci i młodzieży oraz dziecko wycofane, nieśmiałe przyczyny, przebieg, kryteria diagnozy. 15. Podsumowanie i wpisy do indeksu. 1.Zapoznanie studentów z celami, efektami kształcenia i sposobami ich weryfikacji, treściami programowymi, literaturą oraz sprawami organizacyjnymi. 2. Pierwsze wrażenie. Autoprezentacja. Zasady savoirvivre u. Stereotypy i uprzedzenia. 3. Ćwiczenie umiejętności nawiązywania kontaktu, empatycznego słuchania, udzielania gratyfikacji i wsparcia. 4.Diagnoza zakresu zachowań asertywnych. Doskonalenie komunikacji asertywnej. Asertywna odmowa. 5. Stosowanie technik zachowań asertywnych: zdarta płyta, zasłona dymna, asertywne uznanie błędu, kompromis wypytywanie o strony ujemne lub dodatnie. 6. Kwestionariusz Kompetencji Społecznych /KKS/. Wskazanie kierunków i możliwości rozwijania i doskonalenia kompetencji społecznych. Sprawdzian wiadomości. 7.Przebieg rozwoju dziecka we wczesnym dzieciństwie ( rozwój procesów poznawczych, emocji, społeczny, moralny i osobowości). Z uwzględnieniem zadań rozwojowych. 8. Przebieg rozwoju dziecka w okresie średniego dzieciństwa ( rozwój procesów poznawczych, emocji, społeczny, moralny i osobowości). Z uwzględnieniem zadań rozwojowych. 9.Zabawa jako podstawowa forma aktywności dziecka. Typy zabaw. Rola osób dorosłych w aktywności zabawowej dziecka, stymulowanie rozwoju dziecka poprzez zabawę. P_W02,, P_K03 P_K01, P_K01, P_K02 P_K01, P_K02 P_K03, P_W01, P_U01, P_U02 P_W01, P_U01, P_U02 P_U01, P_U02, P_K01
10.Dojrzałość szkolna, problemy związane z gotowością podjęcia nauki szkolnej wspomaganie rozwoju dziecka, lateralizacja. 11.Przebieg rozwoju dziecka w okresie późnego dzieciństwa (rozwój procesów poznawczych, emocji, społeczny, moralny i osobowości). Z uwzględnieniem zadań rozwojowych. 12. Dziecko w grupie społecznej (rówieśniczej).bunt okresu dorastania i jego funkcje. Zagrożenia dzieci i młodzieży; agresja, przemoc, uzależnienia, grupy nieformalne. 13. Sprawdzian wiadomości. 14. Zaburzenia zachowania ADHD i ODD, agresja, wycofanie postępowanie z uczniem. 15. Poprawa sprawdzianu, wpisy do indeksu., P_U01, P_U02, P_K01 P_W01, P_U01, P_U02, P_U01, P_K01 P_W02, P_U01, P_U02, P_K01, P_U01, P_U02, P_K01, P_K02 15. NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE: 1. Laptop, projektor multimedialny, rzutnik folii; 2. Testy i kwestionariusze psychologiczne; 3. Brystol i inne materiały biurowe. 16. WARUNKI ZALICZENIA: 1. Pozytywne zaliczenie sprawdzianów. 2. Obecność na zajęciach. 3. Aktywne uczestnictwo w zajęciach. 4. Postawa służąca respektowaniu podmiotowości człowieka. 17. PRZYKŁADOWE ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE (ZALICZENIOWE): 1. W jaki sposób stereotypy i uprzedzenia mogą przeszkadzać w rozwijaniu empatii oraz w pracy z dziećmi i młodzieżą? 2. Przedstaw przebieg rozwoju dziecka w okresie średniego dzieciństwa z uwzględnieniem zadań rozwojowych.
3. Wymień i scharakteryzuj czynniki wpływające na rozwój człowieka. 4. Jakie znasz zaburzenia zachowania i czym się charakteryzują? 5. W jaki sposób nauczyciel wychowania fizycznego może wspomagać rozwój dziecka? 18. LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA 8 : 1. Bee, H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka. Zysk i S-ka, Poznań. 2. Harwas-Napierała B., Trempała J. (2002). Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka. Tom 2. PWN, Warszawa. 3. Kendall P.C. (2004). Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. GWP, Gdańsk. 4. Kołakowski A., Pisula A. (2011). Sposób na trudne dziecko. GWP, Gdańsk. 5. Matczak A. (2003). Zarys psychologii rozwoju. Podręcznik dla nauczycieli. Żak, Warszawa. 6. McKay M., Davis M., Fanning P. (2001). Sztuka skutecznego porozumiewania się. GWP, Gdańsk. 7. Przetacznik-Gierowska M., Tyszkowa M. (2004). Psychologia rozwoju człowieka. Zagadnienia ogólne. Tom 1. PWN, Warszawa. 8. Schaffer, H. R. (2005). Psychologia dziecka. PWN, Warszawa. 9. Strelau J.(red.). (2000). Psychologia. Podręcznik akademicki. Podstawy psychologii. Tom 1, (rozdz.vii, VIII). GWP, Gdańsk. 10. Turner J.S.,Helms D.B. (1999). Rozwój człowieka. WSiP, Warszawa. 8 Dostępna w czytelni, bibliotece, Internecie.
Zajęcia wymagające udziału prowadzącego Samokształcenie 19. OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności a) Realizacja przedmiotu: y Liczba godzin na zrealizowanie aktywności w semestrze 15 b) Realizacja przedmiotu: 30 c) Realizacja przedmiotu: laboratoria 0 d) Egzamin 2 e) Inne godziny kontaktowe z nauczycielem 10 Łączna liczba godzin zajęć realizowanych z udziałem prowadzącego (pkt. a +b + c + d + e) f) Przygotowanie się do zajęć 57 10 g) Przygotowanie się do zaliczeń/kolokwiów 4 h) Przygotowanie się do egzaminu/zaliczenia 4 końcowego i) Wykonanie zadań poza uczelnią 0 Łączna liczba godzin zajęć realizowanych we własnym zakresie (pkt. f + g +h + i) Razem godzin (zajęcia z udziałem prowadzącego + samokształcenie) Liczba punktów ECTS 3 18 75 20. PROWADZĄCY PRZEDMIOT (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL, KATEDRA, ZAKŁAD, NR POKOJU) 1. dr Maria Anna Turosz, anna.turosz@awf-bp.edu.pl, (Katedra Nauk Humanistycznych, Zakład Psychologii, Pokój 305) 2. dr Katarzyna Rutkowska, kr@psychologsportu.pl, (Katedra Nauk Humanistycznych, Zakład Psychologii, Pokój 305a) 3. mgr Joanna Burdzicka - Wołowik, jwolowik@interia.pl, (Katedra Nauk Humanistycznych, Zakład Psychologii, Pokój 305a)