PROGRAM WYCHOWAWCZY. Publicznego Katolickiego Liceum Ogólnokształcącego Publicznego Katolickiego Gimnazjum im. bł. ks. Jerzego Popiełuszki w Łazach

Transkrypt

1 PROGRAM WYCHOWAWCZY Publicznego Katolickiego Liceum Ogólnokształcącego Publicznego Katolickiego Gimnazjum im. bł. ks. Jerzego Popiełuszki w Łazach

2 1. WSTĘP Program wychowawczy szkoły jest adresowany do: 1. Rodziców którzy powierzając swoje dzieci szkole katolickiej, oczekują: solidnego procesu wychowawczego, wychowania w poszanowaniu prawdziwych wartości, ukształtowania wrażliwości społecznej, uformowania prawego sumienia głębokich przekonań, solidnego ukształtowania religijnej postawy. 2. Uczniów którzy rozpoczynając swoją życiową drogę nauki, oczekują: zdobywania wiedzy, poznania i zaakceptowania siebie, odnalezienia sensu życia, pogłębiania znajomości Boga i życia zgodnego z Ewangelią, aktywnego włączenia się w społeczeństwo z dobrym przygotowaniem teoretycznym i praktycznym do wypełniania swoich zadań w dorosłym życiu. 3. Nauczycieli i wychowawców którzy z radością, choć w trudzie, realizują swoje powołanie bycia przewodnikami młodych na drodze pełnego wzrostu i dostrzegają konieczność: kierowania się zawsze i wszędzie dobrem dziecka, otwartego dialogu i kontaktu z rodziną i środowiskiem. 2. CELE WYCHOWANIA wychowania w szkole katolickiej można więc określić w następujący sposób: wychowanie do wiary i osobistej więzi z Bogiem, wychowanie do samowychowania, krytycznej oceny siebie i umiejętności pracy nad sobą, wychowanie do wartości ewangelicznych, wychowanie do odpowiedzialności za własne życie i własny wzrost, wychowanie do szacunku dla wartości intelektualnych i krytycznego spojrzenia na rzeczywistość, wychowanie do wspólnoty i dla wspólnoty, do świadomego uczestnictwa w życiu społecznym, do podejmowania zadań i odpowiedzialności w rodzinie, społeczności lokalnej, w Kościele, ojczyźnie, świecie. Wychowanie ma więc wymiar dojrzałości ludzkiej, wymiar spotkania z Chrystusem i przynależności do Kościoła i do społeczeństwa. 3. WYCHOWANIE INTEGRALNE Osiągnięcie tych celów może zapewnić tylko wychowanie integralne. Obejmuje ono wszystkie sfery osobowości człowieka i aspekty jego życia. Dotyczy kształtowania duszy, intelektu, psychiki, woli, kryterium piękna i wartości ciała, relacji międzyludzkich i relacji z Bogiem. Wychowanie integralne obejmuje następujące dziedziny wychowania: wychowanie religijne i moralne, wychowanie do życia wartościami, wychowanie intelektu i woli, wychowanie emocjonalne, wychowanie estetyczne i kulturowe, wychowanie patriotyczne, wychowanie społeczne, wychowanie fizyczne.

3 Wychowanie religijne wdrożenie do życia modlitwy, liturgii i życia sakramentalnego, do kształtowania więzi z Bogiem, uwzględniając w tym wzór Maryi budzenie szacunku dla wartości duchowych kształtowanie umiejętności rozeznawania i podejmowania decyzji w duchu Ewangelii wychowanie przez Ewangelię i ewangelizacja przez wychowanie wychowanie do wspólnoty Kościoła codzienna modlitwa przed lekcjami uczestnictwo w Eucharystii szkolnej (w pierwszy piątek miesiąca) udostępnienie w widocznym dla wszystkich miejscu kalendarza liturgicznego i kształtowanie życia szkoły zgodnie z jego charakterem, udostępnienie bieżącej liturgii Słowa katecheza rekolekcje adwentowe i wielkopostne praktyka różnych form nabożeństwa maryjnego czytanie prenumerowanej przez szkołę prasy katolickiej ukazywanie wzorów osobowych świętych i błogosławionych, zwłaszcza bliskich czasom współczesnym korzystanie z katolickich programów telewizyjnych i wideoteki zawierającej filmy religijne fabularne i dokumentalne uczestnictwo w uroczystościach Kościoła lokalnego w parafii pielgrzymki Wychowanie moralne wychowanie sumienia wychowanie do pracy nad sobą, umiejętności krytycznej samooceny, pracy nad przemianą własnego charakteru, wyzwalania się z egoizmu, odwagi stawania w prawdzie o sobie wychowanie do dobroci wychowanie do postawy pokory, ofiary i służby oraz innych wartości ewangelicznych wychowanie do prawdy i uczciwości wychowanie do pracy i odpowiedzialności wychowanie do szacunku dla drugiego człowieka i świata jako dzieła Bożego nauka pieśni i piosenek religijnych praktyka sakramentu pojednania, nabożeństw pokutnych, pomoc w rachunku sumienia rozmowa, perswazja, przykład złożona ocena z zachowania uwzględniająca samoocenę i ocenę grupy rówieśniczej praktykowanie różnych form pomocy charytatywnej potrzebującym w najbliższym środowisku szkoły praktykowanie pomocy koleżeńskiej w nauce racjonalny rozkład zajęć szkolnych i pozaszkolnych

4 Wychowanie sfery emocjonalnej rozpoznanie swoich uczuć, umiejętności panowania nad nimi i kierowania nimi równowaga emocjonalna, umiejętności opanowania nastrojów i humorów kształtowanie dojrzałego pojęcia miłości, która nie jest kwestią uczuć, lecz wyrazem postawy woli zaangażowanej przez ofiarę i służbę w dobro drugiego człowieka kształtowanie wrażliwości oraz delikatności i subtelności zachowań kształtowanie umiejętności współodczuwania, współczucia, empatii kierowanie uczuć ku wyższym wartościom, ku ideałom kształtowanie umiejętności emocjonalnego wzmacniania motywacji pracy wykorzystywanie uczuć w pracy nad doskonaleniem moralnym, nabywaniem cnót Wychowanie rozumu kształtowanie prawidłowych i obiektywnych sądów i ocen kształtowanie postawy roztropności stwarzanie sytuacji wymagających samookreślenia, np.: w konfrontacji ze środowiskiem o innym światopoglądzie, wierze, kulturze lub w dyskusjach na te tematy, np.: po obejrzeniu filmów czy w wyniku zaobserwowanych zjawisk życia społecznego działanie integracyjne lekcje wychowawcze, wycieczki, dni skupienia, wspólne uczestnictwo w kulturze rozwiązywanie problemów klasowych w obrębie własnego środowiska, danej klasy pielęgnowanie przyjaźni, utrzymywanie kontaktów z kolegami i koleżankami rozmowy uwrażliwiające wychowanków wzajemnie na siebie, uczące dostrzegać drugiego człowieka praca w kołach zainteresowań i kształcących zamiłowania nagradzanie jako wzmacnianie pozytywnej motywacji ukazywanie pozytywnych wzorów osobowych w rzeczywistości współczesnej, historii, literaturze racjonalizacja procesu nauczania dyskusje kształtujące obiektywizm, sztukę argumentacji, krytykę, sąd, ocenę kształtowanie sposobu rozeznawania rozumem wartości, które mają być najpierw zaakceptowane, a potem przyswajane ukazywanie wielkich możliwości, a jednocześnie ograniczeń rozumu ludzkiego ukazywanie, że między wiarą a rozumem nie ma sprzeczności, rozum służy poznawaniu prawd wiary zapoznanie z najnowszymi osiągnięciami techniki, wprowadzenie do szkoły nowoczesnych pomocy, multimediów nauczanie informatyki, kontrolowany dostęp do Internetu ukazywanie sylwetek uczonych i filozofów, którzy byli (są) ludźmi wiary, szukanie autorytetów

5 Wychowanie woli wychowanie do ciągłego wysiłku przemiany siebie, ciągłej autoformacji wychowanie do umiejętności określenia hierarchii zadań i wartości praktyka sakramentu pojednania zachęcanie do niewielkich choćby ćwiczeń ascetycznych, umiejętności wyrzeczenia na rzecz innych kształtowanie umiejętności gospodarowania czasem, organizacji pracy konsekwentne egzekwowanie zobowiązań uczniów (nie jest to równoznaczne ze stosowaniem kar i nagród) Wychowanie estetyczne ukazywanie związków między pięknem a dobrem, estetyką i etyką kształtowanie wrażliwości estetycznej wprowadzenie w dziedzictwo kultury odkrywanie piękna przyrody i świata jako dzieła Bożego, ukazywanie kontemplacji piękna jako środka prowadzącego do Boga, ukazywanie piękna liturgii, sztuki, muzyki, architektury wyzwalanie i kształtowanie zdolności twórczych kształtowanie wyobraźni przez systematyczne sprawdzanie prac klasowych i domowych wdrażanie uczniów do systematyczności ukazywanie moralnego piękna bohaterów historycznych i literackich, świętych oraz przesłania wielkiej literatury systematyczne zapoznanie z dziedzictwem kultury na lekcjach języka polskiego, historii, sztuki, w czasie lekcji muzealnych, wycieczek uczestnictwo w kulturze zaplanowana edukacja teatralna, muzyczna (koncerty), artystyczna (wystawy) troska o piękno ojczystego języka (nie tylko na lekcjach języka polskiego) wychowanie do zachowań estetycznych, umiejętności estetycznej organizacji przestrzeni, środowiska, troski o piękno najbliższego otoczenia, domu, szkoły, miejsca pracy, własnego wyglądu, stroju troska o kształtowanie umiejętności wypowiedzi publicznej zapoznanie z zasadami retoryki kształtowanie gustu, smaku, zainteresowań przez uczestnictwo w kulturze ukazywanie aspektów sakralnych kultury, zwłaszcza w czasie wycieczek (architektura, sztuka) udostępnienie dobrze zaopatrzonej w różnorodne wydawnictwa biblioteki szkolnej, troska o rozwój czytelnictwa, przywrócenie prymatu książki jako środka kształtującego wyobraźnię zajęcia wyzwalające możliwości twórcze, lekcje wychowania plastycznego i koło plastyczne

6 teatr szkolny stworzenie możliwości słuchania muzyki klasycznej jako środka szczególnego budzenia wrażliwości estetycznej stworzenie możliwości grania na instrumentach na lekcjach wychowania muzycznego i zajęciach pozalekcyjnych nauka tańca umiejętne (wybiórcze) korzystanie z przekazów medialnych (wideo, film, Internet), które często paraliżują wyobraźnię lub proponują negatywne wzorce i zachowania troska o estetyczne przeżycie liturgii (odpowiednie jej przygotowanie wystrój pomieszczenia, szaty liturgiczne, muzyka i śpiew, staranny przekaz słowa itd.) strój szkolny codzienny i świąteczny, kształtowanie poczucia odpowiedniego wyglądu stosownie do sytuacji, pory dnia, zajęcia, towarzystwa troska o estetykę postawy i gestów Wychowanie fizyczne troska o zdrowie i rozwój fizyczny troska o pomieszczenia szkolne i wykorzystanie ich zgodnie z przeznaczeniem lekcje wychowania fizycznego troska o higienę i bezpieczeństwo profilaktyka zdrowotna i rehabilitacja, działania korekcyjne stworzenie możliwości szlachetnego sportowego współzawodnictwa, wykorzystanie moralnych aspektów sportu troska o poznanie zasad funkcjonowania własnego organizmu gimnastyka korekcyjna uczestnictwo w szkolnych zawodach sportowych zapewnienie odpowiedniego sprzętu sportowego szczególna troska o dzieci chore, dobre poinformowanie zespołu pedagogicznego o trwałych schorzeniach lub wadach rozwojowych wychowanków i przygotowanie do udzielenia ewentualnej pomocy troska o higienę pracy (pomieszczeń szkolnych, organizacji czasu pracy)

7 prelekcje i pogadanki organizowane np. w zakresie godzin wychowawczych, dotyczące nawyków higienicznosanitarnych Wychowanie społeczne wychowanie do poczucia odpowiedzialności za innych, za środowisko, wspólnotę, szkołę, małą i wielką ojczyznę wychowanie do postawy szacunku i tolerancji wychowanie do umiejętności dzielenia się i troski o innych wychowanie do samorządności przestrzeganie zasad BHP, przeszkolenie wszystkich pracowników szkoły w zakresie BHP, systematycznie przeprowadzana kontrola zabezpieczeń urządzeń i pomieszczeń działalność samorządu klasowego wprowadzenie do wiedzy o społeczeństwie i historii, języka polskiego, biologii i geografii (aspekt ekologii) oraz wychowania do życia w rodzinie zapewnienie dostępu do prasy i kierowanie przez wychowawców jej wyborem i lekturą uczenie wspólnej refleksji na temat problemów współczesnego świata i wdrażania do twórczego zaangażowania w przemianę rzeczywistości uwrażliwianie i zachęcanie do działania na rzecz ubogich, niepełnosprawnych, odrzuconych kształcenie przyjaźni wychowanie do życia w rodzinie działania służebne na rzecz środowiska lokalnego działalność grup pomocy charytatywnej bądź podejmowanie działań charytatywnych w szczególnych okresach, np. przed świętami praktykowanie pracy w grupach mieszanych, mniejszych zespołach, na wszystkich lekcjach Wychowanie patriotyczne kształtowanie szacunku i miłości do narodowego dziedzictwa, wartości kultury narodowej, historii, literatury, języka, bohaterów narodowych przekazywanie i pielęgnowanie tradycji kulturowych nauka języków obcych, traktowanych jako ważny środek komunikacji społecznej zagadnienia z języka polskiego, historii, katechezy, historii sztuki, geografii wycieczki po Polsce, odkrywanie zabytków, poznawanie historii i kultury ojczystej ukazywanie bohaterów narodowych starannie dobrany kanon lektur szkolnych, odzwierciedlający wartości literatury narodowej, modlitwa za ojczyznę kult maryjny uroczyste obchodzenie świąt i rocznic narodowych

8 4. ORGANIZACJA PROCESU WYCHOWANIA Proces wychowania jest realizowany nie tylko w ramach zajęć dydaktycznych. Istnieje wiele jeszcze innych możliwości rozszerzania wpływu wychowawczego. Celowi temu służą uroczystości szkolne i rocznice patriotyczne, wycieczki, pielgrzymki, sport i rekreacja. Uroczystości i rocznice patriotyczne obchodzone w sposób uroczysty w szkole: rozpoczęcie i zakończenie roku szkolnego (przebiegają zgodnie z ceremoniałem szkolnym, przygotowują je uczniowie klas wyznaczonych przez Radę Pedagogiczną), Dzień Komisji Edukacji Narodowej. Dzień Patrona Szkoły, Ślubowanie uczniów kl. I, Spotkanie opłatkowe, Pożegnanie absolwentów, Wycieczki Nieoceniony wymiar wychowawczy, oprócz aspektu dydaktycznego, mają wycieczki szkolne. Wychowują do samodzielności, współodpowiedzialności, podporządkowania się regułom i poleceniom, rozwijają zmysł organizacyjny i uspołeczniają. Pielgrzymki Program wychowawczy szkoły uwzględnia także możliwość organizowania pielgrzymek. Pielgrzymka oprócz zwiedzania, zaspokajania ciekawości, rozszerzania wiedzy historycznej, geograficznej i przyrodniczej oraz refleksji co jest przede wszystkim celem wycieczek stawia na pierwszym miejscu świadomą ofiarę połączoną z trudem pielgrzymim i modlitwą, udział w sakramentach świętych i słuchanie Słowa Bożego. Sport i rekreacja Rozwijają wśród uczniów zdrową ambicję, przejawiającą się we współzawodnictwie, poczuciu odpowiedzialności moralnej, zdyscyplinowaniu, koleżeńskości. 5. FORMACJA NAUCZYCIELI I WYCHOWAWCÓW. Ponieważ wychowawca jest osoba niezastąpioną i mającą ogromny wpływ na wychowanie, dlatego też i wobec niego są stawiane wysokie wymagania. On sam ma być przykładem dla swoich wychowanków, siłę i światło czerpiąc z modlitwy i wzór z najlepszego Nauczyciela, jakim jest Chrystus. Powinien sam nie ustawać w dążeniu do chrześcijańskiej doskonałości, w pracy nad sobą, pogłębianiu więzi z Bogiem i podnoszeniu swoich kwalifikacji. Powinien być przeniknięty wiarą w sens pracy i szczerą miłością do powierzonych mu osób. Powinny cechować go roztropność, szczodrość, dyskrecja, umiejętność przewidywania. 6. DZIAŁANIA NA POSZCZEGÓLNYCH POZIOMACH Kl. I Kim jestem? KL. II Żyję we wspólnotach: rodzina, klasa, szkoła i inne. Kl. III- Moja przyszłość 7. UWAGI Załącznikami do programu wychowawczego są plany pracy wychowawczej przygotowywane przez wychowawcę na trzy lata dla każdego zespołu klasowego. Modyfikowane są co roku uwzględniając potrzeby uczniów, sugestie Rodziców oraz obserwacje nauczycieli i wychowawcy.