S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne Nazwa modułu: Moduł B - Chemia ogólna i nieorganiczna Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok, semestr studiów Liczba przypisanych punktów ECTS (z rozbiciem na semestry ) Formy prowadzenia zajęć Forma zaliczenia Kierownik jednostki Osoby prowadzące zajęcia z zaznaczeniem adiunkta dydaktycznego lub osoby odpowiedzialnej za przedmiot Strona internetowa jednostki Język prowadzenia zajęć obowiązkowy Wydział Lekarsko - Biotechnologiczny i Medycyny Laboratoryjnej (WLB) Analityka Medyczna (KAM) Nie dotyczy jednolite magisterskie (S2J) Stacjonarne (s) Rok 1, semestr I 7 50 godzin, w tym 20 godzin wykładów i 0 godzin ćwiczeń egzamin końcowy: testowy Prof. dr hab. Joanna Bober Prof. dr hab. Joanna Bober, email: jbober@pum.edu.pl dr n. med. Maria Olszewska, email: marolsz@pum.edu.pl dr n. chem. Małgorzata Stańczyk-Dunaj, email: mdunaj@pum.edu.pl dr n. chem. Maria Dąbkowska, email: maria.dabkowska@pum.edu.pl www.pum.edu.pl/wydzialy/wydziallekarski/katedra-biochemii-i-chemiimedycznej/zaklad-chemii-medycznej polski
Cele modułu/przedmiotu Wymagania wstępne w zakresie Wiedzy Informacje szczegółowe Zapoznanie studentów z aspektami chemii ogólnej i nieorganicznej w odniesieniu do układów biologicznych z uwzględnieniem podstaw równowagi wodno-elektrolitowej i kwasowozasadowej, analizy pierwiastków będących elementami budulcowymi organizmów żywych, oraz właściwości pierwiastków mikro- i ultra-śladowych niezbędnych lub toksycznych dla organizmów żywych. Przedstawienie chemii ogólnej i nieorganicznej w kontekście wykorzystania związków nieorganicznych w diagnostyce i terapii. Ćwiczenia z chemii nieorganicznej mają na celu opanowanie przez studenta podstawowych technik i czynności laboratoryjnych koniecznych do przeprowadzenia jakościowej oceny związków nieorganicznych. Posiadanie wiedzy z zakresu chemii na poziomie rozszerzonym szkoły średniej Umiejętności Umiejętność samodzielnej nauki w sposób ukierunkowany Kompetencji społecznych Opis efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) lp. efektu kształcenia W01 W02 W0 Student, który zaliczył moduł (przedmiot) wie/umie/potrafi: posiada ugruntowaną wiedzę z chemii ogólnej i nieorganicznej niezbędną do głębszego zrozumienia zagadnień z dziedziny nauk chemicznych oraz dziedziny nauk biologicznych, a także zna zasady oznaczania związków nieorganicznych i metody postępowania analitycznego stosowane w laboratoriach medycznych zna właściwości chemiczne pierwiastków i ich związków zna podstawy budowy jądra atomowego i reakcji jądrowej, zwłaszcza rozpadu promieniotwórczego, oraz zasady obliczeń szybkości rozpadu radionuklidów. Zdolność do efektywnej pracy w zespole SYMBOL (odniesienie do) Zakładanych Efektów Kształcenia B.W1 B.W2 B.W Sposób weryfikacji efektów kształcenia* K, W, ET
W04 W05 W06 U01 U02 U0 U04 U05 K01 K02 zna mechanizmy tworzenia i rodzaje wiązań chemicznych oraz mechanizmy oddziaływań międzycząsteczkowych w różnych stanach skupienia materii zna zasady obliczeń chemicznych niezbędnych w medycynie laboratoryjnej, zwłaszcza obliczeń związanych ze sporządzaniem, rozcieńczaniem i przeliczaniem stężeń wyrażonych w standardowych i niestandardowych jednostkach zna nomenklaturę, właściwości oraz metody identyfikacji związków nieorganicznych oraz kompleksowych potrafi stosować podstawowe techniki laboratoryjne, w tym chemiczną analizę jakościową potrafi wykonywać obliczenia chemiczne potrafi sporządzać roztwory o określonych stężeniach, a także roztwory określonym ph, zwłaszcza roztwory buforowe potrafi opisywać właściwości chemiczne pierwiastków i związków nieorganicznych, oceniać trwałość wiązań oraz reaktywność związków nieorganicznych na podstawie ich budowy potrafi wykonywać wszystkie czynności laboratoryjne z dbałością pozwalającą na zachowanie pełnego bezpieczeństwa swojego i osób współpracujących potrafi wyciągać i formułować wnioski z własnych pomiarów i obserwacji dąży do korzystania z obiektywnych źródeł informacji naukowej B.W4 B.W6 B.W9 B.U1 B.U B.U4 B.U5 B.U10 B.K1 B.K2 K, W, ET S, O, SL, PS Tabela efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć
lp. SYMBOL (odniesienie do) Zakładanych Efektów Kształcenia Wykład Seminarium Forma zajęć dydaktycznych Ćwiczenia Ćwiczenia kliniczne inne.. 1. B.W1 x 2. B.W2 x. B.W x 4. B.W 4 x 5. B.W6 x 6. B.W 9 x 7. B.U1 x 8. B.U x 9. B.U4 x 10. B.U5 x 11. B.U10 x 12. B.K1 x 1. B.K2 x lp. treści kształcenia TK01 TK02 TK0 TK04 TK05 TK06 TK07 Opis treści kształcenia Wykład: Budowa atomu, liczby kwantowe, trwałość jądra atomowego, izotopy promieniotwórcze, przemiany promieniotwórcze, zastosowanie izotopów promieniotwórczych w diagnostyce medycznej. Wykład: Układ okresowy pierwiastków, okresowość właściwości chemicznych. Mechanizm tworzenia wiązań chemicznych, typy wiązań. Wykład: Roztwory wodne, równowagi w roztworach wodnych, woda jako rozpuszczalnik i jej właściwości istotne dla procesów zachodzących w organizmach żywych. Wykład: Równowaga kwasowozasadowa, teorie kwasów i zasad. Dysocjacja elektrolityczna, stopień i stała dysocjacji. Prawo rozcieńczeń Ostwalda. ph roztworu. Roztwory buforowe. Hydroliza. Wykład: Chemia ciała stałego, elementy krystalografii. Wykład: Związki koordynacyjne, budowa, nazewnictwo, zastosowanie kompleksów w diagnostyce medycznej. Wykład: Reakcje utleniania i redukcji, potencjał reakcji, szereg napięciowy metali. Proces elektrolizy, ogniwa galwaniczne. ilość godzin Odniesienie do efektów kształcenia dla modułu 2 W0 2 W04, W02 2 W02, W05 2 W02, W05 2 W04 2 W06 2 W02
TK08 TK09 TK10 TK11 TK12 TK1 TK14 TK15 TK16 TK17 TK18 TK19 TK20 Zalecana literatura: Literatura obowiązkowa Wykład: Charakterystyka wybranych pierwiastków bloków s, p, d, f (litowce, berylowce, borowce, węglowce, azotowce, tlenowce, chlorowce, żelazowce) Wykład: Charakterystyka wybranych pierwiastków bloków s, p, d, f (litowce, berylowce, borowce, węglowce, azotowce, tlenowce, chlorowce, żelazowce) Wykład: Reaktywne formy tlenu, efekty działania na składniki komórek, antyoksydanty. Ćwiczenie: Zasady BHP w pracowni chemicznej, obliczenia chemiczne dotyczące stechiometrii i stężeń roztworów Ćwiczenie: Podstawowe elementy technik stosowanych w laboratorium chemicznym, posługiwanie się podstawowym sprzętem laboratoryjnym Ćwiczenie: Sporządzanie roztworów o określonym stężeniu. Pomiar gęstości Ćwiczenie: Otrzymywanie wybranych preparatów nieorganicznych. Ćwiczenie: Właściwości roztworów wodnych soli. Badanie parametrów reakcji hydrolizy. Ćwiczenie: Właściwości roztworów wodnych słabych i mocnych kwasów. Doświadczalne wyznaczanie stałych dysocjacji. Siła jonowa. Ćwiczenie: Właściwości roztworów wodnych słabych i mocnych kwasów i zasad. ph mocnych i słabych elektrolitów. Ćwiczenie: Równowaga kwasowozasadowa. Sporządzanie i badanie właściwości roztworów buforowych. Obliczenia parametrów roztworów buforowych. Ćwiczenie: Związki kompleksowe. Synteza. Badanie stałych nietrwałości związków kompleksowych Ćwiczenie: Szereg napięciowy metali, badanie wpływu ph na potencjał redoks układu MnO4 - /Mn 2+. 2 W02 2 W02 2 W01, W02 U02, K01 1. Bielański A., Podstawy chemii nieorganicznej tom I i II. wyd. PWN 2006 2. Kędryna T. Chemia ogólna z elementami biochemii. wyd. ZamKor 2004 U01, U05, U02, U0, U05, K01 U02, U04, U05, K01 U04 U05, U02, U0, U05, U02, U05, U02, U0, U05, U04, U05, U04, U05,. Galus Z., Ćwiczenia rachunkowe z chemii analitycznej. wyd. PWN, Warszawa 2006
4. Jagodzińska E., Dziembowska T., Rozwadowski Z. Ćwiczenia laboratoryjne z chemii ogólnej. wyd. Politechniki Szczecińskiej, 2005 Literatura uzupełniająca 1. Iwan M., Kurpiel-Gorgol R., Rzączyńska Z. Podstawy chemii w ćwiczeniach. wyd. UMCS, Lublin 2006 2. Szponar Z., Pluciński T. Obliczenia z chemii ogólnej i analitycznej. wyd. UG, Gdańsk 2005. Bober J., Dołęgowska B. Ćwiczenia z chemii dla studentów I roku Pomorskiej Akademii Medycznej. PAM 2009 Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) W ocenie (opinii) nauczyciela Godziny kontaktowe z nauczycielem 50 Przygotowanie do ćwiczeń/seminarium 20 Czytanie wskazanej literatury 10 Napisanie raportu z laboratorium/ćwiczeń/przygotowanie 15 projektu/referatu itp. Przygotowanie do kolokwium/kartkówki 15 Przygotowanie do egzaminu 50 Inne konsultacje z wykładowcą 5 Sumaryczne obciążenie pracy studenta 165 Obciążenie studenta [h] W ocenie (opinii) studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 7 Uwagi Średnia Sposoby weryfikacji efektów kształcenia: ET - egzamin testowy K - kolokwium W - kartkówka przed rozpoczęciem zajęć S - sprawdzenie umiejętności praktycznych O - ocena aktywności i postawy studenta SL - sprawozdanie laboratoryjne PS - ocena umiejętności pracy samodzielnej