SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoła Podstawowa im. ppłk. Maksymiliana Ciężkiego w Baborowie
Profilaktyka to eliminacja lub redukcja czynników ryzyka oraz wzmocnienie czynników chroniących. Celem programu jest wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia; kształtowanie postaw zdrowego i bezpiecznego stylu życia, kształtowanie umiejętności życiowych, jak również zapobieganie sytuacjom i zachowaniom problemowym w szkole. Założenia programu są zgodne z : Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 26.02.2002 roku sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (z późniejszymi zmianami) Statutem Szkoły Programem Wychowawczym Szkoły Szkolnym zestawem programów nauczania Rządowym programem Bezpieczna i przyjazna szkoła. Cel ogólny programu: W odniesieniu do uczniów: Wyrobienie umiejętności samodzielnego dokonywania wyboru zachowań właściwych dla zdrowia własnego i innych ludzi. w odniesieniu do nauczycieli i rodziców: Podniesienie jakości działań podejmowanych na rzecz zdrowia i działań mających na celu zapobieganie zachowaniom problemowym. Cele szczegółowe: uczniowie wyrabianie umiejętności rozróżniania dobra od zła rozwijanie umiejętności dostrzegania swoich wad i zalet kształtowanie odpowiedzialności za własne zachowanie w stosunku do innych ludzi i za swoje czyny kształtowanie postawy asertywnej ukazanie wartości płynących z koleżeństwa i przyjaźni ukazywanie zgubnej roli agresji przejawiającej się w grupach rówieśniczych ukazywanie destrukcyjnego wpływu nałogów na zdrowie. wdrażanie do przestrzegania zasad higieny wskazywanie skutków zdrowotnych nieprawidłowego odżywiania wskazywanie roli ruchu i czynnego wypoczynku w zachowaniu zdrowia - 2 -
wyrabianie umiejętności właściwej organizacji czasu wolnego kształtowanie poczucia odpowiedzialności za bezpieczeństwo swoje i innych rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem wdrażanie do rozumienia własnych pozytywnych i negatywnych emocji, radzenie sobie w sytuacjach trudnych nauczyciele, rodzice poprawa komunikacji w relacjach nauczyciel - uczeń, uczeń - rodzic wyrabianie umiejętności współpracy z innymi stworzenie klimatu zaufania między nauczyciele i uczniem, rodzicem i dzieckiem dostarczenie informacji o substancjach uzależniających i zagrożeniach wynikających z ich zażywania wskazywanie sposobów radzenia sobie ze stresem i z sytuacjami trudnymi uświadomienie rodzicom ich roli w kształtowaniu właściwych postaw u dzieci wyrabianie poczucia odpowiedzialności za wychowanie młodego człowieka. Program naszej szkoły kierowany jest do każdego ucznia, jego rodziców i nauczycieli. Odpowiada na realne problemy i zagrożenia pojawiające się w szkole, grupie klasowej oraz w środowisku. Zadania, formy i sposoby działań w zakresie profilaktyki dostosowane są do wieku uczniów. W ramach programu działamy w następujących obszarach: Żyjmy zdrowo Ruch i wypoczynek Żyjmy bezpiecznie Zdrowie psychiczne Ja w grupie i w rodzinie Reagujemy na otaczające nas zło Ja przeciw używkom - 3 -
OBSZAR DZIAŁANIA - ŻYJMY ZDROWO - ZADANIA Dbajmy o zdrowie - pojęcie zdrowia i choroby, choroby brudnych rąk, zakaźne, wirusowe i bakteryjne, słuchu i wzroku Codzienna toaleta Jak dbamy o zęby? Ubieramy się odpowiednio do pogody Zasady prawidłowego odżywiania się; skutki niewłaściwego odżywiania się; żywienie SPOSOBY REALIZACJI lekcje wychowawcze, lekcje przyrody, pikniki, pokazy, konkursy, badania profilaktyczne specjalistyczne czystość jako jeden z wyznaczników oceny z zachowania lekcje wychowawcze, lekcje przyrody, fluoryzacja, spotkania tematyczne dla uczniów i rodziców lekcje wychowawcze, lekcje przyrody lekcje wychowawcze, lekcje przyrody, programy rządowe i rekomendowane OSOBY ODPOWIEDZIALNE Wychowawcy, rodzice, nauczyciel przyrody Pielęgniarka szkolna, wychowawcy Pielęgniarka szkolna, pedagog, nauczyciel przyrody Wychowawcy klas Nauczyciele przyrody, wychowawcy OCZEKIWANE EFEKTY przestrzega higieny przestrzega zasad codziennej higieny dba o zęby, systematycznie kontroluje uzębienie przestrzega zasad właściwego ubioru stosuje w codziennym żywieniu zasady prawidłowego odżywiania, potrafi przyrządzić - 4 -
ekologiczne Wdrażanie programu Lekki tornister przez Unię Europejską, programy Wiem co jem, Dzień dobrego jedzenia, Podróże kulinarne akcja ważenia plecaków i tornistrów, lustracje, zbieranie książek do pracowni do wspólnego korzystania podczas zajęć Pedagog, bibliotekarz, rodzice podstawowe potrawy Minimalizowanie zawartości uczniowskiego tornistra. Podręczniki w salach przedmiotowych OBSZAR DZIAŁANIA - RUCH I WYPOCZYNEK - ZADANIA Wpływ ruchu, czynnego wypoczynku, na zdrowie człowieka Wady postawy - ćwiczenia korekcyjne Realizacja prozdrowotnych elementów programu unijnego Ćwiczenia śródlekcyjne SPOSOBY REALIZACJI lekcje w-f, zajęcia zintegrowane, lekcje przyrody, SKS Zajęcia na pływalni, lekcje w-f, pogadanki Zajęcia korektywy Organizowanie ćwiczeń śródlekcyjnych OSOBY ODPOWIEDZIALNE Nauczyciele przyrody, nauczyciele nauczania zintegrowanego, nauczyciele w-f Nauczyciele wychowania fizycznego Nauczyciele wychowania fizycznego Wszyscy nauczyciele OCZEKIWANE EFEKTY rozwija swoją sprawność fizyczną Zmniejszenie liczby uczniów, u których występują wady postawy Korekcja wad postawy Poprawa formy psychicznej uczniów w - 5 -
Propagowanie ruchu na świeżym powietrzu, Jak i kiedy korzystać z TV, gier komputerowych, Internetu? Organizacja wycieczek krajoznawczoturystycznych Jak ciekawie spędzić czas wolny? Wycieczki, ćwiczenia na świeżym powietrzu, SKS, gry i zabawy sportowe, marsze, biegi, zabawy na śniegu i lodzie, lekcje w-f, zajęcia świetlicowe, zawody sportowe szkolne i pozaszkolne Dyskusja, pogadanka, drama, koła komputerowe, pogadanki dla rodziców, indywidualne rozmowy, program multimedialny Sieciaki, gazetki ścienne, akcje propagandowe, święto Cyberprzemoc, dzieci, Internet Zapoznanie z regulaminem wycieczek, wycieczki, Zielone Szkoły, dyskusja, kółka zainteresowań, program Otwarte Drzwi, zajęcia we współpracy ze Nauczyciel przyrody, nauczyciele i wychowawcy świetlicy psycholog, pedagog, bibliotekarz, Straż Miejska, Fundacja Dzieci Niczyje. Wychowawcy, rodzice, pedagog, czasie lekcji wie, że ruch, szczególnie na świeżym powietrzu, jest najlepszym sposobem na poprawienie samopoczucia. aktywnie i bezpiecznie spędza czas. przestrzega zasad właściwego korzystania z mediów elektronicznych. Rodzice mają kontrolę nad czasem spędzanym przez dzieci przy komputerze i TV. zna i przestrzega regulamin, aktywnie poznaje historię, geografię i przyrodę Polski. wie, jakie są formy spędzania wolnego czasu, umie korzystać z oferty - 6 -
Organizacja konkursów o tematyce zdrowotnej świetlicami i ogniskami pracy pozaszkolnej, program dzielnicowy Zagospodarowanie czasu wolnego, projekt unijny Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania uczniów Pogadanki, przygotowania do konkursów i konkursy Opiekun koła przyrodniczego, nauczyciel przyrody, nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej dostępnych zajęć Tematyka zdrowotna jest rozpropagowana wśród uczniów ZADANIA Bezpieczeństwo w drodze do szkoły i podczas zabaw Poznajemy znaki drogowe OBSZAR DZIAŁANIA - ŻYJMY BEZPIECZNIE - SPOSOBY REALIZACJI Spotkania ze Strażą Miejską, Policją i innymi organizacjami, program nauczania Lekcje poświęcone wychowaniu komunikacyjnemu Spotkania ze Strażą Miejską,Policją lekcje poświęcone wychowaniu komunikacyjnemu OSOBY ODPOWIEDZIALNE Nauczyciele edukacji wychowawcy Nauczyciele edukacji nauczyciel techniki OCZEKIWANE EFEKTY przestrzega zasad bezpiecznej drogi do szkoły i bezpiecznego spędzania czasu zna znaki drogowe Zasady bezpiecznego poruszania się po ulicy pieszego i rowerzysty Nauczyciel przygotowujący do egzaminu na kartę rowerową, nauczyciele edukacji potrafi bezpiecznie poruszać się po mieście. starszej klasy posiada kartę rowerową Stosujemy Pogadanki, apele Samorząd szkolny, wie, jak - 7 -
regulamin dotyczący bezpieczeństwa podczas przerw Zapoznanie z numerami alarmowymi: Pogotowie, Straż, Policja, 112 Zapoznanie uczniów z drogą ewakuacyjną szkoły Udzielenie pierwszej pomocy w nagłych wypadkach i drobnych urazach porządkowe, regulamin, system naklejek Spotkania ze Strażą Miejską, spotkanie z samorządem, lekcje wychowania komunikacyjnego Lekcje informacyjne Pokaz prowadzony przez pielęgniarkę nauczyciele edukacji Nauczyciele edukacji nauczyciel przyrody i techniki, wychowawcy Wychowawcy Nauczyciele nauczania zintegrowanego, pielęgniarka szkolna się zachować w czasie przerw na terenie szkoły potrafi w razie potrzeby skorzystać z numerów alarmowych zna drogi ewakuacyjne w szkole zna podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy. wie, do kogo zwrócić się w sytuacjach zagrażających zdrowiu lub życiu innych OBSZAR DZIAŁANIA - ZDROWIE PSYCHICZNE - ZADANIA Stres i sposoby radzenia sobie ze stresem. SPOSOBY REALIZACJI Pogadanki, ćwiczenia praktyczne indywidualne i grupowe, drama, spotkania z psychologiem i pedagogiem. OSOBY ODPOWIEDZIALNE Wychowawca, psycholog, nauczyciele, pedagog OCZEKIWANE EFEKTY potrafi zdefiniować stres. zna podstawowe sposoby radzenia sobie ze stresem i stosuje je w praktyce. - 8 -
Określenie pozytywnych i negatywnych emocji. Rozpoznawanie uczuć. Autoportret - akceptacja własnych wady i zalety? Sposoby rozwiązywania własnych problemów Wykorzystanie telefonów zaufania Ćwiczenia praktyczne, drama, spotkania z psychologiem i pedagogiem, pogadanki, Lekcje plastyki, drama, ćwiczenia praktyczne, spotkania z psychologiem Zajęcia tematyczne, ćwiczenia praktyczne, spotkania z psychologiem i pedagogiem, współpraca ze Stowarzyszeniem RAZEM PRZECIW PRZEMOCY, realizacja programu Chronimy Dzieci, realizacja planów wychowawczych w klasach Spotkania tematyczne w klasach Wychowawcy, psycholog, pedagog, nauczyciele psycholog i pedagog. Psycholog, pedagog, wychowawcy Pedagog potrafi nazwać emocje, których doświadcza. Rozpoznaje również uczucia. zna swoje mocne i słabe strony i potrafi je właściwie wykorzystać. potrafi sobie radzić w trudnych dla niego sytuacjach. wie, do kogo zwrócić się o pomoc. zna telefony międzynarodowe 116 oraz inne wyspecjalizowane. OBSZAR DZIAŁANIA - JA W GRUPIE I RODZINIE - ZADANIA Kultura na co dzień - SPOSOBY REALIZACJI metody aktywne, OSOBY ODPOWIEDZIALNE Wszyscy nauczyciele, psycholog, pedagog, OCZEKIWANE EFEKTY Uczniowie znają i stosują w - 9 -
Uczymy porozumiewać się ze sobą Integracja zespołu klasowego, uczucia budujące klasę Współpraca w zespole, Poznawanie praw i obowiązków dziecka oraz ucznia ćwiczenia praktyczne, dyskusja, codzienne rozmowy Dyskusja, pogadanka, imprezy szkolne i klasowe, dyskoteki, wycieczki, zawody sportowe, konkursy, spotkania tematyczne również z realizatorami z zewnątrz, współpraca ze środowiskiem lokalnym. Dyskusja, lekcje metodami aktywnymi zróżnicowane formy pracy Lekcje tematyczne, drama, tworzenie regulaminów klasowych, kodeks szkoły, działalność samorządów klasowych i szkolnego, konkursy, plakaty, gazetki szkolne, audycje, prezentacje realizator zewnętrzny, rodzice, wychowawcy Wychowawcy, nauczyciele edukacji rodzice, realizatorzy zewnętrzni, Wychowawcy, nauczyciele przedmiotów pedagog praktyce zasady kulturalnego zachowania i skutecznego porozumiewania się Klasy szkolne stanowią zgrane zespoły potrafi zgodnie pracować w grupie, dzieląc sie obowiązkami z innymi zna swoje prawa i obowiązki jako ucznia i dziecka - 10 -
Pomoc słabszym i chorym kolegom Okazywanie szacunku rodzicom i starszym Tradycje rodzinne w moim domu Wspólne zabawy w grupie rówieśników szkolne, drama, działalność samorządu klasowego, szkolne koło Caritas, pomoc koleżeńska, akcje charytatywne dla ofiar przemocy, dzieci w domu dziecka, współpraca ze środowiskiem lokalnym, uroczystości klasowe np. Dzień Matki, Dzień Babci, urodziny szkolne, współpraca z Domem Pomocy Społecznej Lekcje tematyczne, pogadanka, klasowe imprezy świąteczne, prezentacje Dyskusje, ćwiczenia, imprezy klasowe, zabawy integracyjne opiekun koła Caritas rodzice, rodziny inni pracownicy szkoły rodzice, wychowawcy Wychowawcy, nauczyciele,, wychowawcy świetlicy szkolnej, realizatorzy zewnętrzni doświadcza empatii wobec innych i służy pomocą. na co dzień okazuje szacunek ludziom dorosłym zna i szanuje tradycje rodziny, regionu i kraju chętnie spędza wolny czas w gronie rówieśników - 11 -
OBSZAR DZIAŁANIA - REAGUJEMY NA OTACZAJĄCE NAS ZŁO - ZADANIA Zapobieganie konfliktom w środowisku szkolnym Dbamy o piękną mowę ojczystą, nie używamy brzydkich słów Poznanie pozytywnych wzorców godnych naśladowania Dbałość o mienie szkolne Zachowania asertywne - Uczymy się mówić nie Tolerancja SPOSOBY REALIZACJI dyskusja, drama, spotkanie ze Strażą Miejską Lekcje j. polskiego, codzienny kontakt Lekcje wychowawcze, filmy edukacyjne, konkursy, spotkania z ciekawymi ludźmi, audycje. Regulaminy pracowni, lekcje wychowawcze, apele porządkowe regulamin klasowy, ćwiczenia praktyczne, warsztaty Zajęcia tematyczne, pogadanki, realizacja OSOBY ODPOWIEDZIALNE Wychowawcy, psycholog nauczyciele j. polskiego, bibliotekarz, rodzice i inni pracownicy szkoły Rodzice, nauczyciele. bibliotekarz, pracownicy szkolni, funkcjonariusze Straży Miejskiej i Policji psycholog, pedagog, Policja Straż Miejska, Stowarzyszenie RAZEM PRZECIW PRZEMOCY. pedagog, psycholog, koordynator ds. OCZEKIWANE EFEKTY Uczniowie budują pozytywne relacje zarówno w klasach, jak i w kontaktach międzyklasowych zwraca uwagę na poprawność swoich wypowiedzi, nie używa wulgaryzmów Pozytywne wzorce zachowania są atrakcyjne wśród uczniów i chętnie naśladowane. szanuje wspólną własność zachowuje się asertywnie. odróżnia asertywność od agresji nie prześladuje, nie wyśmiewa innych, którzy w - 12 -
Budowanie pozytywnych relacie z ludźmi (miłość, przyjaźń, koleżeństwo) szkolnego programu wspierającego edukację dzieci romskich i innych narodowości. Drama, lekcje tematyczne, pogadanki, ćwiczenia, programy wolontariatu kontaktów z Romami. wolontariusze, psycholog, pedagog, realizatorzy zewnętrzni jakiś sposób różnią się od niego doświadcza empatii, potrafi nawiązać właściwe relacje interpersonalne OBSZAR DZIAŁANIA - JA PRZECIW UŻYWKOM - ZADANIA Zapoznanie uczniów ze szkodliwością używek Nigdy nie sięgaj sam po leki Czy zawsze mogę spróbować tego, SPOSOBY REALIZACJI Lekcje przyrody, gazetki ścienne, lekcje wychowawcze, zajęcia tematyczne, filmy edukacyjne, prezentacje, konkursy Pogadanki, elementy programu Spójrz inaczej, programy Straży miejskiej i Stowarzyszenia Razem Przeciw Przemocy Pogadanki, elementy OSOBY ODPOWIEDZIALNE Nauczyciel przyrody, nauczyciele, pedagog, realizatorzy zewnętrzni Nauczyciel przyrody, nauczyciele edukacji pedagog Nauczyciele przyrody, nauczyciele edukacji OCZEKIWANE EFEKTY wie o szkodliwości palenia papierosów i picia alkoholu oraz dopalaczy. Palenie nie jest pozytywnie ocenianym wśród uczniów zachowaniem. przestrzega zasad właściwego dostępu do leków nie korzysta z nich bez wiedzy dorosłych potrafi zachować się - 13 -
czym poczęstuje mnie kolega? Rozpoznawanie uzależnienia od substancji psychoaktywnych, Znajdź właściwe rozwiązanie swoich problemów programu Spójrz inaczej, drama Pogadanka dla rodziców, artykuły na stronie internetowej szkoły Pogadanki, elementy programu Spójrz inaczej, drama, lekcje tematyczne, programy realizatorów zewnętrznych pedagog, Policja, Stowarzyszenie Razem Przeciw Przemocy Przedstawiciele Policji, Straży Miejskiej, pedagog, pielęgniarka pedagog. asertywnie w sytuacji, gdy kolega próbuje skłonić go do popełnienia niewłaściwego czynu Rodzice wiedzą, jak rozpoznać objawy uzależnień wie, do kogo zwrócić się o pomoc w trudnych sytuacjach, reaguje nieagresywnie MONITORING I EWALUACJA Szkolny Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej im. ppłk. Maksymiliana Ciężkiego będzie podlegał ciągłemu monitoringowi i ewaluacji, co najmniej raz w roku szkolnym, w zależności od sytuacji i potrzeb grup tworzących społeczność szkolną. Metody prowadzenia ewaluacji wynikać będą z charakteru podejmowanych działań, warunków i okoliczności, w których te działania będą realizowane. Szkolny Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej im. ppłk. Maksymiliana Ciężkiego został zatwierdzony przez Radę Rodziców dnia 12.09.2016 oraz Radę Pedagogiczną dnia 12.09.2016 r. - 14 -